Θέμα
Ανθρωποκτονία από πρόθεση, Εισαγγελέας Αρείου Πάγου, Απόφαση αθωωτική.
Περίληψη:
Αναίρεση από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κατά απαλλακτικής αποφάσεως του ΜΟΔ Αθηνών, που κήρυξε κατά πλειοψηφία αθώο τον κατηγορούμενο της αποδιδόμενης σ’ αυτόν πράξεως της ανθρωποκτονίας από πρόθεση. Αναιρείται η απόφαση. Αναιρεί και παραπέμπει.
Αριθμός 1248/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Στ'Ποιν.Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές : Γεώργιο Σαραντινό, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη, Ανδρέα Τσόλια-Εισηγητή, Ιωάννη Παπουτσή και Νικόλαο Ζαΐρη, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 20 Νοεμβρίου 2007, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Δημητρίου-Πριάμου Λεκκού (λόγω κωλύματος του Εισαγγελέα) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για αναίρεση της 231-232/2007 αποφάσεως του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αθηνών. Με κατηγορούμενο τον X1, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Μπελεκούκια.
Το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών με την υπ' αριθμ. 231-232/2007 απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ζητεί τώρα την αναίρεση της απόφασης αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό 38/25-6-2007 αίτησή του, που συντάχθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Γεωργίου Σωφρονιάδη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με αριθμό 1168/2007.
Α φ ο ύ ά κ ο υ σ ε Τον Αντεισαγγελέα ο οποίος ζήτησε να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του κατηγορουμένου, που με προφορική ανάπτυξη ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
ΕΠΕΙΔΗ, κατά το άρθρο 505 παρ. 2 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ο Εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου μπορεί να ζητήσει την αναίρεση οποιασδήποτε αποφάσεως, μέσα στην προθεσμία του άρθρου 479 παρ. 2, δηλαδή, μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την καταχώριση της προσβαλλόμενης τελεσίδικης αποφάσεως καθαρογραφημένης στο προβλεπόμενο από το άρθρο 473 παρ. 3 του ΚΠοινΔ ειδικό βιβλίο. Από τη διάταξη αυτή, προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δικαιούται να ασκεί αναίρεση κατά πάσης αποφάσεως, αθωωτικής ή καταδικαστικής, οποιουδήποτε Ποινικού Δικαστηρίου και για όλους τους λόγους του άρθρου 510 παρ. 1 ΚΠοινΔ, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η έλλειψη της από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ίδιου Κώδικα απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Ειδικά δε, προκειμένου για αθωωτική απόφαση, ενόψει του τεκμηρίου αθωότητας του κατηγορουμένου που θεσπίζεται και από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ (ν.δ. 53/1974), και δεδομένου ότι αντικείμενο αποδείξεως στην ποινική δίκη αποτελεί η ενοχή και όχι η αθωότητα εκείνου, τέτοια έλλειψη αιτιολογίας, που ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως, υπάρχει όταν δεν εκτίθενται στην απόφαση με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και θεμελιώνουν την ανυπαρξία αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις από τις οποίες προέκυψαν τα περιστατικά αυτά και οι λόγοι, για τους οποίους το Δικαστήριο της ουσίας κατέληξε σε απαλλακτική κρίση για τον κατηγορούμενο. Εξάλλου, κατά το άρθρο 299 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα, όπως ισχύει μετά τις διατάξεις του άρθρου 33 παρ. 1 του νόμου 2172/1933 και του άρθρου 1 παρ. 1β' του νόμου 2207/1994, με τις οποίες καταργήθηκε η ποινή του