Θέμα
Αγνώστου διαμονής επίδοση, Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Εφέσεως απαράδεκτο.
Περίληψη:
Έννοια προσώπου αγνώστου διαμονής. Πότε υπάρχει αιτιολογία στην απόφαση με την οποία απορρίπτεται το ένδικο μέσο της έφεσης ως εκπρόθεσμο και απαράδεκτο. Αναιρείται λόγω ελλείψεως αιτιολογίας η προσβαλλόμενη με την οποία απορρίφθηκε ως εκπρόθεσμη η έφεση του αναιρεσείοντος. Αναιρεί και παραπέμπει.
Αριθμός 1211/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως (κωλυομένου του Αντιπροέδρου Ηρακλή Κωνσταντινίδη), Χαράλαμπο Δημάδη, ορισθέντα με την υπ'αριθμό 54/2008 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό-Εισηγητή και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 4 Απριλίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Βλάσση (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ1, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Νικόλαο Νασιοθύμιο, περί αναιρέσεως της 67611/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών.
Το Τριμελές Πλημελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 21 Σεπτεμβρίου 2007 αίτησή του, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1696/2007.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τη διάταξη του άρθρου 473 παρ. 1 ΚΠΔ, η προθεσμία για την άσκηση ενδίκων μέσων είναι δέκα ημέρες από τη δημοσίευση της αποφάσεως. Αν ο δικαιούμενος δεν είναι παρών κατά την απαγγελία της αποφάσεως, η πιο πάνω προθεσμία είναι επίσης δεκαήμερη, εκτός αν αυτός διαμένει στην αλλοδαπή ή είναι άγνωστη η διαμονή του, οπότε η προθεσμία είναι τριάντα ημέρες και αρχίζει σε κάθε περίπτωση από την επίδοση της αποφάσεως. Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 154 παρ. 2 και 156 του ίδιου Κώδικα, προκύπτει ότι ως άγνωστης διαμονής θεωρείται εκείνος που απουσιάζει από τον τόπο της κατοικίας του σε άγνωστο μέρος για τη δικαστική αρχή που έχει εκδώσει το επίδικο έγγραφο ή έχει παραγγείλει την επίδοσή του και στην περίπτωση αυτή η επίδοση προς εκείνον γίνεται ως άγνωστης διαμονής, μετά την άκαρπη αναζήτηση των αναφερομένων στη διάταξη του άρθρου 156 παρ. 1 εδ. α προσώπων προς το δήμαρχο ή τον αρμόδιο δημοτικό υπάλληλο που όρισε ο δήμαρχος της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του, άλλως η επίδοση είναι άκυρη και δεν αρχίζει η ως άνω προθεσμία ασκήσεως ενδίκων μέσων. Τέλος, κατά τις διατάξεις, του άρθρου 476 παρ. 1 ΚΠΔ, όταν το ένδικο μέσο ασκήθηκε εκπρόθεσμα το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο ή το δικαστήριο το απορρίπτει ως απαράδεκτο, κατά δε της σχετικής αποφάσεως ή του βουλεύματος επιτρέπεται αναίρεση (άρθρο 476 παρ. 2 ΚΠΔ). Ο έλεγχος του Αρείου Πάγου περιορίζεται στην ορθότητα της κρίσης για την απόρριψη αυτή. Ειδικότερα η απόφαση που απορρίπτει το ένδικο μέσο της εφέσεως ως εκπρόθεσμο, για να έχει την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, πρέπει να διαλαμβάνει το χρόνο της επιδόσεως της προσβαλλομένης αποφάσεως και εκείνον της ασκήσεως του ενδίκου μέσου, καθώς και το αποδεικτικό από το οποίο προκύπτει η επίδοση (Ολ. ΑΠ 6/1994 και 4/1995). Σε περίπτωση, όμως, που με το ένδικο μέσο αμφισβητούνται ο τόπος κατοικίας εκείνου που ασκεί το ένδικο μέσο και το άγνωστο της διαμονής του ως και η εντεύθεν αδυναμία γνώσης της επιδόσεως, πρέπει επίσης να διαλαμβάνεται στην απόφαση σχετική αιτιολογία άλλως, ιδρύεται ο κατ' άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' λόγος αναιρέσεως. