Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Βία παράνομη.
Περίληψη:
Έλλειψη αιτιολογίας καταδικαστικής αποφάσεως για παράνομη βία από κοινού. Αναιρεί και παραπέμπει.
ΑΡΙΘΜΟΣ 2182/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Βασίλειο Λυκούδη, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό - Εισηγητή και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 19 Σεπτεμβρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασιλείου Μαρκή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου του ......., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Ευστάθιο Παναγιωτόπουλο, περί αναιρέσεως της 14055/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης. Με συγκατηγορούμενους τους: 1. Χ1, 2. Χ2, 3. Χ3 και 4. Χ4. Με πολιτικώς ενάγοντα τον Ψ1, που δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 11 Ιανουαρίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 204/2008.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης και να επεκταθεί το αναιρετικό αποτέλεσμα και στους συγκατηγορουμένους του αναιρεσείοντος.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
1. Κατά το άρθρο 330 ΠΚ, όποιος χρησιμοποιώντας σωματική βία ή απειλή σωματικής βίας ή άλλης παράνομης πράξης ή παράλειψης εξαναγκάζει άλλον σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή, για τις οποίες ο παθών δεν έχει υποχρέωση, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών, ανεξάρτητα αν το απειλούμενο κακό στρέφεται εναντίον εκείνου που απειλείται ή κάποιου από τους οικείους του. Από τη διάταξη αυτή, προκύπτει, ότι η αντικειμενική υπόσταση του υπαλλακτικώς μικτού εγκλήματος της παράνομης βίας συνίσταται στον εξαναγκασμό άλλου σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή, για τις οποίες δεν υφίσταται υποχρέωση αυτού με την χρησιμοποίηση από το δράση σωματικής βίας ή απειλής ή άλλης παράνομης πράξης, ή παράλειψης. Εξάλλου η απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ λόγο αναίρεσης, υπάρχει όταν, προκειμένου για καταδικαστική απόφαση, περιέχονται σ' αυτήν με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τη θεμελίωσαν και οι σκέψεις και οι νομικοί συλλογισμοί με βάση τους οποίους έγινε η υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών που αποδείχθηκαν στην ουσιαστική ποινική διάταξη που στη συγκεκριμένη περίπτωση εφαρμόσθηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο και αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικώς κατά το είδος τους, χωρίς να εκτίθεται τι προέκυψε από το καθένα απ' αυτά. 2. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το συνδυασμό του αιτιολογικού με το διατακτικό της προσβαλλομένης με αριθ 14055/2007 απόφασεώς του, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης, που, δικάζοντας ως Εφετείο, την εξέδωσε και με την οποία κήρυξε τον αναιρεσείοντα κατηγορούμενο ένοχο για παράνομη βία από κοινού, δέχτηκε, κατά την αναιρετικά ανέλεγκτη περί των πραγμάτων κρίση του, την οποία στήριξε στα λεπτομερώς κατ' είδος αναφερόμενα αποδεικτικά μέσα, ότι αποδείχτηκαν τα ακόλουθα: "Το σωματείο εργαζομένων της εταιρίας "...-.... Θεσσαλονίκης" με την επωνυμία ".....", είχε νόμιμα προκηρύξει 24ωρες απεργιακές κινητοποιήσεις για την 31-8-2001, την 28-9-2001 και την 11-10-2001. Οι απεργιακές κινητοποιήσεις σκοπό είχαν να αποτρέψουν τη συρρίκνωση του τμήματος διανομής του εργοστασίου "....