Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Κατασκευή αυθαιρέτου κτίσματος, Δόλος.
Περίληψη:
Πότε υπάρχει έλλειψη αιτιολογίας στην καταδικαστική απόφαση. Αναιρείται η προσβαλλόμενη καταδικαστική απόφαση με την οποία ο αναιρεσείων καταδικάσθηκε για αυθαίρετη εκτέλεση οικοδομικών εργασιών (άρθρο 17 παρ. 8 του Νόμου 1337/1983), λόγω ελλείψεως αιτιολογίας, διότι δεν αναφέρεται αν ο κατηγορούμενος τέλεσε το ως άνω πλημμέλημα από δόλο ή από αμέλεια, ούτε προσδιορίζονται πραγματικά περιστατικά, που να ενδεικνύουν τον δόλο ή την αμέλεια του δράστη. Αναιρεί και παραπέμπει.
Αριθμός 1249/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γεώργιο Σαραντινό, Αντιπρόεδρο, Βασίλειο Λυκούδη, Ανδρέα Τσόλια - Εισηγητή, Ιωάννη Παπουτσή και Νικόλαο Ζαΐρη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 11 Δεκεμβρίου 2007, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αναστασίου Κανελλόπουλου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ...... που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Τριαντάφυλλο Καζάνη, περί αναιρέσεως της 921/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκιδικής. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Χαλκιδικής, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 29.1.2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 319/2007.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, κατά το άρθρο 17 παρ. 8 του Νόμου 1337/1983, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 8 παρ. 11 του Νόμου 1512/85, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 παρ. 13 του Νόμου 2242/1994 σε συνδυασμό με το άρθρο 22 παρ. 1, 3 Ν. 1577/85, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το άρθρο 19 του Νόμου 2831/2000, "οι ιδιοκτήτες, οι εντολείς κατασκευής αυθαιρέτων και οι εργολάβοι κατασκευής του τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 6 μηνών και με χρηματική ποινή από 5.000 ευρώ μέχρι 50.000 ευρώ, ανάλογα με την αξία του αυθαιρέτου κτίσματος και το βαθμό υποβάθμισης του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος. Με την ίδια ποινή τιμωρούνται και οι μηχανικοί που εκπόνησαν τη μελέτη. Αν η πιο πάνω πράξη έχει γίνει από αμέλεια, τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης μέχρι ένα χρόνο και με χρηματική ποινή από 2.000 μέχρι 10.000 ευρώ. Για απλές υπερβάσεις αδείας κατασκευής μπορεί να επιβληθεί ποινή μειωμένη". Εξ άλλου, κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, λόγον αναιρέσεως της αποφάσεως δημιουργεί η έλλειψη της ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας που επιβάλλεται από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ, όπως ήδη ισχύει. Τέτοια έλλειψη αιτιολογίας της καταδικαστικής αποφάσεως υπάρχει όχι μόνον όταν δεν περιέχονται στην απόφαση με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, για το οποίο καταδικάσθηκε ο κατηγορούμενος, οι αποδείξεις που θεμελίωσαν τα περιστατικά αυτά και οι συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή τους στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε, αλλά και όταν η έκθεση των περιστατικών αυτών είναι ελλιπής ή ασαφής ή αντιφατική, ώστε να δημιουργείται αμφιβολία ως προς την τέλεση από τον κατηγορούμενο της πράξεως, για την οποία κηρύχθηκε ένοχος. Στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκιδικής, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, ο κατηγορούμενος κηρύχθηκε ένοχος του ότι στην παραλία Διονυσίου Χαλκιδικής, περί τον μήνα Σεπτέμβριο 2001, ως επιβλέπων μηχανικός, ανήγειρε κτίσμα και συγκεκριμένα υπόγειο, ισόγειο και πρώτο όροφο, συνολικού εμβαδού 206,75 τ.