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη 67611/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία ως εκπρόθεσμη η έφεση του αναιρεσείοντος κατά της 51666/1995 απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, με την οποία ο αναιρεσείων είχε καταδικασθεί σε ποινή φυλάκισης τεσσάρων (4) ετών και χρηματική ποινή 1.000.000 δρχ. για έκδοση ακαλύπτων επιταγών κατ' εξακολούθηση . Με την έφεσή του, η οποία παραδεκτά επισκοπείται από τον Άρειο Πάγο, ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος επικαλέσθηκε και προέβαλε, ότι δεν έλαβε γνώση της εκκαλούμενης απόφασης που του επιδόθηκε ως άγνωστης διαμονής, και ότι κακώς του κοινοποιήθηκε η απόφαση ως αγνώστου διαμονής, ενώ ήταν γνωστής διαμονής στη διεύθυνση ...... των ΗΠΑ. Ως αιτιολογία για την απόρριψη της εφέσεως αυτής το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών δέχθηκε με την προσβαλλόμενη απόφασή του τα ακόλουθα: ότι "Από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα του εκκαλούντος που εξετάστηκε στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου, από όλα τα έγγραφα της δικογραφίας και των επικαλουμένων και προσκομιζομένων από τον εκκαλούντα εγγράφων και από την όλη αποδεικτική διαδικασία, θα πρέπει η κρινόμενη έφεση ν' απορριφθεί ως απαράδεκτη λόγω εκπροθέσμου ασκήσεως της, διότι : από τη διάταξη του άρθρου 473 παρ. 1 του ΚΠΔ συνάγεται ότι η προθεσμία άσκησης των ενδίκων μέσων κατά της απόφασης ενώ ο κατηγορούμενος είναι άγνωστης διαμονής είναι τριάντα ημερών και αρχίζει σε κάθε περίπτωση από την επίδοση της απόφασης. Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 154 παρ. 2 και 156 του ίδιου Κώδικα, προκύπτει ότι ως άγνωστης διαμονής θεωρείται εκείνος που απουσιάζει από τον τόπο της κατοικίας του σε άγνωστο μέρος για τη δικαστική αρχή που έχει εκδώσει το επίδικο έγγραφο ή έχει παραγγείλει την επίδοση του, με αποτέλεσμα σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 156 του ΚΠΔ "η επίδοση του εγγράφου να γίνεται στο σύζυγο του ή, αν δεν υπάρχει σύζυγος, σε έναν από τους γονείς ή τους αδελφούς ή σε άλλους συγγενείς του εξ αίματος ή εξ αγχιστείας έως και τον τρίτο βαθμό..." ενώ κατά την παρ. 2 του ιδίου άρθρου "αν δεν βρεθεί κανείς από τους παραπάνω συγγενείς στον τόπο της κατοικίας του αποδέκτη της επίδοσης, αυτή γίνεται προς τον δήμαρχο ή τον δημοτικό υπάλληλο που ορίζει ο δήμαρχος γι' αυτό το σκοπό ή προς τον πρόεδρο ή τον γραμματέα της κοινότητας ή προς τον ιερέα της ενορίας της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του αποδέκτη της επίδοσης, οι οποίοι αναλαμβάνουν την υποχρέωση να φροντίσουν για την τοιχοκόλληση του εγγράφου που τους επιδόθηκε σε ένα από τα δημοσιότερα σημεία και να στείλουν βεβαίωση για την τοιχοκόλληση στην αρχή που παράγγειλε την επίδοση...... Τέλος, κατά το άρθρο 154 παρ. 2 του ΚΠΔ, η μη τήρηση της παραπάνω διάταξης του άρθρου 156 του ίδιου Κώδικα συνεπάγεται ακυρότητα της επίδοσης. Στην προκειμένη περίπτωση, η με αρ. 6555/2-6-2006 έφεση του Χ1 στρέφεται κατά της υπ' αρ. 