-.... Θεσσαλονίκης", στην πόλη της Θεσσαλονίκης, την οποία οι εργαζόμενοι υποστήριζαν, με το από 13-8-2001 ψήφισμα τους, ότι η εταιρία επιχειρεί είτε με υπερβολικές παροχές προς τους εργολάβους-χονδρεμπόρους είτε με τη δημιουργία παρακαταθηκών και την απευθείας αποστολή εμπορευμάτων από άλλες εγκαταστάσεις της, σε αλυσίδες καταστημάτων και σε πελάτες της στη Βόρεια Ελλάδα, οι οποίοι μέχρι τότε εξυπηρετούνταν από τους εργαζόμενους της εταιρίας στο τμήμα διανομής του εργοστασίου της Θεσσαλονίκης. Στα πλαίσια των απεργιακών κινητοποιήσεων οι εργαζόμενοι και μέλη του ως άνω εργασιακού σωματείου, συνεργαζόμενοι με άλλους εργαζόμενους σε άλλες εταιρίες εμφιάλωσης και διανομής ποτών και με μέλη του Συνδικάτου Πωλητών-Οδηγών και Βοηθών Εμφιαλωμένων Ποτών Βορείου Ελλάδος, συγκρότησαν επιτροπές προκειμένου να μεταβούν σε ομοειδείς επιχειρήσεις, διακίνησης δηλαδή ποτών μέσω των οποίων η παραπάνω εταιρία "....-..... Θεσσαλονίκης", διακινούσε τα προϊόντα της, προκειμένου να τους πείσουν να μη διακινούν κατά τις ημέρες της απεργίας τα προϊόντα της άνω εταιρίας. Μεταξύ των επιχειρήσεων αυτών που συνεργάζονταν με την εργοδότρια εταιρία των απεργών-εργαζομένων, ήταν και η επιχείρηση του πολιτικώς ενάγοντος , Ψ1, με την επωνυμία "ΠΟΤΟΕΜΠΟΡΙΚΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΕ", που έχει την έδρα της στο Λάκκωμα Χαλκιδικής. Στα πλαίσια των παραπάνω απεργιακών κινητοποιήσεων οι κατηγορούμενοι, εργαζόμενοι στην παραπάνω εταιρία και μέλη του σωματείου με την επωνυμία ".....", που είχε προκηρύξει τις απεργιακές κινητοποιήσεις, μετέβησαν την 28-9-2001 και ενώ είχε ήδη προκηρυχθεί νομίμως απεργία, στο χώρο έξω από την επιχείρηση του πολιτικώς ενάγοντος, με σκοπό να αποτρέψουν τη διακίνηση μέσω της επιχείρησης αυτής εμπορευμάτων της εργοδότριας εταιρίας της. Πλην όμως, οι κατηγορούμενοι και περίπου άλλα 30 άγνωστα άτομα που είχαν συγκεντρωθεί έξω από την επιχείρηση, δεν περιορίστηκαν σε ειρηνική διαμαρτυρία και μέσα στα πλαίσια των απεργιακών τους κινητοποιήσεων και απέκλεισαν την είσοδο της επιχείρησης εντός της οποίας βρίσκονταν ο Ψ1 και τουλάχιστον άλλοι δύο εργαζόμενοι (.... και ....) και παράλληλα πετούσαν πέτρες και άλλα αντικείμενα προς το μέρος του, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί ελαφρά στο κεφάλι, σπάζοντας με τα αντικείμενα που έρριπταν τους υαλοπίνακες της εισόδου του κτιρίου, που απέχει 8-10 μέτρα από την κεντρική είσοδο όλης της επιχείρησης, και εκστομίζοντας σε βάρος του απειλητικές φράσεις κατά της ζωής του, όπως ότι, "θα τον καθαρίσουν, θα του πάρουν το λαρύγγι Αλβανικά και που θα πάει, έχει παιδάκια" εξαναγκάζοντας έτσι τον εγκαλούντα να παραμείνει αποκλεισμένος στον χώρο της επιχείρησης φοβούμενος για την σωματική του ακεραιότητα, για την ζωή του. Μάλιστα η ένταση των επεισοδίων έλαβε μεγάλες διαστάσεις και η υπάρχουσα στο χώρο μικρή αστυνομική δύναμη (δύο ατόμων), αναγκάσθηκε να ζητήσει ενισχύσεις, που πράγματι προσήλθαν και μόνο έτσι δόθηκε τέλος στην παραπάνω κατάσταση. Η εκτροπή των παραπάνω κατηγορουμένων στις παραπάνω αναφερόμενες παράνομες ενέργειες που τέλεσαν από κοινού, ενεργώντας δηλαδή με κοινό δόλο και μετά από συναπόφαση με σκοπό να εξαναγκάσουν