Θέμα
Αναιρέσεως απόρριψη.
Περίληψη:
Παρ. Ν. Ναρκωτικών- Ελαφρυντικά .Απορριπτέοι ως αβάσιμοι οι λόγοι αναιρέσεως για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, ως προς την απόρριψη των αυτοτελών ισχυρισμών αναγνώρισης των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ. 2 α και ε'του ΠΚ..
ΑΡΙΘΜΟΣ 635/2015
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ’ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Παναγιώτη Ρουμπή, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο-Εισηγητή, Ιωάννη Γιαννακόπουλο, Βασίλειο Καπελούζο και Πάνο Πετρόπουλο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 6 Μαΐου 2015, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευσταθίας Σπυροπούλου (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντα - κατηγορουμένου Β. S. του S., κατοίκου ... και ήδη κρατουμένου στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού, που εκπροσωπήθηκε από τον δικηγόρο Ανδρέα Παπαρρηγόπουλο, ο οποίος διορίσθηκε με την υπ’ αριθμ. 87/27-4-2015 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, περί αναιρέσεως της υπ’ αριθμ. 3383/2014 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ’ αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 5 Ιανουαρίου 2015 αίτησή του, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 98/2015.
Αφού άκουσε
Τον δικηγόρο του αναιρεσείοντα, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και την Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης,
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναίρεση από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ ίδιου Κώδικα, όταν αναφέρονται σ’ αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και από τα οποία το δικαστήριο που την εξέδωσε συνήγαγε την ύπαρξη των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος για το οποίο καταδικάσθηκε ο κατηγορούμενος, τα αποδεικτικά μέσα από τα οποία προέκυψαν τα περιστατικά αυτά και οι νομικοί συλλογισμοί με βάση τους οποίους έγινε η υπαγωγή των περιστατικών στην εφαρμοσθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη. Επίσης, η επιβαλλόμενη από τις παραπάνω διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, με την έννοια που προαναφέρθηκε, πρέπει να υπάρχει όχι μόνον ως προς την κατηγορία, αλλά να εκτείνεται και στους προβαλλόμενους από τον κατηγορούμενο ή τον συνήγορό του αυτοτελείς ισχυρισμούς. Τέτοιος αυτοτελής ισχυρισμός, η απόρριψη του οποίου πρέπει να αιτιολογείται ιδιαίτερα, είναι και ο ισχυρισμός του κατηγορουμένου περί συνδρομής στο πρόσωπο του ελαφρυντικής περιστάσεως από τις αναφερόμενες στο άρθρο 84 παρ. 2 ΠΚ, αφού η παραδοχή της οδηγεί στην επιβολή μειωμένης, κατά το άρθρο 83 του ίδιου Κώδικα, ποινής. Όταν δε συντρέχουν περισσότερες ελαφρυντικές περιστάσεις, σύμφωνα με το άρθρο 85 ΠΚ, ναι μεν η μείωση της ποινής γίνεται μόνο μία φορά, το δικαστήριο όμως, προκειμένου να προβεί στην επιμέτρηση της ποινής θα λάβει υπόψη του, μέσα στα όρια της ελαττωμένης ποινής και το εν λόγω γεγονός της συνδρομής των περισσοτέρων ελαφρυντικών περιστάσεων. Προϋποτίθεται, όμως, η προβολή των αυτοτελών ισχυρισμών κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, καθώς και η προφορική τους ανάπτυξη, δηλαδή με όλα τα πραγματικά περιστατικά που απαιτούνται κατά νόμο για τη θεμελίωση τους, έτσι ώστε να μπορούν να αξιολογούνται και, σε περίπτωση αποδοχής τους, να οδηγούν στο ειδικότερα ευνοϊκό για τον κατηγορούμενο συμπέρασμα. Διαφορετικά, δεν υπάρχει υποχρέωση του δικαστηρίου της ουσίας να απαντήσει επί των ισχυρισμών αυτών, συνεπώς δε ούτε και να αιτιολογήσει ειδικώς την απόρριψή τους. Ως ελαφρυντικές περιστάσεις θεωρούνται, μεταξύ άλλων, οι προβλεπόμενες από την παρ.2 του άρθρου 84 του ΠΚ, με στοιχεία α και ε, ήτοι το ότι ο υπαίτιος α) έζησε ως το χρόνο που έγινε το έγκλημα έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή, και ε) συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του. Για να στοιχειοθετηθεί η ελαφρυντική περίσταση του προτέρου εντίμου βίου δεν αρκεί ούτε το λευκό ποινικό μητρώο, ούτε η απουσία επίμεμπτης δραστηριότητας μέχρι την τέλεση της πράξεως, ούτε η μέχρι τότε συνήθης ανθρώπινη συμπεριφορά, με τη δημιουργία οικογένειας και την άσκηση επαγγέλματος προς βιοπορισμό, αλλά απαιτείται θετική και επωφελής για την κοινωνία δράση και συμπεριφορά, ήτοι πρέπει ο έντιμος βίος του υπαιτίου να εκδηλώνεται με θετική συμπεριφορά, η οποία να ανάγεται σε όλες τις αναφερόμενες στη διάταξη του άρθρου 84 παρ. 2 περ. α ΠΚ μορφές. Για να αναγνωρισθεί δε η έτερη ελαφρυντική περίσταση της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη, πρέπει η συμπεριφορά αυτή να εκτείνεται σε σχετικά μεγάλο σχετικά χρονικό διάστημα μετά την πράξη και απαιτείται, επί πλέον, η συνδρομή και άλλων περιστατικών δηλωτικών της αρμονικής συμβίωσης του δράστη μετά την πράξη εντός ή εκτός φυλακής. Ως καλή συμπεριφορά δε, δεν εννοείται η παθητικά καλή διαγωγή, ή μόνον η απουσία παραβατικότητας ή το σύνηθες συμβαίνον για κάθε μέσο κοινωνικό άνθρωπο.
