Θέμα
Δικαιοπραξία .
Περίληψη:
Ερμηνεία δικαιοπρακτικής βουλήσεως συμβληθέντων κατά τις διατάξεις των άρθρων 173 και 200 του ΑΚ. Αναιρετικός έλεγχος. Ένδικο μέσον αναιρέσεως κατά αποφάσεων Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων που εκδόθηκαν επί εφέσεων κατά αποφάσεων Ειρηνοδικείων. Περιοριστικώς αναφέρονται οι σχετικοί λόγοι στο άρθρο 560 του ΚΠολΔ (Ανέλεγκτη η ουσιαστική κρίση του δικαστηρίου κατ΄ άρθρον 561§1 του ΚΠολΔ) [Επικυρώνει Πολ.Πρωτ.Χαν. 176/2007].
Αριθμός 499/2014
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννη Σίδερη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Παναγιώτη Ρουμπή, Ερωτόκριτο Καλούδη, Αργύριο Σταυράκη και Ελένη Διονυσοπούλου, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 4 Δεκεμβρίου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του αναιρεσείοντος - καλούντος: Ν. Ν. του Ι., κατοίκου ... ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αντώνιο Βγόντζα.
Του αναιρεσιβλήτου: Π. Ν. Π. Ν. του Ν., ο οποίος απεβίωσε στις 24/10/2009, όπως αναφέρεται στην από 5/12/2011 κλήση και κληρονομήθηκε από τους καθών η κλήση: 1)Ζ. χήρα Π. Ν., 2)Ε. Ν. - Ν. του Π., 3)Ν. Ν. - Ν. του Π. και 4)Ι. Ν. -Ν. του Π., κατοίκους …, οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Χρήστο Πραματευτάκη, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 17/1/2003 αγωγή του αναιρεσιβλήτου, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Χανίων. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 291/2005 του ίδιου Δικαστηρίου, που κήρυξε εαυτό αναρμόδιο και παρέπεμψε την υπόθεση στο Ειρηνοδικείο Κισάμου, 22/2006 του Ειρηνοδικείου Κισάμου και 176/2007 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί ο αναιρεσείων με την από 18/2/2008 αίτηση και τους από 3/9/2009 προσθέτους λόγους του.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Αργύριος Σταυράκης ανέγνωσε την από 12/1/2013 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης, και την από 5/10/2013 συμπληρωματική έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε να απορριφθεί (και) ο από 3-9-2009 πρόσθετος λόγος αναιρέσεως κατά της υπ' αριθμ. 176/2007 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων.
Ο πληρεξούσιος του αναιρεσείοντος ζήτησε την παραδοχή της αίτησης και των προσθέτων λόγων καθώς και την καταδίκη των αντιδίκων του στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Κατά την έννοια των άρθρων 559 αρ.1α'και 560 αρ.1α'του ΚΠολΔ που ορίζουν ότι αναίρεση επιτρέπεται και αν παραβιάστηκε κανόνας ουσιαστικού δικαίου, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών, ο λόγος αυτός της αναίρεσης ιδρύεται και όταν το δικαστήριο της ουσίας δέχεται, έστω και εμμέσως (ΑΠ 115/2003, 1310/2011), την ύπαρξη κενού ή αμφιβολίας ως προς τη βούληση των δικαιοπρακτούντων των και παρά ταύτα δεν προσφεύγει στους ερμηνευτικούς κανόνες των δικαιοπραξιών που θέτουν τα άρθρα 173 και 200 του ΑΚ για την ανεύρεση της αληθούς βουλήσεώς τους (ΑΠ 1310/2011). Αντιθέτως ο λόγος αυτός της αναίρεσης δεν δημιουργείται όταν το δικαστήριο δέχεται, κατά την ανέλεγκτη, ως αναγόμενη σε εκτίμηση πραγμάτων, κρίση του (άρθρ. 561 παρ.1 ΚΠολΔ), την ύπαρξη κενού ή αμφιβολίας ως προς τη βούληση των μερών και προσφεύγει στους ειρημένους κανόνες για την ανεύρεση της αληθούς βουλήσεως των δικαιοπρακτούντων, εκτός εάν, στην τελευταία αυτή περίπτωση, το ερμηνευτικό πόρισμα στο οποίο κατέληξε το δικαστήριο μετά την ερμηνεία της δικαιοπραξίας δεν είναι σύμφωνο προς την καλή πίστη, λαμβανομένων υπόψη και των συναλλακτικών ηθών (ΑΠ 254/2003).
