Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Κτίσμα αυθαίρετο.
Περίληψη:
Παράβαση του άρθρου 17 του Ν. 1337/1983. Η υπ’ αριθμ. 7587/24-2-2004 απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ για μη επιβολή ποινικών κυρώσεων επί μικρών παραβάσεων που εξαιρούνται της κατεδάφισης, έχει εκδοθεί καθ’ υπέρβαση της εξουσιοδοτήσεως από το άρθρο 9 παρ. 8 του Ν. 1512/1985. Αιτιολογημένη καταδίκη. Ορθή ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου. Απόρριψη αναιρέσεως.
Αριθμός 523/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ηρακλή Κωνσταντινίδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Κούκλη, Ελευθέριο Νικολόπουλο - Εισηγητή, Αναστάσιο Λιανό και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 19 Οκτωβρίου 2007, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασιλείου Μαρκή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου x1, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Στυλιανό Χρηστομάνο, περί αναιρέσεως της 1323/2007 αποφάσεως του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Γιαννιτσών. Το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Γιαννιτσών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 19 Ιουνίου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1380/2007.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι.- 'Ελλειψη της απαιτούμενης από τα άρθρα 93 παρ. 3 Συντάγματος και 139 Κ.Π.Δ. ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, που ιδρύει λόγο αναιρέσεως της αποφάσεως κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του Κ.Π.Δ., υπάρχει, όταν δεν εκτίθενται σε αυτήν πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχτηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι νομικοί συλλογισμοί, με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών που αποδείχτηκαν στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας: α) Είναι επιτρεπτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο β) Αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικώς κατά το είδος τους, χωρίς να απαιτείται να εκτίθεται τί προέκυψε από καθένα από αυτά, ούτε είναι απαραίτητη η αξιολογική συσχέτιση και σύγκριση των διαφόρων αποδεικτικών μέσων και των μαρτυρικών καταθέσεων μεταξύ τους ή να προσδιορίζεται ποιο βαρύνει περισσότερο για το σχηματισμό της δικαστικής κρίσης. Απαιτείται μόνο να προκύπτει ότι το Δικαστήριο έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία, για το σχηματισμό της δικανικής του πεποίθησης, και όχι μόνο μερικά από αυτά. Εξάλλου περίπτωση εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διάταξης, που ιδρύει λόγο αναίρεσης κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του Κ.Π.Δ., συντρέχει όχι μόνον όταν το δικαστήριο δεν υπάγει σωστά τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία έχει δεχθεί, στη διάταξη που εφαρμόστηκε, αλλά και όταν η διάταξη αυτή παραβιάστηκε εκ πλαγίου, για το λόγο ότι έχουν εμφιλοχωρήσει στο πόρισμα της αποφάσεως, που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του διατακτικού προς το σκεπτικό και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος, ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος από τον 'Αρειο Πάγο της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσης.
Στην προκείμενη περίπτωση, το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Γιαννιτσών που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση δέχθηκε, κατά την αναιρετικά ανέλεγκτη ουσιαστική κρίση του, ότι από τα κατ' είδος αναφερόμενα αποδεικτικά μέσα αποδείχθησαν τα ακόλουθα: "... Ο κατηγορούμενος ως ιδιοκτήτης οικοπέδου, που βρίσκεται στην οδό ....... και ......., στα ......., νομού Πέλλας, κατασκεύασε αυθαίρετα επ' αυτού κτίσματα και συγκεκριμένα 1) διώροφη μονοκατοικία, με κλειστό χώρο στάθμευσης, τμήμα υπογείου, κεραμοσκεπή και περίφραξη, καθ' υπέρβαση της με αριθμό ....... οικοδομικής άδειας της Πολεοδομίας Γιαννιτσών, κατά 10,42 τετραγωνικά μέτρα, ως προς το εμβαδόν του υπογείου, κατά 21,79 τ.μ., ως προς το εμβαδόν του κλειστού χώρου στάθμευσης, κατά 21,79 τ.μ., ως προς το εμβαδόν του ισογείου και κατά 21,79 τ.μ. ως προς το εμβαδόν του πρώτου ορόφου, και 2) διώροφη οικοδομή, με πυλωτή, με κεραμοσκεπή και περίφραξη, καθ' υπέρβαση της αριθμό ....... οικοδομικής άδειας της Πολεοδομίας Γιαννιτσών, κατά 4,71 τετραγωνικά μέτρα, ως προς το εμβαδόν του ισογείου (ελεύθερος χώρος), κατά 4,71 τετραγωνικά μέτρα, ως προς το εμβαδόν του πρώτου ορόφου και κατά 4, 71 τετραγωνικά μέτρα, ως προς το εμβαδόν του δεύτερου ορόφου. Ο κατηγορούμενος προέβη στις παραπάνω πράξεις του με πρόθεση, καθώς γνώριζε ότι κατά την κατασκευή των δύο κτισμάτων έγιναν οι υπερβάσεις των οικοδομικών αδειών που περιγράφηκαν. Στη συνέχεια, ο κατηγορούμενος, εντός ευλόγου χρόνου, ήρε το αυθαίρετο της πρώτης από τις ανωτέρω κατασκευές με την αναθεώρηση της νόμιμης, με αριθμό ........, οικοδομικής άδειας (βλ. τη με αριθμό ....... άδεια οικοδομής της Πολεοδομίας Γιαννιτσών, σε συνδυασμό με την κατάθεση του μάρτυρα ........). Επίσης, προσπάθησε να άρει το αυθαίρετο της δεύτερης από αυτές αναθεωρώντας την ήδη υφιστάμενη, με αριθμό ....., οικοδομική άδεια.