51666/2-5-1995 απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών με την οποία ο εκκαλών καταδικάστηκε ερήμην για την πράξη της παράβασης του νόμου περί επιταγών (άρθρο 79 Ν. 5960/33) σε ποινή φυλάκισης τεσσάρων (4) ετών και χρηματική ποινή 1.000.000 δρχ. Όπως προκύπτει από το συνημμένο στη δικογραφία αποδεικτικό επίδοσης απόφασης κατηγορουμένου άγνωστης διαμονής, η ως άνω εκκαλουμένη απόφαση επιδόθηκε στις ...... από τον ......, Αστ/κα του ΑΤ Αργυρούπολης στην δημοτική υπάλληλο (τμηματάρχη) του Δήμου Αργυρούπολης ......., δεδομένου ότι ο κατηγορούμενος στην διεύθυνση της τελευταίας γνωστής στις δικαστικές αρχές κατοικίας του (οδός .......) την οποία είχε δηλώσει και στην εγκαλούσα τράπεζα με την επωνυμία "ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΕ". στο υποκατάστημα που η τελευταία διατηρεί στην Αργυρούπολη όπου εκδόθηκε το μπλοκ επιταγών από το οποίο σύρονται οι επίδικες επιταγές, αναζητήθηκε από τον ως άνω αναφερόμενο αστυνομικό και δεν ανευρέθη ο ίδιος ή κάποιο από τα πρόσωπα που αναφέρονται στο άρθρο 156 παρ. 1 ΚΠΔ. Ακολούθως ο εκκαλών ισχυρίζεται ότι κατά τον χρόνο που έγινε η επίδοση (....) της ως άνω εκκαλουμένης απόφασης ήταν γνωστής διαμονής αφού από τον Αύγουστο του έτους 1994 έχει μετοικήσει στις Η.Π.Α. και κατοικεί έκτοτε μόνιμα εκεί και συγκεκριμένα στην διεύθυνση ..... (βλ. τα προσκομιζόμενα από τον εκκαλουντα αποδεικτικά ατομικού εισοδήματος των οικονομικών ετών 1994, 1995 και 1996 του τμήματος οικονομικών των Η.Π.Α., τα από .... και .... έγγραφο υποθήκης και συμβολαιογραφικής πράξης αντίστοιχα που προσκομίζονται από τον εκκαλουντα σε επίσημη μετάφραση στην Ελληνική γλώσσα καθώς και φωτοαντίγραφο του διαβατηρίου του που εκδόθηκε στις ....), ενώ όταν επισκέπτονταν κάθε χρόνο την Ελλάδα διέμενε στην ..... Βοιωτίας στην οικία των γονιών του (βλ. και την κατάθεση του μάρτυρα του εκκαλούντος). Ισχυρίζεται επίσης ότι τόσο η μόνιμη κατοικία του στην αλλοδαπή όσο η διαμονή του όταν έρχονταν στην Ελλάδα ήταν σύμφωνα και με την δήλωση του στην έκθεση της επίδικης εφέσεως του γνωστή "τοις πάσι", ωστόσο από κανένα αποδεικτικό στοιχείο δεν προέκυψε ότι η προαναφερόμενη μόνιμη κατοικία στην αλλοδαπή και η προσωρινή διαμονή στην Ελλάδα του εκκαλούντος ήταν γνωστές με οποιονδήποτε τρόπο στις αρμόδιες Δικαστικές και Αστυνομικές Αρχές, ούτε ότι ο ίδιος φρόντισε να γνωστοποιήσει στις αρχές αυτές με οποιονδήποτε τρόπο την αλλαγή της διεύθυνσης κατοικίας του ή έστω την προσωρινή του διαμονή, παρά το γεγονός ότι γνώριζε για την εκκρεμότητα της μη πληρωμής των επίδικων επιταγών και του έστω και πιθανολογούμενου κινδύνου διώξεως του γι' αυτές. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω και σύμφωνα και με τ' αναφερόμενα στην ως άνω νομική σκέψη στην προκείμενη περίπτωση έγινε νόμιμη επίδοση της προσβαλλόμενης απόφασης και είχε ήδη αρχίσει να τρέχει η τριακονταήμερη προθεσμία της έφεσης, γι' αυτό και μετά την άπρακτη πάροδο της (.... επίδοση εκκαλούμενης - 2-6-2006 άσκηση εφέσεως), η άσκηση της, την κατέστησε εκπρόθεσμη. Επιπρόσθετα, από το όλο περιεχόμενο της κρινόμενης έφεσης δεν προκύπτει, αλλ1 ούτε και γίνεται από της πλευράς του εκκαλούντος καμιά απολύτως επίκληση ή αναφορά κάποιου λόγου ανώτερης