Θέμα
Κανονισμός αρμοδιότητας, Αρμοδιότητα.
Περίληψη:
Κανονισμός αρμοδιότητας Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιά , σύγκρουση σχετικά με την αρμοδιότητα μεταξύ εισαγγελέων για εγκλήματα που συνέβησαν σε πλοίο. Δεκτή.
Αριθμός 1175/2016
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Z’ Ποινικό Τμήμα - (Σε Συμβούλιο)
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δήμητρα Μπουρνάκα Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Βασίλειο Καπελούζο, Δημήτριο Γεώργα, Δημήτριο Τζιούβα και Νικόλαο Τσάκο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασίλειου Πλιώτα (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα.
Συνήλθε σε συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 13 Απριλίου 2016, προκειμένου να αποφανθεί για την αίτηση του Εισαγγελέως Πρωτοδικών Πειραιά περί κανονισμού αρμοδιότητας δικαστηρίου, με εγκαλούντα τον Κ. Κ. του Ε., κάτοικο .... Και εγκαλούμενους τους: 1. Ν. Σ. του Π. και 2. Μ. Α. του Ε., κάτοικοι ....
Η αίτηση αυτή με αριθμό και ημερομηνία 411/7-1-2016, που απευθύνεται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 126/2016.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πλιώτας εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευσταθίας Σπυροπούλου με αριθμό και ημερομηνία 60/5.4.2016 στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα: "Εισάγω, κατ’ άρθρο 132§§1 και 2 Κ.Π.Δ. την με αριθμ.πρωτ.411/7-1-2016 αίτηση περί Κανονισμού Αρμοδιότητας του Αντεισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιά και ειδικότερα περί Κανονισμού των εισαγγελικών και ανακριτικών αρχών, που τυγχάνουν αρμόδιες αναφορικά με την υπ’ αρ. Α.Β.Μ.: Α14/129 [ΕΓ 16-14/140] ποινική δικογραφία, που βρίσκεται στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης και εκθέτω τα ακόλουθα: Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 132§§1 και 2 Κ.Π.Δ., μεταξύ άλλων ορίζεται, ότι, αν μεταξύ πολλών δικαστηρίων εξίσου αρμοδίων, που δεν υπάγονται το ένα στο άλλο ή μεταξύ ανακριτικών υπαλλήλων αμφισβητείται η αρμοδιότητα για το ίδιο έγκλημα είτε για συναφή εγκλήματα, η αρμοδιότητα καθορίζεται από το Συμβούλιο Εφετών, αν η αμφισβήτηση δημιουργήθηκε μεταξύ δικαστηρίων, που υπάγονται στην περιφέρεια του ή από τον Άρειο Πάγο (σε Συμβούλιο) αν τα δικαστήρια υπάγονται σε διαφορετικά Εφετεία. Με τις παραπάνω διατάξεις ρυθμίζεται ο τρόπος κανονισμού της αρμοδιότητας, καθ’ ύλην και κατά τόπον, των δικαστηρίων, των συμβουλίων και των ανακριτικών αρχών, που έχουν ήδη επιληφθεί, όταν συντρέχει σύγκρουση απόψεων περί της αρμοδιότητας, είτε θετική είτε αποφατική και δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση ή αμετάκλητο βούλευμα. Επί σύγκρουσης αρμοδιότητας μεταξύ Εισαγγελέων, την αμφισβήτηση αίρει ο Προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών, αν υπάγονται στην ίδια Εισαγγελία Εφετών, διαφορετικά αποφασίζει ο Άρειος Πάγος (σε Συμβούλιο) [βλ.Α.Π.248/2015, Α.Π.734/2013, I. Ζησιάδης, Κ.Π.Δ., α’ τόμος, έκδοση 1976, σελ. 93 και 304, Αθ. Κονταξής, Κ.Π.Δ., τόμος πρώτος, έκδοση 2006, σελ. 1022, Κ. Φράγκος, Κ.Π.Δ., έκδοση 2011, σελ. 406]. Εξάλλου κατ’ άρθρον 122 § 1 Κ.Ποιν.Δικ., "η τοπική αρμοδιότητα προσδιορίζεται από τον τόπο όπου τελέστηκε το έγκλημα ή όπου κατοικεί ή διαμένει προσωρινά ο κατηγορούμενος όταν αρχίζει η ποινική δίωξη", και κατ’ άρθρον 16 Π.Κ. "Τόπος τέλεσης της πράξης θεωρείται ο τόπος όπου ο υπαίτιος διέπραξε ολικά ή μερικά την αξιόποινη ενέργεια ή παράλειψη...". Κατά δε τη διάταξη της παρ.8 του άρθρου 51 Ν.2172/1993, όπως αντικ. με άρθρο 111παρ.6 του Ν.4055/2012: "...τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε ελληνικό πλοίο στο εξωτερικό ή σε ανοιχτή θάλασσα, καθώς επίσης και σε πλοίο με ξένη σημαία, τιμωρούνται όμως στην Ελλάδα, αποκλειστικά αρμόδιες για τη δίωξη, ανάκριση και εκδίκασή τους ορίζονται οι Εισαγγελικές και Δικαστικές αρχές του Πειραιά". Στην προκειμένη περίπτωση από τα έγγραφα της δικογραφίας προκύπτει, ότι ο Κ. Κ., ενεργώντας ως νόμιμος εκπρόσωπος της εγκαλούσας ετερόρρυθμης εταιρίας, με την επωνυμία -."...", που εδρεύει επί της οδού ..., υπέβαλε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιά την από 20/2/2014 έγκλησή κατά των :1] Ν. Σ. του Π. και 2] Μ. Α. του Ε., κατοίκων ... και κάθε άλλου υπευθύνου, δια της οποίας καταγγέλλεται ότι τέλεσαν σε βάρος της εν λόγω εταιρίας τις αξιόποινες πράξεις: α]της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής, κατ’ εξακολούθηση, από κοινού και β] της απάτης κατά συναυτουργία και κατ’ εξακολούθηση, οι οποίες φέρονται ως τελεσθείσες υπ’ αυτών στο Ρέθυμνο η 1η εξ αυτών και επί του υπό σημαία Κύπρου πλοίου " ...", που ήταν αγκυροβολημένο στο ... Δραπετσώνας η 2η τούτων, όπως ρητώς αναφέρει και διευκρινίζει στην από 15-3- 2014 κατάθεσή του ο ανωτέρω νόμιμος εκπρόσωπος της εγκαλούσας, αναφορικά με τον τόπο τέλεσης της πράξεως της απάτης. Ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Πειραιά, αφού παρήγγειλε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξετάσεως, προκειμένου να διευκρινισθεί ο τόπος που έλαβε χώρα η παράσταση των ψευδών γεγονότων, ήτοι του καταγγελλόμενου εγκλήματος της απάτης, ακολούθως, τη σχηματισθείσα προκαταρκτική δικογραφία δια του από 10/7/2015 εγγράφου του διαβίβασε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Ρεθύμνου, λόγω αρμοδιότητος του κατά τόπο, ο δε Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Ρεθύμνου, δια του από 23/7/2015 εγγράφου του επέστρεψε την εν λόγω δικογραφία στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιά, επικαλούμενος αποκλειστική αρμοδιότητα του τελευταίου, ως εκ του τόπου τελέσεως της καταγγελλόμενης πράξεως της απάτης, ήτοι εντός του ως άνω υπό σημαία Κύπρου πλοίου, που ήταν αγκυροβολημένο στο ... Δραπετσώνας, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 51παρ.8του Ν.2172/1993,όπως αντικ. με άρθρο 11 Ι παρ.6 του Ν.4055/2012 και λόγω συνάφειας για την ετέρα πράξη της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής. Έτσι, επήλθε αποφατική σύγκρουση αρμοδιότητος, εφ’ όσον δε οι ανωτέρω εισαγγελείς υπάγονται σε διαφορετικά εφετεία, αρμόδιος προς κανονισμόν αρμοδιότητος είναι, εν προκειμένω ο Άρειος Πάγος σε συμβούλιο. Επειδή, η καταγγελλόμενη αξιόποινη πράξη της απάτης κατά συναυτουργία και κατ’ εξακολούθηση φέρεται ότι τελέσθηκε επί του ως άνω πλοίου, υπό ξένη σημαία, αποκλειστικά αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.8 του άρθρου 51 του Ν.2172/1993, όπως αντικ. με το άρθρο ΙΠ παρ.6 του Ν.4055/2012, είναι οι Εισαγγελικές και Δικαστικές αρχές, του Πειραιά για την εν λόγω πράξη ως και λόγω συνάφειας για την ετέρα καταγγελλόμενη πράξη της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής, από κοινού, κατ’ εξακολούθηση. Επομένως, πρέπει, κατά παραδοχή, της αιτήσεως του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιά περί κανονισμού αρμοδιότητος, να προσδιορισθεί ως αρμόδιος κατά τόπο, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Πειραιά επί της ΑΒΜ: (και ABM Α 14/129 [ΕΓ16-14/140] ποινικής δικογραφίας κατά των :α]Ν. Σ. του Π. και 2] Μ. Α. του Ε., κατοίκων αμφοτέρων Ρεθύμνου Κρήτης. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Προτείνω: Να προσδιορισθεί ως αρμόδιος κατά τόπο Εισαγγελέας Πρωτοδικών, επί της κατά το σκεπτικό σχηματισθείσας ποινικής προκαταρκτικής δικογραφίας ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Πειραιά και οι ανακριτικές αρχές του Πρωτοδικείου Πειραιά. Η Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευσταθία Σπυροπούλου".
