Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Πυρομαχικών κατοχή.
Περίληψη:
Επάρκεια αιτιολογίας καταδικαστικής αποφάσεως για διακεκριμένες περιπτώσεις εισαγωγής, κατοχής, μεταφοράς πυρομαχικών.
Αριθμός 857/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό - Εισηγητή και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 23 Ιανουαρίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικολάου Μαύρου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Γεωργίας Στεφανοπούλου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου .... και ήδη κρατουμένου στο Κατάστημα Κράτησης ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημήτριος Οικονομάκη, περί αναιρέσεως της 73/2008 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Ιωαννίνων.
Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 6 Οκτωβρίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1687/2008.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, κατά τη διάταξη του άρθρου 15 § 1 στοιχ. α του ν. 2.168/1993 "Ρύθμιση θεμάτων που αφορούν όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες, εκρηκτικούς μηχανισμούς και άλλες διατάξεις", όποιος εισάγει, κατέχει, κατασκευάζει, μετασκευάζει, συναρμολογεί, εμπορεύεται, παραδίδει, προμηθεύει ή μεταφέρει πολεμικά τυφέκια, αυτόματα, πολυβόλα, πιστόλια, περίστροφα, χειροβομβίδες, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες, εκρηκτικούς μηχανισμούς και λοιπά είδη πολεμικού υλικού, με σκοπό τη διάθεσή τους σε τρίτους για διάπραξη κακουργήματος ή με σκοπό τον παράνομο εφοδιασμό ομάδων, οργανώσεων, σωματείων ή ενώσεων προσώπων, τιμωρείται με κάθειρξη, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη. Από την προεκτεθείσα διάταξη προκύπτει, ότι τυποποιείται, ως κακούργημα και τιμωρείται, εκτός άλλων, η εισαγωγή και κάθε πράξη διακίνησης, όπως η κατοχή και η μεταφορά, ορισμένων αντικειμένων, από τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1 § 1 του πιο πάνω νόμου, μεταξύ των οποίων είναι πιστόλια, πολυβόλα, χειροβομβίδες, πυρομαχικά και γενικά είδη πολεμικού υλικού, εφόσον κάθε μια από αυτές γίνεται με σκοπό τον παράνομο εφοδιασμό, ανεξάρτητα από την πραγμάτωση αυτού, καθοριζόμενων στο νόμο αποδεκτών, και συγκεκριμένα, είτε επίδοξου δράστη κακουργήματος, είτε υπάρχοντος σωματείου, οργάνωσης, ομάδας ή ένωσης προσώπων, χωρίς ωστόσο για τη θεμελίωση του πρόσθετου αυτού υποκειμενικού στοιχείου του εγκλήματος τούτου να απαιτείται να είναι εκ των προτέρων καθορισμένο το πρόσωπο, το σωματείο, η οργάνωση, η ομάδα ή η ένωση προσώπων, στα οποία θα διαθέτονταν τα όπλα και τα πυρομαχικά αυτά. Από τα ανωτέρω παρέπεται, ότι υλικό αντικείμενο του εγκλήματος τούτου αποτελούν μόνο τα πολεμικά τυφέκια, τα αυτόματα, τα πολυβόλα, τα πιστόλια, τα περίστροφα, οι χειροβομβίδες, τα πυρομαχικά, οι εκρηκτικές ύλες, οι εκρηκτικοί μηχανισμοί και λοιπά είδη πολεμικού υλικού, δηλαδή τα όπλα, τα οποία αναφέρονται στην § 1. Περαιτέρω, όποιος εισάγει, κατέχει, κατασκευάζει, μετασκευάζει, συναρμολογεί, εμπορεύεται, παραδίδει, προμηθεύει ή