Θέμα
Πραγματογνωμοσύνη, Προθεσμία.
Περίληψη:
Η πραγματογνωμοσύνη δεν είναι άκυρη επειδή η όρκιση του πραγματογνώμονα έγινε κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών, ενώπιον του εισηγητή ο οποίος δεν υπηρετούσε στο τμήμα διακοπών, ή (και) επειδή η κατάθεση της εκθέσεως του πραγματογνώμονα έγινε μετά την παρέλευση της προθεσμίας που είχε τάξει το δικαστήριο. Επικυρώνει Εφ.Λαμ. 223/2010.
Αριθμός 1241/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Μαζαράκη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (λόγω μη υπάρξεως Αντιπροέδρου στο Τμήμα και κωλύματος του αρχαιοτέρου Αρεοπαγίτη), Νικόλαο Μπιχάκη, Ερωτόκριτο Καλούδη, Αργύριο Σταυράκη και Ελένη Διονυσοπούλου, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 15 Μαΐου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Β. θετού τέκνου Δ. Π. και φυσικού τέκνου Δ. Λ., κατοίκου ..., η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ευθύμιο Καραΐσκο, χωρίς να καταθέσει προτάσεις.
Του αναιρεσιβλήτου: Α. Γ. του Ι., κατοίκου ..., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Χρύσανθο Γκλαβά.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 27/2/2002 αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Λαμίας. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 48/2007 και 47/2008 του ιδίου Δικαστηρίου, και 223/2010 του Εφετείου Λαμίας. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 24/1/2011 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Αργύριος Σταυράκης ανέγνωσε την από 28/2/2012 έκθεση του κωλυομένου να μετάσχει στη σύνθεση Αρεοπαγίτη και ήδη Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Χαράλαμπου Δημάδη, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αιτήσεως αναιρέσεως.
Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος του αναιρεσιβλήτου την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου του στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η οριζόμενη από το Δικαστήριο κατά τη διάταξη του άρθρου 383 παρ.1 ΚΠολΔ προθεσμία προς σύνταξη και κατάθεση της εκθέσεως πραγματογνωμοσύνης δεν είναι ανατρεπτική, και επομένως και η μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής σύνταξη και εγχείριση της πραγματογνωμοσύνης δεν συνεπάγεται την ακυρότητά της. Περαιτέρω, η έλλειψη ενός από τα στοιχεία της εκθέσεως που αναφέρονται στο άρθρο 117 αριθμ. 4 ΚΠολΔ δεν επιφέρει την ακυρότητα της εκθέσεως παρά μόνο με την συνδρομή του στοιχείου της βλάβης, σύμφωνα με το άρθρο 159 περ. γ' ΚΠολΔ, ενώ από καμία διάταξη δεν προβλέπεται ακυρότητα της διαδικαστικής πράξεως της ορκίσεως του διορισθέντος πραγματογνώμονα επειδή αυτή έγινε κατά την περίοδο των δικαστικών διακοπών ή διότι ορίσθηκε ημέρα και ώρα για την ορκοδοσία εντός της ιδίας περιόδου από τον μη υπηρετούντα στο Τμήμα Δικαστικών Διακοπών του Πρωτοδικείου Εισηγητή ή διότι αυτή έγινε εντός της ιδίας περιόδου ενώπιον του διορισθέντος Δικαστή, ως αντικαταστάτη του τελευταίου. Τέλος, με βάση την από τη διάταξη του άρθρου 108 ΚΠολΔ θεσπιζόμενη αρχή της προωθήσεως της δίκης από το ένα στάδιο στο άλλο με πρωτοβουλία των διαδίκων, απαγορεύεται, με την ποινή της ακυρότητας, η επίσπευση της συζητήσεως της υποθέσεως όταν δεν υπάρχει νόμιμη στάση δίκης, όπως όταν η υπόθεση ευρίσκεται στο στάδιο της διεξαγωγής των αποδείξεων και δεν είναι ώριμη προς περαιτέρω συζήτηση, όχι όμως και η από τον επιμελέστερο εκ των διαδίκων διενέργεια διαδικαστικών πράξεων στα πλαίσια των διατασσομένων από μια παρεμπίπτουσα απόφαση του δικαστηρίου, μεταξύ των οποίων και εκείνη δια της οποίας διατάσσεται η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης κατά το άρθρο 270 αρ. 4 ΚΠολΔ. Στην περίπτωση αυτή δεν αντιβαίνει στην προαναφερόμενη αρχή η υπό του διαδίκου υποβολή αιτήσεως προς τον Εισηγητή για τον ορισμό τόπου και χρόνου της δόσεως του όρκου από τον πραγματογνώμονα προκειμένου να επακολουθήσει η διεξαγωγή της, κατά τα διατασσόμενα από την ως άνω απόφαση, αφού δεν επισπεύδεται η συζήτηση της υποθέσεως.