Θέμα
Έννομο συμφέρον , ΓΟΚ έτους 1973, Αγωγή αρνητική.
Περίληψη:
Κλείσιμο παραθύρων κτίσματος προϋφιστάμενου του ΓΟΚ 1973, εφαπτομένου γειτονικού κτίσματος, που βρίσκεται σε αρχαιολογικό (ιστορικό ) χώρο αλλά δεν έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο. Εφαρμογή άρθρου 1108 ΑΚ "Όχι προστασία με άρθρ. 10 και 14 του ν. 3028/2002 "Για την προστασία των Αρχαιοτήτων κ.λ.π. Αναιρετικός λόγος από το άρθρο 560 αρ. 1 του Κ.Πολ.Δ., αβάσιμος. (Επικυρώνει Πολ. Πρωτ. Πειραιά 1063/2011)
Αριθμός 2130/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννη Σίδερη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Παναγιώτη Ρουμπή, Ερωτόκριτο Καλούδη, Αργύριο Σταυράκη και Ελένη Διονυσοπούλου, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 2 Οκτωβρίου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του αναιρεσείοντος: Κ. Μ. του Β., κατοίκου ..., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αθανάσιο Καρέλα.
Των αναιρεσιβλήτων: 1)Γ. Σ. του Ν., 2)Α. Σ. του Ν., 3)Μ. Σ. του Ν. και 4)Ν. Σ. του Γ., κατοίκων ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Δημήτριο Τσούτσουβα.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 3/7/2006 αγωγή των ήδη αναιρεσιβλήτων και τις από 19/9/2006 ανταγωγή και από 30/3/2007 προτάσεις-ανταγωγή του ήδη αναιρεσείοντος, που κατατέθηκαν στο Ειρηνοδικείο Κυθήρων και συνεκδικάστηκαν. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 5/2008 του ίδιου Δικαστηρίου και 1063/2011 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί ο αναιρεσείων με την από 9/6/2011 αίτησή του.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Αργύριος Σταυράκης ανέγνωσε την από 10/9/2013 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε να απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης.
Ο πληρεξούσιος του αναιρεσείοντος ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 560 παρ.1 του ΚΠολΔ, που εφαρμόζεται στις αποφάσεις των ειρηνοδικείων και των πρωτοδικείων που εκδίδονται επί εφέσεων κατά αποφάσεων των ειρηνοδικείων, ομοίου δε περιεχομένου με τη διάταξη του άρθρου 559 αρ.1 του ίδιου ΚΠολΔ, ο λόγος αναιρέσεως για παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου δεν ιδρύεται όταν το δικαστήριο εφαρμόζει τέτοιον κανόνα, για τον οποίο, ενόψει των πραγματικών παραδοχών του δικαστηρίου, συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής, ή (και) όταν το δικαστήριο δεν εφαρμόζει κανόνα δικαίου, του οποίου, ενόψει των ίδιων παραδοχών, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής. Εξάλλου κατά το άρθρο 10 παρ.9 και 10 της υπ'αριθμ.304/30-1/3-2-1989 απόφασης του ΥΠΕΧΩΔΕ "Κτιριοδομικός Κανονισμός", όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 5 της υπ'αριθμ.49977/3068/27-30.6.1989 απόφασης ΥΠΕΧΩΔΕ που εκδόθηκε κατ'εξουσιοδότηση του άρθρου 26 του ν.1577/1985 (ΓΟΚ 1985). "Στους μεσότοιχους και τους εξωτερικούς τοίχους του κτιρίου που ανεγείρονται σε επαφή με το κοινό όριο των ιδιοκτησιών απαγορεύεται η διάνοιξη ανοιγμάτων" (παρ.9) "Ανοίγματα που προϋπήρχαν του ν.