Συνεπώς, για το ορισμένο του άνω ισχυρισμού του δράστη διαβιούντος υπό καθεστώς ελευθερίας, μη κρατούμενου σε φυλακή, δεν αρκεί η επίκληση καλής και συνήθους συμπεριφοράς, και δη εργασίας και ομαλής οικογενειακής ζωής και μόνον, αλλά πρέπει να επικαλεσθεί ο κατηγορούμενος πραγματικά περιστατικά, θετικά και δηλωτικά της αρμονικής κοινωνικής διαβιώσεώς του επί μακρό χρόνο μετά την τέλεση της πράξης και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλόμενης αποφάσεως, για τις ανάγκες και πάλι του αναιρετικού ελέγχου, ο συνήγορος του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο, κατέθεσε εγγράφως και ανέπτυξε προφορικώς τους αυτοτελείς ισχυρισμούς του κατηγορουμένου περί συνδρομής στο πρόσωπό του των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ.2 περ. α’ , και ε’ του ΠΚ, με το παρακάτω περιεχόμενο: "ΣΤΟΝ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΘΕΙ ΤΟ ΕΛΑΦΡΥΝΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΡΟΥ ΕΝΤΙΜΟΥ ΒΙΟΥ (αρ. 84§2 περ. α’ ΠΚ) Στον κατηγορούμενο S. B. πρέπει να αναγνωρισθεί η ελαφρυντική περίσταση ότι μέχρι την τέλεση της πράξης του έζησε έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή.
Ήλθε στην Ελλάδα για πρώτη φορά πριν από είκοσι περίπου χρόνια, είναι δε νόμιμος στην χώρα, τόσον ο ίδιος, όσον και η σύζυγος του P. και τα τέκνα του S., ηλικίας 4 ετών και F., ηλικίας δέκα ετών (βλ. σχ. αντίγραφο πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης με συνημμένη τη νόμιμη μετάφραση του, αντίγραφο του πιστοποιητικού Γάμου Αλβανικών Αρχών με συνημμένη τη νόμιμη μετάφραση του, την από 27/7/04 ληξιαρχική πράξη γεννήσεως και το από 13/10/13 απόσπασμα ληξιαρχικής πράξεως γεννήσεως και βαπτίσεως, την από 20/6/12 ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής, και τις από 19/1/12 και 2/9/12 Βεβαιώσεις κατάθεσης Αίτησης για έκδοση άδειας διαμονής που αφορούν στα τέκνα του S. και F., την από 21/10/09 βεβαίωση μεταβολής ατομικών στοιχείων φυσικού προσώπου και την από 4/3/2010 βεβαίωση AM ΚΑ, ήδη εν τη δικογραφία).
Καθ’ όλη την διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα εργαζόταν, ως εργάτης και ουδέποτε απασχόλησε την δικαιοσύνη της Χώρας ή της Πατρίδας του, της Αλβανίας, διαθέτων λευκό ποινικό μητρώο και λευκό δελτίο προσημάνσεων (βλ. σχ. από 28/2/13 αντίγραφο βεβαίωσης ποινικού μητρώου Αλβανικών Αρχών με συνημμένη τη νόμιμη μετάφραση του) Συνεπώς πρέπει το Δικαστήριο Σας να του αναγνωρίσει το ελαφρυντικό του άρ. 84§2α ΠK, ότι δηλαδή έζησε ως το χρόvo που έγινε το αδίκημα έντιμη, ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή.
