Θέμα
Υπέρβαση εξουσίας, Τραπεζική επιταγή, Έγκληση, Ανώνυμη εταιρία.
Περίληψη:
Παραδεκτή η υποβολή εγκλήσεως για έκδοση ακάλυπτης επιταγής από εντολοδόχο, δυνάμει συμβολαιογραφικού πληρεξουσίου, με το οποίο δίδεται εντολή υποβολής εγκλήσεως από την παθούσα ανώνυμη τραπεζική εταιρεία. Στην περίπτωση αυτή δεν εφαρμόζονται τα ισχύοντα για βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής στο πρακτικό του Δ.Σ. των μελών αυτού, αφού τέτοιο πρακτικό δεν κατατίθεται. Απόρριψη αιτήσεως αναιρέσεως με λόγο την υπέρβαση εξουσίας.
Αριθμός 1439/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Ηρακλή Κωνσταντινίδη), ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Ελευθέριο Νικολόπουλο-Εισηγητή, Αναστάσιο Λιανό, Νικόλαο Ζαΐρη (που ορίστηκε προς συμπλήρωση της συνθέσεως με την 54/2008 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου) και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 16 Μαΐου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Βλάσση (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ1, που παρέστη με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αλέξανδρο Παπαστεριόπουλο, περί αναιρέσεως της 61112/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Με πολιτικώς ενάγουσα την τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία "ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΙΜΙΤΕΔ", που εδρεύει στην Κύπρο και εκπροσωπείται νόμιμα, την οποία στο ακροατήριο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος Συμεών Χατζηπιέρας. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 7 Φεβρουαρίου 2008 αίτησή του, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 441/2008.
Αφού άκουσε Τους πληρεξουσίους δικηγόρους των αναιρεσειόντων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι.- Κατά τις διατάξεις του άρθρου 50 παρ. 1 και 2 εδ. α' του ΚΠΔ κατ' εξαίρεση στις περιπτώσεις που ορίζεται ρητά στον ποινικό κώδικα ή σε άλλους νόμους η ποινική δίωξη γίνεται με έγκληση του παθόντος, αλλά, αφότου αποβληθεί η έγκληση, η ποινική δίωξη προχωρεί όπως και στα εγκλήματα που διώκονται αυτεπαγγέλτως. Εξάλλου, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 46 και 42 παρ. 2 του ίδιου Κώδικα, στην παραπάνω περίπτωση, η υποβολή της εγκλήσεως από τον παθόντα, που θέλει να ζητήσει τη δίωξη της αξιόποινης πράξης γίνεται απευθείας στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών ή και στους άλλους ανακριτικούς υπαλλήλους είτε από τον ίδιο (επί νομικών προσώπων από το νόμιμο εκπρόσωπό τους) είτε από ειδικό πληρεξούσιο, οπότε το έγγραφο της πληρεξουσιότητος προσαρτάται στην έκθεση για την κατάθεση της εγκλήσεως. Με την πληρεξουσιότητα πρέπει να παρέχεται η ειδική εντολή όπως ο πληρεξούσιος υποβάλει έγκληση για ορισμένο έγκλημα το οποίο πρέπει να εξατομικεύεται κατά τρόπο που να μη καταλείπεται αμφιβολία για την ταυτότητα της πράξης και τη βούληση του εντολέα για τη δίωξη του εγκλήματος που τελέστηκε σε βάρος του. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 79 παρ. 5 του ν. 5960/1933 "περί επιταγής", όπως η παρ. προστέθηκε με την παρ. 1 εδ. α' του άρθρου 4 του Ν. 2408/1996, η ποινική δίωξη για έκδοση ακάλυπτης επιταγής ασκείται μόνο ύστερα από έγκληση του κομιστή της επιταγής που δεν πληρώθηκε. Κατά την αναφερθείσα διάταξη του άρθρου 42 παρ.2 εδαφ. β' ΚΠΔ, κατά την κατάθεση της έγκλησης συντάσσεται έκθεση, στην οποία προσαρτάται και το έγγραφο της πληρεξουσιότητας το οποίο μπορεί να δοθεί και με απλή έγγραφη δήλωση. Η γνησιότητα της υπογραφής του εντολέα πρέπει να βεβαιώνεται από οποιαδήποτε δημόσια, δημοτική ή κοινοτική αρχή ή δικηγόρο. Εξάλλου, από τις αλληλοσυμπληρούμενες διατάξεις των 18 παρ. 1, 2 και 22 παρ. 3 του κ.