μεταφέρει αντικείμενα από τα αναφερόμενα στην ανωτέρω διάταξη του άρθρου 15 § 1 του ν. 2.168/1993, διαπράττει ισάριθμα, αυτοτελή και διακεκριμένα εγκλήματα κατά την έννοια του άρθρου 94 του ΠΚ, τα οποία συρρέουν αληθώς και τιμωρούνται έκαστο αυτοτελώς, έστω και αν έχουν το ίδιο υλικό αντικείμενο, αφού στην ανωτέρω διάταξη που προβλέπει την τιμωρία του εν λόγω σωρευτικά μικτού εγκλήματος δεν εμπεριέχεται διάταξη ανάλογη με τη διάταξη του άρθρου 5 § 2 του ν. 1.729/1987 "Καταπολέμηση της διάδοσης των ναρκωτικών, προστασία των νέων και άλλες διατάξεις", που να προβλέπει την επιβολή στον υπαίτιο μιας ποινής, αν η πράξη έχει τελεστεί με περισσότερους τρόπους (εισαγωγή, εξαγωγή, κατοχή, πώληση, μεταφορά κλπ.) και αφορά την ίδια ποσότητα πολεμικών όπλων κλπ. από τα απαριθμούμενα στο άρθρο 15 § 1 του ν. 2.168/1993. Κατοχή, κατά την έννοια των άρθρων 7 και 15 του ν. 2.168/1993, είναι η σχέση μεταξύ του κατόχου και των κατεχόμενων όπλων και πυρομαχικών, με βάση την οποία ο κάτοχος έχει τη δυνατότητα άσκησης φυσικής εξουσίας επ' αυτών και διαθέσεώς τους κατά τη βούλησή του, μεταφορά δε η μετακίνηση των όπλων από τόπο σε τόπο με οποιοδήποτε τρόπο και μέσο. Εξετέρου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 § 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 § 1 στοιχ. Δ' του ίδιου Κώδικα λόγο αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σ' αυτή με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, που αποδείχθηκαν από τη διαδικασία στο ακροατήριο, σχετικά με τα αντικειμενικά και υποκειμενικά στοιχεία του εγκλήματος, οι αποδείξεις που θεμελίωσαν τα περιστατικά αυτά και οι νομικοί συλλογισμοί, με τους οποίους το δικαστήριο υπήγαγε τα περιστατικά, που αποδείχθηκαν, στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφάρμοσε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο, και αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικώς κατά το είδος τους, χωρίς να εκτίθεται τι προέκυψε χωριστά από το καθένα από αυτά, αρκεί ωστόσο να συνάγεται από την απόφαση, ότι όλα τα αποδεικτικά μέσα έχουν ληφθεί υπόψη και εκτιμηθεί. Δεν αποτελούν, όμως, λόγους αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα η εσφαλμένη εκτίμηση εγγράφων, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολόγησης κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη της μεταξύ τους αξιολογικής συσχέτισης, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές πλήττεται η αναιρετικά ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας. Τέλος, κατά το άρθρο 510 § 1 στοιχ. Ε' του ΚΠΔ, λόγο αναίρεσης της απόφασης συνιστά και η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ποινικής διατάξεως. Εσφαλμένη ερμηνεία τέτοιας διατάξεως υπάρχει, όταν το δικαστήριο αποδίδει σ' αυτή διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, ενώ εσφαλμένη εφαρμογή υφίσταται, όταν το δικαστήριο δεν υπήγαγε ορθώς τα πραγματικά περιστατικά, που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν, στην εφαρμοσθείσα διάταξη, αλλά και όταν η διάταξη αυτή παραβιάσθηκε εκ πλαγίου, για τον λόγο ότι έχουν εμφιλοχωρήσει στο πόρισμα της απόφασης, που περιλαμβάνεται στον συνδυασμό του διατακτικού προς το σκεπτικό και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος, ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσης 3. Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από το συνδυασμό του σκεπτικού προς το διατακτικό της προσβαλλόμενης απόφασης, που παραδεκτώς αλληλοσυμπληρώνονται, το Πενταμελές Εφετείο Ιωαννίνων με την υπ' αριθ. 73/2008 απόφασή του δέχθηκε, κατά την αναιρετικά ανέλεγκτη ουσιαστική κρίση του, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση όλων των αποδεικτικών μέσων, τα εξής: "Ο πρώτος κατηγορούμενος (ήδη αναιρεσείων) την 28-6-2003 στην ... κατείχε, μετέφερε και εισήγαγε στην Ελληνική Επικράτεια πυρομαχικά με σκοπό τη διάθεση σε τρίτους για διάπραξη κακουργημάτων ή τον παράνομο εφοδιασμό ομάδων οργανώσεων, σωματείων ή ενώσεων προσώπων. Ειδικότερα ο κατηγορούμενος όντας οδηγός του υπ' αριθμ. κυκλοφορίας ... Ι.Χ.Φ. αυτοκινήτου μετέβη στην Αλβανία προκειμένου να μεταφέρει στην Ελλάδα ποσότητες ξυλοκάρβουνου. Την 28-6-2003 εισήλθε στην Ελλάδα μέσω του Τελωνείου ... . Εκεί, σε γενόμενο ιδιαίτερο έλεγχο από τους αρμόδιους τελωνειακούς υπαλλήλους, ανακαλύφθηκαν στην καρότσα του αυτοκινήτου, 353.432 πολεμικά φυσίγγια των 7, 62 χιλιοστών καλάζνικοφ κοινής βολίδος και τροχειοδεικτικά, τα οποία είχε επιμελώς αποκρύψει ανάμεσα στους σάκους του ξυλοκάρβουνου. Τα παραπάνω φυσίγγια ο κατηγορούμενος είχε σκοπό να τα διαθέσει σε τρίτους για διάπραξη κακουργημάτων ή να εφοδιάσει ομάδες οργανώσεις, σωματεία ή ενώσεις προσώπων, αφού, λαμβανομένης υπόψη της μεγάλης ποσότητας, δεν μπορούσε να τα έχει για δική του χρήση, ενώ εξάλλου ήταν φυσίγγια πολεμικού όπλου (καλάζνικοφ) και συνεπώς δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για κυνήγι ή άλλες επιτρεπόμενες χρήσεις αλλά μόνο για επαγγελματικούς σκοπούς. Ο κατηγορούμενος ομολογεί ότι ήταν οδηγός του συγκεκριμένου φορτηγού αυτοκινήτου, στο οποίο ανευρέθησαν τα προαναφερόμενα πυρομαχικά, πλην όμως ισχυρίζεται ότι δεν γνώριζε την ύπαρξη τους και ότι αυτά φορτώθηκαν εν αγνοία του. Ο ισχυρισμός του αυτός δεν αποδείχθηκε. Αντίθετα πλήρως αποδείχθηκε ότι ο κατηγορούμενος γνώριζε ότι μετέφερε στην καρότσα του αυτοκινήτου τα προαναφερόμενα πυρομαχικά όπως προκύπτει ιδία από τις καταθέσεις ενώπιον του δικαστηρίου των τελωνειακών υπαλλήλων ... και Μ1 . Ειδικότερα ο κατηγορούμενος αρνιόταν επίμονα να ανοίξει τα πλαϊνά τμήματα της καρότσας του αυτοκινήτου, από τα οποία θα μπορούσε να γίνει καλλίτερος έλεγχος του φορτίου και από τα οποία πράγματι ανακαλύφθηκαν οι μεταφερόμενες ποσότητες φυσιγγίων. Ο ισχυρισμός του κατηγορουμένου ότι η άρνησή του σχετιζόταν με την πιθανή πτώση των σάκκων ξυλοκάρβουνου στο έδαφος δεν είναι πειστική, εφόσον οι τελωνειακοί τον διαβεβαίωναν ότι υπήρχε εργατικό προσωπικό για την εργασία αυτή. Επομένως γνώριζε την ύπαρξη του παράνομου φορτίου. Πέραν τούτου όπως κατέθεσε ο εκ των μαρτύρων Μ1 το σχοινί, το οποίο έδενε περιμετρικά