Γ. ΣΤΟΝ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΘΕΙ ΟΤΙ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΕΧΕΙ ΕΛΑΦΡΥΝΤΙΚΗ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΚΑΛΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ (άρ. 84§2στοιχ. ε’ ΠK) Ο κατηγορούμενος από την τέλεση της πράξης του -Σεπτέμβριος 2012-μέχρι σήμερα συμπεριφέρθηκε άριστα. Ουδέποτε κατά τη διάρκεια Της κράτησης του τιμωρήθηκε πειθαρχικά, επιδεικνύει πολύ καλή διαγωγή και εργάζεται, παρότι οι συνθήκες και τα χαρακτηριστικά της "μικροδιαφωνίας" της φυλακής ευνοούν την αποκλίνουσα συμπεριφορά των κρατουμένων, οι οποίοι συχνά καταφεύγουν σε δραστηριότητες πειθαρχικά κολάσιμες. Επίσης, έχει λάβει δύο τακτικές άδειες, τους όρους των οποίων τήρησε επακριβώς (βλ. την προσκομισθείσα και αναγνωσθείσα υπηρεσιακή βεβαίωση του Καταστήματος Κράτησης).
Επιπλέον, εντός της φυλακής, παρακολουθεί το εγκεκριμένο κατά νόμον πρόγραμμα απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ, που λειτουργεί εντός των Φυλακών (Βλ. σχ. προσκομιζόμενη, από 13/10/14 βεβαίωση-πιστοποίηση συμμετοχής του ΚΕΘΕΑ.) για να καταπολεμήσει οριστικά την εξάρτηση του από τα ναρκωτικά, τη γενεσιουργό αιτία δηλαδή, της μεμονωμένης και συμπτωματικής εμπλοκής του με την Δικαιοσύνη.
Θα ήταν πράγματι ερμηνευτικό σφάλμα να θεωρηθεί πως η συγκεκριμένη ελαφρυντική περίσταση μπορεί να αναγνωρισθεί μόνον εις όσους μετά την πράξη των δεν κρατήθηκαν έγκλειστοι εν ταις φυλακαίς. Και τούτο διότι ούτε ο Νομοθέτης κατέφυγε σε μία τέτοια διάκριση μεταξύ κρατηθέντων - ελευθέρων αλλά και γιατί πλείστοι όσοι κρατούμενοι, έχουν κατά τη διάρκεια της κράτησης των διαπράξει όχι μόνον πειθαρχικά, αλλά και ποινικό αδικήματα, μερικά εξ αυτών μάλιστα σοβαρότατα, όπως ανθρωποκτονίες, ληστείες, βιασμούς, κλπ εις βάρος συγκρατουμένων τους, ή κατά την έξοδο τους με άδεια -για να μη μνημονευθούν περιπτώσεις διακίνησης ναρκωτικών εντός της φυλακής, ή με τηλεφωνικό συντονισμό στον οποίο μετέχει ευχερώς κάποιος κρατούμενος!! Επομένως ΟΥΔΟΛΩΣ "υποχρεωτική" ή "αυτονόητη" είναι η καλή συμπεριφορά του κρατουμένου εv σχέσει με αυτήν του ελεύθερου ατόμου. Τουναντίον, επειδή ο κρατούμενος ελέγχεται διεξοδικότερα για τη συμπεριφορά του, η πιστοποίηση μιας καλής συμπεριφοράς από τους επιφορτισμένους με τη φύλαξη του δημόσιους υπαλλήλους, τυγχάνει περισσότερο αξιόπιστη από τους όποιους μάρτυρες υπεράσπισης.
Τέλος, ας σημειωθεί πως ο Νόμος απαιτεί απλώς καλή συμπεριφορά -ουχί εξαιρετική ή διακεκριμένη. Τυχόν στέρηση από τον κρατούμενο του ελαφρυντικού αυτού (ΠΚ 84§2 εδ. ε’ ) in abstractο, θα σήμαινε αφαίρεση από αυτόν του κινήτρου να βελτιωθεί και να γίνει καλύτερος, κάτι που θα έπληττε τον ίδιο το σκοπό της στέρησης της ανθρώπινης ελευθερίας την ηθική ανάταση του αδικήσαντος".
