Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Αναίρεση μερική, Ποινής μετατροπή.
Περίληψη:
Έννοια μη τηρήσεως των διατάξεων που καθορίζουν την εμφάνιση, εκπροσώπευση, υπεράσπιση και άσκηση των δικαιωμάτων που παρέχονται στον κατηγορούμενο. Δεν παραβιάσθηκαν τα δικαιώματα αυτά σε περίπτωση μη εμφανίσεως του κατηγορουμένου κατά την μετ' αναβολή δικάσιμο. Αναιρεί ως προς την διάταξή της περί μετατροπή της ποινής. Παραπέμπει ως προς αυτό.
Αριθμός 507/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Παπαηλιού - Εισηγητή, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή και Γεώργιο Μπατζαλέξη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 12 Ιανουαρίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ρούσσου - Εμμανουήλ Παπαδάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Χρήστο Τριράκη, περί αναιρέσεως της 1262/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ναυπλίου.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ναυπλίου, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 29 Ιουνίου 2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1224/2009.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή εν μέρει η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
H κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως ναι μεν ασκήθηκε στις 29-6-2009 ενώπιον του αρμοδίου γραμματέως του Πρωτοδικείου Ναυπλίου, με χρόνο καταχωρήσεως της προσβαλλόμενης 1262/2007 απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ναυπλίου στο ειδικό βιβλίο στις 5-3-2009, πλην όμως η αναίρεση αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί ως εμπροθέσμως ασκηθείσα, αφού συνέτρεχε λόγος ανώτερης βίας στο πρόσωπο του αναιρεσείοντος για την καθυστερημένη άσκησή της και ο οποίος αναφέρεται, σύμφωνα με το 3067/7-8-2009 ιατρικό σημείωμα του Γενικού Νοσοκομείου ..., που υπογράφει ο ιατρός ..., σε σοβαρούς λόγους υγείας που καθιστούσαν κακή τη γενική του κατάσταση. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 171 § 1 στοιχ. δ' ΚΠΔ, ακυρότητα που λαμβάνεται και αυτεπαγγέλτως υπόψη από το δικαστήριο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και στον Άρειο Πάγο ακόμη προκαλείται: 1. Αν δεν τηρηθούν οι διατάξεις που καθορίζουν... δ) την εμφάνιση, την εκπροσώπηση και την υπεράσπιση του κατηγορουμένου και την άσκηση των δικαιωμάτων που του παρέχονται, στις περιπτώσεις και με τις διατυπώσεις που επιβάλει ο νόμος. Στην προκείμενη περίπτωση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ναυπλίου, το οποίο δίκασε ως δευτεροβάθμιο δικαστήριο, με την προσβαλλόμενη απόφασή του, καταδίκασε τον αναιρεσείοντα σε ποινή φυλακίσεως 8 μηνών για παράβαση του ν. 1892/1990. Όπως προκύπτει από την επιτρεπτή επισκόπηση των πρακτικών της 578/2006 προηγούμενης αναβλητικής αποφάσεως του ιδίου δικαστηρίου, η συζήτηση της υποθέσεως είχε αρχικά αναβληθεί προκειμένου να προσκομισθεί απόφαση επί προσφυγής του αναιρεσείοντος στα διοικητικά δικαστήρια. Η εν λόγω απόφαση δεν ανέφερε ότι η προσκόμιση έπρεπε να γίνει από τον Εισαγγελέα και συνεπώς η υποχρέωση αυτή βάρυνε τον κατηγορούμενο. Με την 388/2007 απόφαση του ιδίου δικαστηρίου αναβλήθηκε εκ νέου η συζήτηση της υποθέσεως για την 18-5-2007 και διατάχθηκε η εμφάνισή του δια πληρεξουσίου παραστάντος κατηγορουμένου κατά την παραπάνω ημερομηνία χωρίς κλήτευση. Όμως ο αναιρεσείων κατηγορούμενος δεν εμφανίσθηκε στο δικαστήριο κατά τη δικάσιμο αυτή και το τελευταίο χώρησε στην εκδίκαση της υποθέσεως, κατ' άρθρο 501 § 4 ΚΠΔ, σαν να ήταν παρών αυτός και τον κήρυξε ένοχο της παραπάνω πράξεως. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει καμμία ακυρότητα της προσβαλλόμενης απόφασης ως προς τα δικαιώματα υπερασπίσεως του κατηγορουμένου, αφού ο ίδιος δεν εμφανίσθηκε, ούτε προσκόμισε στο δικαστήριο, όπως ώφειλε, απόφαση επί της προσφυγής του τα διοικητικά δικαστήρια και ορθώς χώρησε η εκδίκαση της υποθέσεως, γι' αυτό και ο προβαλλόμενος από το άρθρο 510 § 1 στοιχ. Α' ΚΠΔ πρώτος λόγος αναιρέσεως είναι αβάσιμος και απορριπτέος.
