Θέμα
Ανέλεγκτη η ουσιαστική εκτίμηση, Μεταβολή βάσεως αγωγής.
Περίληψη:
Αναιρετικός λόγος κατ' άρθρθο 559 αρ. 8 Κ.Πολ.Δ. Δεν δημιουργείται όταν ο ενάγων παραδεκτώς κατ' άρθρθον 224 Κ.Πολ.Δ. συμπληρώνει κλπ την αγωγή. Ανέλεγκτη η ουσιαστική κρίση του δικαστηρίου κατ' άρθρθ. 561 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ. Αβάσιμοι λόγοι αναιρέσεως ιδίως από το αρθρ. 559 αρ. 1 Κ.Πολ.Δ. (Επικυρώνει ΕΑ 1286/2012).
Αριθμός 839/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Βασίλειο Φούκα, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (λόγω μη υπάρξεως Αντιπροέδρου στο Τμήμα), Δημήτριο Μαζαράκη, Νικόλαο Μπιχάκη, Ερωτόκριτο Καλούδη και Αργύριο Σταυράκη, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 6 Φεβρουαρίου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Των αναιρεσειόντων: 1) Χ. Κ. του Η., κατοίκου ..., 2) Γ. Κ. του Η., 3)Β. Τ., το γένος Η. Κ., κατοίκου ..., 4) Ε. Κ. του Ν., κατοίκου ..., και 5) Π. Κ. συζ. Ε., το γένος Α. Α., κατοίκου ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο.
Των αναιρεσιβλήτων: 1) Θ. Μ. του Χ. και 2) Φ. Μ. συζ. Θ., το γένος Γ. Κ., κατοίκων ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Φώτιο Μήτση.
Κατά την εκφώνηση των ονομάτων των διαδίκων, που παραστάθηκαν όπως σημειώνεται παραπάνω, ο πληρεξούσιος των αναιρεσειόντων ζήτησε την αναβολή της συζήτησης της υπόθεσης για τους λόγους που ανέπτυξε.
Το Δικαστήριο διασκέφθηκε επί της έδρας και δια του Προεδεύοντός του απέρριψε το αίτημα.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 8/10/1999 αγωγή των ήδη αναιρεσιβλήτων, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Χαλκιδικής. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 64/2004 του ιδίου Δικαστηρίου, 2534/2007 μη οριστική και 1286/2012 οριστική του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες με την από 25/10/2012 αίτησή τους.
Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Αργύριος Σταυράκης ανέγνωσε την από 14/1/2013 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αιτήσεως.
Ο πληρεξούσιος των αναιρεσειόντων ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Κατά το άρθρο 559 αριθ.8 του ΚΠολΔ ιδρύεται λόγος αναιρέσεως και όταν το δικαστήριο παρά το νόμο έλαβε υπόψη πράγματα που δεν προτάθηκαν και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Ο λόγος αυτός της αναίρεσης δεν δημιουργείται όταν, σύμφωνα με το άρθρο 224 του ΚΠολΔ, ο ενάγων νομίμως, υπό την προϋπόθεση δηλαδή ότι δεν μεταβάλλεται η βάση της αγωγής, με τις ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου προτάσεις του συμπληρώνει, διευκρινίζει ή διορθώνει τους ισχυρισμούς του.