δ.6/1973 (ΓΟΚ 1973) και αντιβαίνουν στην απαγόρευση της προηγούμενης παραγράφου δεν κλείνονται με πράξη της διοίκησης αλλά ύστερα από δικαστική απόφαση, που εκτελείται κατά τις διατάξεις της πολιτικής δικονομίας" (παρ.10). Οι διατάξεις αυτές αποβλέπουν κυρίως στην προστασία του όμορου ιδιοκτήτη και παρέχουν σ'αυτόν το δικαίωμα να απαιτήσει το κλείσιμο των κατά τα ανωτέρω παράνομων ανοιγμάτων, όπως είναι και τα παράθυρα, ασκώντας κατά του κυρίου του κτίσματος την κατά το άρθρο 1108 του ΑΚ αρνητική αγωγή, η δε σχετική απόφαση εκτελείται κατά τις οικείες διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΑΠ 399/2006). Περαιτέρω με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν.3028/2002 "Για την προστασία των αρχαιοτήτων κ.λπ" ορίζεται ότι απαγορεύεται κάθε επέμβαση σε μνημείο που είναι δυνατόν να επιφέρει αλλοίωση της μορφής του, ενώ με τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ.2 του ίδιου ν.3028/2002 ορίζεται ότι "Στους ενεργούς οικισμούς ή σε τμήματα τους που αποτελούν αρχαιολογικούς χώρους απαγορεύονται οι επεμβάσεις που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα και τον πολεοδομικό ιστό ή διαταράσσουν τη σχέση μεταξύ των κτιρίων και των υπαίθριων χώρων. Επιτρέπεται μετά από άδεια που χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται μετά από γνώμη του οικείου γνωμοδοτικού οργάνου, :α)η ανέγερση νέων κτισμάτων (...), β)η αποκατάσταση ερειπωμένων κτισμάτων (...), γ)η κατεδάφιση υφισταμένων κτισμάτων (...), δ)η εκτέλεση οποιουδήποτε έργου στα υφιστάμενα κτίσματα, στους ιδιωτικούς ακάλυπτους χώρους και τους κοινόχρηστους χώρους, λαμβανομένου υπόψη του χαρακτήρα του οικισμού ως αρχαιολογικού χώρου (...). Από τις τελευταίες αυτές διατάξεις προκύπτει ότι η πρώτη από αυτές προϋπόθεση εφαρμογής έχει χαρακτηρισμένο κατά νόμον μνημείο, με τη δεύτερη δε απαγορεύεται η εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών σε κτίσμα εντός οικισμού που αποτελεί αρχαιολογικό χώρο, όχι όμως και το κλείσιμο προϋφισταμένων και παράνομων κατά την πολεοδομική νομοθεσία παραθύρων σε τέτοιο κτίσμα, όταν με αυτά προσβάλλεται η νομή και η κυριότητά επί γειτονικού (όμορου) ακινήτου, ο κύριος του οποίου νομιμοποιείται, στην περίπτωση αυτή και σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, να ασκήσει κατά του κυρίου του κτιρίου την κατά το άρθρο 1108 του ΑΚ αρνητική αγωγή για την προστασία του δικαιώματός του (κυριότητα).
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει (από την προσβαλλόμενη απόφαση, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Πειραιώς που την εξέδωσε, δικάζοντας ως Εφετείο, δέχθηκε, με επικύρωση της πρωτόδικης απόφασης του Ειρηνοδικείου Κυθήρων, την ένδικη εκ του άρθρου 1108 του ΑΚ αγωγή των αναιρεσιβλήτων και υποχρέωσε τον αναιρεσείοντα - εναγόμενο να κλείσει τα δύο παράθυρα, που φέρουν ξύλινα κουφώματα, διαστάσεων το καθένα 0,80 Χ 1,10 μ. και σε απόσταση μεταξύ τους 3 μ. περίπου, που υπάρχουν επί του εξωτερικού τοίχου της βορειοδυτικής πλευράς του Α'ορόφου της οικίας του στον οικισμό "..." του δημοτικού διαμερίσματος ... του Δήμου .., η οποία (πλευρά) εφάπτεται στην όμορη ισόγεια οικία των αναιρεσιβλήτων, από το Σώμα της οποίας τα εν λόγω παράθυρα βρίσκονται σε ύψος 1,50 μ. περίπου. Τα παράθυρα αυτά, σύμφωνα με τις παραδοχές του δικαστηρίου, προϋπήρχαν του ν.