Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Παύση οριστική ποινικής διώξεως, Παραγραφή, Δυσφήμηση απλη.
Περίληψη:
Αναίρεση καταδικαστικής αποφάσεως για απλή δυσφήμηση (άρθρ. 362 ΠΚ) με την επίκληση των λόγων: α) της εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διάταξης, και β) της ελλείψεως ειδικής αιτιολογίας. Αναιρείται κατά παραδοχή του δεύτερου λόγου, γιατί δεν περιέχονται πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος. Ανεπάρκεια αιτιολογίας και ως προς το στοιχείο του δόλου. Αναιρεί. Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για πράξεις που τελέσθηκαν μέχρι 19-11-2000. Παραπέμπει.
ΑΡΙΘΜΟΣ 2620/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Z' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Νικόλαο Ζαΐρη - Εισηγητή, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή και Κωνσταντίνο Φράγκο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 5 Νοεμβρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Θάνου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Σταύρο Πέτρου, περί αναιρέσεως της 2265/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών. Με πολιτικώς ενάγοντα τον Ψ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Παναγιώτη Ζαχόπουλο.
Το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 17 Ιουνίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1112/2008.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, η, κατά τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του Κ.Π.Δ, απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον κατ' άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ίδιου Κώδικα λόγο αναίρεσης, υπάρχει, όταν, προκειμένου για καταδικαστική απόφαση, εκτίθενται σε αυτή με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του Δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, για το οποίο καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος, τα αποδεικτικά μέσα, από τα οποία αποδείχθηκαν τα περιστατικά αυτά, και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των δεκτών γενόμενων πραγματικών περιστατικών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ως προς τις αποδείξεις δε, αρκεί αυτές να αναφέρονται στην απόφαση κατ' είδος, χωρίς να είναι απαραίτητο να διευκρινίζεται από ποιο ή ποια αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε η κάθε παραδοχή. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, τα οποία αποτελούν ενιαίο σύνολο. Δεν αποτελούν, όμως, λόγους αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολόγησης κάθε αποδεικτικού μέσου χωριστά και η παράλειψη της αξιολογικής συσχετίσεως των αποδεικτικών μέσων, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές, με την επίφαση της ελλείψεως αιτιολογίας, πλήττεται η αναιρετικά ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας. Τέλος, περίπτωση εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διάταξης, που ιδρύει λόγο αναίρεσης, κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' Κ.Π.Δ, υπάρχει όταν το δικαστήριο της ουσίας, δεν υπάγει σωστά τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε στη διάταξη που εφαρμόστηκε, καθώς και όταν η διάταξη αυτή παραβιάστηκε εκ πλαγίου για το λόγο ότι στο πόρισμα της απόφασης (αναγόμενο στα στοιχεία και την ταυτότητα του οικείου εγκλήματος) που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του διατακτικού με το σκεπτικό, έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο για την ορθή ή μη εφαρμογή του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσης.
Στην προκείμενη περίπτωση, το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Αθηνών, που δίκασε κατ' έφεση, με την προσβαλλόμενη απόφασή του, όπως προκύπτει από το σκεπτικό σε συνδυασμό με το διατακτικό της, δέχθηκε ότι από τα αποδεικτικά μέσα, που γενικώς κατ' είδος αναφέρει και συγκεκριμένα από τις καταθέσεις των μαρτύρων της κατηγορίας και της υπεράσπισης, που εξετάσθηκαν, ο πρώτος ανωμοτί και οι λοιποί ενόρκως στο Δικαστήριο τούτο, από τα αναγνωσθέντα έγγραφα, τα πρακτικά της δίκης την απολογία του κατηγορουμένου, και από όλη την αποδεικτική διαδικασία, αποδείχθηκε, κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη, περί τα πράγματα κρίση του, ότι " ο κατηγορούμενος στην ..... και στον ..... κατά το χρονικό διάστημα από 16-11-2000 μέχρι 12-3-2002 και στις 3-10-2002 με περισσότερες από μια πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση του ίδιου εγκλήματος της απλής δυσφήμησης, με πρόθεση ισχυρίστηκε ενώπιον τρίτων για κάποιον άλλο ψευδή γεγονότα, που μπορούσαν να βλάψουν την τιμήν και την υπόληψη του και ειδικότερα, ενώ ήταν έγκλειστος στη δικαστική φυλακή Κορυδαλλού, ανέγραψε επί αποκομμάτων εφημερίδων και φωτογραφιών χειρόγραφες σημειώσεις τις οποίες απέστειλε: 1) (κατά το διάστημα 16-11-00 