Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Παραβίαση κανόνων οικοδομικής.
Περίληψη:
Παράβαση του άρθρου 286 ΠΚ. Το έγκλημα αυτό είναι συγκεκριμένης διακινδυνεύσεως και ενεργητικό υποκείμενο είναι και ο έχων τη διεύθυνση του οικοδομικού έργου επιβλέπων μηχανικός. Ως κοινώς αναγνωρισμένοι τεχνικοί κανόνες νοούνται οι απλοί και κοινοί τεχνικοί κανόνες που είναι γενικώς γνωστοί και εφαρμόζονται κατά την εκτέλεση τέτοιου έργου από προπαιδευμένους και έμπειρους τεχνικούς, οι οποίοι έχουν πρακτική ενασχόληση σε τέτοια έργα, είναι δε αναγκαίοι για την ασφάλεια όσων έχουν σχέση με το έργο τόσο κατά την εκτέλεσή του όσο και μετά αυτή κατά τη χρήση του. Αναιρεί και παραπέμπει.
ΑΡΙΘΜΟΣ 1634/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα, Ανδρέα Τσόλια, Ανδρέα Δουλγεράκη και Γεώργιο Αδαμόπουλο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 19 Μαΐου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικολάου Μαύρου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, περί αναιρέσεως της 61/2008 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Καλαμάτας. Με κατηγορούμενο τον .... κάτοικο .... που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Παπαπετρίδη. Με πολιτικώς ενάγουσες τις: 1. .... και 2. .... κατοίκους ....που εκπροσωπήθηκαν από την πληρεξούσια δικηγόρο τους Ουρανία Βαλέντη.
Το Πενταμελές Εφετείο Καλαμάτας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 5/5.2.09 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του Γραμματέα του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Γεωργίου Σωφρονιάδη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 196/2009.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και τους πληρεξούσιους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 286 παρ. 1 ΠΚ όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 20 παρ. 5α του ν. 2331/ 1995, όποιος κατά την εκπόνηση μελέτης ή τη διεύθυνση ή την εκτέλεση οικοδομικού ή άλλου αναλόγου έργου ή μιας κατεδάφισης, με πρόθεση ή από αμέλεια, ενεργεί παρά τους κοινώς αναγνωρισμένους τεχνικούς κανόνες και έτσι προξενεί κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία ανθρώπου τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι α) ενεργητικό υποκείμενο του εγκλήματος αυτού, το οποίο είναι έγκλημα συγκεκριμένης διακινδύνευσης εννόμου αγαθού, είναι και ο έχων τη διεύθυνση του οικοδομικού έργου επιβλέπων μηχανικός, ο οποίος διευθύνει την εκτέλεση του έργου και δίνει οδηγίες και διαταγές υποχρεωτικές για εκείνους που εκτελούν το έργο β) η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος συνίσταται στην παρά τους κοινώς αναγνωρισμένους τεχνικούς κανόνες διενέργεια του οικοδομικού... έργου και στην από την αιτία αυτή πρόκληση κινδύνου για τη ζωή ή την υγεία ανθρώπου. Ως "κοινώς αναγνωρισμένοι τεχνικοί κανόνες" νοούνται οι απλοί και κοινοί τεχνικοί κανόνες, που είναι γενικώς γνωστοί και εφαρμόζονται κατά την εκτέλεση τέτοιου έργου από προπαιδευμένους και έμπειρους τεχνικούς, οι οποίοι έχουν πρακτική ενασχόληση σε τέτοια έργα, είναι δε αναγκαίοι (οι τεχνικοί κανόνες) για την ασφάλεια όσων έχουν σχέση με το έργο, τόσο κατά την εκτέλεση του, όσο και μετά από αυτή, κατά τη χρήση του. Η παράβαση των κανόνων αυτών μπορεί να συντελεστεί με ενέργεια ή παράλειψη. Ως κίνδυνος δε για τη ζωή ή την υγεία ανθρώπων νοείται η κατάσταση που με τις συντρέχουσες περιστάσεις της εγκλείει σοβαρή πιθανότητα μελλοντικής πρόκλησης θανάτου ή βλάβης της υγείας ανθρώπου, χωρίς να είναι απαραίτητο να πραγματωθεί και το τελικό αυτό αποτέλεσμα της και γ) για την υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος απαιτείται δόλος ή αμέλεια. Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο 505 παρ.2 ΚΠΔ να ζητήσει την αναίρεση οποιασδήποτε αποφάσεως μέσα στην προθεσμία του άρθρου 479 παρ. 2 του ιδίου Κώδικα, δηλαδή μέσα σε ένα μήνα από την καταχώριση της απόφασης στο υπό του άρθρου 473 παρ.3 του αυτού Κώδικα προβλεπόμενο ειδικό βιβλίο. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δικαιούται να ασκήσει αναίρεση κατά οιασδήποτε αθωωτικής ή καταδικαστικής αποφάσεως εκδιδομένης υπό οιουδήποτε ποινικού δικαστηρίου και για όλους τους λόγους που διαλαμβάνονται στο άρθρο 510 παρ. 1 ΚΠΔ. Έλλειψη της απαιτούμενης από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας της αθωωτικής απόφασης, που ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ λόγο αναίρεσης αυτής, υπάρχει όταν δεν εκτίθενται σε αυτήν τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχτηκαν από την ακροαματική διαδικασία και θεμελιώνουν την ανυπαρξία των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις από τις οποίες προέκυψαν τα περιστατικά αυτά και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους το δικαστήριο της ουσίας κατέληξε σε απαλλακτική για τον κατηγορούμενο κρίση. Εσφαλμένη εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης, η οποία ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως υπάρχει όχι μόνο όταν το δικαστήριο της ουσίας δεν υπάγει σωστά τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε ως αποδεδειγμένα στη διάταξη που εφαρμόστηκε, αλλά και όταν η διάταξη αυτή παραβιάστηκε εκ πλαγίου, όταν δηλαδή το πόρισμα της απόφασης που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του διατακτικού με το σκεπτικό και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσης. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της προσβαλλόμενης 61/2008 απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Καλαμάτας, το Δικαστήριο τούτο, μετά από συνεκτίμηση όλων των αποδεικτικών μέσων, δέχτηκε κατά πλειοψηφία ανελέγκτως ότι (αντιγραφούν τα εντός των παρενθέσεων από το σκεπτικό της προσβαλλόμενης 61/2008 απόφασης). Ακολούθως, το Δικαστήριο κατά πλειοψηφία κήρυξε αθώο τον κατηγορούμενο της πράξεως αυτής. Με τις παραδοχές αυτές, το Δικαστήριο της ουσίας διέλαβε στην αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης ασαφή και αντιφατική αιτιολογία και εσφαλμένως εφήρμοσε το νόμο. Συγκεκριμένα, δεν εκτίθενται στην αιτιολογία τα πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν την ανυπαρξία των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος τούτου, οι αποδείξεις από τις οποίες προέκυψαν τα περιστατικά αυτά και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους το Δικαστήριο κατέληξε στην απαλλακτική για τον κατηγορούμενο κρίση. Ειδικότερα, ενώ δέχεται ότι το ισόγειο της οικοδομής περατώθηκε πλήρως και παραδόθηκε προς χρήση και ασφαλή διαμονή, περαιτέρω δέχεται αντιφατικά ότι η ασφάλεια της οικοδομής που παραδόθηκε για χρήση εξαρτάται από μελλοντική ενέργεια του κατηγορουμένου, ήτοι από την τοποθέτηση στο μέλλον και των υπολοίπων επτά υποστυλωμάτων, παρά δε ταύτα δέχεται ότι δεν παραβιάστηκαν οι κανόνες της οικοδομικής και δεν προκλήθηκε κίνδυνος για τους ανθρώπους, στους οποίους παρέδωσε τη χρήση της οικοδομής. Εξάλλου δε, ενώ δέχεται ότι ο κατηγορούμενος δεν εφάρμοσε τη στατική μελέτη όπως από την οικοδομική άδεια προεβλέπετο, ήτοι δεν εμφύτευσε τα δεκατέσσερα υποστυλώματα αλλά μόνο τα επτά, με αποτέλεσμα κατά την αρμόδια υπηρεσία η οικοδομή να χαρακτηρίζεται ως επικίνδυνη και ετοιμόρροπη, εν τούτοις καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κατηγορούμενος δεν παρεβίασε τους κοινώς ανεγνωρισμένους τεχνικούς κανόνες αλλά ενήργησε έτσι λόγω πιέσεως του από τη μητέρα των ιδιοκτητριών της οικοδομής. Επομένως, οι από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' και Ε' λόγοι της αναίρεσης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου είναι βάσιμοι.
Συνεπώς, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές (άρθρο 519 παρ.1).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 61/2008 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Καλαμάτας. Και
Παραπέμπει την υπόθεση σε νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο που θα συγκροτηθεί από άλλους Δικαστές εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 23 Ιουνίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 8 Ιουλίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