Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Αγορανομικός Κώδικας, Ανώνυμη εταιρία.
Περίληψη:
Αγορανομική παράβαση (άρθρο 32 § 4 του ν.δ. 136/1946). Έλλειψη αιτιολογίας και εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως καταδικαστικής απόφασης, με την οποία κηρύχθηκαν ένοχοι οι νόμιμοι εκπρόσωποι ανωνύμου εταιρείας που διέθεσε στην κατανάλωση ακατάλληλα προς βρώση τρόφιμα, χωρίς την ύπαρξη στα πρόσωπά τους κάποιας άλλης ιδιότητας που ορίζεται στο άρθρο 36 § 1 του αγορανομικού κώδικα και χωρίς διασάφηση πως αυτοί εκπροσωπούσαν νόμιμα την ανώνυμη εταιρεία. Αναίρεση απόφασης και παραπομπή υπόθεσης.
Αριθμός 654/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή - Εισηγητή, Γεώργιο Μπατζαλέξη και Χριστόφορο Κοσμίδη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 26 Ιανουαρίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Ψάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση των αναιρεσειόντων - κατηγορουμένων: 1) ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Παναγιώτη Αλεξανδρή, 2) ... και 3) ..., που εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Παναγιώτη Πρόκο, περί αναιρέσεως της 8532/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και οι αναιρεσείοντες - κατηγορούμενοι ζητούν την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στις από 24.4.2009 και 15.4.2009 δύο αιτήσεις αναιρέσεως, οι οποίες καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 742/2009.
Αφού άκουσε
Τους πληρεξουσίους δικηγόρους των αναιρεσειόντων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά, καθώς και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνουν δεκτές οι προκείμενες αιτήσεις αναιρέσεως.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά της υπ' αριθ. 8532/2009 καταδικαστικής απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, που καταχωρήθηκε στο ειδικό βιβλίο στις 8.4.2009, όπως προκύπτει από την επ' αυτής σχετική σημείωση, οι κατηγορούμενοι άσκησαν νομότυπα και εμπρόθεσμα αιτήσεις αναιρέσεως, με τις οποίες ζητούν την αναίρεση της. Ειδικότερα, ο πρώτος αναιρεσείων άσκησε την από 27.4.2009 αίτησή του με δήλωσή του που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ενώ οι δεύτερος και τρίτος των αναιρεσειόντων κατέθεσαν, δια του πληρεξουσίου τους δικηγόρου Παναγιώτη Πρόκου, τις από 15.4.2009 αιτήσεις αναιρέσεως στον Γραμματέα του Πλημμελειοδικείου Αθηνών, για τις οποίες συντάχθηκαν οι υπ' αριθ. 27 και 28/2009 εκθέσεις του Τμήματος Ποινικών Ενδίκων Μέσων του Πρωτοδικείου Αθηνών. Επομένως, και οι τρείς (3) κρινόμενες αιτήσεις αναιρέσεως είναι παραδεκτές και πρέπει, συνεκδικαζόμενες λόγω της μεταξύ τους συνάφειας, να εξετασθούν περαιτέρω.
Κατά την ισχύουσα παρ. 1 του άρθρου 36 (μετά την κατάργηση της παρ. 2 του ιδίου άρθρου) του Αγορανομικού Κώδικα (ν.δ. 136/1946), για κάθε παράβαση των διατάξεων του διατάγματος αυτού και των "εις εκτέλεση αυτού διατάξεων" που γίνεται στα ξενοδοχεία φαγητού και ύπνου, τα εστιατόρια κάθε είδους και στα εκεί αναφερόμενα λοιπά καταστήματα, εργοστάσια και εργαστήρια, τιμωρούνται ως αυτουργοί "ο κύριος της επιχειρήσεως, ο διευθυντής και ο επόπτης του εστιατορίου ή ξενοδοχείου και λοιπών καταστημάτων, εργοστασίων, εργαστηρίων κλπ. Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 4 του ίδιου ως άνω ν.δ., πριν αντικατασταθεί με το άρθρο 2 παρ. 5 του ν. 3668/2008, με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματική ποινή τιμωρούνται "όποιος πωλεί ή κατέχει προς πώληση ή διανέμει για κατανάλωση τρόφιμα αποσυντεθειμένα ή εκ τεθνεώτων ή νοσούντων ζώων ή εν γένει τρόφιμα και ποτά παντός είδους οπωσδήποτε επικίνδυνα στη δημόσια υγεία". Ενόψει αυτών, για να έχει η καταδικαστική, για παράβαση του ανωτέρω άρθρου 32 παρ. 4 του Αγορανομικού Κώδικα απόφαση την επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως, απαιτείται, εκτός άλλων, να αναφέρεται σ' αυτήν ότι οι κατηγορούμενοι, κατά τον χρόνο τελέσεως της πράξεως, είχαν μία από τις τρεις προαναφερθείσες ιδιότητες, καθώς και τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν και προσδίδουν σ' αυτούς μία από τις ιδιότητες αυτές.