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την ένδικη αγωγή των αναιρεσιβλήτων, επί της οποίας εκδόθηκε η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, οι αναιρεσίβλητοι - ενάγοντες εξέθεσαν σ' αυτήν ότι με το υπ' αριθμ. .../1999 πωλητήριο συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Σγουρούλας Ψούνη που μεταγράφηκε νόμιμα έγιναν συγκύριοι κατά το 1/2 εξ αδιαιρέτου ο καθένας "ενός αγροτικού ακινήτου, με αριθμ. κληροτεμαχίου ..., έκτασης 4.000 τ.μ. (που προήλθε από αγροτική αποκατάσταση)", όπως ειδικότερα κατά θέση και όρια το περιγράφουν στην αγωγή, το οποίο αγόρασαν από το ζεύγος Η. και ’. Π., που "το ίδιο αυτό αγροτικό ακίνητο", είχαν αγοράσει από τον Ν. Ν. με το υπ' αριθμ. .../13-7-1962 πωλητήριο συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Κων. Κατσάνου που μεταγράφηκε νόμιμα, αυτός δε (Ν. Ν.) ήταν κύριος του ως άνω αγρού από παραχώρηση, ύστερα από οριστική διανομή της Δ/νσης Εποικισμού του Υπουργείου Γεωργίας, με τον υπ' αριθμ. .../1959 τίτλο που μεταγράφηκε νόμιμα, και ότι οι εναγόμενοι - αναιρεσείοντες, μετά την εν έτει 1984 απόκτηση γειτονικού ακινήτου, κατέλαβαν και ενσωμάτωσαν, σ' αυτό τμήμα, εμβαδού 679,50 τ.μ., από το ανωτέρω ακίνητο των εναγόντων, κείμενο στην βορειοδυτική γωνία του τελευταίου αυτού ακινήτου, το οποίο (τμήμα) και διεκδίκησαν οι αναιρεσίβλητοι με την ένδικη αγωγή τους κατά το άρθρο 1094 του ΑΚ. Προς απόκρουση της αγωγής αυτής οι αναιρεσείοντες ισχυρίστηκαν με τις πρωτόδικες προτάσεις τους μεταξύ των άλλων ότι το αγορασθέν από τους αναιρεσιβλήτους και τους δικαιοπαρόχους τους ως άνω ακίνητο, εμβαδού 4000 τ.μ., τμήμα του οποίου αποτελεί το επίδικο, εμβαδού 679,50 τ.μ., ακίνητο, αποτελούσε τμήμα του υπ' αριθμ. ... κληροτεμαχίου, συνολικού εμβαδού 4945 τ.μ., το οποίο είχε παραχωρηθεί στον αρχικό δικαιοπάροχο του ανωτέρω - κληρούχο Ν. Ν. με το προαναφερθέν παραχωρητήριο, και ότι με την αγορά αυτή επήλθε κατάτμηση του αρχικού κληροτεμαχίου, που απαγορεύεται από τις σχετικές διατάξεις της αγροτικής νομοθεσίας, οι αναιρεσείοντες δε, με τις πρωτόδικες, επίσης, προτάσεις τους, που κατατέθηκαν νομίμως, συμπλήρωσαν την αγωγή, στην οποία, όπως από το προπαρατεθέν περιεχόμενό της προκύπτει, δεν ανέφεραν ότι το αγορασθέν από αυτούς ακίνητο ήταν τμήμα κληροτεμαχίου, αναφέροντας ήδη (στις προτάσεις) ότι η μεταβίβαση προς τους δικαιοπαρόχους τους και τους ιδίους του ακινήτου των 4.000 τ.μ. ήταν νομότυπη και έγκυρη, "μετά την άρσιν των κωλυμάτων του Αγροτικού Κώδικος (άρθρα 208-216 Α.Κ.) διά της προς τούτο εκδοθείσης υπ' αριθμ. 17837/7-7-1962 αποφάσεως του Νομάρχου Χαλκιδικής, η οποία εξεδόθη συμφώνως προς τας διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 3200/55 κλπ νόμων".
Με τον τελευταίο αυτόν ισχυρισμό τους οι αναιρεσίβλητοι συμπλήρωσαν παραδεκτώς, κατά το άρθρο 224 του ΚΠολΔ, τους αγωγικούς ισχυρισμούς τους, χωρίς να μεταβάλλεται η βάση της αγωγής (απόκτηση ακινήτου με αγορά από κύριο δυνάμει μεταγραφέντος συμβολαίου), κατά συνέπειαν δε και σύμφωνα με την προηγηθείσα μείζονα σκέψη το Εφετείο, που έκρινε νόμιμη και βάσιμη την αγωγή, λαμβάνοντας υπόψη και τον ως άνω ισχυρισμό των αναιρεσιβλήτων, δεν υπέπεσε στην αναιρετική πλημμέλεια του άρθρου 559 αριθ. 8 του ΚΠολΔ, της παρά τον νόμο δηλαδή λήψεως υπόψη ουσιωδών πραγμάτων που δεν προτάθηκαν, αφού και όπως προαναφέρθηκε ο ειρημένος ισχυρισμός είχε προταθεί νομίμως από τους αναιρεσιβλήτους - ενάγοντες, είναι δε αβάσιμα τα αντίθετα που οι αναιρεσείοντες υποστηρίζουν με τον πρώτο, από την ανωτέρω διάταξη του αριθ. 8 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, λόγο της αιτήσεώς τους.
