Θέμα
Αναίρεση μερική, Χρηματική ικανοποίηση.
Περίληψη:
Αναιρείται εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση λόγω επιδικάσεως πλέον του αιτηθέντος διότι το δικαστήριο επεδίκασε ποσό 44 ευρώ για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ενώ το αίτημα ήταν για 43 ευρώ. Αναιρεί εν μέρει. Απαλείφει. Απορρίπτει κατά τα λοιπά.
ΑΡΙΘΜΟΣ 816/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ηρακλή Κωνσταντινίδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Κούκλη, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό - Εισηγητή και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 18 Ιανουαρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασιλείου Μαρκή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ1, που παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αθανάσιο Κανελλόπουλο, περί αναιρέσεως της 5825/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών. Με πολιτικώς ενάγοντα τον Ψ1, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Ιωάννη Παπαδογιαννάκη.
Το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 25 Οκτωβρίου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1918/2007.
Αφού άκουσε Τους πληρεξούσιους δικηγόρους των πιο πάνω διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
1. Κατά τις διατάξεις των άρθρων 308 και 309 του ΠΚ, αν η σωματική βλάβη, τελέσθηκε με τρόπο που μπορούσε να προκαλέσει στον παθόντα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαρειά σωματική βλάβη επιβάλλεται στον υπαίτιο φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της επικίνδυνης σωματικής βλάβης, συνίσταται στην πρόκληση της κατά το άρθρο 308 παρ. 1 σωματικής βλάβης, κατά τρόπο που μπορούσε να προκαλέσει κίνδυνο για τη ζωή του παθόντα ή βαρειά σωματική βλάβη, όπως ενδεικτικά αναφέρεται στη διάταξη του άρθρου 310 παρ. 2 του ΠΚ. Για την υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος απαιτείται δόλος, δηλαδή γνώση της αφηρημένης δυνατότητας του κινδύνου της ζωής ή της βαρειάς σωματικής βλάβης και θέληση του υπαιτίου να προξενήσει σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας, χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη εξειδίκευση του δόλου, αρκεί να προκύπτει από τα δεκτά γενόμενα πραγματικά περιστατικά. Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία που απαιτείται από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ λόγο αναίρεσης, όταν περιέχονται σ' αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι σκέψεις με τις οποίες έγινε η υπαγωγή τους στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο.
2. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το σκεπτικό σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλόμενης υπ' αριθμ. 5825/2007 απόφασης, τα οποία ως ενιαίο σύνολο παραδεκτώς αλληλοσυμπληρώνονται, το Τριμελές Εφετείο Αθηνών δέχτηκε, κατά την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, ότι: από την χωρίς όρκο εξέταση του πολιτικώς ενάγοντος Ψ1, από τις καταθέσεις των μαρτύρων της κατηγορίας και της υπεράσπισης, που εξετάσθηκαν ενόρκως στο Δικαστήριο τούτο, από τα αναγνωσθέντα έγγραφα, τα πρακτικά της δίκης την απολογία του κατηγορουμένου και από όλη την αποδεικτική διαδικασία αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά:
