Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Ισχυρισμός αυτοτελής, Ναρκωτικά.
Περίληψη:
Ναρκωτικά. Προμήθεια μικροποσότητας ναρκωτικής ουσίας (ινδικής κάνναβης) προς ιδία χρήση συμπτωματικά. Το Δικαστήριο υποχρεούται να απαντήσει στο σχετικό αυτοτελή ισχυρισμό (άρθρο 29 περ. 1 και 3 του Κανονισμού 3459/2006). Δεκτός ο σχετικός λόγος αιτήσεως αναίρεσης. Αναιρεί προσβαλλόμενη απόφαση και παραπέμπει υπόθεση στο Δικαστήριο που την εξέδωσε.
Αριθμός 610/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη, Αντιπρόεδρο, Νικόλαο Ζαΐρη, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή - Εισηγητή και Κωνσταντίνο Φράγκο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 5 Νοεμβρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Θάνου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ...., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Ζορμπά, περί αναιρέσεως της 351/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας. Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Λάρισας, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 2 Οκτωβρίου 2006 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 232/2007.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τη διάταξη του άρθρου 12 παρ. 1 εδ. α του ν. 1729/1987, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με το άρθρο 14 του ν. 2161/1993, "όποιος για δική του αποκλειστική χρήση προμηθεύεται ή κατέχει με οποιονδήποτε τρόπο ναρκωτικά σε ποσότητα, που αποδεδειγμένα εξυπηρετεί αποκλειστικά της δικές του ανάγκες ή κάνει χρήση αυτών ή καλλιεργεί φυτά κάνναβης σε αριθμό ή έκταση που δικαιολογούνται μόνο για δική του αποκλειστική χρήση τιμωρείται με φυλάκιση". Κατά δε τη διάταξη της παραγ. 3 του ίδιου άρθρου "Βούλευμα ή απόφαση ότι ο υπαίτιος δεν πρέπει να τιμωρηθεί, μπορεί να εκδοθεί και ο δράστης της παραγράφου 1 του παρόντος να κριθεί ατιμώρητος χωρίς να διαταχθεί προηγουμένως η επί μέρους του παρακολούθηση θεραπευτικού προγράμματος, όταν το δικαστικό συμβούλιο ή το δικαστήριο εκτιμώντας τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες τελέστηκε η πράξη και την προσωπικότητα του δράστη, κρίνει ότι η αξιόποινη πράξη ήταν τελείως συμπτωματική και δεν είναι πιθανόν να επαναληφθεί αυτή ή κάποια άλλη του παρόντος νόμου". Κατά την αληθή έννοια των άνω διατάξεων (σημειώνεται ότι το ίδιο ορίζεται και από το άρθρο 29 παρ. 1 και 3 του ΚΝΝ 3459/2006) ως συμπτωματική προμήθεια για σκοπό χρήσεως και περιστασιακή θεωρείται η χρήση η οποία δικαιολογείται με βάση τις ειδικές συνθήκες και την προσωπικότητα του υπαιτίου. Το δικαστήριο ενώπιον του οποίου φέρεται η υπόθεση δικαιούται να κρίνει το δράστη ατιμώρητο, εφόσον βεβαιωθεί ότι συντρέχουν, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ειδικά μνημονευόμενες συνθήκες σε συνδυασμό με την προσωπικότητα, η οποία διαμορφώνεται από την ηλικία, τις διανοητικές λειτουργίες, τη δυνατότητα κρίσης και τις επί μέρους περιστάσεις. Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 939 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεώς της από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ του ιδίου Κώδικα, όταν αναφέρονται σ'αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Ως προς τις αποδείξεις, αρκεί αυτές να αναφέρονται στην απόφαση κατ' είδος, χωρίς να είναι απαραίτητο να διευκρινίζεται από ποίο ή ποία αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε η κάθε παραδοχή. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας, είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο. Δεν αποτελούν όμως λόγους αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα η εσφαλμένη εκτίμηση των εγγράφων, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολόγησης κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη της μεταξύ τους αξιολογικής συσχετίσεως των αποδεικτικών στοιχείων, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές πλήττεται η αναιρετική ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας. Η επιβαλλομένη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία των αποφάσεων, πρέπει να υπάρχει, όχι μόνο ως προς την κατηγορία, αλλά να επεκτείνεται και στους προβαλλόμενους από τον κατηγορούμενο ή από τον συνήγορό του, κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, αυτοτελείς ισχυρισμούς. Αυτοί δεν είναι εκείνοι, οι οποίοι προβάλλονται στο δικαστήριο της ουσίας, σύμφωνα με τα άρθρα 170 παρ. 2 και 333 παρ. 2 του ΚΠοινΔ και τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξης ή της ικανότητας για καταλογισμό ή στη μείωση αυτής ή στην εξάλειψη του αξιοποίνου της πράξεως ή στη μείωση της ποινής. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της δίκης, κατά την οποία εκδόθηκε η προσβαλλόμενη υπ' αριθμ. 351/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Κακουργημάτων) Λάρισας, ο κατηγορούμενος και ήδη αναιρεσείων απολογούμενος ισχυρίσθηκε "πήγα στο σπίτι και ο δεύτερος κατηγορούμενος μου πρόσφερε να καπνίσω ένα τσιγάρο χασίς. Κάπνισα για πρώτη φορά. Γνωρίζω μόνο το δεύτερο κατηγορούμενο", στη συνέχεια δε, μετά την αγόρευση του Εισαγγελέα που πρότεινε την ενοχή του αναιρεσείοντος για τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και την αθώωσή του για την κατοχή ναρκωτικών ουσιών, ο συνήγορος υπερασπίσεώς του πρότεινε παραδεκτά και ορισμένα εκτός των άλλων, τον αυτοτελή ισχυρισμό περί συμπτωματικής χρήσης της ειδικής κάνναβης (βλ. 7η σελίδα των ως άνω πρακτικών). Το Τριμελές Εφετείο όμως, καίτοι δέχθηκε ότι ο αναιρεσείων έκανε χρήση μικροποσότητας ειδικής κάνναβης βάρους 5 γραμμαρίων, μαζί με άλλους δύο συγκατηγορούμενούς του, την οποία κατείχε άλλος συγκατηγορούμενός του (βλ. 15η σελίδα των άνω πρακτικών), ότι είχε συμπληρώσει το 18ο έτος όχι δε και το 21ο έτος της ηλικίας του και αναγνώρισε ότι συντρέχει στο πρόσωπό του η ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2α ΠΚ, κήρυξε αυτόν ένοχο της χρήσης ναρκωτικής ουσίας και του επέβαλε την ποινή των έξι (6) μηνών, της οποίας ανέστειλε την εκτέλεσή της για τρία έτη), χωρίς να απαντήσει στον παραπάνω αυτοτελή ισχυρισμό του περί συμπτωματικής χρήσης ναρκωτικής ουσίας. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω το Δικαστήριο της ουσίας δεν διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη από τις ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία αναφορικά με τον ερειδόμενο στο άρθρο 12 παρ. 1 και 3 του ν. 1729/1987 (ήδη άρθρο 29 του ΚΝΝ 3459/2006) παραπάνω αυτοτελή ισχυρισμό, αφού απέρριψε αυτόν, κατά τα ανωτέρω, σιωπηρά. Επομένως, πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος ο συναφής από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠοινΔ πρώτος λόγος αναιρέσεως της κρινομένης αιτήσεως, και, παρελκούσης μετά ταύτα της έρευνας του δευτέρου λόγου αναιρέσεως, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση αναφορικά και μόνο με την καταδικαστική για τον αναιρεσείοντα διάταξη. Ακολούθως πρέπει να παραπεμφθεί η υπόθεση, κατά το αναιρούμενο ποιο πάνω μέρος της, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠοινΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί εν μέρει την υπ' αρ. 351/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Κακουργημάτων) Λάρισα, αναφορικά και μόνο με την καταδικαστική για τον αναιρεσείοντα ..... διάταξη. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση, κατά το αναιρούμενο πιο πάνω μέρος της, στο ίδιο δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, οι οποίοι δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 21 Ιανουαρίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 27 Φεβρουαρίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