Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Ακυρότητα απόλυτη, Πολιτική αγωγή, Δήμαρχος, Φθορά ξένης ιδιοκτησίας.
Περίληψη:
Καταδικαστική απόφαση για απλή συνέργεια σε φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Απορρίπτεται ο λόγος της αιτήσεως αναιρέσεως για έλλειψη αιτιολογίας ως αβάσιμος. Απορρίπτεται επίσης ο πρόσθετος λόγος αναιρέσεως για απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας με τον οποίο προβάλλεται η αιτίαση ότι δεν παρέστη νομίμως εναντίον του αναιρεσείοντα ως πολιτικώς ενάγουσας η Α.Ε. για επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, καθόσον έπρεπε να παραστεί λόγω της ιδιότητός του ως Αντιδημάρχου, μόνο για υποστήριξη της κατηγορίας, διότι η πράξη για την οποία καταδικάστηκε αυτός δεν έχει σχέση με την εκτέλεση των καθηκόντων του.
Αριθμός 356/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Δημάδη, Βιολέττα Κυτέα, Γεώργιο Αδαμόπουλο και Αικατερίνη Βασιλακοπούλου - Κατσαβριά-Εισηγήτρια, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 8 Ιανουαρίου 2010, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευτέρπης Κουτζαμάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση
του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που παρέστη με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Πενταγιώτη, για αναίρεση της 268/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Πειραιά,
με πολιτικώς ενάγουσα την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία "WIND (πρώην ΤΙΜ) ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ανώνυμη Εμπορική και Βιομηχανική Εταιρία", που εδρεύει στο... και εκπροσωπείται νόμιμα, την οποία στο ακροατήριο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος Στεφανογιάννης Οικονόμου. Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Πειραιά, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος, ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 23 Ιουλίου 2009 αίτησή του αναιρέσεως, ως και στο από 21 Δεκεμβρίου 2009 δικόγραφο των προσθέτων λόγων, που καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1227/2009.
Αφού άκουσε Τους πληρεξουσίους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως και οι πρόσθετοι λόγοι αυτής.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Όπως συνάγεται τη διάταξη του άρθρου 47 παρ. 1 του ΠΚ απλή συνεργεία συνιστά οποιαδήποτε συνδρομή, υλική ή ψυχική, θετική ή αποθετική, που παρέχεται στον αυτουργό πριν ή κατά την τέλεση της αξιόποινης πράξης και που δεν είναι άμεση, εν γνώσει αυτού που την παρέχει για την τέλεση από τον αυτουργό ορισμένου εγκλήματος. Ψυχική συνδρομή αποτελεί και η παρεχομένη για την τέλεση της πράξης ενθάρρυνση κατά οποιονδήποτε τρόπο, ακόμη και με την απλή παρουσία στον τόπο της τελούμενης ποινικώς αξιόλογης αδικοπραγίας. Η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σ' αυτήν με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα προκύψαντα από την αποδεικτική διαδικασία πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και η αξιολόγηση τους και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο. Τέλος, εσφαλμένη ερμηνεία ουσιαστικής ποινικής διατάξεως υπάρχει όταν ο δικαστής αποδίδει διαφορετική έννοια σ' αυτή από εκείνη που πράγματι έχει, εσφαλμένη δε εφαρμογή υφίσταται όταν ο δικαστής δεν υπήγαγε σωστά τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε στη διάταξη που εφαρμόσθηκε. Περίπτωση δε εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως, που ιδρύει, όπως και οι παραπάνω πλημμέλειες, τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως, υπάρχει και όταν η παραβίαση εκείνη λαμβάνει χώρα εκ πλαγίου, γιατί δεν αναφέρονται στην απόφαση με σαφήνεια, πληρότητα και συγκεκριμένο τρόπο τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν, κατά την κρίση του δικαστηρίου, από την ακροαματική διαδικασία ή κατά την έκθεση αυτών υπάρχει αντίφαση είτε στην ίδια αιτιολογία είτε μεταξύ της αιτιολογίας και του διατακτικού της αποφάσεως, ώστε να είναι εφικτός ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο για την ορθή ή μη εφαρμογή του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νομίμου βάσεως. Στην προκειμένη περίπτωση το τριμελές Εφετείο Πειραιώς, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, με την προσβαλλόμενη υπ' αριθμ. 