Στις 7-5-2000 ο παθών Ψ1 μαζί με τη φίλη του Γ1 και τον φίλο του Γ2, ο οποίος επίσης συνοδευόταν από φίλη του, πήγαν να διασκεδάσουν στο νυκτερινό κέντρο διασκέδασης με την ονομασία "......, που λειτουργούσε στην ..... Αττικής (..... και ......). Κατά τη διάρκεια της εκεί παραμονής τους είχαν παραγγείλει ένα μπουκάλι ουίσκυ και αργότερα μισό. Περί ώρα 3.30 περίπου ο παθών καθόταν στο τραπέζι του με τη φίλη του Γ2, ενώ το άλλο ζευγάρι της παρέας βρισκόταν στην πίστα. Κατά τον χρόνο εκείνο ο παθών ζήτησε το λογαριασμό από το σερβιτόρο. Ο σερβιτόρος έφερε τον λογαριασμό ο οποίος ήταν ύψους 85.000 δραχ. Ο παθών θεώρησε το λογαριασμό υπερβολικό, καθόσον ο ίδιος τον υπολόγιζε γύρω στις 60.000 δρχ. και για το λόγο αυτό ζήτησε απόδειξη. Στο αίτημά του για χορήγηση απόδειξης δύο άτομα με επιτακτικό τρόπο τον οδήγησαν προς την κουζίνα του κέντρου. Εκεί (στην κουζίνα) ο κατηγορούμενος μαζί με τον ..... επιτέθηκε κατά του κατηγορουμένου με γροθιές στο πρόσωπο και στη συνέχεια αιμόφυρτο τον οδήγησαν στο πάρκιν του κέντρου όπου ο κατηγορούμενος με τεμάχιο ξύλου του επέφερε ισχυρό πλήγμα στο πρόσωπο με συνέπεια ο παθών να πέσει στο έδαφος αναίσθητος και να βγάζει ρόγχο με γυρισμένη τη γλώσσα. Στον άνω ξυλοδαρμό προέβη ο κατηγορούμενος με πρόθεση και κατά τρόπο που μπορούσε να προκαλέσει όπως και προκάλεσε κίνδυνο για τη ζωή του, αφού αυτός υπέστη κάταγμα γνάθου προξενήθηκε ουλή στην περιοχή του λαιμού και προς τα δεξιά της μέσης γραμμής και υπήρξε μερική αλλοίωση στη δομή της λευκής ουσίας. Νοσηλεύθηκε στο Νοσοκομείο "Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ" από 7-5-2000 έως 22-5-2000 όπου και υποβλήθηκε σε ανοικτή ανάταξη και ακινητοποίηση του κατάγματος στη γνάθο (δ23) και σε αξονική τομογραφία εγκεφάλου από την οποία ευρέθη μικρή αλλοίωση στη δομή της λευκής ουσίας, ενώ κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του υπέστη δύο εστιακές επιληπτικές κρίσεις. Ο κατηγορούμενος βέβαια αρνείται οποιαδήποτε συμμετοχή του στον άνω τραυματισμό του παθόντος και κατά το ενδιαφέρον σημείο έχει ισχυρισθεί κατά τις απολογίες του ενώπιον των δικαστηρίων τα ακόλουθα: α) Κατά την απολογία του στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο κατέθεσε τα εξής "Υπεύθυνος του μαγαζιού είμαι συνεργάτης του ......... Δεν ήμουν στο μαγαζί εκείνη την ώρα αλλά στο μαγαζί "....." (........) πληροφορήθηκα το περιστατικό την επόμενη μέρα λέει ψέμματα ο μάρτυρας β) Κατά την απολογία του όπως αυτή περιέχεται στα πρακτικά της αναιρεθείσας 2620/2006 απόφασης του Τρ/λούς Εφετείου Πλημ/των κατέθεσε τα εξής "Δεν ήμουν εκεί εγώ ήμουν στο ..... τα ίδια καθήκοντα που έχω στο ...... έχω και στη ...... Μου τηλεφώνησαν και μου είπαν πως έγινε φασαρία. Είμαι υπεύθυνος για το πρόγραμμα και για το προσωπικό και για το ΙΚΑ". Γ) Κατά την ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου απολογία του η οποία αναφέρεται στα παρόντα πρακτικά κατέθεσε τα εξής: "Δεν ήμουν παρών στο συμβάν άδικα κατηγορούμαι... Δεν είμαι το αφεντικό στη ....... όπως υποστηρίζει ο μηνυτής μου... Γιατί δεν αναγνώρισε και μένα από την αρχή στην αστυνομία εκείνη τη νύχτα ήμουν στο μαγαζί που εργάζομαι στο ...... Πήγα στη ..... από 10-10.30 