Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Αγορανομικός Κώδικας.
Περίληψη:
Μετά την κατάργηση της ευθύνης των αγορανομικώς υπευθύνων (άρθρο 36 §2) τιμωρούνται ως αυτουργοί ο κύριος της επιχειρήσεως, ο διευθυντής και ο επόπτης του εστιατορίου, κτλ. Έχει αιτιολογία η καταδικαστική απόφαση για τις άνω παραβάσεις όταν ο δράστης έχει μία από τις άνω ιδιότητες. Ενόψει του άρθρου 33 πρέπει για την αιτιολογία της καταδικαστικής αποφάσεως να προσδιορίζεται και εάν η πράξη ετελέσθη από πρόθεση ή αμέλεια. Αναιρεί και παραπέμπει.
Αριθμός 1776/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Ηρακλή Κωνσταντινίδη), ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Χαράλαμπο Δημάδη (ορισθέντα με την υπ' αριθμ. 54/2008 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό και Βιολέττα Κυτέα-Εισηγήτρια, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 4 Απριλίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Γεώργιο Βλάσση (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου ......, που παρέστη με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Σταθαρά, για αναίρεση της 821/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Λιβαδειάς. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Λιβαδειάς, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος, ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 25 Ιανουαρίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 319/2008.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατ' άρθρον 30 § 12 του Αγορανομικού Κώδικος (ΝΔ 136/1946 τιμωρούνται με τις εις αυτό αναφερόμενες ποινές "οι μη συμμορφούμενοι με τις υπό της αρμοδίας χημικής υπηρεσίας εκδιδόμενες οδηγίες, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις με τις οποίες καθορίζονται οι όροι τους οποίους πρέπει να πληρούν τα εδώδιμα και ποτά που προσφέρονται προς κατανάλωση όπως και τα αντικείμενα χρήσεως και οι όροι οι οποίοι πρέπει να τηρούνται κατά την κατεργασία και τη συντήρησή τους προς φύλαξη της δημοσίας υγείας και αποφυγή απάτης των αγοραστών. Εξ άλλου κατά το άρθρο 31 § 4 του αυτού Κώδικος με τις εις αυτό ποινές φυλάκιση και χρηματική ποινή τιμωρείται "όστις εκτός της περιπτώσεως του άρθρου 292 του Ποινικού Νόμου, (νυν 281 του Π.Κ), παραποιεί ή νοθεύει τρόφιμα και γενικά είδη βιωτικών αναγκών προωρισμένα προς εμπορία. Η υπό του δράστου πώληση θέσις εις κυκλοφορίαν ή κατοχή προς πώλησιν ή χρήσιν του κοινού τοιούτων αντικειμένου αποτελεί ιδιαιτέραν επιβαρυντικήν περίστασιν και κατά το άρθρο 33 του ιδίου κώδικος, εάν αι άνω παραβάσεις όπως και εκείναι του άρθρου 32 ετελέσθησαν εξ αμελείας επιβάλλεται φυλάκιση το πολύ έξη μηνών ή χρηματική ποινή. Εξάλλου μετά από την κατάργηση της παραγράφου 2 του άρθρου 36 του Αγορανομικού Κώδικα (ν.δ. 136/1946, όπως είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 11 του ν. 802/1978), με το άρθρο 3 παρ. 1 του νόμου 1401/1983, η οποία καθιέρωνε την ποινική ευθύνη των συμβατικώς οριζομένων ως αγορανομικώς υπευθύνων των επιχειρήσεων, σύμφωνα με την ισχύουσα παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου 36, για κάθε αγορανομική παράβαση στα αναφερόμενα καταστήματα, εργοστάσια και εργαστήρια καθώς και στα δημόσια κέντρα, τιμωρούνται ως αυτουργοί "ο κύριος της επιχειρήσεως, ο διευθυντής και ο επόπτης του εστιατορίου ή ξενοδοχείου και λοιπών καταστημάτων, εργοστασίων εργαστηρίων κλπ". Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ, λόγον αναιρέσεως της αποφάσεως δημιουργεί η έλλειψη της ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας που επιβάλλεται από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ, όπως ήδη ισχύει. Τοιαύτη έλλειψη αιτιολογίας της καταδικαστικής απόφασης υπάρχει όταν δεν αναφέρονται στην απόφαση με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που θεμελίωσαν τα περιστατικά αυτά και οι συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή τους στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Ειδικά η καταδικαστική, για τις ως άνω αγορανομικές