Θέμα
Αναιρέσεως παραδοχή, Ποινών συγχώνευση, Κράτηση προσωρινή.
Περίληψη:
Δέχεται αίτηση αναίρεσης. 1. Ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών μπορεί να ζητήσει την αναίρεση πλην άλλων αποφάσεων και εκείνων του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου που είναι ανέκκλητες, όπως η εκδιδόμενη επί αντιρρήσεων του αρ. 565 του ΚΠΔ, μέσα στην προθεσμία του άρθρου 473 παρ.3 του ΚΠΔ, ήτοι μέσα σε δέκα ημέρες από την καταχώρηση της αποφάσεως στο ειδικό βιβλίο του οικείου Πλημμελειοδικείου και όχι από της δημοσιεύσεως της αποφάσεως αυτής. 2. Βάσιμος ο λόγος αναίρεσης του Εισαγγ. Πλημ/κών Χαλκίδος, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' ΚΠΔ . 3. Ο χρόνος εκτίσεως της ποινής, που ήδη έχει κρατηθεί ο αντιλέγων κατάδικος στις φυλακές, όπως είναι και ο χρόνος εκτίσεως ποινής φυλακίσεως, μετατραπείσας σε χρηματική, λόγω μη καταβολής υπό του καταδικασθέντος των ορισθεισών υπό του Πλημμελειοδικείου, κατ' άρθρο 82 παρ.4 ΠΚ, χρηματικών δόσεων μετατροπής, οπότε διακόπτεται και πάλιν η προσωρινή κράτηση, δεν αποτελεί χρόνο προσωρινής κρατήσεως και δεν πρέπει να υπολογισθεί στο χρόνο προσωρινής κρατήσεως, ώστε να συμψηφισθεί με την επιβληθησόμενη σε αυτόν νέα ποινή, αφού εξέτιε κατά το χρόνο αυτό ποινή φυλακίσεως.
ΑΡΙΘΜΟΣ 150/2012
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γεώργιο Χρυσικό, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα, Κωνσταντίνο Φράγκο - Εισηγητή, Ιωάννη Γιαννακόπουλο και Ειρήνη Κιουρκτσόγλου-Πετρουλάκη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 10 Ιανουαρίου 2012, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ρούσσου - Εμμανουήλ Παπαδάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Χαλκίδας, περί αναιρέσεως της 4026/2011 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημ/κείου Χαλκίδας. Με κατηγορούμενο τον Κ. Κ. του Ι., κρατούμενο στο Κατάστημα Κράτησης Χαλκίδας, που δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο.
Το Τριμελές Πλημ/κείο Χαλκίδας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας Πρωτοδικών Χαλκίδας ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 8/21-11-2011 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Χαλκίδας Παναγιώτη Θεοδωρίδη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1371/2011.
Αφού άκουσε Τον Αντεισαγγελέα, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις διατάξεις των άρθρων 473 παρ. 1,3, 474, 504 παρ.1 α, 505 παρ.1, 507 παρ.1 α, 509 παρ. 1 και 510 παρ. 1 1 στοιχ. Ε του ΚΠΔ, προκύπτει ότι ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών μπορεί να ζητήσει με δήλωσή του ενώπιον του γραμματέα του δικαστηρίου των Πλημμελειοδικών, την αναίρεση πλην άλλων αποφάσεων και εκείνων του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου όπου είναι τοποθετημένος οργανικά και υπηρετεί, και κατ'αυτών που είναι ανέκκλητες, μέσα στην προθεσμία του άρθρου 473 παρ.3 του ΚΠΔ, ήτοι μέσα σε δέκα ημέρες από την καταχώρηση της αποφάσεως στο ειδικό βιβλίο του οικείου Πλημμελειοδικείου και όχι από της δημοσιεύσεως της αποφάσεως αυτής, ( βλ. ΟλΑΠ 6/2002, ΑΠ 1255/2008), για όλους τους λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στο άρθρο 510 παρ.1 του ΚΠΔ, μεταξύ των οποίων και εκείνον της εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως( 510 παρ.1 στοιχ. Ε ΚΠΔ). Στην έννοια δε του όρου "τελεσίδικες αποφάσεις" του άρθρου 473 παρ.3 του ΚΠΔ, περιλαμβάνονται και οι δύο κατηγορίες αποφάσεων του άρθρου 504 παρ.1, δηλαδή οι αποφάσεις των δευτεροβαθμίων δικαστηρίων που εκδίδονται ύστερα από άσκηση