έως 12-3-2002) στη δικηγόρο Αμαλιάδος, δικηγόρο του εγκαλούντος Ψ, Ειρήνη Φάσσου και 2) στις 3-10-2002 στην υπάλληλο του γραφείου του ανωτέρω παθόντος, Α και συγκεκριμένα στη διεύθυνση της κατοικίας της, επί της οδού ....., δια των οποίων ισχυρίστηκε για τον εγκαλούντα Ψ τα ακόλουθα ψευδή γεγονότα, τα οποία μπορούσαν να προσβάλουν την τιμήν και την υπόληψή του και συγκεκριμένα κατήρτισε και απέστειλε στις ως άνω παραλήπτριες τις ακόλουθες σημειώσεις ... ". Ακολούθως, παρατίθενται στο αιτιολογικό της αποφάσεως 23 αποκόμματα φύλλων εφημερίδων με αναγεγραμμένες επ' αυτών φράσεις που συνιστούν, κατά τις παραδοχές, δυσφημιστικά για τον εγκαλούντα γεγονότα, ενώ περαιτέρω αναφέρονται τα εξής: " Επομένως, απορριπτομένου του αυτοτελούς ισχυρισμού του κατηγορουμένου περί αναγνωρίσεως της ελαφρυντικής περιστάσεως του άρθρου 84 παρ.2γ του Π. Κ, ως κατ' ουσίαν αβασίμου, πρέπει να κηρυχθεί ένοχος απλής δυσφημήσεως κατ' εξακολούθηση, ως και πρωτοδίκως". Στη συνέχεια, το Δικαστήριο, τον κήρυξε ένοχο της πράξεως της απλής δυσφήμησης κατ' εξακολούθηση, και τον καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης πέντε (5) μηνών, την εκτέλεση της οποίας, ανέστειλε για τρία έτη. Με αυτά που δέχθηκε το Δικαστήριο που την εξέδωσε, δεν διέλαβε στην απόφασή του, την κατά τις άνω διατάξεις απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού δεν εκτίθενται στο αιτιολογικό και το διατακτικό της αποφάσεως αυτής, με σαφήνεια και με πληρότητα τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία και στοιχειοθετούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος, για το οποίο καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων. Ειδικότερα, τόσο στο σκεπτικό, όσο και στο διατακτικό της, δε γίνεται οποιαδήποτε αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, τα οποία να δικαιολογούν και να θεμελιώνουν το χαρακτήρα των γεγονότων αυτών, ως προσβλητικών της τιμής και της υπόληψης του εγκαλούντος. Συγκεκριμένα, η παραδοχή της αποφάσεως, με μόνη τη γενική αναφορά στα επίμαχα δημοσιεύματα, των γεγονότων, ως δυσφημιστικών, χωρίς να εξειδικεύονται τα ειδικότερα στοιχεία αυτών, καθώς και τα στοιχεία εκείνα που συνέχονται με τη γνώση του δράστη, ότι τα γεγονότα που διέδωσε ή ισχυρίστηκε είναι πρόσφορα να βλάψουν την τιμή και την υπόληψη του εγκαλούντος, και τη θέλησή του να ισχυρισθεί ενώπιον τρίτου ή να διαδώσει το βλαπτικό γεγονός, δεν περιέχει την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Η έλλειψη δε αυτή στο αιτιολογικό της προσβαλλομένης αποφάσεως, δεν μπορεί να συμπληρωθεί από το διατακτικό της, από την αντιπαραβολή του οποίου, προκύπτει, ότι τούτο αποτελεί πιστή αντιγραφή του διατακτικού, σε κάθε, όμως, περίπτωση οι παραδοχές του αιτιολογικού με αποκλειστική παραπομπή στα επίμαχα δημοσιεύματα και στις επ' αυτών ιδιόχειρες σημειώσεις, δεν περιέχουν την αιτιολογία που απαιτούν οι προαναφερθείσες διατάξεις. Επομένως, είναι βάσιμος ο σχετικός λόγος της αίτησης αναίρεσης, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του Κ.Π.Δ, με τον οποίο αποδίδεται η παραπάνω πλημμέλεια στην απόφαση και πρέπει κατά παραδοχή του λόγου αυτού, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, παρέλκει δε μετά από αυτά, η έρευνα των λοιπών λόγων αναιρέσεως. Περαιτέρω, στην προκειμένη περίπτωση οι αποδιδόμενες στον αναιρεσείοντα κατηγορούμενο πράξεις της παραβάσεως του άρθρου 362 του Π.Κ, που φέρονται ότι τελέστηκαν στην ..... και στον ....., από 16-11-2000 έως 12-3-2002 και στις 3-10-2002, φέρουν το χαρακτήρα πλημμελήματος. Το αξιόποινο, συνεπώς, των πράξεων αυτών που φέρονται, ως τελεσθείσες από την 16-11-2000 έως την 19-11-2000, εξαλείφθηκε λόγω παραγραφής, διότι από την τέλεσή τους (16-11-2000), μέχρι τη διάσκεψη (19-11-2008) έχει συμπληρωθεί, ο χρόνος της πενταετούς παραγραφής, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου της αναστολής των τριών (3) ετών (άρθρα 111 παρ.1 και 3, 112 και 113 παρ.1, 2 και 3 του Π.Κ) και κατά συνέπεια πρέπει να παύσει οριστικά η ασκηθείσα εις βάρος του αναιρεσείοντος ποινική δίωξη για τις εν λόγω πράξεις. Επομένως, κατά τα λοιπά για τις μη παραγραφείσες πράξεις, πρέπει να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν(519 Κ.Π.Δ)
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθμό 2265/24 Μαρτίου 2008 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Αθηνών.
Παύει οριστικά την ποινική δίωξη, που ασκήθηκε εις βάρος του κατηγορουμένου- αναιρεσείοντος, για τις πράξεις της απλής δυσφήμησης κατ' εξακολούθηση, που φέρονται να έχουν τελεσθεί από 16-11-2000 έως 19-11-2000. Και,
Παραπέμπει την υπόθεση, κατά τα λοιπά, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 19 Νοεμβρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 12 Δεκεμβρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