μ., καθ' υπέρβαση της .... αδείας οικοδομής, η οποία ανεκλήθη. Για να αιτιολογήσει την περί ενοχής κρίση του το Δικαστήριο, αξιολογώντας τις αποδείξεις που αναφέρει, δέχθηκε τα εξής: "Η ..... στην κυριότητα της οποίας ανήκει το με αριθ. ..... οικόπεδο που βρίσκεται στην παραλία Διονυσίου στο Ο.Τ. .....του Ν. Χαλκιδικής, ανέθεσε στον κατηγορούμενο, ο οποίος έχει την ιδιότητα του πολιτικού μηχανικού, την εκπόνηση μελέτης και την επίβλεψη για την ανέγερση οικοδομής στο ως άνω οικόπεδο. Κατόπιν τούτων, με ενέργειες του τελευταίου (κατηγορουμένου), εκδόθηκε η με αριθμ. .... οικοδομική άδεια του Τμήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών του Ν. Μουδανιών, για ανέγερση τριώροφης οικοδομής διαμερισμάτων, με ισόγειους χώρους στάθμευσης. Με βάση την ως άνω άδεια, ξεκίνησαν οι οικοδομικές εργασίες και, ακολούθως, το μήνα Σεπτέμβριο του έτους 2001, είχε αποπερατωθεί ο φέρων οργανισμός του υπογείου, ισογείου και πρώτου ορόφου. Η ως άνω όμως άδεια ανακλήθηκε, και έτσι τα παραπάνω ανεγειρόμενα κτίσματα συνολικό εμβαδού 206,75 τ.μ. είχαν γίνει καθ' υπέρβαση της .... αδείας οικοδομής. Η δε με αριθμ. πρωτ. ..... απόφαση του Τμήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών του Ν. Μουδανιών, την οποία προσκόμισε ο κατηγορούμενος και με την οποία εξαιρέθηκε από την κατεδάφιση συνολική επιφάνεια κτισμάτων που έγιναν στην ως άνω οικοδομή, εμβαδού 77,38 τ.μ. (γκαράζ) και 18,10 (εξώστης), πέραν του ότι δεν αφορά το σύνολο των αυθαιρέτων κτισμάτων, όπως αυτά περιγράφηκαν παραπάνω, δεν νομιμοποιούν και αυτά (αυθαίρετα κτίσματα), καθώς, με την απόφαση αυτή, πέραν των παραπάνω, μετατράπηκαν τα αναλογούντα πρόστιμα σε εφάπαξ εισφορά. Κατόπιν τούτων, πρέπει να κηρυχθεί ένοχος ο κατηγορούμενος". Με αυτά που δέχθηκε το Δικαστήριο, δεν διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την κατά τα άνω απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία για τη θεμελίωση της κρίσεώς του περί της ενοχής του κατηγορουμένου για κατασκευή αυθαίρετου κτίσματος, δοθέντος ότι ούτε στο διατακτικό ούτε στο αιτιολογικό της αποφάσεως αναφέρεται αν ο αναιρεσείων τέλεσε την παραπάνω πράξη από δόλο ή αμέλεια, ούτε γίνονται δεκτά πραγματικά περιστατικά, στα οποία ενυπάρχει ύπαρξη δόλου ή αμέλειας του αναιρεσείοντος. Η έλλειψη αυτή ανάγεται σε συνδρομή των υποκειμενικών στοιχείων του παραπάνω πλημμελήματος, δηλαδή σε ουσιώδες στοιχείο του εγκλήματος και, έτσι, λόγω της ελλείψεως αυτής, η απόφαση στερείται την κατά τα άνω απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Επίσης, ενώ δέχεται η απόφαση ότι "τα παραπάνω ανεγειρόμενα κτίσματα, συνολικού εμβαδού 206,75 τ.μ. είχαν γίνει καθ' υπέρβαση της ..... αδείας οικοδομής", ακολούθως αναφέρει ότι "εξαιρέθηκε από την κατεδάφιση συνολική επιφάνεια κτισμάτων 77,38 τ.μ. (γκαράζ) και 18,10 τ.μ. (εξώστης), πέραν του ότι δεν αφορά το σύνολο των αυθαιρέτων", ενώ στο διατακτικό τον κηρύσσει ένοχο για το ότι ανήγειρε κτίσμα συνολικού εμβαδού 206,75 τ.μ., καθ' υπέρβαση της .... άδειας οικοδομής. Έτσι, όμως, εφ' όσον δέχεται ότι η αυθαίρετη οικοδομή έγινε καθ' υπέρβαση της υπάρχουσας οικοδομικής αδείας, δεν διευκρινίζει ποια ακριβώς τμήματα της οικοδομής έγιναν καθ' υπέρβαση της οικοδομικής αδείας και δη σε κάθε όροφο. Επομένως πρέπει, κατά παραδοχή των στηριζόμενων στο άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ δύο πρώτων λόγων της κρινόμενης αιτήσεως αναιρέσεως ως βάσιμων, οπότε παρέλκει η έρευνα του τρίτου λόγου (που αναφέρεται στην κατά το άρθρο 79 του Π.Κ. επιμέτρηση της ποινής), να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως την υπόθεση (άρθρο 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 921/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκιδικής. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 12 Μαΐου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