τον μουσαμά της καρότσας του φορτηγού "σε ένα σημείο ήταν επιμελώς κομμένο και δεμένο με σύρμα". Η σφραγίδα του τελωνείου θα ετίθετο στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Επομένως, κατά τη διαδρομή του αυτοκινήτου από το Τελωνείο ... μέχρι το Τελωνείο ..., θα γινόταν η μεταφόρτωση των πυρομαχικών "χωρίς να έχει πειραχθεί η σφραγίδα του τελωνείου ...", όπως κατέθεσε ο παραπάνω μάρτυρας. Ο κατηγορούμενος, περαιτέρω, ισχυρίζεται ότι ήταν παρών κατά την φόρτωση του αυτοκινήτου πλην όμως απουσίασε 15 λεπτά περίπου και στο διάστημα αυτό φορτώθηκαν, εν αγνοία του, τα πυρομαχικά. Ο ισχυρισμός του όμως αυτός δεν είναι αληθής, αφού αυτός, ο μεν έμπειρος οδηγός γνώριζε τον κίνδυνο που διέτρεχε εάν απουσίαζε κατά την φόρτωση, αφετέρου τα πυρομαχικά φορτώθηκαν στο κάτω μέρος της "καρότσας" και συνεπώς φορτώθηκαν πρώτα αυτά και μετά οι σάκοι ξυλοκάρβουνου. Επομένως, ήταν παρών κατά την φόρτωσή τους. Πέραν τούτων ο κατηγορούμενος δεν δίδει κάποια εξήγηση γιατί το σχοινί πρόσδεσης του μουσαμά του αυτοκινήτου ήταν επιμελώς κομμένο και επανασυνδεμένο, όπως προαναφέρεται, ούτε για ποίο λόγο, ως έμπειρος οδηγός, δεν κατάλαβε ότι το αυτοκίνητο που οδηγούσε ήταν υπέρβαρο, λαμβανομένου υπόψη ότι σύμφωνα με την κατάθεση του μάρτυρα ..., ανθυπολοχαγού, το συνολικό βάρος των μεταφερομένων φυσιγγίων ανερχόταν σε 13 τόννους, ενώ το κανονικό μεταφερόμενο φορτίο ξυλοκάρβουνου έχει μεγάλο όγκο και μικρό ειδικό βάρος". Με βάση τις παραδοχές αυτές, το Πενταμελές Εφετείο κήρυξε τον κατηγορούμενο ένοχο εισαγωγής κατοχής και μεταφοράς πυρομαχικών, με σκοπό τη διάθεσή τους σε τρίτους για τη διάπραξη κακουργημάτων και τον παράνομο εφοδιασμό ομάδων και οργανώσεων, και, αφού ανεγνώρισε σε αυτόν τις ελαφρυντικές περιστάσεις του προτέρου εντίμου βίου και της καλής συμπεριφοράς για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πράξη του (άρθρ. 84 § 2 εδαφ. α και ε του ΠΚ), επέβαλε στον ίδιο ποινή, καθείρξεως πέντε (5) ετών. Με αυτά που δέχθηκε το Πενταμελές Εφετείο διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση την από τις προαναφερθείσες διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠΔ απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σ' αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία, από τα οποία συνήγαγε την ύπαρξη όλων των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων των ανωτέρω εγκλημάτων, για τα οποία κήρυξε ένοχο τον αναιρεσείοντα, τα αποδεικτικά μέσα επί των οποίων στηρίχθηκε προς μόρφωση της περί αυτών κρίσης του και τους νομικούς συλλογισμούς, με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των εν λόγω πραγματικών περιστατικών στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 1α, 27, Π.