βίας, που να δικαιολογεί σε τελευταία ανάλυση το εκπρόθεσμο της άσκησης της. Κατόπιν τούτων και σύμφωνα, με τη διάταξη του άρθρου 476 παρ. 1 του ΚΠΔ, πρέπει, να κηρυχθεί απαράδεκτη η κρινόμενη έφεση, αφού στην προκείμενη περίπτωση δεν έχει ασκηθεί εμπρόθεσμα, και να διαταχθεί η εκτέλεση της προσβαλλόμενης καταδικαστικής σε βάρος του απόφασης.". Η αιτιολογία αυτή δεν είναι ειδική και εμπεριστατωμένη, σύμφωνα με τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ δεδομένου ότι ουδόλως αναφέρονται, ενόψει της αμφισβήτησης που προέβαλε ο αναιρεσείων ως εκκαλών, περιστατικά ως προς το αν η διεύθυνση ......, όπου αναζητήθηκε ο εκκαλών από το αστυνομικό όργανο που ενήργησε την επίδοση της εκκαλούμενης απόφασης, υπήρξε κατοικία του αναιρεσείοντος, ή αν αυτή ήταν η τελευταία γνωστή κατοικία του, ώστε μετά τη διαπίστωση της απουσίας του από αυτή καθώς και της ιδιότητάς του ως άγνωστης διαμονής να αναζητηθούν εκεί τα αναφερόμενα στο άρθρο 156 παρ. 1 ΚΠΔ πρόσωπα. Επί πλέον το Δικαστήριο, που δίκασε κατ' έφεση, αρκέσθηκε στο ότι δεν αποδείχθηκε ότι η προβαλλόμενη από τον εκκαλούντα ως γνωστή στην εισαγγελική αρχή ανωτέρω διεύθυνση της κατοικίας του, ήταν γνωστή στις δικαστικές και αστυνομικές αρχές χωρίς να ερευνήσει αν η διεύθυνση της κατοικίας του αυτής ήταν γνωστή ή όχι και στην εισαγγελική αρχή, αφού το άγνωστο της διαμονής του κατηγορουμένου κρίνεται από το αν η διαμονή του είναι άγνωστη γενικά στην εισαγγελική αρχή και όχι στις δικαστικές και αστυνομικές αρχές το δε γεγονός ότι ο εκκαλών - αναιρεσείων δήλωσε στην εγκαλούσα Τράπεζα διεύθυνση κατοικίας, δεν σημαίνει ότι έκτοτε εκεί και μόνον έπρεπε να αναζητηθεί, αφού δεν υπάρχει παραδοχή στην απόφαση ότι η διεύθυνση αυτή είχε δηλωθεί στα πλαίσια της διάταξης του άρθρου 273 ΚΠΔ και ότι κατά συνέπεια εκεί έπρεπε να γίνει η επίδοση της εκκαλουμένης αποφάσεως. Επίσης η αιτιολογία της απόφασης ότι ο αναιρεσείων δεν είχε προβεί σε γνωστοποίηση της ως άνω διεύθυνσης της κατοικίας του στις δικαστικές και αστυνομικές αρχές, είναι άνευ εννόμου επιρροής, αφού ο κατηγορούμενος, ο οποίος πιθανόν να μη γνωρίζει ότι έχει καταστεί κατηγορούμενος ή ότι έχει εκδοθεί σε βάρος του καταδικαστική απόφαση, δεν υποχρεούται να προβαίνει σε γνωστοποίηση της διεύθυνσης της κατοικίας του στις ανωτέρω αρχές . Επομένως ο σχετικός από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ λόγος αναίρεσης, με τον οποίο προβάλλεται η πλημμέλεια της έλλειψης αιτιολογίας ως προς το κύρος της επίδοσης της ως άνω απόφασης ως άγνωστης διαμονής, είναι βάσιμος και πρέπει, κατά παραδοχή της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, αφού είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠΔ). Το δικαστήριο αυτό, αφού κρίνει επί του παραδεκτού της εφέσεως, θα ελέγξει και αν συντρέχει νόμιμη περίπτωση παύσεως οριστικώς της ποινικής διώξεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 67611/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση, στο παραπάνω Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, που την είχαν δικάσει προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 18 Απριλίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 9 Μαΐου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