Εκδόθηκε έτσι η με αριθμό ....... άδεια οικοδομής της Πολεοδομίας Γιαννιτσών, η οποία νομιμοποίησε μέρος των παραπάνω αυθαιρεσιών και συγκεκριμένα εμβαδόν 1,13 τ.μ. από το ισόγειο και από κάθε έναν από ορόφους. Επιπλέον, στις 28-2-2006, με την υπ' αριθμ. πρωτ/λου ........ απόφαση του Νομάρχη Πέλλας, η οποία εκδόθηκε σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 2 περ. Β' της με αριθμό πρωτ/λου 7587/12.2.2004 απόφασης της Υφυπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ Β' 372/24.2.2004), τα αυθαίρετα τμήματα της δεύτερης από τις παραπάνω οικοδομές, εμβαδού πλέον 3,58 τετραγωνικών μέτρων για το ισόγειο και κάθε έναν από τους ορόφους, χαρακτηρίσθηκαν ως μικροπαραβάσεις και εξαιρέθηκαν της κατεδάφισης. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι η με αριθμό πρωτ/λου οικ 7587/12.2.2004 απόφαση της Υφυπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985, το οποίο, μετά την συμπλήρωση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 8 με το άρθρο 9 §5 του ν. 3919/2003 (ΦΕΚ Α 308/31.12.2003), ορίζει ότι "8. Με απόφαση του νομάρχη μπορεί να εγκρίνεται η εξαίρεση ή όχι από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών, εάν πρόκειται για μικρές παραβάσεις, των οποίων κατασκευών η κατεδάφιση θα κατέληγε σε υπέρμετρη βλάβη του κτιρίου ή θα έθετε σε κίνδυνο τη φέρουσα κατασκευή αυτού ή θα παράβλαπτε την αισθητική εμφάνιση των κτιρίων ή θα απαιτούσε υπέρμετρες δαπάνες για την αποκατάσταση της αισθητικής και των οποίων η διατήρηση εν πάση περιπτώσει δεν θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια της κατασκευής ούτε θα απέβαινε σε βάρος της πόλεως. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων καθορίζονται οι μικρές παραβάσεις για τις οποίες είναι δυνατή η εξαίρεση από την κατεδάφιση, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, οι ειδικότερες προϋποθέσεις της εξαίρεσης οι όροι εφαρμογής της διάταξης αυτής και κάθε σχετικό θέμα...". Όπως προκύπτει από τις διατάξεις που μόλις εκτέθηκαν, η νομοθετική εξουσιοδότηση που παρασχέθηκε στον ως άνω Υπουργό, η σχετική αρμοδιότητα του οποίου, με την Υ6/31.10.2001 απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ ανατέθηκε στους Υφυπουργούς Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, αφορά τη ρύθμιση των προϋποθέσεων εξαίρεσης από την κατεδάφιση και κάθε σχετικό με το ζήτημα αυτό θέμα, στο οποίο, όμως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι περιλαμβάνεται και η ρύθμιση της ποινικής ευθύνης του δράστη, αφού κάτι τέτοιο δεν ορίζεται ειδικά στη διάταξη με την οποία παρασχέθηκε η εξουσιοδότηση.
Συνεπώς, η διάταξη του άρθρου 2 περ. Β 4 της με αριθμό πρωτ/λου 7587/12.2.2004 απόφασης της Υφυπουργού, κατά το σκέλος της που ορίζει ότι "4. Στις περιπτώσεις που χορηγείται εξαίρεση για τις Μικρές παραβάσεις, δεν επιβάλλονται οι λοιπές ποινικές... κυρώσεις του άρθρου 17 του ν. 1337/1983, για τους ιδιοκτήτες και μηχανικούς", δεν επηρεάζει την ποινική ευθύνη του ανωτέρω κατηγορουμένου, καθώς εκδόθηκε καθ' υπέρβαση της δοθείσας νομοθετικής εξουσιοδότησης. Με βάση τα παραπάνω, ο κατηγορούμενος πρέπει να κηρυχθεί αθώος για την τέλεση της πρώτης από τις παραπάνω πράξεις, ένοχος δε για την τέλεση της δεύτερης από αυτές, να του αναγνωρισθεί, όμως, το ελαφρυντικό ότι, μετά την τέλεση της πράξης του, έδειξε ειλικρινή μετάνοια και επιδίωξε να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του (άρθρο 84 § 2δ' Π.Κ.)...".