έφεσης, αλλά και οι αποφάσεις των πρωτοβαθμίων δικαστηρίων, οι οποίες, όπως απαγγέλθηκαν, δεν προσβάλλονται με έφεση, όπως είναι εκείνες που αποφαίνονται επί αντιρρήσεων σχετικά με την εκτελεστότητα της απόφασης και το είδος ή τη διάρκεια της ποινής, κατά το άρθρο 565 ΚΠΔ, όπως τούτο ρητά ορίζει και προβλέπει στο εδαφ. 2 αυτού άσκηση αναίρεσης από τον εισαγγελέα και από τον καταδικασμένο. Επομένως, η κρινόμενη με αρ. εκθ. 8/21-11-2011 ασκηθείσα αίτηση αναιρέσεως της εισαγγελέως Πλημμελειοδικών Χαλκίδος κατά της με αρ. 4026/ 13-10-2011 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκίδος, δια της οποίας έγιναν δεκτές αντιρρήσεις, κατ'άρθρον 565 ΚΠΔ, του αιτούντος καταδίκου Κ. Κ. και ορίστηκε ο χρόνος πραγματικής έκτισης ποινής του να προσμετρηθεί στο χρόνο προσωρινής του κράτησης, είναι τυπικά παραδεκτή και εμπρόθεσμη, ασκηθείσα εντός του νόμιμου δεκαημέρου, αφού η άνω προσβαλλόμενη απόφαση καταχωρήθηκε στο οικείο βιβλίο καθαρογραμμένων αποφάσεων του Πλημμελειοδικείου Χαλκίδος στις 17-11-2011, όπως προκύπτει από τη σχετική βεβαίωση 278/17-11-2011 του οικείου γραμματέα και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω, ο ανωτέρω μοναδικός προβαλλόμενος από την εισαγγελέα Πλημμελειοδικών λόγος αναιρέσεως, από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Ε'του ΚΠΔ, αν είναι και βάσιμος. Κατά το άρθρο 82 παρ. 4 του ΠΚ, όπως αντικ. με το άρθρο 1 του ν. 3904/2010, ορίζεται ότι, "μετά τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής, το δικαστήριο εκτιμά αν εκείνος που καταδικάστηκε μπορεί να καταβάλει αμέσως το σύνολο του ποσού της μετατροπής. Αν διαπιστωθεί ότι υπάρχει αδυναμία άμεσης καταβολής ή ότι η καταβολή θα συνεπαγόταν την αδυναμία καταβολής της αποζημίωσης στο θύμα, το δικαστήριο καθορίζει προθεσμία, από δύο ως τρία έτη, ώστε μέσα σε αυτήν να καταβάλει εκείνος που καταδικάστηκε το πιο πάνω ποσό σε δόσεις που ορίζει το ίδιο το δικαστήριο". Κατά το άρθρο 87 παρ.1,2 του ΠΚ, ορίζεται ότι όταν επιβάλλεται στερητική της ελευθερίας ποινή και αφού οριστεί η διάρκειά της, αφαιρείται ο χρόνος της προσωρινής κράτησης του καταδικασμένου την οποία διέταξε ανακριτική αρχή οποιασδήποτε δικαιοδοσίας. Επίσης αφαιρείται ο χρόνος που κρατήθηκε από τη σύλληψη έως την προσωρινή κράτηση. Στην περίπτωση συρροής εγκλημάτων που συνεκδικάζονται αφαιρείται από την ποινή που επιβλήθηκε για κάποιο από αυτά ο χρόνος της προσωρινής κράτησης που διατάχθηκε για οποιοδήποτε από αυτά.
Κατά το άρθρο 287 παρ. 2 του ΚΠΔ, η διάρκεια της προσωρινής κράτησης σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβεί το έτος, με δυνατότητα σε σοβαρά εγκλήματα να παραταθεί η προσωρινή κράτηση για έξι ακόμα το πολύ μήνες με ειδικά αιτιολογημένο βούλευμα. Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 552 παρ.1 του ΚΠΔ, η έκτιση της ποινής που επιβλήθηκε με την καταδικαστική αμετάκλητη απόφαση γίνεται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ποινικού κώδικα και των ειδικών νόμων για την εκτέλεση των ποινών. Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 3 παρ.10 του ν. 2408/1996, ορίζεται ότι, προκειμένου να εκτιθούν ποινές φυλάκισης, που έχουν μετατραπεί από προσωρινή κρατούμενο για άλλο έγκλημα, γίνεται τυπική διακοπή της προσωρινής κράτησης και επαναφυλάκιση, μόνον εάν ο προσωρινά κρατούμενος δηλώσει ότι δεν καταβάλλει το ποσό της μετατροπής. Εάν καταβάλλει το ποσό της μετατροπής, ο χρόνος κρατήσεως για τις ποινές που εξαγοράσθηκαν θεωρείται χρόνος προσωρινής κρατήσεως και αφαιρείται από το χρόνο της ποινής που εκτίεται ή θα εκτιθεί.
Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων συνάγεται ότι, όταν ο χρόνος της προσωρινής κράτησης κάποιου κατηγορουμένου συμπίπτει με το χρόνο εκτίσεως ποινής από αυτόν για άλλο έγκλημα, τότε ο χρόνος της προσωρινής κρατήσεως διακόπτεται μέχρι την ολοσχερή έκτιση της ποινής. Όταν δε συμπίπτουν οι χρόνοι περισσότερων της μιας αμετακλήτων καταδικαστικών αποφάσεων, πριν καθορισθεί συνολική ποινή, κατ'άρθρο 551 ΚΠΔ, και προσωρινή κράτηση, ο χρόνος που κρατείται κάποιος στη φυλακή, καταλογίζεται σε μία από τις πολλές καταδικαστικές αποφάσεις και δη στην παλαιότερη καταδικαστική απόφαση, μέχρι την συγχώνευση των ποινών αυτών. Μετά την έκδοση απόφασης περί συνολικής ποινής, οι ημέρες που εκτίθηκαν από τις επί μέρους καταδικαστικές αποφάσεις, πριν την έκδοση της απόφασης περί συνολικής ποινής, αφαιρούνται από την τελευταία, οπότε, μόνον εφόσον έχει αποτιθεί αυτή και μάλιστα από την αμέσως επομένη ημέρα αρχίζει να τρέχει ο χρόνος της προσωρινής κράτησης και να υπολογίζεται ο χρόνος. Επομένως ο χρόνος εκτίσεως της ποινής, όπως είναι και ο χρόνος εκτίσεως ποινής φυλακίσεως, μετατραπείσας σε χρηματική, λόγω μη καταβολής υπό του καταδικασθέντος των ορισθεισών υπό του Πλημμελειοδικείου, κατ'άρθρο 82 παρ.4 ΠΚ, χρηματικών δόσεων μετατροπής, οπότε διακόπτεται και πάλιν η προσωρινή κράτηση και φυλακίζεται, δεν αποτελεί χρόνο προσωρινής κρατήσεως και δεν πρέπει να υπολογισθεί στο χρόνο προσωρινής κρατήσεως, ώστε να συμψηφισθεί με την επιβληθησόμενη σε αυτόν νέα ποινή. Στην προκειμένη περίπτωση, από τα επισκοπούμενα έγγραφα της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Ο καταδικασμένος αντιλέγων Κ. Κ., στις 7-6-2010 φυλακίστηκε με ένδεκα καταδικαστικές αποφάσεις, που συγχωνεύθηκαν με την ΑΤ 189/13-1-2011 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά, κατόπιν της με αρ. παραγγελίας 64747/31-5-2010 του εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιά, με έναρξη ποινής της πρώτης την 29-5-2010, ημέρα που είχε συλληφθεί. Την ιδία ως άνω ημέρα της 7-6-2010, φυλακίστηκε ως υπόδικος και με προσωρινή κράτηση, και σε εκτέλεση των εξής πράξεων. α) της 184/2000 Διάταξης της Α' Ανακρίτριας Πειραιά, για πλαστογραφία με χρήση σε βαθμό κακουργήματος, β) του ΑΝΕ/ΕΣ/7/24-4-2001 Εντάλματος Σύλληψης του Ε' Ανακριτή Πρωτοδικών Πειραιά, διατηρηθέντος σε ισχύ με το 452/2002 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Πειραιά, για υπεξαίρεση σε βαθμό κακουργήματος, γ) του 38/27-10-2000 Εντάλματος Σύλληψης του Α' Ανακριτή Πρωτοδικών Αθηνών, διατηρηθέντος σε ισχύ με το 2458/2001 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών, για πλαστογραφία σε βαθμό κακουργήματος, δ) της με αρ. 5345/ 2003 απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά, για πλαστογραφία με χρήση κατ'εξακολούθηση. Επίσης με την 189/2011 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά, συγχωνεύθηκαν οι καταγνωσθείσες στον ίδιο καταδικασθέντα Κ. Κ. ποινές για πλημμεληματικές πράξεις που του επιβλήθηκαν με αποφάσεις, του χρονικού διαστήματος 1998- 2005 και καθορίστηκε μία συνολική ποινή φυλακίσεως δέκα ετών και σαράντα τριών μηνών, με εκτιτέα το ανώτατο όριο κατά νόμο, τα δέκα έτη. Στη συνέχεια, με την 4981/23-8-2011 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά έγινε δεκτή αίτηση του άνω καταδίκου, κατ'άρθρο 82 παρ.4 ΠΚ, περί παροχής προθεσμίας για την καταβολή της μετατραπείσας σε χρηματική, προς τρία ευρώ την ημέρα, ως παραπάνω συνολικής ποινής των δέκα ετών, σε δόσεις και του δόθηκε τριετής προθεσμία, με καταβολή ισόποσων μηνιαίων δόσεων, αρχής γενομένης από 1-10-2011.
