Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Ψευδής καταμήνυση, Δυσφήμηση συκοφαντική, Δόλος.
Περίληψη:
Συκοφαντική δυσφήμηση κατ' εξακολούθηση. Ψευδής καταμήνυση. Στοιχεία εγκλήματος. Λόγος αναιρέσεως για έλλειψη αιτιολογίας. Αιτιολογία δόλου, γνώσεως ψεύδους. Απορρίπτει αναίρεση.
Αριθμός 1150/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη - Εισηγητή, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 3 Απριλίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αθανασίου Κονταξή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αναστάσιο Προυσανίδη, περί αναιρέσεως της 4751/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης. Με πολιτικώς ενάγουσα την ..., που δεν παρέστη στο ακροατήριο. Το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 12.2.2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 293/2009.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά, καθώς και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις διατάξεις των άρθρων 362 και 363 ΠΚ προκύπτει, ότι για τη θεμελίωση του εγκλήματος της συκοφαντικής δυσφημήσεως απαιτείται αντικειμενικώς μεν, ισχυρισμός ή διάδοση από δράστη για άλλον ενώπιον τρίτου, ψευδούς γεγονότος, το οποίο μπορεί να βλάψει την τιμή και την υπόληψη του άλλου, υποκειμενικώς δε άμεσος δόλος, ο οποίος περιλαμβάνει, αφενός μεν, την γνώση του δράστη με την έννοια της πλήρους βεβαιότητας, ότι το γεγονός αυτό είναι ψευδές και μπορεί να βλάψει την τιμή και την υπόληψη του άλλου και αφετέρου, τη θέληση αυτού να ισχυρισθεί ή διαδώσει ενώπιον τρίτου το γεγονός αυτό. Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' του ίδιου Κώδικα, όταν αναφέρονται σ' αυτήν, με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι νομικοί συλλογισμοί, με τους οποίος έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Ειδικότερα, ως προς την έκθεση των αποδείξεων, αρκεί η γενική, κατά το είδος τους αναφορά τους, χωρίς να είναι απαραίτητο να διευκρινίζεται από ποιο ή ποια αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε κάθε παραδοχή. Δεν αποτελούν όμως λόγο αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα η εσφαλμένη εκτίμηση των εγγράφων, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολόγησης κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη της αξιολογικής συσχετίσεως μεταξύ των αποδεικτικών στοιχείων, καθόσον, στις περιπτώσεις αυτές, πλήττεται η αναιρετικά ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας. Η απλή επανάληψη στην αιτιολογία της απόφασης του διατακτικού, καθ' εαυτή, δεν συνιστά ελλιπή αιτιολογία, ειδικότερα όταν το διατακτικό είναι λεπτομερές και εκτίθεται στο περιεχόμενό του με σαφήνεια και πληρότητα, τα πραγματικά περιστατικά που συνιστούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος για το οποίο εκδόθηκε η καταδικαστική απόφαση. Η ύπαρξη του δόλου που απαιτείται, κατά το άρθρο 26 παρ.1 ΠΚ, για τη θεμελίωση της υποκειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος, δεν είναι καταρχήν ανάγκη να αιτιολογείται ιδιαιτέρως, αφού ο δόλος ενυπάρχει στη θέληση παραγωγής των περιστατικών που συγκροτούν την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος και εξυπακούεται ότι προκύπτει από την πραγμάτωση των περιστατικών τούτων. Όταν όμως αξιώνονται από το νόμο πρόσθετα στοιχεία για την υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος, όπως επί του εγκλήματος της συκοφαντικής δυσφήμησης, η "εν γνώσει" ορισμένου περιστατικού τέλεση της πράξεως, δηλαδή άμεσος δόλος, η αιτιολογία πρέπει να εκτείνεται και στη γνώση αυτή. Στην προκείμενη περίπτωση, το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης, όπως προκύπτει από το αιτιολογικό σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλόμενης 4751/2008 απόφασής του, δέχτηκε, κατά την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, ότι ..."από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων της κατηγορίας που εξετάσθηκαν στο Δικαστήριο τούτο, την ανάγνωση των πρακτικών της πρωτοβάθμιας δίκης καθώς και των εγγράφων που αναφέρονται στα πρακτικά της δίκης αυτής, την απολογία του κατηγορουμένου στο ακροατήριο και την όλη αποδεικτική διαδικασία, αποδείχτηκε και το Δικαστήριο πείστηκε ότι ο κατηγορούμενος τέλεσε την αξιόποινη πράξη της συκοφαντικής δυσφήμησης κατ' εξακολούθηση, όπως ειδικότερα περιγράφεται στο διατακτικό, στο οποίο το Δικαστήριο παραδεκτά παραπέμπει..... Τα περιστατικά αυτά εκτός των άλλων προκύπτουν από τις σαφείς, τεκμηριωμένες και πειστικές καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας, που έχοντας ιδία αντίληψη, βεβαιώνουν τα περιστατικά που θεμελιώνουν την πράξη που αποδίδεται στον κατηγορούμενο.....". Με τις σκέψεις αυτές ο κατηγορούμενος και ήδη αναιρεσείων κρίθηκε ένοχος της πιο πάνω πράξεως της συκοφαντικής δυσφήμησης με το ελαφρυντικό του ότι αυτός έζησε έως το χρόνο που έγινε το έγκλημα έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή (άρθρο 84§2α'Π.