γιατί τσεκάρω το προσωπικό και μετά έφυγα. Είμαι στην κατάσταση προσωπικού του ......... θεωρώ ότι έγινε το επεισόδιο αλλά εγώ δεν ήμουν παρών. Ακουσα ότι ο μηνυτής υπήρξε κάποια κοπέλλα σε διπλανή παρέα και τσακώθηκαν. Από την αστυνομία κλήθηκα γιατί με γνώριζε ο Δ/της πιστεύω ότι το όνομά μου το έδωσαν από το μαγαζί γιατί γνώριζαν ότι δεν ήμουν παρών και ότι δεν χτύπησα κανέναν. Με τις προαναφερόμενες απολογίες του ο κατηγορούμενος επικαλείται κατά σειρά για πρώτη φορά την απουσία του από το Κέντρο "......" και την εργασία του στο κέντρο ....... με σκοπό να δημιουργήσει "άλλοθι" κάτι που αν συνέβαινε θα ισχυριζόταν από την αρχή της ανάμειξης του ονόματός του στην ένδικη υπόθεση και προς επιβεβαίωση αυτού του "άλλοθι" προσκομίζει και φωτογραφία σε φωτοτυπικό αντίγραφο στην οποία ποζάρει μαζί με δύο φίλους του και επ' αυτής (φωτογραφίας) αναγράφεται ......... Όμως η εν λόγω φωτογραφία έτσι όπως εμφανίζεται δεν είναι ικανή να αναιρέσει τις καταθέσεις του παθόντος αλλά και των μαρτύρων κατηγορίας και ιδία αυτές των Γ2 και Γ1 οι οποίοι αντιλήφθηκαν ιδίας όμμασι τον κατηγορούμενο να κτυπά τον παθόντα με ξύλο στο χώρο του πάρκιν. Ούτε βέβαια οι καταθέσεις αυτές αναιρούνται α) από την κατάθεση του ...... εργαζόμενου στην κυρία είσοδο του κέντρου "........." ο οποίος παρά την προσπάθειά του να εμφανίσει τον κατηγορούμενο απόντα καταθέτει ότι είδε τον κατηγορούμενο να μπαίνει περίπου 10-10.30μ. "αλλά δεν είδε πότε έφυγε" ενώ καταθέτει ότι δεν έγινε καμιά φασαρία μέσα στο μαγαζί και αν γινόταν θα τα αντιλαμβανόταν γιατί το πόστο του είναι η είσοδος, ότι στην κουζίνα δεν μπορεί να βλέπει και ότι έμαθε ότι έγινε φασαρία στο πάρκιν. Με την κατάθεσή του όμως αυτή αφενός διαψεύδει τον κατηγορούμενο σχετικά με τον ισχυρισμόν του ότι ο παθών πείραξε κάποια κοπέλλα σε διπλανή παρέα και τσακώθηκαν αφού τίποτε το σχετικό δεν κατατέθηκε από τον εν λόγω μάρτυρα, ο οποίος ως εκ της θέσης του θα ελάμβανε γνώση αν κάτι τέτοιο είχε συμβεί και αφετέρου επιβεβαιώνει τον παθόντα και τους μάρτυρές του για τη φασαρία στο πάρκιν και β) από τις καταθέσεις των μαρτύρων υπερασπίσεως οι οποίοι αξίζει να σημειωθεί ότι εμφανίσθηκαν για πρώτη φορά στο ακροατήριο όχι όμως και κατά το στάδιο της προανάκρισης καθόσον "το άλλοθι του κέντρου ..., αποτελεί οψιγενή ισχυρισμό του κατηγορουμένου και όχι αρχικό όπως θα προέβαλε αν όντως ήταν έτσι τα πράγματα και παρουσιάζουν τον κατηγορούμενο ως εργαζόμενο στο κέντρο ... πλην όμως από κανένα, καίτοι επιχειρηματίας του κέντρου .... ο πρώτος ..... και Καλλιτεχνικός Διευθυντής ο δεύτερος ....... και εργαζόμενος ο τρίτος κατά τους ισχυρισμούς τους, δεν προσκομίσθηκε οποιοδήποτε σχετικό έγγραφο (π.χ. κατάσταση προσωπικού, μισθοδοσία, κατάσταση Ι.Κ.Α.) από το οποίο να προκύπτει η απασχόληση του κατηγορουμένου εκείνο το χρονικό διάστημα στο κέντρο ...... Σύμφωνα με τα άνω αποδειχθέντα το Δικαστήριο πείσθηκε ότι ο κατηγορούμενος τέλεσε την πράξη που του αποδίδεται με το κατηγορητήριο όπως αυτή αναφέρεται και στο διατακτικό της παρούσας και πρέπει να κηρυχθεί ένοχος αυτής". Ακολούθως το Εφετείο κήρυξε ένοχο τον αναιρεσείοντα επικίνδυνης σωματικής βλάβης και του επέβαλε ποινή φυλακίσεως 12 μηνών την οποία ανέστειλε επί τριετία.