ν 2190/1920 "Περί Ανωνύμων Εταιρειών" προκύπτει ότι η ανώνυμη εταιρεία εκπροσωπείται επί δικαστηρίου και εξωδίκως από το διοικητικό συμβούλιο (Δ.Σ.), το οποίο ενεργεί συλλογικά, επιτρέπεται όμως να μεταβιβάσει το δικαίωμα οργανικής εκπροσώπησης της εταιρείας σε μέλη του ή σε τρίτα πρόσωπα, αν αυτό ορίζεται στο καταστατικό. Στην περίπτωση αυτή, ο τρίτος, στον οποίο μεταβιβάστηκε το εν λόγω δικαίωμα, είναι υποκατάστατος του Δ.Σ. και ενεργεί ως όργανο εκπροσώπησης του νομικού προσώπου της Α.Ε. Η υποκατάσταση αυτή στη σχετική εξουσία του Δ.Σ. είναι εντελώς διαφορετική από τις προβλεπόμενες από τις διατάξεις των άρθρων 211 επ. και 713 επ. Α.Κ. σχέσεις της πληρεξουσιότητας και της εντολής, διότι ο πληρεξούσιος και ο εντολοδόχος, οι οποίοι διορίζονται για τη διεκπεραίωση ορισμένων υποθέσεων επ' ονόματι της Α.Ε., δεν είναι όργανα διοίκησης, αλλά ενεργούν ως απλοί αντιπρόσωποι αυτής πράξεις που αποφασίστηκαν από το Δ.Σ της εταιρείας ή από τα υποκατάστατα αυτού όργανα, των οποίων (πράξεων) η εκτέλεση μόνο ανατέθηκε σε αυτούς. Επομένως, αν το Δ.Σ, ανώνυμης εταιρείας ανέθεσε σε τρίτο πρόσωπο την εντολή και του χορήγησε την πληρεξουσιότητα να εκτελέσει (υλοποιήσει) απόφασή του να υποβληθεί μήνυση κατά ορισμένου προσώπου και να δηλώσει παράσταση πολιτικής αγωγής για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας αξιόποινης πράξης που τελέστηκε εις βάρος της Α.Ε, απαιτείται το πρακτικό του Δ.Σ., που περιέχει την απόφασή του για ανάθεση της εντολής και χορήγηση της πληρεξουσιότητας, και προσαρτάται στην εγχειριζόμενη έγκληση, να φέρει και βεβαίωση της γνησιότητας της υπογραφής του εντολέα και παρέχοντος την πληρεξουσιότητα, δηλαδή των μελών του Δ.Σ. της εταιρείας, σύμφωνα με το άρθρο 42 παρ. 2 εδ. γ' ΚΠΔ. Οι απαιτήσεις, όμως, του άρθρου 42 παρ. 1γ' ΚΠΔ για βεβαίωση της γνησιότητας της υπογραφής του εντολέα αναφέρονται στην περίπτωση που το πληρεξούσιο δεν παρέχεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, αλλά με απλή έγγραφη δήλωση. Περαιτέρω, υπέρβαση εξουσίας που ιδρύει τον κατά τα άρθρα 484 παρ. 1στ' και 510 παρ. 1Η' ΚΠΔ, λόγο αναιρέσεως υπάρχει, με βάση τον γενικό ορισμό, όταν το δικαστήριο ασκεί δικαιοδοσία που δεν του δίνει ο νόμος. Στα πλαίσια αυτού του ορισμού γίνεται διάκριση της υπερβάσεως σε θετική και αρνητική. Στην πρώτη περίπτωση το δικαστήριο αποφασίζει κάτι για το οποίο δεν έχει δικαιοδοσία ενώ στη δεύτερη (περίπτωση) παραλείπει να αποφασίσει κάτι, το οποίο υποχρεούται στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του. Στην κρινόμενη υπόθεση, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών που δίκασε ως δευτεροβάθμο δικαστήριο, υποβληθείσης εναστάσεως από τον συνήγορο του κατηγορουμένου περί του νομοτύπου και παραδεκτού της υποβληθείσης εγκλήσεως εναντίον του, με την ταυτάριθμη προς την προσβαλλόμενη υπ' αριθμ. 