θανάτου "όποιος με πρόθεση σκότωσε άλλον τιμωρείται με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης". Από τη διάταξη αυτή, προκύπτει ότι για τη συγκρότηση του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας από πρόθεση απαιτείται, αντικειμενικώς μεν, η αφαίρεση ξένης ζωής με θετική ενέργεια ή με παράλειψη ενέργειας που οφείλεται από τον νόμο, υποκειμενικώς δε, προμελετημένος δόλος, που περιλαμβάνει τη γνώση των αντικειμενικών στοιχείων της πράξεως και τη θέληση καταστροφής της ζωής άλλου ανθρώπου και για τον οποίο (προμελετημένο δόλο) απαιτείται ψυχική ηρεμία του δράστη, είτε κατά την απόφαση είτε κατά την εκτέλεση της πράξεως. Στην προκείμενη περίπτωση, το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών με την 231-232/23.4.2007 απόφασή του, κήρυξε αθώο τον κατηγορούμενο X1 της αξιόποινης πράξεως της ανθρωποκτονίας από πρόθεση. Η κατηγορία που είχε αποδοθεί στον ως άνω κατηγορούμενο ήταν ότι "στην Αθήνα, στις 14 Ιουνίου 1996 με πρόθεση σκότωσε άλλον. Ειδικότερα, την πιο πάνω ημερομηνία και σε ώρα που δεν εξακριβώθηκε, εντός της οικίας του Γ1, που βρίσκεται στον ...... Αττικής και επί της οδού .... αρ. ...., αφού αποφάσισε σε ήρεμη ψυχική κατάσταση να σκοτώσει τον Γ1, για την πραγματοποίηση του σκοπού αυτού, τον έριξε στο κρεβάτι του υπνοδωματίου του, του περιέδεσε με σύρμα τα άνω άκρα από τους καρπούς με τα κάτω άκρα και του περιέφραξε με πλαστική ταινία τη στοματική κοιλότητα. Στη συνέχεια, τελώντας πάντα σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, χτύπησε βάναυσα το παραπάνω πρόσωπο με κλωτσιές και γροθιές στην κεφαλή, στον θώρακα και σε άλλα σημεία του σώματός του και του προκάλεσε εκχυμώσεις δεξιάς ζυγωματικής χώρας βάσεως ρινός, με εκδορές και εκχυμώσεις βλεφάρων αριστερού οφθαλμού, θλάση άνω χείλους, εκτεταμένες θλάσεις των μαλακών μορίων του κρανίου, αιμορραγική διήθηση αυτών και ιδίως της αριστερής βρεγματοκροταφικής χώρας, εγκεφαλική αιμορραγία, θλάση μαλακών μορίων τραχήλου με αιμορραγική διήθηση αυτών, κάταγμα μείζονος κέρατος υοειδούς οστού, θλάσεις και κατάγματα 2ης, 3ης και 4ης των πλευρών του δεξιού ημιθωρακίου, θλάση δεξιού πνεύμονος με ασφυκτικές κηλίδες πνευμόνων και καρδίας. Αποτέλεσμα των παραπάνω σωματικών κακώσεων και ιδιαίτερα των βαρειών κακώσεων του θώρακος, καθώς και της απόφραξης των αεροφόρων οδών (στραγγαλισμού), ως μόνης ενεργού αιτίας, ήταν να επέλθει ο θάνατος του Γ1". Προκειμένου το Δικαστήριο να κηρύξει, κατά πλειοψηφία (πλειοψήφησαν οι τέσσερις ένορκοι), αθώο τον ως άνω κατηγορούμενο, δέχθηκε όπως προκύπτει από το σκεπτικό της παραπάνω αναιρεσιβαλλόμενης αποφάσεως, ότι, από τα αποδεικτικά μέσα τα οποία κατ' είδος αναφέρει, προέκυψαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: "Ο Γ1, 62 ετών, συνταξιούχος του ΙΚΑ, πατέρας δύο ανηλίκων παιδιών ήταν δύο φορές διαζευγμένος και διέμενε μόνος του σε ιδιόκτητο διαμέρισμα δευτέρου ορόφου στο .... Αττικής (......). Στις 15.6.1996 και ώρα 10.00, βρέθηκε δολοφονημένος στο κρεβάτι του υπνοδωματίου του διαμερίσματός του, σε θέση πλάγια αριστερή, φορούσε μόνο ένα εσώρουχο, ήταν δεμένα με σύρμα πισθάγκωνα τα άνω άκρα του από τους καρπούς με τα κάτω άκρα και πλαστική ταινία έφραζε τη στοματική του κοιλότητα. Το πτώμα του ανακαλύφθηκε από αστυνομικούς υπαλλήλους του αστυνομικού Βύρωνα, όταν ο κουνιάδος του θύματος και ένοικος γειτονικού διαμερίσματος του ίδιου ορόφου ....... ανησύχησε από το γεγονός ότι ο Γ1 δεν είχε δώσει σημεία ζωής ούτε απαντούσε στα τηλεφωνήματά του από την προηγούμενη ημέρα (14.6.1996) και κάλεσε την αστυνομία. Από τη