Θέμα
Χρόνος τέλεσης πράξης, Παύση οριστική ποινικής διώξεως, Παραγραφή, Αυτοπρόσωπη εμφάνιση, Εξακολουθούν έγκλημα, Αποπλάνηση ανηλίκου, Κατάχρηση σε ασέλγεια.
Περίληψη:
Αν ο χρόνος τελέσεως των μερικοτέρων πράξεων του κατ' εξακολούθηση εγκλήματος εμπίπτει σε χρονικό διάστημα που δεν εξειδικεύεται, οι αμφιβολίες ως προς τον ακριβή χρόνο τελέσεως που επιδρά στο χαρακτηρισμό της πράξεως ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και επομένως και στην παραγραφή, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου και έτσι θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η πράξη αποτελεί πλημμέλημα. Παραπομπή κατηγορουμένου για τις πράξεις της αποπλάνησης προσώπου που δεν συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη κατ' εξακολούθηση και της καταχρήσεως σε ασέλγεια κατ' εξακολούθηση, τελεσθείσες το θέρος του 2003 και σε μη διακριβωθείσες ημερομηνίες. Επειδή η παθούσα κατά το διάστημα του θέρους του 2003 συμπλήρωσε τα 13 έτη, έπρεπε το Συμβούλιο Εφετών να δεχτεί ότι όλες οι μερικότερες πράξεις τελέστηκαν μετά τη συμπλήρωση του 13ου έτους της ηλικίας της παθούσης και λόγω του πλημμεληματικού χαρακτήρα να παύσει οριστικά την ποινική δίωξη λόγω παραγραφής. Αναιρείται το βούλευμα για υπέρβαση εξουσίας και παύει οριστικά την ποινική δίωξη. Απορρίπτεται το αίτημα αυτοπρόσωπης εμφάνισης του αναιρεσείοντος.
Αριθμός 1745/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα - Σε Συμβούλιο
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα και Ιωάννη Παπαδόπουλο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικολάου Μαύρου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου.
Συνήλθε σε Συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 19 Μαΐου 2009, προκειμένου να αποφανθεί για την αίτηση του αναιρεσείοντος -κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., περί αναιρέσεως του υπ' αριθμ. 3/2009 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας.
Το Συμβούλιο Εφετών Καλαμάτας, με το ως άνω βούλευμά του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτό, και ο αναιρεσείων -κατηγορούμενος ζητεί τώρα την αναίρεση του βουλεύματος τούτου, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 12.2.2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 271/2009.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Νικόλαος Μαύρος εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ανδρέα Ζύγουρα με αριθμό 81/6.3.2009, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
Φέρομεν ενώπιον του Δικαστηρίου υμών, συμφώνως με το άρθρον 485 παρ. 1 Κ.Π.Δ., την παραδεκτώς, κατά τας διατάξεις των άρθρων 465 παρ. 1, 473 παρ. 1, 474 και 482 παρ. 1 ιδίου Κώδικος ασκηθείσαν υπό του κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., οδός ... αριθμ. ..., από 12 Φεβρουαρίου 2009 αίτησιν αναιρέσεως κατά του υπ'αριθμ. 3/2009 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας και εκθέτομεν τα εξής:
Ι. Διά του πληττομένου βουλεύματος απερρίφθη κατ'ουσίαν η έφεσις του ανωτέρω κατηγορουμένου κατά του υπ'αριθμ. 81/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Καλαμάτας και επεκυρώθη το βούλευμα τούτο, που τον παρέπεμψεν εις το ακροατήριον διά να δικασθή διά α) αποπλάνησιν κατ'εξακολούθησιν παιδίσκης, συμπληρωσάσης τα δέκα όχι όμως και τα δεκατρία έτη (άρθρον 339 παρ. 1 στοιχ. β Π.Κ.) και β) κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν (άρθρ. 342 παρ. 1 Π.Κ. ως ίσχυε προ της αντικαταταστάσεώς του δι'άρθρου 24 ν. 3500/2006). Κατά του βουλεύματος τούτου παραπονείται ήδη ο αναιρεσείων, προβάλλων τους υπό του άρθρου 484 παρ. 1 στοιχ. β' και δ' Κ.Π.Δ. λόγους αναιρέσεως εσφαλμένης εφαρμογής και ερμηνείας ουσιαστικών ποινικών διατάξεων και ελλείψεως ειδικής αιτιολογίας.