δ.8/1973 (ΓΟΚ 1973), αφού είχαν ανοιγεί το έτος 1905, και ήταν παράνομα δυνάμενα να κλείσουν με δικαστική απόφαση, σύμφωνα με τις προπαρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 10 παρ.9 και 10 της υπ'αριθμ.3046/304/90.1/3.2.1989 απόφασης ΥΠΕΧΩΔΕ "Κτιριοδομικός Κανονισμός", όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 5 της υπ'αριθμ.49977/3068/27-30.6.1989 απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ που εκδόθηκε κατ'εξουσιοδότηση του άρθρου 26 του ν.1577/1985 (ΓΟΚ 1985). Περαιτέρω δέχθηκε το Πολυμελές Πρωτοδικείο ότι ναι μεν η θέση "..." ....όπου βρίσκονται τα όμορα ως άνω ακίνητα του διαδίκου έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικός τόπος, προστατευόμενος από το Υπουργείο Πολιτισμού, το ακίνητο όμως του αναιρεσείοντος δεν χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, σύμφωνα με την υπ'αριθμ.ΥΠΠΟ/ ΔΝΣΑΚ/ 76125/ 1923/18-9-2009 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και για τους αναφερόμενους σ'αυτήν λόγους (μη συνδρομή των νομίμων προς τούτο, κατ'άρθρον 6 παρ.1β'ν.3028/2002, προϋποθέσεων), και επομένως, δέχεται το δικαστήριο, η ένδικη διαφορά (κλείσιμο παραθύρων), ως διαφορά από το άρθρο 1108 του ΑΚ και μη υπαγόμενη στην προστασία των ειρημένων άρθρων 10 και 14 του ν.3028/2002, ανήκει στην κατά τα ανωτέρω δικαιοδοσία και αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων, μη απαιτουμένης για το ....αυτός αδείας του Υπουργού Πολιτισμού. Με τον μοναδικό, από το άρθρο 560 αρ.1 του ΚΠολΔ, λόγο του αναιρετηρίου υποστηρίζεται ότι, με αυτά, ως ανωτέρω, που δέχθηκε το Πολυμελές Πρωτοδικείου παραβίασε τις προρρηθείσες ουσιαστικού δικαίου διατάξεις του ΓΟΚ και του Κτιριοδομικού Κανονισμού, οι οποίες και δεν ήταν εφαρμοστέες εν προκειμένω, καθώς και τις διατάξεις των άρθρων 10 παρ.1 και 4 και 14 παρ.2 του ν.3028/2002 που έπρεπε να εφαρμοστούν και σύμφωνα με τις οποίες, υποστηρίζει ο αναιρεσείων, για το κλείσιμο των επίδικων παραθύρων απαιτείται άδεια που χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, εκδιδόμενη μετά από γνώμη του οικείου γνωμοδοτικού οργάνου (συμβουλίου). Ο λόγος αυτός της αναίρεσης είναι αβάσιμος. Κατά μεν το πρώτο σκέλος του, ως στηριζόμενος σε εσφαλμένη προϋπόθεση, αφού το μεν άρθρο 10 του ν.3028/2002 αναφέρεται σε μνημεία, το δε οίκημα του αναιρεσείοντος δεν έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο, κατά τα προεκτεθέντα κατά δε το δεύτερο σκέλος του, επειδή το άρθρο 14 του ίδιου ν.3028/2002 αναφέρεται ως ανωτέρω, σε άδεια που χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού για ανέγερση, αποκατάσταση, κατεδάφιση κ.λπ. κτιρίου σε χώρο που έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός ή ιστορικός τόπος, όχι δε και στο κλείσιμο παράνομων παραθύρων όπως η ένδικη περίπτωση, η οποία υπάγεται στις προρρηθείσες ρυθμίσεις του ΓΟΚ και του Κτιριοδομικού Κανονισμού σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 1108 του ΑΚ, τις οποίες ορθώς εφήρμοσε το Πολυμελές Πρωτοδικείο. Επομένως η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 9-6-2011 αίτηση για αναίρεση της υπ'αριθμ.1063/2011 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς.
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων, την οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 7 Νοεμβρίου 2013.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 4 Δεκεμβρίου 2013.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