νεκροψία - νεκροτομή, που διενήργησε, την ...., δυνάμει της με αριθμό ....... παραγγελίας του Αστυνομικού Τμήματος Βύρωνα, ο ιατροδικαστής Αθηνών....., διαπιστώθηκε ότι το πτώμα ήταν σε κατάσταση σήψης εν εξελίξει και έφερε εκχυμώσεις δεξιάς ζυγωματικής χώρας, βάσεως ρινός με εκδορές, εκχυμώσεις βλεφάρων αριστερού οφθαλμού, θλάση άνω χείλους, εκτεταμένες θλάσεις των μαλακών μορίων του κρανίου, αιμορραγική διήθηση αυτών και ιδίως της αριστερής βρεγματοκροταφικής χώρας, υπαραχνοειδή εγκεφαλική αιμορραγία, θλάση μαλακών μορίων τραχήλου με αιμορραγική διήθηση αυτών, κάταγμα μείζονος κέρατος υοειδούς οστού, θλάσεις και κατάγματα 2ης, 3ης και 4ης των πλευρών του δεξιού ημιθωρακίου, θλάση δεξιού πνεύμονος, με ασφυκτικές κηλίδες πνευμόνων και ασφυκτικές κηλίδες καρδίας και ότι αποτέλεσμα των παραπάνω σωματικών κακώσεων και ιδιαίτερα των βαρειών κακώσεων του θώρακος, καθώς και της αποφράξεως των αεροφόρων οδών (στραγγαλισμού) ήταν να επέλθει ο θάνατος του Γ1. Επίσης, σύμφωνα με την τοξικολογική εξέταση του αίματος που λήφθηκε από το πτώμα του Γ1, διαπιστώθηκε η παρουσία οινοπνεύματος σε συγκέντρωση 0, 56%ο ή 56 χιλιοστόγραμμα κατά 100 κυβικά εκατοστά αίματος. Το θύμα ήταν άτομο φιλήσυχο και δεν είχε εχθρούς. Διατηρούσε ομοφυλοφιλικές σχέσεις με νεαρούς άνδρες, χωρίς να έχει κάποιο μόνιμο δεσμό. Το τελευταίο διάστημα πριν από το θάνατό του, φιλοξενούσε στο σπίτι του διάφορους αλλοδαπούς (Ρουμάνους), μεταξύ των οποίων και τον κατηγορούμενο. Σύμφωνα με την από ...... έκθεση αυτοψίας και κατάσχεσης, το διαμέρισμα στο οποίο κατοικούσε το θύμα, βρισκόταν στο δεύτερο όροφο πενταόροφης πολυκατοικίας και αποτελείτο από ενιαίο χώρο προθαλάμου, τραπεζαρίας και σαλονιού, από διάδρομο μήκους 5 - 6 μέτρων, που βρισκόταν απέναντι και δεξιά της εισόδου του διαμερίσματος, κατά μήκος του οποίου υπήρχε η κουζίνα, παραπλεύρως το μπάνιο - τουαλέτα και στο τέλος το υπνοδωμάτιο. Από τους χώρους του σπιτιού, το υπνοδωμάτιο βρέθηκε σε αταξία και ερευνημένο, πάνω στο κρεβάτι και στο πάτωμα υπήρχαν διάσπαρτα και ερευνημένα σακ - βουαγιάζ, τα φύλλα της εντοιχισμένης ντουλάπας ήταν ανοικτά και το εσωτερικό της ερευνημένο. τα συρτάρια της σιφονιέρας επίσης ήταν ανοικτά. Επίσης, μέσα σε κάδο σκουπιδιών που βρισκόταν δεξιά της εισόδου του διαμερίσματος, μεταξύ τραπεζιού και τοίχου, βρέθηκαν τα κομμάτια σχισμένης επτασέλιδης επιστολής γραμμένης στη ρουμάνικη γλώσσα, η οποία κατασχέθηκε, στον κάδο απορριμμάτων του μπάνιου βρέθηκε ένα προφυλακτικό με υπολείμματα σπέρματος, επάνω στο τραπέζι της τραπεζαρίας υπήρχαν δύο χαρτάκια ημερολογίου της 13.6.1996, ημέρας Πέμπτης και στο τραπεζάκι που ήταν αριστερά του καναπέ στο σαλόνι υπήρχε εφημερίδα "........" της 23.6.1996. Από τη συναρμολόγηση των κομματιών της χειρόγραφης; επιστολής προέκυψε ότι αυτή εστάλη στις 5.6.1996 από τη Ρουμανία στην Ελλάδα, στη διεύθυνση της οικίας του θύματος (........) και συγκεκριμένα αποστολέας ήταν η γυναίκα με την οποία ο κατηγορούμενος διατηρούσε μόνιμο δεσμό στη Ρουμανία και είχε μαζί της και ένα τέκνο εκτός γάμου, ονόματι ........ και αποδέκτης ήταν ο κατηγορούμενος X1. Κατόπιν σχετικού αιτήματος των Ελληνικών Δικαστικών αρχών, οι Ρουμανικές Αρχές γνωστοποίησαν τα πλήρη στοιχεία του κατηγορουμένου και απέστειλαν υλικό σημάνσεως (δακτυλικά και παλαμικά αποτυπώματα) καθώς και φωτογραφία του. Από τη διασταύρωση του υλικού σήμανσης των Ρουμανικών Αρχών με τα αποτυπώματα που είχαν λάβει οι Αστυνομικοί από το σπίτι του θύματος, διαπιστώθηκε ότι, στο εξωτερικό φύλλο της ντουλάπας, η οποία ήταν στο υπνοδωμάτιο του θύματος και η οποία, όπως ήδη αναφέρθηκε, ήταν ερευνημένη, βρέθηκε παλαμικό αποτύπωμα του κατηγορουμένου. Ο τελευταίος ήλθε στην Ελλάδα μετά την 15η Μαΐου του 1996 (το διαβατήριό του έχει ρουμανική θεώρηση από την αστυνομία Συνόρων την ......) και λίγες μέρες αργότερα έφθασε στην Αθήνα. Εκεί, μέσω άλλων Ρουμάνων, γνώρισε το θύμα, το οποίο τον φιλοξενούσε στο σπίτι του, τουλάχιστον πριν την 5.6.1996, οπότε εστάλη το επτασέλιδο γράμμα της φίλης του κατηγορουμένου από τη Ρουμανία στη διεύθυνση κατοικίας του θύματος. Στο διάστημα αυτό, ο κατηγορούμενος, μαζί με το θύμα και με τους φίλους του τελευταίου, Ζ1 και ...... (δηλ. τους πρώτο και τρίτο μάρτυρες) πήγαν στην πλαζ της .... στις 8.6.1996 και 12.6.1996, όπως αναφέρει στην από 17.6.2002 προανακριτική του κατάθεση ο Ζ1, την οποία δεν επιβεβαιώνει πλήρως κατά την κατάθεσή του στο ακροατήριο, διότι έχουν περάσει πολλά χρόνια και τώρα πάσχει από κατάθλιψη και επιληψία. Ο κατηγορούμενος παρέμεινε με το θύμα μέχρι την 14.6.1996, οπότε αναχώρησε για τη ...... και στις 15.6.1996 εισήλθε στη Ρουμανία. Με βάση τα παραπάνω πραγματικά περιστατικά, το Δικαστήριο κατά πλειοψηφία (πλειοψηφούντων των τεσσάρων ενόρκων), κρίνει ότι υπάρχουν αμφιβολίες ως προς το εάν ο κατηγορούμενος είναι εκείνος που με πρόθεση σκότωσε τον Γ1 και για το λόγο αυτό, ο κατηγορούμενος πρέπει να κηρυχθεί αθώος της ανθρωποκτονίας με πρόθεση για την οποία κατηγορείται". Με αυτά που δέχθηκε το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών, δεν διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση του την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 του Συντάγματος και 139 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού η απόφαση δεν διαλαμβάνει τα πραγματικά εκείνα περιστατικά, με τα οποία να αιτιολογείται γιατί το δικαστήριο της ουσίας δεν πείσθηκε για την ενοχή του κατηγορουμένου και δη για την ανυπαρξία των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων της ανθρωποκτονίας με πρόθεση, για την οποία κατηγορούνταν ο κατηγορούμενος, αρκεσθέν στην κρίση ότι "υπάρχουν αμφιβολίες ως προς το εάν ο κατηγορούμενος είναι εκείνος που με πρόθεση σκότωσε τον Γ1", ενόψει μάλιστα των παραδοχών του ότι: α) τουλάχιστον μέχρι τις 14 Ιουνίου 1996 ο κατηγορούμενος παρέμεινε με τον παθόντα στην κατοικία του τελευταίου, οπότε αναχώρησε για τη ...... και στις 15 Ιουνίου 1996 εισήλθε στη Ρουμανία, προσδιορίζεται δε ως χρόνος της ανθρωποκτονίας του παθόντος το χρονικό διάστημα μεταξύ της 13ης Ιουνίου 1996 και της 23.00 ώρας της 14ης Ιουνίου 1996 και β) διαπιστώθηκε ότι, στο εξωτερικό φύλλο της ντουλάπας, η οποία ήταν στο υπνοδωμάτιο του θύματος και η οποία ήταν ερευνημένη, βρέθηκε παλαμικό αποτύπωμα του κατηγορουμένου.
ΕΠΕΙΔΗ, κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι βάσιμος ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' Κώδικα Ποινικής Δικονομίας σχετικός λόγος αναιρέσεως της κρινόμενης αιτήσεως του Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου και πρέπει, κατά παραδοχή αυτού, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους Δικαστές και ενόρκους εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠοινΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΑΝΑΙΡΕΙ την 231-232/23.4.2007 απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αθηνών. Και ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους Δικαστές και ενόρκους, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 6 Μαΐου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 12 Μαΐου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