ΙΙ. Το αίτημα του αναιρεσείοντος κατηγορουμένου περί αυτοπροσώπου εμφανίσεώς του ενώπιον του Συμβουλίου υμών (άρθρα 309 παρ. 2 και 485 παρ. 1, 3 και 4 Κ.Π.Δ.) είναι προεχόντως απαράδεκτον καθότι αόριστον, αφού δεν αναφέρονται εις αυτό έστω και συνοπτικώς τα ζητήματα διά τα οποία προτίθεται να παράσχη διευκρινίσεις (Α.Π. 1762/2006 Π Λογ 2006 σελ. 1882 κ.ά.). Κατά πάσαν δε περίπτωσιν είναι αβάσιμον, αφού ο αναιρεσείων διά του δικογράφου της αιτήσεως αναιρέσεως προβάλλει και αναλύει διεξοδικώς τους λόγους αναιρέσεως του βουλεύματος, ώστε να παρέλκη η αυτοπρόσωπος εμφάνισίς του εις το Συμβούλιον διά περαιτέρω διευκρίνισιν αυτών (Α.Π. 1574/2007, Π Λογ 2007 σελ. 1119, 1762/2006 ενθ'ανωτ.).
ΙΙΙ. Θεμελιώδες αξίωμα του ποινικού συστήματος αποτελεί η αρχή in dubio pro reo, η οποία αντανακλά και εις τους λόγους εξαλείψεως του αξιοποίνου ως είναι η παραγραφή.
Συνεπώς εφ'όσον ο χρόνος τελέσεως του εγκλήματος εμπίπτει εντός χρονικού διαστήματος, που δεν εξειδικεύεται, αι αμφιβολίαι ως προς τον ακριβή χρόνον τελέσεως του εγκλήματος, που επιδρά εις τον χαρακτηρισμόν αυτού ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και επομένως εις την παραγραφήν, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου, συμφώνως προς την αρχήν in dubio pro reo και θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικόν διάστημα, κατά το οποίον τούτο αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινον έχει υποκύψει εις την παραγραφήν (Α.Π. 1264/2005 Πραξ Λογ ΠΔ 2005 σελ. 407, Χωραφά Ποιν.Δικ. έκδ. 9η, τόμ. α' σελ. 435).
ΙV. Εις την προκειμένην περίπτωσιν το αναιρεσιβληθέν βούλευμα απέρριψε την έφεσιν του κατηγορουμένου και επεκύρωσε το πρωτόδικον βούλευμα, που παρέπεμψεν αυτόν εις το ακροατήριον, διά να δικασθή διά το κακούργημα της αποπλανήσεως κατ'εξακολούθησιν παιδίσκης συμπληρωσάσης το 10ον όχι όμως και το 13ον έτος της ηλικίας της. Κατά το διατακτικόν του πρωτοδίκου βουλεύματος ο κατηγορούμενος παρεπέμφθη διά να δικασθή, ότι εις την ... το θέρος του έτους 2003, διά πλειόνων πράξεων συνιστωσών εξακολούθησιν ενός και του αυτού εγκλήματος, ενήργησεν ασελγείς πράξεις με πρόσωπον που είχε συμπληρώσει τα δέκα, όχι όμως και τα δεκατρία έτη. Συγκεκριμένως δε εις μη εξακριβωθείσας ημερομηνίας κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα ήλθε δέκα φοράς περίπου εις συνουσίαν μετά της ΑΑ, γεννηθείσης την 15/8/1990, η οποία κατά τον ως άνω χρόνον είχε συμπληρώσει τα δέκα όχι όμως και τα δεκατρία έτη της ηλικίας της.