Κατά την παρ. 1 του άρθρου 99 του ΠΚ, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 2479/1997 "αν κάποιος που δεν έχει καταδικασθεί αμετακλήτως για κακούργημα ή πλημμέλημα σε περιοριστική της ελευθερίας ποινή ανωτέρα των έξι (6) μηνών, με μια μόνη ή με περισσότερες αποφάσεις που οι ποινές δεν υπερβαίνουν συνολικά το ανώτερο όριο, καταδικασθεί σε τέτοια ποινή που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη, το δικαστήριο με την απόφασή του διατάσσει την αναστολή εκτέλεσης της ποινής για ορισμένο διάστημα, που δεν μπορεί να είναι κατώτερο από τρία και ανώτερο από πέντε έτη, εκτός αν κρίνει με βάση ειδικά μνημονευόμενα στην αιτιολογία στοιχεία ότι η εκτέλεση της ποινής κατά το άρθρο 82 είναι απολύτως αναγκαία για να αποτρέψει τον κατάδικο από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων". Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι το δικαστήριο της ουσίας έχει υποχρέωση να ελέγξει και χωρίς αίτημα τη συνδρομή των προϋποθέσεων αναστολής εκτέλεσης της ποινής η οποία δεν υπερβαίνει τα δύο έτη και να αιτιολογήσει ειδικώς την τυχόν αρνητική κρίση του. Στην προκείμενη περίπτωση όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ναυπλίου, αφού κήρυξε ένοχο τον αναιρεσείοντα για το έγκλημα της παραβ. του άρθρου 25 § 1α του ν. 1882/1990, του επέβαλε ποινή φυλάκισης οκτώ (8) μηνών. Περαιτέρω όμως από την προσβαλλόμενη απόφαση προκύπτει ότι το παραπάνω δικαστήριο, καίτοι επέβαλε στον αναιρεσείοντα την προαναφερθείσα στερητική της ελευθερίας ποινή, που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη, εντούτοις παρέλειψε να ερευνήσει αυτεπαγγέλτως τις προϋποθέσεις αναστολής εκτέλεσης της ποινής αυτής και προέβη στη μετατροπή της σε χρηματική, υπολογιζόμενη προς 4,40 ευρώ ημερησίως, με αποτέλεσμα, με αυτόν τον τρόπο, να υπερβεί αρνητικώς την εξουσία του, οπότε πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος ο δεύτερος από το άρθρο 510 § 1 στοιχ. Η' ΚΠΔ λόγος αναιρέσεως και αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά την περί μετατροπής της επιβληθείσας μ' αυτήν ποινή φυλάκισης των 8 μηνών διάταξή της και παραπεμφθεί, κατά τούτο, η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο που την εξέδωσε, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 του ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 1262/2007 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ναυπλίου μόνο κατά τη διάταξή της περί μετατροπής της ποινής. Και
Παραπέμπει την υπόθεση μόνον κατά τούτο για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 9 Μαρτίου 2010. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 11 Μαρτίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