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το δικόγραφο της εφέσεως της ενάγουσας και ήδη αναιρεσείουσας κατά της πρωτόδικης υπ' αριθμ. 47/2007 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λαμίας, δια της οποίας απερρίφθη ως κατ' ουσίαν αβάσιμη η αγωγή της με την οποία εζήτησε την αναγνώριση της ακυρότητος της από 7/5/1992 ιδιόγραφης διαθήκης του Δ. Π., αυτή με λόγο εφέσεως επανέφερε προς κρίση ενώπιον του Εφετείου τον και πρωτοδίκως προβληθέντα ισχυρισμό της περί ακυρότητος της διενεργηθείσης γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης από τον διορισθέντα, σύμφωνα με το άρθρο 270 αρ. 4 ΚΠολΔ, πραγματογνώμονα Ι. Μ., διότι α) η υπό του εναγομένου και ήδη αναιρεσίβλητου υποβολή της από 23/8/2004 αιτήσεως προς την Εισηγήτρια Κων/να Φλετάρη για τον προσδιορισμό τόπου και χρόνου για την όρκιση του πραγματογνώμονας έγινε κατά την περίοδο των δικαστικών διακοπών και σε χρόνο που δεν υπήρχε στάδιο δίκης, β) η εν λόγω Εισηγήτρια που όρισε τόπο και χρόνο για την όρκιση του πραγματογνώμονος, κατά τον χρόνο του εν λόγω προσδιορισμού, που ενέπιπτε στο χρονικό διάστημα των δικαστικών διακοπών, δεν υπηρετούσε στο τμήμα αυτό και η πράξη ορισμού τόπου και χρόνου για την όρκιση (31/8/2004) δεν έφερε την υπογραφή της, γ) η όρκιση του πραγματογνώμονα έγινε ενώπιον της πρωτοδίκου Άννας Κουσιοπούλου, που αντικατέστησε την ορισθείσα ως άνω Εισηγήτρια, χωρίς να υπάρχει πράξη αντικαταστάσεως από τον Προϊστάμενο του Πρωτοδικείου, και δ) η κατάθεση της εκθέσεως πραγματογνωμοσύνης στην Γραμματεία του δικαστηρίου που τον διόρισε έγινε μετά την πάροδο της ταχθείσης σχετικής προθεσμίας. Όλοι, όμως, οι προβληθέντες ως άνω υπό στοιχ. α', β', και δ' λόγοι ακυρότητος της διαδικαστικής πράξεως της ορκίσεως του πραγματογνώμονα, εντεύθεν δε και της διενεργηθείσης από αυτόν πραγματογνωμοσύνης είναι μη νόμιμοι, το δε Εφετείο που έκρινε ομοίως δεν υπέπεσε στην πλημμέλεια από τον αριθμό 14 του άρθρου 559 ΚΠολΔ και ο περί του αντιθέτου δεύτερος λόγος αναιρέσεως είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα διαδικαστικά έγγραφα της δίκης, εδέχθη δε και το Εφετείο, είχε εκδοθεί η υπ' αριθμ. 449/2004 πράξη της Προέδρου Πρωτοδικών Λαμίας Αλεξάνδρας Μπέλμπα περί αντικαταστάσεως της Εισηγήτριας, που ευρίσκετο σε διακοπές, από την υπηρετούσα στο ίδιο Πρωτοδικείο Πρωτοδίκη Άννα Κουσιοπούλου, ενώπιον της οποίας εδόθη ο όρκος του πραγματογνώμονα. Επομένως, το Εφετείο που δεν εκήρυξε άκυρη την διαδικαστική πράξη της ορκοδοσίας, για τον υπό στοιχ. γ' ως άνω αναφερόμενο λόγο, δεν υπέπεσε στην ίδια αμέσως ανωτέρω πλημμέλεια, και η περί του αντιθέτου από τον αριθμό 14 του άρθρου 559 ΚΠολΔ προβαλλόμενη αιτίαση που περιλαμβάνεται στον ίδιο, δεύτερο, λόγο αναιρέσεως, όπως εκτιμάται, είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Τέλος, η με τον πρώτο λόγο αναιρέσεως προβαλλόμενη αιτίαση και από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, ήτοι για εσφαλμένη παραβίαση των ως άνω δικονομικών διατάξεων, είναι απαράδεκτη, αφού, ο αναιρετικός λόγος από την τελευταία αυτή διάταξη ιδρύεται μόνο όταν παραβιάζεται κανόνας ουσιαστικού και όχι δικονομικού δικαίου, όπως είναι οι προαναφερθείσες διατάξεις.
ΙΙ. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει ν' απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως, και να καταδικαστεί η αναιρεσείουσα στην αναφερόμενη στο διατακτικό δικαστική δαπάνη του αναιρεσίβλητου, κατά το νόμιμο αίτημα του τελευταίου (αρθρ. 176 και 183 του ΚΠολΔ).-
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 24-1-2011 αίτηση της Β. Π. για αναίρεση της υπ' αριθμ. 223/2010 απόφασης του Εφετείου Λαμίας. Και
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στη δικαστική δαπάνη του αναιρεσιβλήτου, την οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 5 Ιουνίου 2013.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 13 Ιουνίου 2013.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