Όπως δε προκύπτει από την προσβαλλόμενη με αρ. 3383/2014 απόφασή του, το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, απέρριψε ως αβάσιμους τους παραπάνω δύο αυτοτελείς ισχυρισμούς του αναιρεσείοντος κατηγορουμένου περί συνδρομής στο πρόσωπό του των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ.2 περ. α’ , και ε’ του ΠΚ, και κήρυξε ένοχο αυτόν κακουργηματικής παραβάσεως διακίνησης ναρκωτικών ουσιών, ως τοξικομανή και τον καταδίκασε σε ποινή κάθειρξης 10 ετών και σε χρηματική ποινή 30.00 ευρώ. Στο αιτιολογικό της προσβαλλόμενης αποφάσεώς του, το δικάσαν Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, δέχθηκε ανελέγκτως, κατά πιστή μεταφορά, τα εξής: "Ο κατηγορούμενος πρόβαλε τον αυτοτελή ισχυρισμό περί αναγνώρισης στο πρόσωπό του, των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ. 2α και 2ε του Π.Κ. Ο ισχυρισμός του αυτός πρέπει να απορριφθεί καθόσον ούτε το λευκό ποινικό μητρώο, ούτε η καλή διαγωγή στη φυλακή και η εργασία του σε αυτήν αποδεικνύουν ότι ο κατηγορούμενος έως του χρόνου που τελέστηκε η πράξη έζησε έντιμη, ατομική, οικογενειακή επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή. Δεν γίνεται άλλωστε επίκληση συγκεκριμένων (θετικών) περιστατικών έντιμης ζωής και επωφελής για την κοινωνία δράση και συμπεριφορά του κατηγορουμένου (ΑΠ 2/2012 Τρ. Αυτ Πλ. ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1570/2009 ΠΧρ 2010, 515, ΑΠ 1358/2008 ΠοινΧρ 2009, 1178), ενώ η καλή συμπεριφορά εντός του σωφρονιστικού καταστήματος κρίνεται κυρίως και προεχόντως ως αποτέλεσμα υποχρεωτικής συμμόρφωσης στους κανονισμούς της Φυλακής (ΑΠ 1897/2008 ΠοινΔ 2009,686, ΑΠ 131/2008 ΠοινΔικ 2008, 948) και όχι εκδήλωση οικειοθελούς συμμόρφωσης, ενόψει μάλιστα και του γεγονότος ότι ο χρόνος κράτησής του δεν είναι ικανός ώστε να πληρούται η προϋπόθεση της περ. ε’ της παρ. 2 του άρθρου 84 του ΠΚ, ότι ο κατηγορούμενος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του".
Με αυτά που δέχθηκε το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, πέραν του ιδίου αιτιολογικού ενοχής, διέλαβε στην προσβαλλόμενη με αρ. 3383/2014 απόφασή του, την απαιτούμενη, κατά τις ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠΔ, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία και δη αιτιολογείται όχι τυπικά, αλλά επαρκώς και εμπεριστατωμένα η απόρριψη των αυτοτελών ισχυρισμών συνδρομής στο πρόσωπο του κατηγορουμένου των παραπάνω προταθεισών υπ’ αυτού δύο ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ.2 περ. α’ , και ε’ του ΠΚ, με αναφορά στα επικληθέντα από τον κατηγορούμενο πραγματικά περιστατικά και με επαρκή αναφορά ότι δεν αποδείχθηκαν πραγματικά περιστατικά που στοιχειοθετούν τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις του νόμου για αναγνώριση των ελαφρυντικών αυτών περιστάσεων. Οι λοιπές αιτιάσεις του αναιρεσείοντος συνιστούν αμφισβήτηση της ουσίας των άνω παραδοχών, ήτοι ανεπίτρεπτη προσβολή της περί τα πράγματα ανέλεγκτης κρίσεως του δικαστηρίου της ουσίας και ως εκ τούτου είναι απορριπτέες ως απαράδεκτες.
Επομένως, ο μοναδικός λόγος αναιρέσεως, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ του ΚΠΔ, με τον οποίο ειδικότερα προβάλλεται, ελλιπής και ασαφής αιτιολογία της προσβαλλόμενης αποφάσεως ως προς την απόρριψη των προβληθέντων όπως παραπάνω αυτοτελών ισχυρισμών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Κατ’ ακολουθίαν όλων των ανωτέρω, ελλείψει άλλου παραδεκτού λόγου αναιρέσεως για έρευνα, η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη και να καταδικασθεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ. 1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 5-1-2015 αίτηση - δήλωση του B. S. του S. και της T., για αναίρεση της με αρ. 3383/2014 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Και.
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα που ανέρχονται σε διακόσια πενήντα (250) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 13 Μαΐου 2015.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 21 Μαΐου 2015.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