Κατά το εν χρήσει ημερολόγιον η θερινή περίοδος διαρκεί από 22 Ιουνίου έως 21 Σεπτεμβρίου. Εξ άλλου η παθούσα, γεννηθείσα την 15ην Αυγούστου 1990, την 15/8/2003 συνεπλήρωσε το 13ον έτος της ηλικίας της και επομένως από 15 Αυγούστου 2003 και εντεύθεν η αποδιδομένη εις τον κατηγορούμενον πράξις της αποπλανήσεως παιδίσκης έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα κατά την διάταξιν του άρθρου 339 παρ. 1 στοιχ. γ' Π.Κ.
Συνεπώς, εφ'όσον η ανωτέρω πράξις φέρεται τελεσθείσα κατ'εξακολούθησιν κατά το θέρος του 2003 και εις μη διακριβωθείσας ημερομηνίας του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, το Συμβούλιον Εφετών έπρεπε, συμφώνως προς την αρχήν in dubio pro reo, να θεωρήση ότι άπασαι αι μερικώτεραι πράξεις είχον τελεσθή από 15/8/2003 έως 21/9/2003, οπότε λόγω της συμπληρώσεως υπό της παθούσης του 13ου έτους της ηλικίας της, η πράξις της αποπλανήσεως παιδίσκης έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα και συνακολούθως το αξιόποινον αυτής είχε εξαλειφθή διά της παραγραφής, λόγω παρελεύσεως πενταετίας από της τελέσεώς της, μη συντρεχούσης περιπτώσεως αναστολής αυτής. Κατ'ακολουθίαν το Συμβούλιον, εφ'όσον διά του προσβαλλομένου βουλεύματός του δεν έπαυσεν οριστικώς την ποινικήν δίωξιν λόγω παραγραφής, αλλά παρέπεμψε τον κατηγορούμενον εις το ακροατήριον διά την πράξιν αυτήν υπερέβη θετικώς την εξουσίαν του (Α.Π. 48/2006 ΠοινΔικ 2006 σελ. 797 κ.ά.). Επίσης το Συμβούλιον υπερέβη θετικώς την εξουσίαν του, διότι παρέπεμψεν επιπροσθέτως τον κατηγορούμενον διά κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν κατ'εξακολούθησιν, πράξιν φερομένην ως τελεσθείσαν κατά το θέρος του 2003 εις βάρος της αυτής παθούσης. Τούτο δε διότι η πράξις αυτή, προ της αντικαταστάσεως του άρθρου 342 Π.Κ. διά της διατάξεως του άρθρου 24 του ν. 3500/2006, έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα και ως εκ τούτου το αξιόποινον αυτής, κατά τον χρόνον εκδόσεως του προσβαλλομένου βουλεύματος, είχεν υποκύψει εις την παραγραφήν λόγω παρόδου πενταετίας από της τελέσεως αυτής, μη συντρεχούσης περιπτώσεως αναστολής της.
Επομένως το προσβαλλόμενον βούλευμα πρέπει να αναιρεθή δι'ύπέρβασιν εξουσίας κατ'άρθρον 484 παρ. 1 στοιχ. στ' Κ.Π.Δ., λόγος αναιρέσεως που λαμβάνεται υπ'όψιν αυτεπαγγέλτως κατ'άρθρον 485 παρ. 3 Κ.Π.Δ. και ακολούθως να παύση οριστικώς η ποινική δίωξις λόγω παραγραφής.
Δ Ι Α Τ Α Υ Τ Α
Π ρ ο τ ε ί ν ο μ ε ν: Ι. Να γίνη τυπικώς δεκτή η από 12 Φεβρουαρίου 2009 αίτησις αναιρέσεως του Χ, κατοίκου ..., οδός ... αριθμ. ... .
ΙΙ. Να απορριφθή η από 12 Φεβρουαρίου 2009 αίτησις του ανωτέρω αναιρεσείοντος περί αυτοπροσώπου εμφανίσεώς του ενώπιον του υμετέρου Δικαστηρίου.
ΙΙΙ. Να αναιρεθή το προσβαλλόμενον υπ'αριθμ. 3/2009 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας.
