Θέμα
Πληρεξουσιότητα .
Περίληψη:
Ενέργεια διαδικαστικών πράξεων χωρίς πληρεξουσιότητα. Μεταγενέστερη, και ενώπιον του Εφετείου, ρητή ή σιωπηρή έγκριση. Ένδικο μέσον αναιρέσεως. Απαράδεκτος λόγος αναιρέσεως που στηρίζεται σε μη προταθέντα ισχυρισμό, καθώς και εκείνος που προσβάλλει την ουσιαστική κρίση του δικαστηρίου. Λόγοι αναιρέσεως από τους αρ. 11γ’ και 14 του ά. 559 ΚΠολΔ. Αβάσιμοι. [Επικυρώνει ΕφΑιγ 161/2011].
Αριθμός 493/2014
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννη Σίδερη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Παναγιώτη Ρουμπή, Ερωτόκριτο Καλούδη, Αργύριο Σταυράκη και Ελένη Διονυσοπούλου, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 20 Νοεμβρίου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Των αναιρεσειόντων: 1) Ζ. χήρας Π. Π., το γένος Κ. Χ., 2) Μ. Π. του Π., 3) Κ. Π. του Π. και 4) Δ.-Π. Κ. του Ι., κατοίκων ... . Οι 1η, 3ος και 4ος εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Δημήτριο Τσάκωνα και ο 2ος παραστάθηκε με τον ίδιο ως άνω πληρεξούσιο δικηγόρο.
Της αναιρεσίβλητης: Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία "Μεταλλεία Σερίφου & Σπηλιαζέζας Α.Ε." που εδρεύει στο ... και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Δημήτριο Φίλη, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 2/12/1981 αγωγή της ήδη αναιρεσίβλητης, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Σύρου. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 407/1983, 113ΤΜ/1991 μη οριστικές, 99ΤΜ/1992 μετ' ανακοπή, 46/ΤΜ/1995, 54ΤΜ/2002 μη οριστικές, 43TM/2004 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 161/2011 του Εφετείου Αιγαίου. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες με την από 15/9/2011 αίτησή τους.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Αργύριος Σταυράκης ανέγνωσε την από 10/12/2012 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης.
Ο πληρεξούσιος των αναιρεσειόντων ζήτησε την παραδοχή της αίτησης και την καταδίκη της αντιδίκου τους στη δικαστική δαπάνη τους.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Από τις διατάξεις των άρθρων 94 επ, 104, 105 του Κ.Πολ.Δ. και 238 του ΑΚ προκύπτει ότι ο διάδικος για λογαριασμό του οποίου παρέστη δικηγόρος που δεν είχε δικαστική πληρεξουσιότητα δικαιούνται να εγκρίνει μεταγενεστέρως τις πράξεις του δικηγόρου που προηγήθηκαν, η έγκριση δε αυτή μπορεί να γίνει ρητώς ή και σιωπηρώς σε μεταγενέστερο στάδιο της δίκης, επομένως και στην κατ' έφεση δίκη, με τον διορισμό του ίδιου ή άλλου δικηγόρου, αφού η έγκριση αφορά τις πράξεις και όχι το πρόσωπο, οπότε θεραπεύονται και οι άκυρες διαδικαστικές πράξεις της πρωτοβάθμιας δίκης (ΑΠ 835/2010, 602/2006). Εξάλλου, κατά το άρθρο 528 του Κ.Πολ.Δ., όπως ίσχυε πριν αντικατασταθεί με το άρθρο 16§4 του ν.2915/2001 και έχει εφαρμογή εν προκειμένω, αν ασκηθεί έφεση από διάδικο που δικάστηκε ερήμην κατά την πρώτη συζήτηση ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου η εκκαλούμενη απόφαση εξαφανίζεται εντός των ορίων του μεταβιβαστικού αποτελέσματος και ο εκκαλών δικαιούται να προβάλει στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο όλους τους ισχυρισμούς που μπορούσε να προτείνει πρωτοδίκως, κατά δε το άρθρο 529 του ίδιου Κ.Πολ.Δ. στην κατ' έφεση δίκη επιτρέπεται η επίκληση και προσαγωγή νέων αποδεικτικών μέσων, ενώ το δευτεροβάθμιο δικαστήριο μπορεί να αντικρούσει τα αποδεικτικά μέσα που προσάγονται για πρώτη φορά σ' αυτό ως απαράδεκτα, αν κατά την κρίση του ο διάδικος δεν τα είχε προσκομίσει στην πρωτόδικη δίκη από πρόθεση στρεψοδικίας ή από βαριά αμέλεια. Τέλος, κατά το άρθρο 562 §2 του Κ.Πολ.Δ. είναι απαράδεκτος λόγος αναιρέσεως που στηρίζεται σε ισχυρισμό ο οποίος δεν προτάθηκε νόμιμα στο δικαστήριο της ουσίας, εκτός αν πρόκειται για παράβαση που δεν μπορεί να προβληθεί στο δικαστήριο της ουσίας, για σφάλμα που προκύπτει από την ίδια την απόφαση ή για ισχυρισμό που αφορά τη δημόσια τάξη.