ΙΙ. Κατά το άρθρο 561 παρ.1 του ΚΠολΔ η εκτίμηση από το δικαστήριο της ουσίας πραγματικών γεγονότων και ιδιαίτερα του περιεχομένου εγγράφων δεν υπόκειται στον έλεγχο του Αρείου Πάγου, εκτός αν παραβιάστηκαν κανόνες δικαίου ή αν υπάρχει λόγος αναιρέσεως κατά το άρθρο 559 αριθ. 19 και 20. Εξάλλου λόγος αναιρέσεως προβάλλεται αλυσιτελώς όταν το διατακτικό της απόφασης στηρίζεται αυτοτελώς σε αιτιολογία που δεν πλήττεται με τον προτεινόμενο αυτόν λόγο.
Εν προκειμένω, με τον δεύτερο, στοιχ. Α', και υπό την επίκληση του αριθμού 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, λόγο του αναιρετηρίου πλήττεται αληθώς η εξαχθείσα από τις αποδείξεις ουσιαστική κρίση του δικαστηρίου ως προς την ταυτότητα του επίδικου τμήματος ακινήτου, εμβαδού 679,50 τμ, και ειδικότερα ότι τούτο περιέχεται (εμπίπτει), ως μέρος του, στο προρρηθέν (ανωτ. υπό Ι) ακίνητο των αναιρεσιβλήτων, εμβαδού 4000 τ.μ., που οι τελευταίοι είχαν αγοράσει από τους Η. και Α. Π. με το υπ' αριθμ. .../1999 συμβόλαιο, όχι δε στο γειτονικό ακίνητο των αναιρεσειόντων, το οποίο οι τελευταίοι είχαν αγοράσει από τον Α. Ν. δυνάμει του υπ' αριθμ. .../28-3-1984 συμβολαίου του συμβολαιογράφου Μουδανιών Ιω. Τσανή που μεταγράφηκε νόμιμα. Επομένως και αφού, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη, η απόφαση έχει πλήρεις, σαφείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες, στις οποίες στηρίζει το ως άνω αποδεικτικό της πόρισμα, ο προαναφερθείς λόγος του αναιρετηρίου είναι απαράδεκτος, σύμφωνα με το άρθρο 561 παρ.1 του ΚΠολΔ. Περαιτέρω το Εφετείο δέχεται ότι η κατά τα ανωτέρω ταυτότητα του επίδικου τμήματος έχει κριθεί τελεσίδικα (και αμετάκλητα) με την υπ' αριθμ. 144/1972 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκιδικής μεταξύ των τότε διαδίκων Η. και Α. Π., άμεσων δικαιοπαρόχων των αναιρεσιβλήτων, ως εναγόντων, αφ' ενός, και του Α. Ν., δικαιοπαρόχου των αναιρεσειόντων, ως εναγομένου, αφ' ετέρου, όπως αυτή υλοποιήθηκε με το υπ' αριθμ. 26/6-6-1974 πρακτικό συμβιβασμού του Ειρηνοδικείου Ν. Μουδανιών και τις υπ' αριθμ. .../1974 και .../1981 εκθέσεις βίαιης αποβολής του δικ. Επιμελητή ..., αποτελεί δε δεδικασμένο μεταξύ των νυν διαδίκων - ειδικών διαδόχων των τότε διαδίκων - δικαιοπαρόχων τους. Με τον ίδιο δεύτερο, στοιχ. Β', λόγο του αναιρετηρίου, από τον αριθμό 16 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, προσάπτεται η αιτίαση ότι το Εφετείο παρά το νόμο δέχθηκε ότι υπάρχει δεδικασμένο από την ανωτέρω απόφαση ως προς την ταυτότητα (θέση) του επίδικου τμήματος, αφού τούτο (επίδικο) δεν εμπίπτει, κατά τους αναιρεσείοντες στην ιδιοκτησία των αναιρεσιβλήτων. Ο λόγος αυτός του αναιρετηρίου είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, αφού το Εφετείο εξάγει την κρίση του αυτοτελώς και από τις λοιπές, ως άνω, παραδοχές του (αποδείξεις), οι οποίες στηρίζουν το διατακτικό της απόφασης, αλλά και ως στηριζόμενος σε εσφαλμένη προϋπόθεση, αφού, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, το δικαστήριο δέχεται ανελέγκτως ότι το επίδικο εμπίπτει στην ιδιοκτησία των αναιρεσιβλήτων, όπως είχε δεχθεί και το Πολυμελές Πρωτοδικείο Χαλκιδικής με την προρρηθείσα απόφασή του, με αποτέλεσμα να πρόκειται για το ίδιο αντικείμενο και το ίδιο κριθέν ουσιαστικό δικαίωμα (αρθρ. 321, 322, 324, 325 αριθ.2 του ΚΠολΔ).