παραβάσεις, απόφαση, στερείται αιτιολογίας και όταν δεν εκτίθεται σ' αυτήν ότι ο κατηγορούμενος είχε, κατά τον χρόνο τελέσεως της πράξεως, μία από τις τρεις ως άνω ιδιότητες, καθώς και τα πραγματικά περιστατικά που απεδείχθησαν και προσδίδουν σ' αυτόν μία από τις ιδιότητες αυτές. Επίσης η απόφαση αυτή στερείται αιτιολογίας και όταν, ενώ οι άνω αξιόποινες πράξεις τιμωρούνται είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια τελούμενες, δεν εκτίθενται, στην καταδικαστική για τις πράξεις αυτές απόφαση, περιστατικά που να στηρίζουν την κρίση του δικαστηρίου ότι οι πράξεις αυτές ετελέσθησαν από πρόθεση και όχι από αμέλεια. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφαση, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Λιβαδειάς που δίκασε κατ' έφεση και μετ' αναίρεση της υπ' αριθμ. 87/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Λιβαδειάς, κήρυξε, με την υπ' αριθμ. 821/2007 απόφασή του, τον αναιρεσείοντα ένοχο για τις αναφερόμενες εκεί αγορανομικές παραβάσεις που προβλέπονται από τα άρθρα 31 παρ. 4 και 30 παρ. 12 του Αγορανομικού Κώδικα και συγκεκριμένα για το ότι: ο κατηγορούμενος την 6η Οκτωβρίου στο 7ο χιλιόμετρο της Ε.Ο. ...... - ...... ως αγορανομικός υπεύθυνος πρατηρίου υγρών καυσίμων που εδρεύει στην ανωτέρω θέση δεν συμμορφώθηκε με τις οδηγίες, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις της αρμόδιας Χημικής Υπηρεσίας, με τις οποίες καθορίζονται οι όροι που πρέπει να πληρούν τα εδώδιμα που προσφέρονται στην κατανάλωση, προς φύλαξη της δημόσιας υγείας και ειδικότερα από την δειγματοληψία που έγινε από υπαλλήλους του τμήματος εμπορίου ..... σε δείγμα βενζίνης κίνησης και εξετάσθηκε από την Δ' Χημική Υπηρεσία Πειραιά διαπιστώθηκε ότι το δείγμα βρέθηκε ΜΗ ΚΑΝΟΝΙΚΟ-ΝΟΘΕΥΜΕΝΟ τόσο στην πρώτη εξέταση όσο και στην κατ' έφεση, με αμόλυβδη βενζίνη σε ποσοστό 99% επειδή περιέχει τον ιχνοθέτη κινιζαρίνη σε ποσοστό 5,9 ppm αντί καθόλου.
Περαιτέρω από την ίδια προσβαλλομένη απόφαση προκύπτει ότι και στο σκεπτικό ο αναιρεσείων αναφέρεται ως αγορανομικώς υπεύθυνος. Ούτως, ούτε στο σκεπτικό, ούτε στο διατακτικό, τα οποία αλληλοσυμπληρώνουν παραδεκτώς την αιτιολογία της αποφάσεως αναφέρεται εάν ο αναιρεσείων κατά τον ανωτέρω χρόνο τελέσεως της περιής ο λόγος αγορανομικής παραβάσεως είχε μία από τις προαναφερθείσες ιδιότητες, δηλαδή του κυρίου της επιχειρήσεως ή του διευθυντού ή του επόπτου αυτής, αφού η μόνη αναφερομένη ιδιότης του αγορανομικώς υπεύθυνου δεν μπορεί να θεμελιώσει ευθύνη του για την αγορανομική αυτή παράβαση. Επίσης η προσβαλλομένη απόφαση δεν διέλαβε ούτε στο σκεπτικό της ούτε στο διατακτικό της αιτιολογία, ως απαιτείται, ειδική και εμπεριστατωμένη, ως προς την μορφήν της υπαιτιότητος του αναιρεσείοντος εν όψει του ότι τα άνω αγορανομικά αδικήματα τιμωρούνται και από αμέλεια (άρθρ. 33 Ν. 136/1946) με ηπιότερη ποινική μεταχείριση του δράστου και δεν εκτίθεται ποία από τις δύο μορφές εδέχθη το δικαστήριο, ούτε εκτίθενται περιστατικά τα οποία να στηρίζουν την κρίση ότι τα αδικήματα αυτά ετέλεσε ο αναιρεσείων από πρόθεση ή από αμέλεια.
Επομένως είναι βάσιμος ο σχετικός λόγος αναιρέσεως, εκ του άρθρου 510 § 1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, ο οποίος, άλλωστε, ερευνάται και αυτεπαγγέλτως εφόσον η κρινομένη αίτηση αναιρέσεως κρίνεται παραδεκτή (άρθρο 511 Κ.Ποιν.Δικ) και πρέπει να γίνει δεκτός, να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο του οποίου η συγκρότηση είναι δυνατή από άλλους δικαστάς, εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως (άρθρ. 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθμ. 821/2007 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Λιβαδειάς. Και
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο άνω δικαστήριο, συγκροτηθησόμενο από άλλους δικαστάς εκτός εκείνων, οι οποίοι εδίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 16 Μαΐου 2008.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 9 Ιουλίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