IV. Να παύση οριστικώς η ποινική δίωξις κατά του ανωτέρω αναιρεσείοντος Χ διά α) αποπλάνησιν κατ'εξακολούθησιν παιδίσκης, συμπληρωσάσης το 13ον έτος της ηλικίας της και β) κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν, πράξεις που φέρονται ως υπ'αυτού τελεσθείσαι εις ... κατά το από 15 Αυγούστου 2003 έως 21 Σεπτεμβρίου 2003 χρονικόν διάστημα εις βάρος της ΑΑ.
Αθήνα 2 Μαρτίου 2009
Ο Αντεισαγγελεύς του Αρείου Πάγου
Ανδρέας Ι. Ζύγουρας
Αφού άκουσε τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη από 12.2.2009 αίτηση αναιρέσεως του κατηγορουμένου Χ, η οποία στρέφεται κατά του υπ' αριθ. 3/2009 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας, ασκήθηκε νομίμως και εμπροθέσμως και περιέχει ως λόγους αναιρέσεως την εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως και την έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας.
Κατά το άρθρο 339 παρ. 1 του ΠΚ, όποιος ενεργεί ασελγή πράξη με πρόσωπο νεότερο των 15 ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη, τιμωρείται αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα για το έγκλημα του άρθρου 351Α, ως εξής: α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δέκα έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δέκα έτη, όχι όμως και τα δεκατρία έτη, με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και γ) αν συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη με φυλάκιση. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 342 του ΠΚ, όπως ίσχυε πριν από την αντικατάστασή του με το άρθρο 24 του Ν. 3500/2006, με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους τιμωρούνται, μεταξύ άλλων, και οι δάσκαλοι ή παιδαγωγοί που ενεργούν ασελγή πράξη με τους ανηλίκους μαθητές τους ή με εκείνους που παιδαγωγούν. Εξάλλου, κατά τα άρθρα 111 παρ. 1 και 3 και 112 του ΠΚ, το αξιόποινο εξαλείφεται με την παραγραφή, ο χρόνος της οποίας στα πλημμελήματα είναι πενταετής και αρχίζει από την ημέρα που τελέσθηκε η αξιόποινη πράξη, ενώ κατά το άρθρο 113 παρ. 2 και 3 του ίδιου Κώδικα, η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, όχι όμως περισσότερο από τρία χρόνια για τα πλημμελήματα. Η ανωτέρω παραγραφή, όπως προκύπτει από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων του ΠΚ και εκείνων των άρθρων 484 παρ. 2, 318 και 310 του ΚΠΔ, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το Συμβούλιο και προτείνεται σε κάθε στάση της ποινικής διαδικασίας και ενώπιον του Αρείου Πάγου, ο οποίος διαπιστώνοντας τη συμπλήρωσή της οφείλει και αυτεπαγγέλτως να παύσει οριστικώς την ποινική δίωξη, υπό την προϋπόθεση ότι η αίτηση για αναίρεση είναι εμπρόθεσμη και νομότυπη. Τέλος, θεμελιώδες αξίωμα του ποινικού συστήματος αποτελεί η αρχή in dubio pro reo, η οποία αντανακλά και στους λόγους εξαλείψεως του αξιοποίνου της πράξεως, όπως είναι η παραγραφή. Έτσι, εφόσον ο χρόνος τελέσεως της πράξεως εμπίπτει σε χρονικό διάστημα που δεν εξειδικεύεται, οι αμφιβολίες ως προς τον ακριβή χρόνο τελέσεως αυτής που επιδρά στον χαρακτηρισμό της ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και επομένως και στην παραγραφή, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου σύμφωνα με την ανωτέρω αρχή και συνεπώς θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η πράξη αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινο έχει υποκύψει σε παραγραφή. Στην προκειμένη περίπτωση, το Συμβούλιο Εφετών Καλαμάτας, με το προσβαλλόμενο υπ' αριθ. 3/2009 βούλευμά του απέρριψε την έφεση του κατηγορουμένου και ήδη αναιρεσείοντος κατά του υπ' αριθ. 81/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Καλαμάτας, το οποίο παρέπεμψε αυτόν στο ακροατήριο για να δικαστεί για κατ' εξακολούθηση αποπλάνηση παιδιού που συμπλήρωσε τα δέκα έτη όχι όμως και τα δεκατρία έτη και για κατ' εξακολούθηση κατάχρηση ανηλίκου σε ασέλγεια, πράξεις οι οποίες φέρονται ότι τελέστηκαν το θέρος του 200ο3 σε βάρος της ΑΑ, που γεννήθηκε την 15.8.1990. Σύμφωνα με το σε χρήση ημερολόγιο, η θερινή περίοδος (θέρος) αρχίζει την 22 Ιουνίου και λήγει την 21 Σεπτεμβρίου και εφόσον η παθούσα την 15.8.2003 συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη, από την χρονολογία αυτή και μετά, η αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο πράξη της αποπλανήσεως παιδιού φέρει πλημμεληματικό χαρακτήρα, σύμφωνα με το άρθρο 339 παρ. 1 περ. γ' του ΠΚ.