ΙΙ. Από τα διαδικαστικά έγγραφα της παρούσης δίκης προκύπτουν τα ακόλουθα. Η αναιρεσίβλητη εταιρεία άσκησε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Σύρου την από 2-12-1981 διεκδικητική αγωγή της εναντίον των αναιρεσειόντων για το επίδικο ακίνητο, ήτοι μια εδαφική έκταση οικοπέδου, εμβαδού 136 τ.μ., με την υπάρχουσα σ' αυτό ισόγεια κεραμοσκεπή οικία έξι δωματίων, που βρίσκεται στη θέση "Μεγάλο Λιβάδι" της νήσου Σερίφου. Επί της αγωγής αυτής εκδόθηκε αρχικά η υπ' αριθμ. 46ΤΜ/1995 μη οριστική απόφαση του ως άνω δικαστηρίου, με την οποία επετράπη προσωρινά, κατά το άρθρο 105 του Κ.Πολ.Δ., να συμμετάσχει στη δίκη η παριστάμενη ως πληρεξούσια δικηγόρος της ενάγουσας και τάχθηκε σ' αυτήν προθεσμία μέχρι την έναρξη διεξαγωγής των ταχθεισών αποδείξεων για να προσκομίσει συμβολαιογραφική πράξη που να αποδεικνύει την πληρεξουσιότητά της, εν συνεχεία δε εκδόθηκε ερήμην της ενάγουσας η υπ' αριθμ. 43ΤΜ/2004 οριστική απόφαση του ίδιου δικαστηρίου, με την οποία και αφού κρίθηκε ότι δεν συμπληρώθηκαν οι ελλείψεις ως προς την ικανότητα της ενάγουσας για δικαστική παράσταση και ως προς την εκ μέρους της παροχή πληρεξουσιότητας στην παραστάσα δικηγόρο απορρίφθηκε η αγωγή λόγω της ερημοδικίας της ενάγουσας κατά το άρθρο 272§1 του Κ.Πολ.Δ., όπως ίσχυε τότε. Κατά της τελευταίας αυτής απόφασης η ενάγουσα άσκησε την από 17-1-2005 έφεσή της, η οποία, ως νόμιμη και εμπρόθεσμη, στρεφόμενη δε κατά της πρωτόδικης απόφασης που είχε απορρίψει την αγωγή λόγω της ερημοδικίας της ενάγουσας, έγινε δεκτή από το Εφετείο με την προσβαλλόμενη απόφασή του, με την οποία και εξαφανίστηκε η ερήμην πρωτόδικη απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 528 του Κ.Πολ.Δ., όπως ίσχυε πριν αντικατασταθεί με το άρθρο 16§4 του ν. 2915/2001 (άρθρ. 22 του ίδιου ν. 2915/01), και αφού συμπληρώθηκαν ενώπιον του Εφετείου, όπως δέχεται το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, οι ελλείψεις ως προς την ικανότητα της ενάγουσας για δικαστική παράσταση και την πληρεξουσιότητα των παρισταμένων ήδη (στο Εφετείο) για λογαριασμό της ενάγουσας δικηγόρων σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην απόφαση έγγραφα, μεταξύ των οποίων και τα ειδικά πληρεξούσια .../2010 και .../2005 του συμβολαιογραφούντος Γενικού Προξένου της Ελλάδος στο Παρίσι με τα οποία διορίζονται πληρεξούσιοι δικηγόροι της ενάγουσας-εκκαλούσης εταιρείας οι παριστάμενοι δικηγόροι και επιπλέον εγκρίνονται ρητώς όλες οι προηγούμενες, ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, διαδικαστικές πράξεις της ενάγουσας. Εν συνεχεία και μετά την κατ' ουσίαν έρευνα της διαφοράς, το Εφετείο δέχθηκε, όπως από την αναιρεσιβαλλομένη προκύπτει, ότι το επίδικο περιήλθε σε μείζονα έκταση στην κυριότητα της αναιρεσίβλητης εταιρείας με αγορά από τον μέχρι τότε κύριο του ακινήτου Γ. Γ. δυνάμει του υπ' αριθμ. .../1938 αγοραπωλητηρίου συμβολαίου του συμβολαιογράφου Αθηνών Κων. Ιωάννου που μεταγράφηκε νόμιμα, αλλά και