268/2009 απόφαση του, δέχθηκε, κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη, περί τα πράγματα, κρίση του, μετά από συνεκτίμηση όλων των αποδεικτικών στοιχείων που κατ' είδος μνημονεύει, όπως προκύπτει από το αιτιολογικό σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλόμενης που αλληλοσυμπληρώνονται, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: "Στις 8/10/2003, έγινε στο ... και συγκεκριμένα στην οδό ..., μπροστά από ακίνητο στον οικοδομικό αριθμό ..., συγκεντρώθηκε μεγάλος αριθμός κατοίκων της περιοχής οι οποίοι είχαν αποκλείσει την εν λόγω οδό, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για την εγκατάσταση στο δώμα της υπάρχουσας εκεί οικοδομής, ιδιοκτησίας της τρίτης κατηγορουμένης Κ, κεραιών κινητής τηλεφωνίας των εταιριών COSMOTE ΑΕ και TIM (ήδη WIND) ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕ, είχε δε σταθμεύσει με εντολή τους στο ίδιο σημείο και ένα τηλεσκοπικό γερανοφόρο όχημα με πρόσκληση και εντολή τους, και με τη βοήθεια του, ανέβηκαν άτομα, τα στοιχεία των οποίων δεν εξακριβώθηκαν στο δώμα της οικοδομής και αποξήλωσαν τις κεραίες, έκοψαν τα καλώδια της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης αυτών, με αποτέλεσμα, όσον αφορά τον εξοπλισμό της εγκαλούσας -πολιτικώς ενάγουσας, δεύτερης από τις ως άνω εταιρίες, να του προκαλέσουν ζημιά, αντίστοιχη με το κόστος εγκατάστασης των μηχανημάτων που αποξηλώθηκαν-άλλη συγκεκριμένη ζημιά και φθορά δεν προκύπτει-ύψους 4842,26 ευρώ (βλ. από 24/11/2006 τεχνική έκθεση). Ενεργό συμμετοχή στην εν λόγω συγκέντρωση είχε ο πρώτος των κατηγορουμένων (Χ-αναιρεσείων), εκφράζοντας και αυτός έντονα τη διαμαρτυρία του για την εγκατάσταση των επίμαχων κεραιών, συμπορευόμενος με τους κατοίκους και αποδεχόμενος την παραπάνω ενέργειά τους, παρέχοντας έτσι με την ενεργό συμμετοχή του και την αναγνωρισημότητα που είχε ως Αντιδήμαρχος, ψυχική συνδρομή στους δράστες της άδικης πράξης που διέπραξαν, της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας. Κατά συνέπεια, πρέπει ο κατηγορούμενος αυτός να κηρυχθεί ένοχος απλής συνέργειας σε φθορά ξένης ιδιοκτησίας, κατ' επιτρεπτή μεταβολή της εναντίον του κατηγορίας της ηθικής αυτουργίας στην παραπάνω πράξη". Με αυτά που δέχθηκε το Τριμελές Εφετείο Πειραιώς, διάλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση του την κατά τα ανωτέρω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σ' αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά τα οποία αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση της αξιόποινης πράξης για την οποία καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά αυτά, καθώς επίσης και τους συλλογισμούς με βάση τους οποίους έκανε την υπαγωγή τους στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 26 παρ.1α, 27, 47 παρ. 1 και 381 παρ. 1 του ΠΚ, τις οποίες ορθώς ερμήνευσε και εφάρμοσε χωρίς να τις παραβιάσει ούτε ευθέως, ούτε εκ πλαγίου, ούτε το πόρισμα της απόφασης, ως συνδυασμός αιτιολογικού και διατακτικού είναι ασαφές, αντιφατικό ή με λογικά κενά, που καθιστούν ανέφικτο τον αναιρετικό έλεγχο. Ειδικότερα στο σκεπτικό της αποφάσεως και το διατακτικό της που επιτρεπτά το συμπληρώνει, το δικαστήριο παραθέτει τον τρόπο με τον οποίο ο αναιρεσείων ενίσχυσε αντικειμενικά την τέλεση της πράξεως της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, που έγκειται στην ενεργό παρουσία του στον τόπο της συγκέντρωσης, εκφράζοντας έντονα την διαμαρτυρία του για την εγκατάσταση των επίμαχων κεραιών συμπορευόμενος με τους αυτουργούς και αποδεχόμενος την ενέργειά τους να αποξηλώσουν τις κεραίες. Επομένως, οι λόγοι της αιτήσεως αναιρέσεως περί ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας της προσβαλλόμενης απόφασης (άρθρο 510 παρ. 1 Δ του ΚΠΔ) και περί εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής των ως άνω ουσιαστικών ποινικών διατάξεων (άρθρο 510 παρ. 1 Ε του ΠΚ), πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Κατά τη διάταξη του άρθρου 171 παρ.2 του ΚΠΔ, απόλυτη ακυρότητα, η οποία δημιουργεί τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ.Α του ίδιου Κώδικα προβλεπόμενο λόγο αναίρεσης, η οποία λαμβάνεται και αυτεπαγγέλτως υπόψη από το δικαστήριο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και στον Άρειο Πάγο ακόμη, συνεπάγεται και η παράνομη παράσταση του πολιτικώς ενάγοντος στο ακροατήριο. Η παράσταση αυτή είναι παράνομη, όταν στο πρόσωπο εκείνου που δήλωσε ότι παρίσταται ως πολιτικώς ενάγων, δεν συντρέχουν οι όροι της ενεργητικής νομιμοποίησης του για την άσκηση πολιτικής αγωγής, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 63 και 64 του ΚΠΔ ή όταν δεν τηρήθηκε η διαδικασία του ίδιου Κώδικα, ως προς τον τρόπο και το χρόνο άσκησης και υποβολής της πολιτικής αγωγής. Εξ άλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 183 παρ. 1 του Π.Δ.410/1995 "οι δήμαρχοι, οι αντιδήμαρχοι, τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου κ.λ.π. οφείλουν να αποζημιώσουν το Δήμο ή την Κοινότητα για κάθε θετική ζημία που προξένησαν εις βάρος της περιουσίας τους από δόλο ή βαριά αμέλεια". Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 36 παρ. 3 του Ν. 2800/2000 κατά την αληθή έννοια του άρθρου 183 του Π.Δ. 410/1995 "Περί δημοτικού και κοινοτικού Κώδικα", η αστική ευθύνη των οργάνων των πρωτοβαθμίων Ο.Τ.Α. που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου, περιορίζεται μόνο στην υποχρέωση προς αποζημίωση των οικείων νομικών προσώπων, για κάθε θετική ζημία που προξενήθηκε εις βάρος της περιουσίας τούτων από δόλο ή βαριά αμέλειά τους, δεν υπέχουν δε ατομική ευθύνη τα ίδια όργανα, προς αποζημίωση τρίτων". Τέλος, με το άρθρο 64 παρ. 2 του ΚΠΔ, ορίζεται ότι, με την επιφύλαξη της διατάξεως του άρθρου 89 παρ. 1, όταν από διάταξη νόμου η υποχρέωση για την αποκατάσταση της ζημίας ή την ικανοποίηση της ηθικής βλάβης ή της ψυχικής οδύνης, περιορίζεται αποκλειστικώς σε τρίτο αστικώς υπεύθυνο, ο κατά το άρθρο 63 νομιμοποιούμενος σε άσκηση πολιτικής αγωγής, μπορεί να παραστεί ως πολιτικώς ενάγων κατά του κατηγορουμένου προς υποστήριξη της κατηγορίας και μόνον. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει, ότι ο αμέσως ζημιωθείς από την πράξη ή παράλειψη, χαρακτηριζόμενη ως ποινικό αδίκημα, που τέλεσαν τα ανωτέρω αιρετά όργανα των Ο.Τ.Α, κατά την άσκηση της εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, δικαιούται να παραστεί ως πολιτικώς ενάγων σε βάρος αυτών, προς υποστήριξη της κατηγορίας και μόνον, αφού τα όργανα αυτά δεν ευθύνονται προσωπικά για την προκληθείσα ζημία σε τρίτο, το δικαίωμα δε αυτό είναι αυτοτελές και διακεκριμένο και ανήκει στον αμέσως εκ του αδικήματος παθόντα. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, το δίκασαν κατ' έφεση Τριμελές Εφετείο Πειραιώς, επιδίκασε στην νομίμως παραστάσα και στο δεύτερο βαθμό ως πολιτικώς ενάγουσα εταιρία "WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕΒΕ" το ποσόν των 44 ευρώ, με επιφύλαξη, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης που υπέστη από την προδιαληφθείσα αξιόποινη πράξη του αναιρεσείοντος Αντιδημάρχου. Ο τελευταίος με τον πρόσθετο λόγο αναιρέσεως ισχυρίζεται ότι εχώρησε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο διότι η παραπάνω ζημιωθείσα εταιρία νομιμοποιείτο να παραστεί ως πολιτικώς ενάγουσα εναντίον του μόνον προς υποστήριξη της κατηγορίας, λόγω της ιδιότητάς του ως Αντιδημάρχου, και όχι για επιδίκαση χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος, καθόσον, η πράξη για την οποία καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων δεν τελέσθηκε κατά την άσκηση των υπηρεσιακών του καθηκόντων, οπότε και μόνον η ζημιωθείσα εταιρεία νομιμοποιείτο να παραστεί ως πολιτικώς ενάγουσα προς υποστήριξη της κατηγορίας, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναιρέσεως και ο πρόσθετος λόγος αναιρέσεως, καταδικασθεί δε ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα και στην δικαστική δαπάνη της παραστάσας πολιτικώς ενάγουσας (άρθρο 583 παρ. 1 του ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 23/7/2009 αίτηση και τον από 21/12/2009 πρόσθετο λόγο του Χ, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 268/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Πειραιώς. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα τα οποία ορίζει σε διακόσια είκοσι(220) ευρώ, και στη δικαστική δαπάνη της πολιτικώς ενάγουσας ύψους πεντακοσίων(500) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 19 Φεβρουαρίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