Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Αμέλεια, Σωματική βλάβη από αμέλεια.
Περίληψη:
Σωματική βλάβη από αμέλεια ( αυτοκινητικό ατύχημα - σύγκρουση). Δεν καθορίζεται το είδος της αμέλειας του κατηγορουμένου (ενσυνείδητη ή χωρίς συνείδηση). Αναιρεί για έλλειψη αιτιολογίας. Παραπέμπει στο ίδιο Δικαστήριο για νέα συζήτηση.
Αριθμός 1200/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Νικόλαο Ζαΐρη, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο - Εισηγητή, Παναγιώτη Ρουμπή και Κωνσταντίνο Φράγκο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 4 Φεβρουαρίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου Βασιλείου Μαρκή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Κωνσταντέλλο, για αναίρεση της με αριθμό 1043/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ροδόπης. Με πολιτικώς ενάγουσα τη Ψ, κάτοικο ..., που δεν παρέστη.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ροδόπης με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητά την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 24 Ιανουαρίου 2008 αίτησή του, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 284/2008.
Α φ ο ύ ά κ ο υ σ ε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 314 ΠΚ, όποιος από αμέλεια προκαλεί σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας άλλου τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών. Από το συνδυασμό της διατάξεως αυτής, με εκείνη του άρθρου 28 ΠΚ, προκύπτει ότι για τη θεμελίωση του εγκλήματος της σωματικής βλάβης από αμέλεια, απαιτείται να διαπιστωθεί, αφενός ότι ο δράστης δεν κατέβαλε την απαιτούμενη κατά αντικειμενική κρίση προσοχή την οποία όφειλε να καταβάλει κάθε μετρίως συνετός και ευσυνείδητος άνθρωπος που βρίσκεται υπό τις ίδιες πραγματικές καταστάσεις, με βάση τους νομικούς κανόνες, τις συνήθειες που επικρατούν στις συναλλαγές, την κοινή πείρα, τη συνήθη πορεία των πραγμάτων και τη λογική και, αφετέρου, on είχε τη δυνατότητα, με τις προσωπικές του ιδιότητες, γνώσεις και ικανότητες να προβλέψει και να αποφύγει το αξιόποινο αποτέλεσμα, το οποίο πρέπει να τελεί σε αντικειμενικό αιτιώδη σύνδεσμο με τη πράξη του. Περαιτέρω, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 28 ΠΚ, η αμέλεια διακρίνεται σε μη συνειδητή, κατά την οποία ο δράστης, από έλλειψη της προσήκουσας προσοχής, δεν προέβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η πράξη του και σε ενσυνείδητη, κατά την οποία προέβλεψε μεν ότι από τη συμπεριφορά του μπορεί να επέλθει το αποτέλεσμα αυτό, πίστευε όμως ότι θα το απέφευγε. Ενόψει της διάκρισης αυτής, το δικαστήριο της ουσίας, όταν απαγγέλλει καταδίκη για έγκλημα από αμέλεια, πρέπει να εκθέτει στην απόφασή του με σαφήνεια ποιο από τα δύο είδη της αμέλειας αυτής συνέτρεξε στην συγκεκριμένη περίπτωση, διότι, αν δεν εκθέτει αυτό με σαφήνεια ή δέχεται και τα δύο είδη, δημιουργείται ασάφεια και αντίφαση, η οποία καθιστά ανέφικτο τον αναιρετικό έλεγχο για την ορθή ή μη εφαρμογή της σχετικής ουσιαστικής ποινικής διάταξης και ιδρύεται εντεύθεν λόγος αναίρεσης για έλλειψη νόμιμης βάσης κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' Κ.Π.Δ. Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του Κ.Π.Δ. ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ίδιου Κώδικα λόγο αναιρέσεως, όταν εκτίθενται σ' αυτή με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικό που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος, για το οποίο κηρύχθηκε ένοχος ο κατηγορούμενος, τα αποδεικτικά μέσα από τα οποία εκείνα προέκυψαν και οι σκέψεις, με τις οποίες έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από το σκεπτικό σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλόμενης 1043/2007 αποφάσεως του, τα οποία ως ενιαίο σύνολο παραδεκτώς αλληλοσυμπληρώνονται, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ροδόπης, που δίκασε ως Εφετείο, δέχθηκε, κατά την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση των κατ' είδος αναφερομένων στην ίδια απόφαση αποδεικτικών μέσων, ότι αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικάπεριστατικά, κατά πιστή αντιγραφή από το