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων, που δίκασε ως Εφετείο, το δικαστήριο δέχθηκε ότι με το υπ'αριθμ. .../27-12-1983 συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Καστελίου Αλίκης Κυριακογιαννάκη, που μεταγράφηκε νόμιμα, ο πατέρας του αναιρεσιβλήτου-ενάγοντος μεταβίβασε στον τελευταίο λόγω πωλήσεως το περιγραφόμενο κατά θέση και όρια ακίνητο, του οποίου ήταν κύριος, εκτάσεως κατά μεν το πωλητήριο συμβόλαιο πέντε (5) στρεμμάτων, κατά νεότερη δε καταμέτρηση 8964,88 τ.μ., ότι μέρος του μείζονος αυτού ακινήτου και δη το ανατολικό αποτελεί και το επίδικο ήδη ακίνητο, εμβαδού 2050,82 τ.μ., το οποίο επίσης προσδιορίζεται στην απόφαση και το οποίο, κατά τις ίδιες παραδοχές του δικαστηρίου, εμπεριέχεται στα αναφερόμενα όρια του ως άνω μείζονος ακινήτου, και ότι επομένως, δέχεται το Πολυμελές Πρωτοδικείο, ο αναιρεσίβλητος έγινε κύριος του επίδικου αυτού τμήματος ως μέρους του μεταβιβασθέντος μείζονος ακινήτου, με τον προαναφερθέντα παράγωγο τρόπο (αγορά από κύριο). Στην κρίση του αυτή και στην εντεύθεν παραδοχή της ένδικης διεκδικητικής αγωγής του αναιρεσιβλήτου κατέληξε το δικαστήριο, όπως αναφέρει στην απόφασή του, αφού προσέφυγε στους ερμηνευτικούς κανόνες των δικαιοπραξιών των άρθρων 173 και 200 του ΑΚ για την ανεύρεση της αληθούς βουλήσεως των συμβληθέντων (πωλητή-πατέρα του αναιρεσιβλήτου, και τελευταίου) ως προς τη μεταβίβαση (και) της επίδικης έκτασης των 2050,82 τ.μ,., λόγω της ασάφειας της ανωτέρω συμβολαιογραφικής πράξεως που δέχθηκε το δικαστήριο ότι υπάρχει "ως προς την ακριβή έκταση του ακινήτου σε σχέση με τα όριά του", και αφού έλαβε υπόψη (το δικαστήριο) ιδίως το γεγονός ότι τα όρια του πωληθέντος ακινήτου, φερομένου ως εκτάσεως πέντε στρεμμάτων, ταυτίζονται με τα όρια της εκτάσεως των 8964,88 τ.μ. που προέκυψε από τη νεότερη, ως ανωτέρω, καταμέτρηση του ακινήτου, σύμφωνα και με το μνημονευόμενο από Δεκεμβρίου 2002 τοπογραφικό διάγραμμα της τοπογράφου μηχανικού Α. Γ., καθώς και ότι το αναφερόμενο στον υπ'αριθμ. .../7-3-1984 τίτλο κυριότητας (συμβόλαιο) του αναιρεσείοντος ακίνητο είναι διαφορετικό από το επίδικο. Με τους πρώτο, του αναιρετηρίου, όπως εκτιμάται, και μοναδικό, από τον αριθμό 1α'του άρθρου 560 του ΚΠολΔ, συμπληρωματικό του πρώτου, λόγο του δικογράφου πρόσθετων λόγων αναιρέσεως υποστηρίζεται ότι το Πολυμελές Πρωτοδικείο, ως δευτεροβάθμιο δικαστήριο, παραβίασε με τις ανωτέρω παραδοχές του τις ερμηνευτικές των δικαιοπραξιών διατάξεις των άρθρων 173 και 200 του ΑΚ, αφού, κατά τον αναιρεσείοντα, α) η βούληση των μερών ήταν σαφής στο προαναφερθέν αγοραπωλητήριο συμβόλαιο και δεν είχε ανάγκη ερμηνείας, ενώ β) και η δοθείσα ως άνω ερμηνεία της δικαιοπραξίας δεν είναι σύμφωνη με