τον παθόντα Ψ1 σε πράξη που δεν είχε υποχρέωση, δηλαδή να τον εξαναγκάσουν να παραμείνει κλεισμένος στο χώρο της επιχείρησης του, προκύπτει πέρα από τη σαφή και κατηγορηματική κατάθεση του ιδίου και από την κατάθεση του μάρτυρα ......., που δεν ήταν μεν παρών κατά την 28-9-2001, πλην όμως την επομένη ημέρα όταν προσήλθε στην εργασία του πληροφορήθηκε όσα είχαν διαδραματιστεί την προηγούμενη, ενώ διαπίστωσε και ο ίδιος την ύπαρξη σπασμένων τζαμιών και λίθων που υπήρχαν διάσπαρτοι σε σημεία της κεντρικής εισόδου της άνω επιχείρησης. Οι καταθέσεις αυτές δεν αναιρούνται από την κατάθεση των μαρτύρων υπεράσπισης, οι οποίες κατά την κρίση του Δικαστηρίου είναι μεροληπτικές και εμφορούνται από διάθεση υποστήριξης των θέσεων των κατηγορουμένων, οι οποίοι παντελώς αρνήθηκαν την κατηγορία που τους αποδίδεται με το κατηγορητήριο. Επομένως, πρέπει να κηρυχθούν ένοχοι, εφόσον αποδείχθηκαν τα πραγματικά εκείνα περιστατικά που συγκροτούν την υποκειμενική και αντικειμενική υπόσταση της κατηγορίας που τους αποδίδεται με το κατηγορητήριο. Σημειώνεται ότι, το αίτημα των κατηγορουμένων για αναβολή της δίκης, προκειμένου να κληθούν και να προσέλθουν οι μάρτυρες-αστυνομικοί που ήταν παρόντες κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, είναι απορριπτέο, καθώς το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν είναι αναγκαία και ουσιώδης η μαρτυρία των ανωτέρω προσώπων, μπορεί δε να σχηματίσει πλήρη δικανική πεποίθηση για την ενοχή ή μη των κατηγορουμένων από τα υπάρχοντα στη δικογραφία αποδεικτικά στοιχεία.".
Με βάση δε τα περιστατικά αυτά το δικαστήριο κατέληξε σε καταδικαστική για τον αναιρεσείοντα - κατηγορούμενο κρίση και του επέβαλε ποινή φυλακίσεως πέντε (5) μηνών την οποία μετέτρεψε προς 4,40 ευρώ την ημέρα.
ΙΙΙ. Στην αιτιολογία όμως αυτή υπάρχει ασάφεια σχετικά με το τι σκόπευαν οι κατηγορούμενοι με τη χρησιμοποίηση της σωματικής βίας, αφού αλλού γίνεται δεκτό ότι σκόπευαν τη μη διακίνηση μέσω της επιχείρησης του πολιτικώς ενάγοντος, κατά τις ημέρες της απεργίας τους, των εμπορευμάτων της εργοδότριας εταιρείας του και αλλού ότι σκόπευαν να εξαναγκάσουν τον παθόντα Ψ1 να παραμείνει κλεισμένος στο χώρο της επιχείρησής του. Επομένως είναι βάσιμος ο σχετικός από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ λόγος της αίτησης αναίρεσης και για το λόγο αυτό πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠΔ) παρελκούσης μετά ταύτα της έρευνας των λοιπών λόγων αναίρεσης. Τέλος δεν προκύπτει ότι οι άλλοι κατηγορούμενοι Χ1, Χ2, Χ3 και Χ4 οι οποίοι με την ίδια απόφαση καταδικάσθηκαν για παράνομη βία από κοινού, δεν έχουν ασκήσει αναίρεση κατά της ανωτέρω αποφάσεως. Έτσι περίπτωση αποφάνσεως του Δικαστηρίου αυτού περί επεκτατικού και γι' αυτούς αποτελέσματος της υπό κρίση αιτήσεως αναιρέσεως (άρθρο 469Κ.Π.Δ.) δεν συντρέχει.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθμ. 14055/2007 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση, στο παραπάνω Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, που την είχαν δικάσει προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 10 Οκτωβρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 17 Οκτωβρίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΚΑΙ ΗΔΗ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