Με αυτά που δέχθηκε το δικαστήριο της ουσίας στο σκεπτικό και όσα αναφέρονται στο διατακτικό και παραδεκτώς συμπληρώνουν το σκεπτικό, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την κατά τα ανωτέρω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σε αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση της αξιόποινης πράξης της επικίνδυνης σωματικής βλάβης, για την οποία καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά αυτά, καθώς επίσης και τους συλλογισμούς με βάση τους οποίους έκανε την υπαγωγή τους στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 26 παρ.1 α', 27 παρ.1, 308 παρ.1 α' σε συνδ. με άρθρο 309 ΠΚ εκθέτοντας πως προκλήθηκε η σωματική κάκωση στον παθόντα, το μέσον με το οποίο έγινε αυτή (τεμάχιο ξύλου και χέρια αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου) και το σημείο στο οποίο επλήγη ο παθών (πρόσωπο) και καταλήγοντας ότι λόγω του χρησιμοποιηθέντος μέσου, της σφοδρότητος και της κατεύθυνσης του πλήγματος καθώς και του σημείου που επλήγη και το οποίο κατονομάζει ειδικώς, μπορούσε να προκαλέσει στον παθόντα κίνδυνο για τη ζωή του. Ειδικότερα στην προσβαλλόμενη απόφαση διαλαμβάνεται σαφής παραδοχή, ότι ο αναιρεσείων ενήργησε με "πρόθεση" άρα με δόλο, ο οποίος άλλωστε ενυπάρχει στην έκθεση της ιστορικότητας των γεγονότων που περιγράφονται σ' αυτή. Περαιτέρω, από την επισκόπηση των πρακτικών της αποφάσεως προκύπτει ότι στο ακροατήριο του δικαστηρίου εκτός από τους μάρτυρες υπερασπίσεως που εξετάσθηκαν ενόρκως δεν εμφανίστηκε μάρτυρας υπερασπίσεως με το όνομα ....... ως αβασίμως ισχυρίζεται ο αναιρεσείων. Επομένως ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ λόγος αναίρεσης, με τον οποίο υποστηρίζεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται της απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, είναι αβάσιμος. 3. Κατά το άρθρο 510 παρ.2 του ΚΠΔ, εκτός από τους αναφερόμενους στην παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου λόγους, μπορούν να προταθούν σε ό,τι αφορά το πολιτικό μέρος της απόφασης και οι λόγοι αναίρεσης, οι οποίοι καθιερώνονται από την πολιτική δικονομία, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο προβλεπόμενος από το άρθρο 559 αρ. 9 του ΚΠολΔ λόγος, κατά τον οποίο επιτρέπεται αναίρεση, αν το δικαστήριο επιδίκασε περισσότερα από όσα ζητήθηκαν. Όπως δε προκύπτει από τα πρακτικά της προσβαλλόμενης αποφάσεως, το Εφετείο επιδίκασε ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης στον πολιτικώς ενάγοντα το ποσό των 44 Ευρώ ενώ είχε υποβληθεί αίτημα για το ποσό των 43 Ευρώ. Επομένως, ο συναφής τελευταίος λόγος της αιτήσεως είναι βάσιμος και πρέπει ν' αναιρεθεί κατά το σημείο τούτο η προσβαλλόμενη απόφαση και, αφού δεν συντρέχει λόγος να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση, να απαλειφθεί κατά ένα Ευρώ η σχετική διάταξη που υποχρεώνει τον κατηγορούμενο να πληρώσει στον ενάγοντα 44 Ευρώ χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.-
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί εν μέρει την 5825/2007 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών και δη μόνον ως προς τη διάταξη που υποχρεώνει τον κατηγορούμενο να πληρώσει στον πολιτικώς ενάγοντα το ποσό των 44 Ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.- Απαλείφει κατά ένα Ευρώ τη διάταξη αυτή από την αναιρούμενη απόφαση.-
Απορρίπτει κατά τα λοιπά την από 25-10-2007 αίτηση του Χ1 για αναίρεση της ίδιας αποφάσεως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 5 Φεβρουαρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 27 Μαρτίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