Αφού άκουσε
τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε.
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις διατάξεις του άρθρου 132§§1 και 2 ΚΠΔ, μεταξύ άλλων ορίζεται, ότι, αν μεταξύ πολλών δικαστηρίων εξίσου αρμοδίων, που δεν υπάγονται το ένα στο άλλο ή μεταξύ ανακριτικών υπαλλήλων αμφισβητείται η αρμοδιότητα για το ίδιο έγκλημα είτε για συναφή εγκλήματα, η αρμοδιότητα καθορίζεται από το Συμβούλιο Εφετών, αν η αμφισβήτηση δημιουργήθηκε μεταξύ δικαστηρίων, που υπάγονται στην περιφέρεια του ή από τον Άρειο Πάγο (σε Συμβούλιο) αν τα δικαστήρια υπάγονται σε διαφορετικά Εφετεία. Με τις παραπάνω διατάξεις ρυθμίζεται ο τρόπος κανονισμού της αρμοδιότητας, καθ1 ύλην και κατά τόπον, των δικαστηρίων, των συμβουλίων και των ανακριτικών αρχών, που έχουν ήδη επιληφθεί, όταν συντρέχει σύγκρουση απόψεων περί της αρμοδιότητας, είτε θετική είτε αποφατική και δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση ή αμετάκλητο βούλευμα. Επί σύγκρουσης αρμοδιότητας μεταξύ Εισαγγελέων, την αμφισβήτηση αίρει ο Προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών, αν υπάγονται στην ίδια Εισαγγελία Εφετών, διαφορετικά αποφασίζει ο Άρειος Πάγος (σε Συμβούλιο). Περαιτέρω, κάτ’ άρθρο 122 § 1 του ίδιου Κώδικα, η τοπική αρμοδιότητα προσδιορίζεται από τον τόπο όπου τελέστηκε το έγκλημα ή όπου κατοικεί ή διαμένει προσωρινά ο κατηγορούμενος όταν αρχίζει η ποινική δίωξη, και κατ’ άρθρο 16 ΠΚ, τόπος τέλεσης της πράξης θεωρείται ο τόπος όπου ο υπαίτιος διέπραξε ολικά ή μερικά την αξιόποινη ενέργεια ή παράλειψη...". Τέλος κατά τη διάταξη του άρθρου 51 παρ. 8 του νόμου Ν.2172/1993, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 111 παρ.6 του νόμου 4055/2012: "...τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε ελληνικό πλοίο στο εξωτερικό ή σε ανοιχτή θάλασσα, καθώς επίσης και σε πλοίο με ξένη σημαία, τιμωρούνται όμως στην Ελλάδα, αποκλειστικά αρμόδιες για τη δίωξη, ανάκριση και εκδίκαση τους ορίζονται οι Εισαγγελικές και Δικαστικές αρχές του Πειραιά." Στην προκείμενη περίπτωση από τα έγγραφα της δικογραφίας προκύπτει, ότι ο Κ. Κ., ενεργώντας ως νόμιμος εκπρόσωπος της εγκαλούσας ετερόρρυθμης εταιρίας, με την επωνυμία :"...", που εδρεύει επί της οδού ..., υπέβαλε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιά την από 20.2.2014 έγκληση κατά των :1] Ν. Σ. του Π. και 2] Μ. Α. του Ε., κατοίκων ... και κάθε άλλου υπευθύνου, δια της οποίας καταγγέλλεται ότι τέλεσαν σε βάρος της εν λόγω εταιρίας τις αξιόποινες πράξεις: α] της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής, κατ’ εξακολούθηση, από κοινού και β] της απάτης κατά συναυτουργία και κατ’ εξακολούθηση, οι οποίες φέρονται ως τελεσθείσες από αυτούς στο Ρέθυμνο η πρώτη πράξη και επί του υπό σημαία Κύπρου πλοίου "...", που ήταν αγκυροβολημένο στο ... Δραπετσώνας η δεύτερη τούτων, όπως ρητώς αναφέρει και διευκρινίζει στην από 15.3.2014 κατάθεση του ο ανωτέρω νόμιμος εκπρόσωπος της εγκαλούσας, αναφορικά με τον τόπο τέλεσης της πράξεως της απάτης. Ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Πειραιά, αφού παρήγγειλε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξετάσεως, προκειμένου να διευκρινισθεί ο τόπος που έλαβε χώρα η παράσταση των ψευδών γεγονότων, ήτοι του καταγγελλόμενου εγκλήματος της απάτης, ακολούθως, τη σχηματισθείσα προκαταρκτική δικογραφία δια του από 10.7.2015 εγγράφου του διαβίβασε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Ρεθύμνου, λόγω αρμοδιότητάς του κατά τόπο, ο δε Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Ρεθύμνου, δια του από 23.7.2015 εγγράφου του επέστρεψε την εν λόγω δικογραφία στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιά, επικαλούμενος αποκλειστική αρμοδιότητα του τελευταίου, ως εκ του τόπου τελέσεως της καταγγελλόμενης πράξεως της απάτης, ήτοι εντός του ως άνω υπό σημαία Κύπρου πλοίου, που ήταν αγκυροβολημένο στο ... Δραπετσώνας, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 51 παρ.8 του νόμου 2172/1993, πως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 111 παρ.6 του νόμου 4055/2012 και λόγω συνάφειας (άρθρο 128 ΚΠΔ) για την άλλη πράξη της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής. Ετσι, επήλθε αποφατική σύγκρουση αρμοδιότητας, εφ’ όσον δε οι ανωτέρω εισαγγελείς υπάγονται σε διαφορετικά εφετεία, αρμόδιος προς κανονισμόν αυτής είναι, εν προκειμένω ο Άρειος Πάγος σε συμβούλιο. Επειδή, η καταγγελλόμενη αξιόποινη πράξη της απάτης κατά συναυτουργία και κατ’ εξακολούθηση φέρεται ότι τελέσθηκε επί του ως άνω πλοίου, υπό ξένη σημαία, αποκλειστικά αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 51 παρ. 8 του νόμου 2172/1993, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 111 παρ.6 του νόμου 4055/2012, είναι οι Εισαγγελικές και Δικαστικές αρχές του Πειραιά για την εν λόγω πράξη ως και λόγω συνάφειας κατ’ άρθρο 128 ΚΠΔ για την άλλη καταγγελλόμενη πράξη της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής, από κοινού, κατ’ εξακολούθηση. Επομένως, πρέπει, κατά παραδοχή, της αιτήσεως του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιά περί κανονισμού αρμοδιότητας, να προσδιορισθεί ως αρμόδιος κατά τόπο, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Πειραιά επί της ΑΒΜ: (και ABM: Α 14/129 [ΕΓ16-14/140]) ποινικής δικογραφίας κατά των: α]Ν. Σ. του Π. και 2] Μ. Α. του Ε., κατοίκων αμφοτέρων Ρεθύμνου Κρήτης.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Προσδιορίζει ως αρμόδιο κατά τόπο Εισαγγελέα Πρωτοδικών, επί της παραπάνω στο σκεπτικό σχηματισθείσας ποινικής προκαταρκτικής δικογραφίας, τον Εισαγγελέα πρωτοδικών Πειραιά και τις ανακριτικές αρχές του Πρωτοδικείου Πειραιά.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 11 Μαΐου 2016.
Εκδόθηκε στην Αθήνα την 1η Ιουνίου 2016.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