ΙΙΙ. Ο κατά το άρθρο 559 αριθ.1 του ΚΠολΔ λόγος αναιρέσεως για παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου είναι αβάσιμος όταν το Εφετείο δεν εφαρμόζει τέτοιον κανόνα, του οποίου, ενόψει των πραγματικών παραδοχών του δικαστηρίου, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής.
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, το Εφετείο δέχεται περαιτέρω ότι οι αναιρεσείοντες κατέλαβαν το πρώτον το επίδικο τμήμα το έτος 1984, μετά την απόκτηση από αυτούς του ειρημένου γειτονικού ακινήτου, και το νέμονται έκτοτε, βρισκόμενοι όμως σε κακή πίστη, αφού γνώριζαν ότι τούτο δεν τους ανήκει, μη εμπίπτοντας στην έκταση του γειτονικού ακινήτου που είχαν αγοράσει με το υπ' αριθμ. .../1984 συμβόλαιο που προαναφέρθηκε. Και βάσει των παραδοχών αυτών το Εφετείο απέρριψε τις ενστάσεις της κτήσεως του επιδίκου από τους ιδίους με τακτική χρησικτησία, άλλως με έκτακτη, και της εικοσαετούς παραγραφής, που είχαν προτείνει οι αναιρεσείοντες, με το αιτιολογικό, αντιστοίχως, ότι οι τελευταίοι δεν ενέμοντο το επίδικο ακίνητο με καλή πίστη (άρθρο 1041-1042 του ΑΚ), ενώ από τον κατά τα ανωτέρω χρόνο της καταλήψεώς του από αυτούς (1984) μέχρι την άσκηση της ένδικης αγωγής (έτος 2000) δεν συμπληρώθηκε ο χρόνος της έκτακτης χρησικτησίας και της παραγραφής (εικοσαετία, άρθρα 1045, 247, 249 του ΑΚ), λαμβανομένου υπόψη, κατά τις ίδιες παραδοχές του Εφετείου, ότι ούτε ο δικαιοπάροχος των αναιρεσειόντων ενέμετο το επίδικο τμήμα προ του 1984 (μεταβίβαση στους αναιρεσείοντες του γειτονικού ακινήτου), ώστε οι τελευταίοι να προσμετρούν στον δικό τους χρόνο χρησικτησίας τον χρόνο χρησικτησίας εκείνου (άρθρ. 1051 του ΑΚ).
Με τις παραδοχές αυτές το Εφετείο ορθώς δεν εφήρμοσε τις προπαρατεθείσες διατάξεις του ΑΚ, των οποίων και δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής και τις οποίες το Εφετείο δεν παραβίασε με εσφαλμένη (μη) εφαρμογή, αλλ' ούτε και εκ πλαγίου, με ελλιπείς αιτιολογίες, είναι δε αβάσιμα και απορριπτέα τα αντίθετα που οι αναιρεσείοντες υποστηρίζουν με τους τρίτον και τέταρτο, από τους αριθμούς 1 και 19 (όχι και 8) του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, λόγους της αιτήσεώς τους.
IV. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναιρέσεως ως αβάσιμη κατ'ουσίαν, και να καταδικαστούν οι αναιρεσείοντες στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων (άρθρ. 176, 178, 191 παρ.2 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 25-10-2012 αίτηση των Χ. Κ. κ.λ.π. για αναίρεση της υπ' αριθμ. 1286/2012 αποφάσεως του Εφετείου Θεσσαλονίκης.
Καταδικάζει τους αναιρεσείοντες στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων, την οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 16 Απριλίου 2013. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 2 Μαΐου 2013.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