Συνεπώς ο ανωτέρω κατάδικος, κρατούμενος ως παραπάνω, από 29-5-2010, αποφυλακίστηκε τυπικά την 24-8-2011, λόγω της παραπάνω απόφασης, που όρισε το υπόλοιπο της μετατραπείσας ποινής του φυλάκισης των δέκα ετών, να πληρωθεί σε μηνιαίες δόσεις. Ακολούθως, με τις υποβληθείσες αντιρρήσεις του, που κατέθεσε ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκίδος, ζήτησε ο χρόνος της ήδη κρατήσεώς του και δη φυλακίσεώς του σε εκτέλεση της άνω συγχωνευτικής 189/2011 απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά, από 29-5-2010 μέχρι 24-8-2011, να θεωρηθεί χρόνος της προσωρινής του κράτησης, ώστε να αφαιρεθεί από την ποινή που ενδεχομένως θα του επιβληθεί για τα παραπάνω κακουργήματα που αναφέρθηκαν και εκκρεμούν οι δίκες σε βάρος του. Όμως, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, ο χρόνος που ήδη έχει κρατηθεί ο αντιλέγων κατάδικος στις φυλακές, από 29-5-22010 μέχρι 24-8-2011 δεν μπορεί να υπολογισθεί ως χρόνος προσωρινής κράτησης, αφού εξέτιε κατά το χρόνο αυτό ποινή φυλακίσεως, ο δε χρόνος της προσωρινής του κρατήσεως άρχισε από την άνω ημερομηνία της 24-8-2011 μέχρι και την 7-10-2011, που αναφυλακίστηκε δυνάμει της με αριθ. 6447/7-10-2011 παραγγελίας του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιά, προκειμένου να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής της ανωτέρω 189/2011 συγχωνευτικής απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά, διότι δεν κατέβαλε καμία δόση από τις ορισθείσες με την 4981/23-8-2011 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά και ως εκ τούτου διεκόπη εκ νέου η έκτιση της προσωρινής του κρατήσεως. Με την παραπάνω λύση, δεν υφίσταται κίνδυνος διπλής αφαιρέσεως του ίδιου χρονικού διαστήματος τόσον από την ποινή φυλακίσεως, όσον και από την προσωρινή κράτηση, αφού τελικά δεν εξαγοράσθηκε η ποινή φυλακίσεως, και η απόρριψη των αντιρρήσεων και της αίτησης του καταδίκου να υπολογισθεί ο χρόνος που κρατήθηκε στη φυλακή ως χρόνος προσωρινής κράτησης, δεν αντίκειται στο άρθρο 4 του Συντάγματος, ούτε στο άρθρο 5 της ΕΣΔΑ, που επιδιώκει την προστασία του ατόμου από τις αυθαίρετες προσβολές του κράτους στην ελευθερία του. Κατά συνέπεια το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Χαλκίδος, που με την προσβαλλόμενη 4026/2011 απόφασή του, έκρινε τα αντίθετα και δη ότι ο χρόνος που κρατήθηκε ο αιτών στη φυλακή σε εκτέλεση της 189/2011 συγχωνευτικής αποφάσεως , που μετατράπηκε σε χρηματική και καθορίστηκε σε δόσεις, πρέπει να υπολογισθεί και να προσμετρηθεί στο χρόνο προσωρινής του κράτησης, παρά το ότι ο αιτών δεν εξαγόρασε την άνω ποινή του και δεν κατέβαλε καμία δόση, γιαυτό και αναφυλακίστηκε, εσφαλμένα τις προεκτεθείσες διατάξεις ερμήνευσε και είναι βάσιμος ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του ΚΠΔ προβλεπόμενος λόγος αναιρέσεως, που προβάλλεται από τον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Χαλκίδος.
Κατόπιν αυτών, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Χαλκίδος, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση αντιρρήσεων του καταδίκου, για νέα συζήτηση, στο ίδιο δικαστήριο, διότι είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους δικαστές, εκτός εκείνων, που είχαν αποφανθεί προηγουμένως (άρθρα 485 παρ. 1 και 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 4026/2011 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκίδος. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση επί αντιρρήσεων εκτελεστότητας του καταδίκου Κ. Κ., στο ανωτέρω δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός εκείνων, που την είχαν κρίνει προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 17 Ιανουαρίου 2012. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 24 Ιανουαρίου 2012.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