με τακτική και έκτακτη χρησικτησία, αφού η αναιρεσίβλητη είχε στην διανοία κυρίου κατοχή της (νομή) το επίδικο από την κατά τα ανωτέρω μεταβίβασή του σ' αυτήν μέχρι το έτος 1980, οπότε οι αναιρεσείοντες το κατέλαβαν αυθαιρέτως, βάσει του ειρημένου τίτλου και με καλή πίστη επί χρόνο μεγαλύτερο της δεκαετίας (για τη βάση της τακτικής χρησικτησίας), αλλά και της εικοσαετίας (για την έκτακτη χρησικτησία), εξουσιάζοντας το επίδικο στη μείζονα έκτασή του και παραχωρώντας τη βρισκόμενη σ' αυτό, ως ανωτέρω, οικία για την στέγαση των εργαζομένων της. Και βάσει των παραδοχών αυτών, αφού δε απέρριψε ως αναπόδεικτη (αβάσιμη) την ένσταση ιδίας κυριότητας επί του επιδίκου που είχαν προβάλει οι αναιρεσείοντες, το Εφετείο δέχθηκε την ένδικη διεκδικητική αγωγή της αναιρεσίβλητης, αναγνώρισε την τελευταία κυρία του επιδίκου και υποχρέωσε τους αναιρεσείοντες να αποδώσουν το επίδικο στην αναιρεσίβλητη.
ΙΙΙ. Με τον πρώτο, από το άρθρο 559 αρ. 1 του Κ.Πολ.Δ., λόγο του αναιρετηρίου προβάλλεται η αιτίαση ότι το Εφετείο παραβίασε την διάταξη του άρθρου 238 εδ. β' του ΑΚ κατά την οποία από την αναδρομική ενέργεια της έγκρισης της επιχειρηθείσης δικαιοπραξίας δεν επηρεάζονται τα δικαιώματα που τρίτοι απέκτησαν πριν από την έγκριση. Και τούτο διότι, ισχυρίζονται οι αναιρεσείοντες, από την κατά το έτος 1980 κατάληψη του επιδίκου από αυτούς, που δέχεται το Εφετείο, μέχρι την ενώπιον του Εφετείου συζήτηση της αγωγής (Φεβρ. 2011), οπότε και εγκρίθηκαν, με τα προαναφερθέντα πληρεξούσια, οι προηγούμενες, ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, διαδικαστικές πράξεις, μεταξύ των οποίων και εκείνη της άσκησης της αγωγής, συμπληρώθηκε υπέρ των αναιρεσειόντων ο χρόνος της χρησικτησίας και καταλύθηκε το δικαίωμα της κυριότητας της αναιρεσίβλητης επί του επιδίκου, το αποκτηθέν δε έτσι δικαίωμα των αναιρεσειόντων επί του ακινήτου δεν επηρεάζεται από την προαναφερθείσα έγκριση και την εντεύθεν εγκυροποίηση της άσκησης της αγωγής. Οι αναιρεσείοντες αναφέρουν ότι το Εφετείο κατέληξε στην κρίση του για τη βασιμότητα της αγωγής της αναιρεσίβλητης "μολονότι" οι ίδιοι "τις σχετικές ενστάσεις και αντιρρήσεις" τους είχαν προβάλει "νομότυπα και εμπρόθεσμα, τόσο με τις πρωτόδικες όσο και με τις ενώπιον του Εφετείου προτάσεις" τους. Ανεξαρτήτως της αοριστίας του ισχυρισμού αυτού, από τις προτάσεις των αναιρεσειόντων ενώπιον του Εφετείου, στις οποίες έχουν ενσωματώσει και εκείνες ενώπιον του Πρωτοδικείου, προκύπτει ότι οι αναιρεσείοντες δεν πρότειναν στο Εφετείο, ως οψιγενή ισχυρισμό, την επικαλούμενη με τον εξεταζόμενο λόγο αναιρέσεως ως άνω χρησικτησία, κατά συνέπειαν δε και σύμφωνα με το άρθρο 562§2 του Κ.Πολ.Δ., του οποίου δεν συντρέχει εν προκειμένω καμμία από τις προαναφερθείσες εξαιρέσεις, ο λόγος αυτός της αναίρεσης είναι απαράδεκτος. Ο ίδιος δε αυτός λόγος, καθόσον προβάλλεται με αυτόν ότι με την παρασχεθείσα ενώπιον του Εφετείου ως άνω πληρεξουσιότητα δεν εγκυροποιούνται αναδρομικά οι προηγούμενες, ενώπιον του Πρωτοδικείου, διαδικαστικές πράξεις, είναι αβάσιμος, καθόσον η περί του αντιθέτου ως ανωτέρω παραδοχή του Εφετείου στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 104, 105 και 528, όπως ίσχυε, του Κ.