Κ.). Ειδικότερα κηρύχθηκε ένοχος του ότι "Στις ... κατά το χρονικό διάστημα από το μήνα Ιανουάριο 2001 μέχρι τις 23-3-2001 με περισσότερες από μία πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση ενός και του ιδίου εγκλήματος ενώπιον τρίτων ισχυρίσθηκε για κάποιον άλλο ψευδές γεγονός που μπορούσε να βλάψει την τιμή και την υπόληψη του τελώντας εν γνώσει της αναληθείας του. Συγκεκριμένα, κατά τον ως άνω τόπο και χρόνο, ισχυρίσθηκε ψευδώς επανειλημμένα ενώπιον φίλων του και συγγενικών του προσώπων μεταξύ άλλων και του ..., κατοίκου ..., της ..., κατοίκου ... και του ..., κατοίκου ... ότι τα τέκνα του ... και ..., τα οποία απέκτησε από το γάμο του με την εγκαλούσα ..., κατοίκου ..., δεν είναι δικά του και ότι η εγκαλούσα τα απέκτησε με άλλον, αμφισβητώντας την πατρότητά τους. Προέβη δε στις πράξεις του αυτές, αν και γνώριζε ότι τα ως άνω ισχυρισθέντα γεγονότα είναι ψευδή και ότι μπορούσαν να βλάψουν την τιμή και την υπόληψη της άνω εγκαλούσας". Για την πράξη του δε αυτή, η οποία προβλέπεται και τιμωρείται από τις διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 1, 27, 84 παρ.2α, 98, και 362,363 ΠΚ ο αναιρεσείων καταδικάστηκε, με το ελαφρυντικό του πρότερου έντιμου βίου, σε συνολική ποινή φυλακίσεως εννέα (9) μηνών, η εκτέλεση της οποίας ανεστάλη για τρία (3) χρόνια. Με τις πιο πάνω παραδοχές του, το Τριμελές Εφετείο, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του, την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σ' αυτήν με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση της αξιόποινης πράξεως, για την οποία καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος - αναιρεσείων, καθώς και τους συλλογισμούς, με βάση τους οποίους έκανε την υπαγωγή τους στις προαναφερόμενες ουσιαστικές ποινικές διατάξεις, τις οποίες ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου παραβίασε, χωρίς να είναι αναγκαία η αξιολόγηση και συσχέτιση κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά. Επομένως, ο από το άρθρο 510 παρ.1 περ. Δ του ΚΠΔ, λόγος αναίρεσης, με τον οποίο ο αναιρεσείων, προβάλλει τις αιτιάσεις ότι η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, διότι δεν διαλαμβάνει σαφή και συγκεκριμένα περιστατικά θεμελιωτικά της αντικειμενικής υποστάσεως των αδικημάτων, δια των οποίων κηρύχθηκε αυτός ένοχος είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Ειδικότερα η γνώση του αναιρεσείοντος ως προς το ψευδές του γεγονότος ότι τα τέκνα του ... και ..., τα οποία απέκτησε από το γάμο του με την εγκαλούσα ..., δεν είναι δικά του και ότι η εγκαλούσα τα απέκτησε με άλλον, αιτιολογείται στην προσβαλλόμενη απόφαση εκ των πραγμάτων, αφού ο αναιρεσείων ήταν εκείνος που γνώριζε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον, ότι αυτά ήταν δικά του. Οι περαιτέρω αιτιάσεις αυτού ότι δεν αιτιολογείται η γνώση αυτή, καθ'ην ην στιγμήν προσκόμισε και επικαλέστηκε τα αναφερόμενα στην αίτησή του αποδεικτικά μέσα (το ημερολόγιο της πρώην συζύγου του, την έκθεση εξέτασης σπέρματος του ιατρού-μικροβιολόγου ...), ενώ η απόφαση αναιτιολόγητα δέχθηκε ότι η γνώση του ψευδούς γεγονότος προκύπτει, εκτός των άλλων, από τις σαφείς και τεκμηριωμένες καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας, οι οποίοι όμως δεν ήταν δυνατόν οι μάρτυρες να βεβαιώσουν αυτό, αφού πρόκειται για περιστατικό που απαιτούνται ειδικές γνώσεις της επιστήμης της ιατρικής και αυτός απέδειξε με τα αποδεικτικά μέσα που αναφέρει ότι δεν μπορούσε να αποκλεισθεί ότι τα πιο πάνω τέκνα δεν ήταν δικά του (αλλά ότι ήταν του αδελφού του) κλπ, απαραδέκτως προβάλλονται, καθόσον με την επίφαση της ελλείψεως αιτιολογίας της αποφάσεως πλήττεται απαραδέκτως η περί τα πράγματα εκτίμηση του Δικαστηρίου της ουσίας.
Επομένως, ο εκ του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ μοναδικός λόγος αναιρέσεως, για έλλειψη αιτιολογίας της αποφάσεως, ως προς την συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών (γνώσεως του ψεύδους) στοιχείων του αδικήματος, για το οποίο κρίθηκε ένοχος ο αναιρεσείων ... (βλ. 6453/12-2-2009 πιστοποιητικό Δημάρχου ...), πρέπει να απορριφθεί, ως αβάσιμος. Συνακόλουθα, η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί και να καταδικασθεί ο αναιρεσείων, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 583 παρ. 1 του Κ.Π.Δ., στα δικαστικά έξοδα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την 5/12-2-2009 αίτηση (έκθεση) αναιρέσεως του ..., για αναίρεση της 4751/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης.
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 9 Απριλίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 8 Μαΐου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