Με τις παραδοχές αυτές κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο με την ελαφρυντική περίσταση εκ του άρθρου 84 παρ. 2δ' του Π.Κ. και επέβαλε σ' αυτόν ποινή φυλάκισης δύο (2) μηνών την οποία ανέστειλε. Με αυτά που δέχθηκε το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Γιαννιτσών, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του, την κατά τις παραπάνω διατάξεις ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σ' αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση της αξιόποινης πράξης για την οποία καταδικάστηκε ο αναιρεσείων, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε αυτά, καθώς επίσης και τους συλλογισμούς, με βάση τους οποίους έκανε την υπαγωγή τους στην ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 17 του Ν. 1337/1983 την οποία εφάρμοσε και δεν παρεβίασε ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου. Ειδικότερα, με πληρότητα και σαφήνεια η απόφαση διαλαμβάνει στο σκεπτικό της τα πραγματικά περιστατικά και τις σκέψεις με τις οποίες καταλήγει στο αποδεικτικό πόρισμα ότι μέρος της δεύτερης διώροφης οικοδομής είχε κατασκευασθεί καθ' υπέρβαση της οικοδομικής αδείας και επαρκώς εξηγεί για ποιους λόγους υπάρχει ποινική ευθύνη του κατηγορουμένου παρά τον χαρακτηρισμό, με την υπ' αριθμ. ...... απόφαση του Νομάρχη Πέλλας, των υπερβάσεων της οικοδομικής αδείας ως μικροπαραβάσεων, εξαιρούμενων της κατεδάφισης.
Συνεπώς, οι από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' και Ε' του ΚΠΔ πρώτος και δεύτερος λόγοι αναιρέσεως με τους οποίους αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η πλημμέλεια της έλλειψης αιτιολογίας και εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής του νόμου, είναι αβάσιμοι και απορριπτέοι.
ΙΙ.- Η από το ποινικό δικαστήριο επίλυση προκαταρκτικού ζητήματος που, σύμφωνα με ρητή διάταξη νόμου, υπάγεται στην αποκλειστική δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων, καθιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Η' περ. β' αναιρετικό λόγο της υπέρβασης εξουσίας. Στην προκείμενη περίπτωση, με τον τρίτο λόγο αναιρέσεως ο αναιρεσείων αιτιάται την προσβαλλόμενη απόφαση για το ότι καθ' υπέρβαση της εξουσίας του το δικαστήριο έλυσε προκαταρκτικό ζήτημα το οποίο αποκλειστικά υπάγεται στην αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων, επικαλούμενος, κατά λέξη, τα εξής "... η Διοίκηση, παρά το γεγονός ότι έχει προσκυρώσει αποκλειστικά στην ιδιοκτησία μου τα 28 τ.μ. υπολόγισε τους συντελεστές κάλυψης και δόμησης μόνο κατά το ήμισυ και το άλλο ήμισυ δέχθηκε ότι ανήκει στην κάθετη ιδιοκτησία μου ενώ το θέμα αυτό υπάγεται αποκλειστικά στην κρίση των Πολιτικών Δικαστηρίων στα οποία έχω προσφύγει με αναγνωριστική αγωγή η οποία εκκρεμεί στο Μονομελές Πρωτοδικείο Γιαννιτσών, μετά το πέρας της δίκης αυτής θα κριθεί στην μεν περίπτωση ευδοκιμήσεως της αγωγής μου θα μου αναγνωρισθεί και δικαστικώς ότι το εδαφικό τμήμα των 28 τ.μ. ανήκει σε μένα και κατά συνέπεια δεν υπάρχει καμιά μικροπαράβαση αλλά και στην περίπτωση κατά την οποία κριθεί από τα Πολιτικά Δικαστήρια ότι κατά το ήμισυ ανήκει το εδαφικό τμήμα των 28 τ.μ. στην συνιδιοκτήτρια ......., εγώ σύμφωνα με τα ανωτέρω έχω κάνει μικροπαράβαση η οποία έχει χαρακτηρισθεί....". Και ο λόγος αυτός είναι αόριστος και πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος διότι δεν προτείνονται πραγματικά περιστατικά από τα οποία να προκύπτει ότι πράγματι το δικαστήριο αποφάνθηκε και έλυσε προκαταρκτικό ζήτημα υπαγόμενο στην αποκλειστική αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων, τα δε ως άνω επικαλούμενα δεν αποτέλεσαν αντικείμενο ερεύνης ούτε με οποιοδήποτε τρόπο ερευνήθηκαν στην προκείμενη υπόθεση επί της οποίας έκρινε η προσβαλλόμενη απόφαση.
Μετά από αυτά πρέπει να απορριφθεί η ένδικη αίτηση αναιρέσεως και καταδικασθεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 19 Ιουνίου 2007 αίτηση του x1, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 1.323/2007 αποφάσεως του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Γιαννιτσών.
Και.
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα τα οποία ορίζει σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 4 Μαρτίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