την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη. Οι λόγοι αυτοί της αναίρεσης είναι κατά το πρώτο σκέλος τους απαράδεκτοι, στρεφόμενοι κατά της ανέλεγκτης, ως ανωτέρω, ουσιαστικής κρίσης του δικαστηρίου για την ύπαρξη κενού και αμφιβολίας ("ασάφεια") ως προς τη βούληση των συμβληθέντων στην ερμηνευθείσα δικαιοπραξία, κατά δε το δεύτερο σκέλος τους αβάσιμοι, αφού το ειρημένο ερμηνευτικό πόρισμα στο οποίο κατέληξε το δικαστήριο, στηριζόμενο στα προαναφερόμενα στοιχεία, είναι σύμφωνο προς την καλή πίστη, αφού ληφθούν υπόψη και τα συναλλακτικά ήθη.
ΙΙ. Οι λόγοι αναιρέσεως κατά των αποφάσεων των ειρηνοδικείων και των πρωτοδικείων που εκδίδονται επί εφέσεων κατά αποφάσεων των ειρηνοδικείων αναφέρονται περιοριστικώς στο άρθρο 560 του ΚΠολΔ, μεταξύ δε αυτών δεν περιλαμβάνεται και εκείνος της ελλείψεως νόμιμης βάσης της απόφασης, αντίστοιχος του αρ.19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ. Εξάλλου, κατά το άρθρο 561 παρ.1 του ίδιου ΚΠολΔ, που εφαρμόζεται στις αποφάσεις όλων των δικαστηρίων, η εκτίμηση από το δικαστήριο της ουσίας πραγματικών γεγονότων και ιδιαίτερα του περιεχομένου εγγράφων δεν υπόκειται στον έλεγχο του Αρείου Πάγου. Επομένως ο δεύτερος λόγος του αναιρετηρίου, με τον οποίο προσάπτεται στην αναιρεσιβαλλομένη τυπικά μεν η αναιρετική πλημμέλεια από τον αρ.19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, κατ'ουσίαν όμως πλήττεται η εκ μέρους του δικαστηρίου εκτίμηση των αποδείξεων, είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, ως λόγος μεν από τον αρ.19 του άρθρου 559 επειδή τέτοιος λόγος δεν προβλέπεται, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, κατά των αποφάσεων των Ειρηνοδικείων κ.λ.π., όπως και εν προκειμένω, ως στρεφόμενος δε κατά της ουσιαστικής κρίσεως του δικαστηρίου (είναι απαράδεκτος) κατά το ειρημένο άρθρο 561 παρ.1 του ΚΠολΔ.
ΙΙΙ. Κατ'ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει ν'απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως, και να καταδικαστεί ο αναιρεσείων στην αναφερόμενη στο διατακτικό δικαστική δαπάνη του αναιρεσιβλήτου, κατά το νόμιμο αίτημα του τελευταίου (άρθρ.176, 183, 191 παρ.2 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 18-2-2008 αίτηση του Ν. Ν., όπως διαμορφώθηκε με τον από 3-9-2009 πρόσθετο λόγο, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 176/2007 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων.
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στη δικαστική δαπάνη του αναιρεσιβλήτου, την οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 18 Φεβρουαρίου 2014.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 5 Μαρτίου 2014.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