Πολ.Δ., που προαναφέρθηκαν και τις οποίες ορθώς εφήρμοσε το Εφετείο. Περαιτέρω και σύμφωνα με το άρθρο 529 του Κ.Πολ.Δ., που επίσης προαναφέρθηκε, παραδεκτώς προσκομίστηκαν στο Εφετείο τα ειρημένα νομιμοποιητικά έγγραφα της αναιρεσίβλητης, ως ενάγουσας-εκκαλούσης, και είναι επίσης αβάσιμοι οι δεύτερος και τρίτος, από τον αρ. 14 (όχι και 9) του άρθρου 559 του Κ.Πολ.Δ., λόγοι του αναιρετηρίου, με τους οποίους προσάπτεται η αιτίαση ότι το δικαστήριο παρά τον νόμο δεν απέκρουσε ως απαράδεκτη την επίκληση και προσκόμιση ενώπιόν του των ανωτέρω εγγράφων, παρά τον αντίθετο ισχυρισμό των αναιρεσιβλήτων.
IV. Ο λόγος αναιρέσως από τον αρ. 11 περ. γ' του Κ.Πολ.Δ. δεν ιδρύεται όταν από την αναιρεσιβαλλομένη προκύπτει χωρίς αμφιβολία ότι το δικαστήριο έλαβε υπόψη όλα τα αποδεικτικά μέσα που είχαν προσκομίσει και επικαλεστεί οι διάδικοι, ο δε λόγος αναιρέσεως από τον αρ. 12 του ίδιου άρθρου 559 δεν ιδρύεται από μόνη την αξιολόγηση και εκτίμηση εκ μέρους του δικαστηρίου των προσκομισθέντων και ελευθέρως, κατά τον νόμο, εκτιμωμένων αποδεικτικών μέσων.
Εν προκειμένω, από τη διαβεβαίωση του δικαστηρίου ότι κατέληξε στην κρίση του αφού έλαβε υπόψη όλα τα αποδεικτικά μέσα, κατ' είδος προσδιοριζόμενα, τα οποία είχαν προσκομίσει και επικαλεστεί οι διάδικοι, και από το όλον περιεχόμενο της αποφάσεως προκύπτει χωρίς αμφιβολία ότι το Εφετείο έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε και τα αποδεικτικά μέσα (μαρτυρικές καταθέσεις, έγγραφα) που προσκόμισαν και επικαλέσθηκαν οι αναιρεσείοντες, τα οποία και εκτίμησε ελευθέρως, είναι δε αβάσιμα τα αντίθετα που οι αναιρεσείοντες υποστηρίζουν με τον τέταρτο, από τον αρ. 11 του άρθρου 559 του Κ.Πολ.Δ., λόγο της αιτήσεώς τους, προσβάλλοντας κατά τα λοιπά και υπό την επίκληση του αρ. 12 του ίδιου άρθρου 559 του Κ.Πολ.Δ. απαραδέκτως (άρθρ. 561§2 Κ.Πολ.Δ.) την ουσιαστική κρίση του δικαστηρίου και ειδικότερα την αξιολόγηση και εκτίμηση των ανωτέρω αποδεικτικών μέσων.
VII. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει ν' απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως, και να καταδικαστούν οι αναιρεσείοντες στην αναφερόμενη στο διατακτικό δικαστική δαπάνη της αναιρεσίβλητης, κατά το νόμιμο αίτημα της τελευταίας (άρθρ. 176, 183, 191§2 Κ.Πολ.Δ.).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 15-9-2011 αίτηση των Ζ. χας Π. Π. κ.λ.π. για αναίρεση της υπ' αριθμ. 161/2011 απόφασης του Εφετείου Αιγαίου. Και
Καταδικάζει τους αναιρεσείοντες στη δικαστική δαπάνη της αναιρεσίβλητης, την οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 4 Φεβρουαρίου 2014.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριό του στις 5 Μαρτίου 2014.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