σκεπτικό τηςπροσβαλλόμενης αποφάσεως: Στις 19.12.2005 στην ..., ο πρώτος κατηγορούμενος, οδηγώντας το με αριθμό κυκλοφορίας ... ΙΧΕ αυτοκίνητο και βαίνοντας επί της οδού ... με κατεύθυνση προς την έξοδο της πόλης, επαναπαυόμενος στην προτεραιότητα του, δεν είχε διαρκώς τεταμένη την προσοχή του ως όφειλε και δεν ρύθμισε ανάλογα την ταχύτητα του ώστε να είναι σε θέση να αντιδράσει, δεδομένου ότι προσέγγιζε σε ισόπεδο οδικό κόμβο με μεγάλη κυκλοφορία οχημάτων, με αποτέλεσμα να μην αντιληφθεί εγκαίρως το υπ' αριθμόν κυκλοφορίας ... ΙΧΕ αυτοκίνητο, με οδηγό την δεύτερη κατηγορούμενη Ψ, η οποία εισήλθε κάθετα στην οδό ... προερχόμενη από την οδό ..., με αποτέλεσμα τη σύγκρουση των δύο οχημάτων και τον τραυματισμό της τελευταίας, η οποία υπέστη κατάγματα κρανίου σπονδύλων Α5, Α6, Α7. Επομένως πρέπει αυτός να κηρυχθεί ένοχος του αδικήματος των σωματικών βλαβών εξ αμελείας όπως κατηγορείται". Στη συνέχεια, το Δικαστήριο της ουσίας κήρυξε τον κατηγορούμενο, Χ, ένοχο για την πράξη της σωματικής βλάβης από αμέλεια και ειδικότερα του ότι: "Την 19.12.2005 στην ..., οδηγώντας το με αριθμό κυκλοφορίας ... ΙΧΕ αυτοκίνητο καιβαίνοντας επί της οδού ... με κατεύθυνση προς την έξοδο της πόλης, επαναπαυόμενος στην προτεραιότητά του, δεν είχε διαρκώς τεταμένη την προσοχή του ως όφειλε και δεν ρύθμισε ανάλογα την ταχύτητα του ώστε να είναι σε θέση να αντιδράσει, δεδομένου ότι προσέγγιζε σε ισόπεδο οδικό κόμβο με μεγάλη κυκλοφορία οχημάτων, με αποτέλεσμα να μην αντιληφθεί εγκαίρως το υπ' αριθμόν κυκλοφορίας ... ΙΧΕ αυτοκίνητο, με οδηγό την δεύτερη κατηγορούμενη Ψ, η οποία εισήλθε κάθετα στην οδό ... προερχόμενη από την οδό ..., με αποτέλεσμα τη σύγκρουση των δύο οχημάτων και τον τραυματισμό της τελευταίας". Κατόπιν αυτών το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ροδόπης επέβαλε στον κηρυχθέντα ένοχο αναιρεσείοντα, ποινή φυλακίσεως τριών (3) μηνών, την οποίαν ανέστειλε επί τριετία. Έτσι, όμως, η προσβαλλόμενη απόφαση δεν περιέχει την κατά τα άνω απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, στερείται δε και νόμιμης βάσεως. Ειδικότερα, δεν εξειδικεύεται ποίο είδος αμέλειας συνέτρεξε στην προκειμένη περίπτωση, αφού τόσο στο σκεπτικό, όσο και στο διατακτικό της προσβαλλόμενης αποφάσεως αναφέρεται ότι ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος δεν είχε διαρκώς τεταμένη την προσοχή του ως όφειλε και δεν ρύθμισε ανάλογα την ταχύτητά του, ώστε να είναι σε θέση να αντιδράσει, δεδομένου ότι προσέγγιζε σε ισόπεδο οδικό κόμβο με μεγάλη κυκλοφορία οχημάτων, με αποτέλεσμα να προκαλέσει τη σύγκρουση του αυτοκινήτου του με αυτό της συγκατηγορουμένης του (οδηγού του άλλου αυτοκινήτου) και τον τραυματισμό της τελευταίας. Δεν αναφέρεται, όμως, το είδος της αμέλειάς του, κατά την προαναφερόμενη έννοια. Δηλαδή, κηρύσσεται ένοχος με την παραδοχή συνδρομής και των δύο ειδών αμέλειας. Έτσι, καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο της ορθής ή μη εφαρμογής των ουσιαστικών ποινικών διατάξεων των άρθρων 314 και 28 ΠΚ, τις οποίες το Δικαστήριο εκ πλαγίου παραβίασε με ελλιπείς και αντιφατικές αιτιολογίες, με αποτέλεσμα η απόφαση να στερείται νόμιμης βάσεως.
Συνεπώς, οι από το άρθρο 510 παρ.1 οτοιχ. Δ' και Ε' του ΚΠΔ προβαλλόμενοι λόγοι αναιρέσεως, με τους οποίους πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για α), έλλειψη της επιβαλλόμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας και β) ευθεία και εκ πλαγίου παραβίαση των εφαρμοσθεισθών ουσιαστικών ποινικών διατάξεων των άρθρων 28 και 314 ΠΚ, αντιστοίχως, είναι βάσιμοι και, ως τέτοιοι, πρέπει να γίνουν δεκτοί, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που είχαν δικάσει προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί τη 1043/2007 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ροδόπης. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση, στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από δικαστές άλλους, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 3 Απριλίου 2009.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 18 Μαΐου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