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη υπ' αριθ. 8532/2009, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών που την εξέδωσε σε δεύτερο βαθμό, κήρυξε ενόχους τους τρεις αναιρεσείοντες για παράβαση του άρθρου 32 παρ. 4 του ν.δ. 136/1946 για το ότι "Οι κατηγορούμενοι είναι νόμιμοι εκπρόσωποι της εταιρείας με την επωνυμία "ΥΙΟΙ Χ. ΚΑΤΣΕΛΗ ΑΒΕΕ", η οποία ασχολείται με την παραγωγή και τη διάθεση προϊόντων αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής. Στις 22.4.2005, ο μηνυτής Μ1 αγόρασε από το Super Market "..." επί της ..., συσκευασμένες μηλόπιττες, τις οποίες είχε διαθέσει σ' αυτό η ως άνω εταιρεία. Σε μία από τις ως άνω μηλόπιττες ο εγκαλών βρήκε ένα μεταλλικό σύρμα, μήκους 6 cm και πάχους 2 mm, η ύπαρξη του οποίου καθιστούσε το συγκεκριμένο τρόφιμο επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Οι κατηγορούμενοι ισχυρίζονται δια των συνηγόρων τους ότι τις εν λόγω μηλόπιττες δεν παρασκεύαζε η εταιρεία τους, αλλά η ετερόρρυθμη εταιρεία "... ΕΕ". Ο ισχυρισμός αυτός των κατηγορουμένων δεν αποδείχθηκε, αφού στην συσκευασία της επίμαχης μηλόπιττας, που προσκομίστηκε από τον μηνυτή, δεν αναφέρεται η τελευταία αυτή εταιρεία ως παραγωγός του προϊόντος. Σε κάθε όμως περίπτωση, και αν ακόμη η "ΥΙΟΙ Χ. ΚΑΤΣΕΛΗ ΑΒΕΕ" δεν ήταν η παραγωγός αυτών των προϊόντων, ήταν υπεύθυνη για τον έλεγχο της ποιότητάς τους πριν από τη διάθεσή τους στην κατανάλωση, έλεγχος ο οποίος δεν διενεργήθηκε στην προκειμένη περίπτωση. Με την παράλειψή τους όμως να ελέγξουν την καταλληλότητα του προϊόντος, οι κατηγορούμενοι, με την προαναφερθείσα ιδιότητά τους, γνώριζαν ότι ενδέχεται να διοχετευθούν στην κατανάλωση τρόφιμα επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία και τα αποδέχθηκαν. Επομένως, πρέπει να κηρυχθούν ένοχοι, κατά τα αναφερόμενα στο διατακτικό". Στο διατακτικό δε, αναφέρεται "κηρύσσει αυτούς ενόχους του ότι στην Αθήνα στις 22 Απριλίου 2005, τυγχάνοντες νόμιμοι εκπρόσωποι της εταιρείας με την επωνυμία "ΥΙΟΙ Χ. ΚΑΤΣΕΛΗ ΑΒΕΕ" με πρόθεση επώλησαν τρόφιμα οπωσδήποτε επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία και ειδικότερα διαπιστώθηκε ότι σε συσκευασμένες μηλόπιττες τύπου "Μηλόπιττα - Apple pie", που είχαν διαθέσει προς κατανάλωση στο σούπερ μάρκετ "..." επί της οδού ..., ο εγκαλών Μ1 βρήκε μέσα σε μηλόπιττα, που αγόρασε, ένα μεταλλικό σύρμα μήκους 6 cm και πάχους 2 mm, με συνέπεια να δημιουργηθεί επικίνδυνη κατάσταση και σοβαρός κίνδυνος βλάβης της υγείας του ανωτέρω εγκαλούντα και της οικογενείας αυτού και εν γένει για την δημόσια υγεία". Όμως, ούτε στο σκεπτικό, ούτε στο διατακτικό της ανωτέρω αποφάσεως, που αλληλοσυμπληρώνουν παραδεκτά την αιτιολογία της, αναφέρεται αν οι αναιρεσείοντες, κατά τον ανωτέρω χρόνο τελέσεως της πράξεως, είχαν μία από τις τρεις προαναφερθείσες ιδιότητες, δηλαδή του κυρίου της επιχειρήσεως ή του διευθυντή ή του επόπτη αυτής (της ανώνυμης εταιρείας που διέθετε στην κατανάλωση ακατάλληλα για βρώση τρόφιμα), ενώ μόνη η αναφερομένη τόσο στο σκεπτικό όσο και στο διατακτικό της απόφασης ιδιότητά τους ως νόμιμοι εκπρόσωποι αυτής, χωρίς να προσδιορίζεται πώς προκύπτει η τοιαύτη εκπροσώπηση απ' αυτούς της ανώνυμης εταιρείας, που κατ' αρχήν ανήκει στο διοικητικό συμβούλιό της συλλογικά (άρθρα 18 και 22 του ν. 2190/1920), δεν μπορεί να θεμελιώσει ευθύνη τους για την ως άνω αγορανομική παράβαση. Επομένως, είναι βάσιμοι οι εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Δ και Ε του ΚΠΔ λόγοι των τριών κρινομένων αιτήσεων αναίρεσης, με τους οποίους πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για έλλειψη της απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, αλλά και για εσφαλμένη εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως, να γίνουν δεκτοί ως βάσιμοι. Πρέπει, μετά ταύτα, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, του οποίου η συγκρότηση από άλλους δικαστές, εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως, είναι εφικτή (άρθρο 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθ. 8532/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση, στο ίδιο δικαστήριο, συγκροτούμενο από δικαστές άλλους, εκτός εκείνων που την δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 24 Μαρτίου 2010. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 30 Μαρτίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