Κ. 1 παρ. 1δ, και 15 § 1 εδ. α του ν. 2.168/1993, που ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε, τις οποίες ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου παραβίασε, το δε πόρισμα της απόφασης, ως συνδυασμός αιτιολογικού και διατακτικού δεν είναι ασαφές, αντιφατικό ή με λογικά κενά που καθιστούν ανέφικτο τον αναιρετικό έλεγχο. Ειδικότερα, στην πληττόμενη απόφαση εκτίθενται με πληρότητα και σαφήνεια όλα τα στοιχεία, που απαιτούνται για τη θεμελίωση της αντικειμενικής και υποκειμενικής υποστάσεως του σωρευτικά μικτού εγκλήματος του άρθρου 15 § 1 του ν. 2.168/1993, με μορφές διακινήσεως την εισαγωγή, κατοχή και τη μεταφορά, ενώ αιτιολογείται ειδικά και ο σκοπός του δράστη για τη διάθεση των εισαγομένων, κατεχόμενων και μεταφερόμενων πυρομαχικών, σε τρίτους για τη διάπραξη κακουργήματος ή τον παράνομο εφοδιασμό ομάδων και οργανώσεων, ενώ, όπως ειπώθηκε, για τη θεμελίωση των εγκλημάτων τούτων δεν ήταν αναγκαίο να καθορισθούν τα πρόσωπα, ομάδες ή οργανώσεις, στα οποία θα γίνονταν η διάθεση των πυρομαχικών ούτε να επακολουθήσει αληθώς η διάθεση ή ο εφοδιασμός αυτών. Περαιτέρω: 1] Το γεγονός ότι το σκεπτικό είναι εν μέρει [και όχι στο σύνολό του] ταυτόσημο του διατακτικού, δεν καθιστά την αιτιολογία της απόφασης ανεπαρκή, αφού το διατακτικό είναι στην προκείμενη περίπτωση εκτεταμένο και λεπτομερές. Εξάλλου, η σύμπτωση των περιστατικών που αναγράφονται στο κατηγορητήριο, το σκεπτικό και το διατακτικό της απόφασης δεν συνιστά έλλειψη αιτιολογίας, αφού τα περιστατικά αυτά του κατηγορητηρίου αποδείχθηκαν και όχι άλλα διαφορετικά 2) Εφόσον το Δικαστήριο για να καταλήξει στην καταδικαστική του κρίση αναφέρει, ότι έλαβε υπόψη του "τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας και υπερασπίσεως, όλα τα έγγραφα που αναγνώσθηκαν στο ακροατήριο, τα πρακτικά και την απόφαση της πρωτοβάθμιας δίκης, την απολογία του κατηγορουμένου" δεν καταλείπεται καμία αμφιβολία ότι μαζί με τα υπόλοιπα αναγνωσθέντα έγγραφα έλαβε υπόψη του και συνεκτίμησε και α] το με αριθμ. ... έγγραφο του Τελωνείου ... και β) το από 4-7-2003 πρωτόκολλο παράδοσης-παραλαβής πυρομαχικών του Τελωνείου .... Η αιτίαση ότι τα πυρομαχικά ήσαν "άχρηστα" είναι απαράδεκτη, διότι, με την επίφαση της ελλείψεως αιτιολογίας, πλήττει την αναιρετικώς ανέλεγκτη κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας. Με βάση τις σκέψεις που προηγήθηκαν οι από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' και Ε' μοναδικοί λόγοι αναιρέσεως της κρινομένης αιτήσεως, με τους οποίους αποδίδονται στην προσβαλλόμενη απόφαση οι πλημμέλειες της ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας και της εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής των ως άνω ουσιαστικών ποινικών διατάξεων πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να απορριφθεί στο σύνολό τους ως αβάσιμη και να καταδικαστεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ. 1 ΚΠοινΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 6 Οκτωβρίου 2008 αίτηση (δήλωση) του ..., για αναίρεση της υπ' αριθμ. 73/2008 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Ιωαννίνων. Και,
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε, στην Αθήνα, στις 6 Φεβρουαρίου 2009. Και,
Δημοσιεύθηκε, στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο, στις 26 Μαρτίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