61.112/2007 παρεμπίπτουσα απόφασή του δέχθηκε τα ακόλουθα. "... Στηv προκειμέvη περiπτωση η υπό κρiση μήvυση της παθούσης εταιρίαςς "Tράπεζα Κύπρου ΛΤΔ" υποβλήθηκε από τov ειδικό πληρεξούσιο, αντιπρόσωπο και αvτiκλητο της εν λόγω παθούσης, δικηγόρο Συμεών Χατζηπιέρα που είχε νομότυπα διορισθεi προς τούτο με το ....... πληρεξούσιο της συμβολαιογράφου Αθηvώv Περσεφόvης Αθαvασοπούλου-Ρετσivα-Κεχαγιά το οποiο προσαρτήθηκε στηv ένδικη μήvυση κατά τηv κατάθεσή της. Συγκεκριμέvα με το εν λόγω πληρεξούσιο (......) ο Γ1 ο οποiος εvεργούσε κατόπιν εvτολής του Αvδρέα Κυριάκου Ηλιάδη, Γενικού Διευθυvτή, πληρεξoυσioυ,αντιπροσώπου και αντικλήτου της παθούσης η οποiα (εvτολή) του δόθηκε με το ...... πληρεξούσιο της συμβολαιογράφου Καλλιθέας Αριστειδούλας Μεταξά-Χατζάκη (που είχε προσαρτηθεi στο ....... πληρεξούσιο της iδιας συ΅βολαιογράφου Περσεφόvης Αθαvασοπούλου-Ρετσivα-Κεχαγιά), διόρισε ειδικό της παθούσης πληρεξούσιο και αvτiκλητο τον προαvαφερό΅εvο Συ΅εών Χατζηπιέρα, προκει΅έvου στο όvο΅α και για λογαριασ΅ό της "Τραπεζας Κύπρου ΛΤΔ", vα υπoβάλλει την ένδικη ΅ήvυση vα παρασταθεi στο δικαστήριο και vα υποστηρiξει τη ΅ήvυση και vα προτεivει ΅άρτυρες. Η δυvατότητα vα προβεi, ο προαvαφερό΅εvος Γεvικός Διευθυvτής, πληρεξούσιος, αντιπρόσωπος και αvτiκλητος για λογαριασ΅ό της παθούσης, στηv αvωτέρω εντολή και πληρεξουσιότητα προς τον Γ1, εκπροσωπώvτας τηv παθούσα Τραπεζα, κατά τα αvαφερό΅εvα στο προσαρτώμενο στηv έκθεση κατάθεσης της έvδικης ΅ήvυσης συ΅βολαιογραφικό πληρεξούσιο....... που προαvαφέρθηκε, προκύπτει από τηv, περιεχό΅εvη στο εν λόγω πληρεξούσιο, βεβαiωση. Συvεπώς vο΅ότυπα υποβλήθηκε από το vό΅ι΅α διορισθέντα ειδικό πληρεξούσιο, αvτιπρόσωπο και αvτiκλητο της παθούσης Συ΅εών Χατζηπιέρα, η υπό κρίση έγκληση, δυvά΅ει του προαvαφερό΅εvου συ΅βολαιογραφικού πληpεξoυσioυ (βλ. Α.π. 1612/2000 ΠΧ ΝΑ' 704) ....". Με αυτά που δέχθηκε το δικαστήριο ότι δηλαδή η κατά του κατηγορουμένου δίωξη ασκήθηκε κατόπιν υποβολής εγκλήσεως από τον ειδικό πληρεξούσιο, αντιπρόσωπο και αντίκλητο της παθούσης εταιρείας δικηγόρο Συμεών Χατζηπιέρα, προς τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών, δυνάμει του υπ' αριθμ. ...... ειδικού συμβολαιογραφικού πληρεξουσίου της συμβολαιογράφου Αθηνών Αθηvώv Περσεφόvης Αθαvασοπούλου-Ρετσivα-Κεχαγιά το οποίο και κατατέθηκε κατά την υποβολή της, και με το να απορρίψει τον περί απαραδέκτου της εγκλήσεως ισχυρισμό του κατηγορουμένου και να χωρήσει εν συνεχεία στην ουσιαστική έρευνα της κατηγορίας, δεν υπερέβη την εξουσία του, αλλά άσκησε εξουσία που του παρέχει ο νόμος, αφού επί υποβολής εγκλήσεως με συμβολαιογραφικό έγγραφο δεν μπορεί να γίνει λόγος για βεβαίωση του γνησίου των υπογραφών των εντολέων (μελών του Δ.Σ) της παθούσης ανώνυμης εταιρείας, η οποία (βεβαίωση της γνησιότητος των υπογραφών) απαιτείται μόνον όταν η πληρεξουσιότης δοθεί με απλή έγγραφη δήλωση. Επομένως, ο συναφής και μοναδικός εκ του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ. Η'του ΚΠΔ λόγος αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και να καταδικασθεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ.1 Κ.Π.Δ) και στη δικαστική δαπάνης της παραστάσης πολιτικώς εναγούσης ανώνυμης Τραπεζικής εταιρίας με την επωνυμία ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ (άρθρα 583 παρ.1 και 176 Κ.Πολ.δ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την υπ' αριθμ. 16/7-2-2008 αίτηση του Χ1, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 61.112/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Και.
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα τα οποία ορίζει σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ και στη δικαστική δαπάνη της πολιτικώς εναγούσης την οποία ορίζει στο ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ..
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 29 Μαΐου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 30 Μαΐου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