Συνεπώς, αφού η ανωτέρω πράξη φέρεται ότι τελέστηκε το θέρος του 2003 και σε μη διακριβωθείσες ημερομηνίες του χρονικού αυτού διαστήματος, έπρεπε το Συμβούλιο Εφετών, σύμφωνα με την προαναφερθείσα αρχή in dubio pro reo, να θεωρήσει ότι όλες οι μερικότερες πράξεις του ως άνω εγκλήματος τελέστηκαν από 15.8.2003 μέχρι 21.9.2003, οπότε λόγω του πλημμεληματικού του χαρακτήρα, το αξιόποινο αυτού είχε εξαλειφθεί με παραγραφή, επειδή παρήλθε πενταετία από της τελέσεώς του, ενώ δεν συντρέχει περίπτωση αναστολής της παραγραφής. Επομένως, το Συμβούλιο, με το να μην παύσει οριστικά την ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου για την ανωτέρω πράξη, αλλά να προχωρήσει στην εξέταση της εφέσεως και να την απορρίψει, υπερέβη την εξουσία του. Στην ίδια πλημμέλεια της υπερβάσεως εξουσίας υπέπεσε το Συμβούλιο και σχετικά με την πράξη της καταχρήσεως σε ασέλγεια, η οποία, όπως αναφέρθηκε, φέρει πλημμεληματικό χαρακτήρα. Επομένως, κατά παραδοχή του λόγου αναιρέσεως από το άρθρο 484 παρ. 1 στοιχ. στ' του ΚΠΔ, ο οποίος λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως, αφού η αίτηση αναιρέσεως είναι εμπρόθεσμη και νομότυπη, όπως προαναφέρθηκε (άρθρο 484 παρ. 2 του ΚΠΔ), πρέπει να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα και ακολούθως να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη για τις ως άνω πράξεις λόγω παραγραφής. Τέλος, το αίτημα του αναιρεσείοντος για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του ενώπιον του Συμβουλίου τούτου πρέπει να απορριφθεί, γιατί αυτός εκθέτει λεπτομερώς τις απόψεις του τόσο στην αίτηση αναιρέσεως όσο και στο από 9.3.2009 υπόμνημά του, ώστε να παρέλκει η αυτοπρόσωπη εμφάνισή του για παροχή διευκρινίσεων.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει το αίτημα του αναιρεσείοντος για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του ενώπιον του Συμβουλίου τούτου.
Αναιρεί το υπ' αριθ. 3/2009 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας.
Παύει οριστικά την ποινική δίωξη κατά του αναιρεσείοντος Χ, για τις πράξεις α) της αποπλάνησης κατ' εξακολούθηση παιδιού που συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη της ηλικίας του και β) της κατάχρησης ανηλίκου σε ασέλγεια κατ' εξακολούθηση, οι οποίες πράξεις φέρονται ότι τελέσθηκαν από αυτόν στην ... κατά το χρονικό διάστημα από 15.8.2003 μέχρι 21.9.2003 σε βάρος της ΑΑ.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 23 Ιουνίου 2009. Και,
Εκδόθηκε στην Αθήνα στις 28 Ιουλίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