Θέμα
Παύση οριστική ποινικής διώξεως, Παραγραφή, Εισαγγελέας Αρείου Πάγου, Τραπεζική επιταγή, Έγκληση, Ανώνυμη εταιρία.
Περίληψη:
Αναίρεση του Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου κατά αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καλαμάτας, που δίκασε ως εφετείο, με την οποία έπαυσε οριστικώς η ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου για έκδοση ακάλυπτης επιταγής. Ανώνυμη Εταιρία. Εκπροσώπηση από τρίτο πρόσωπο, υποκατάστατο του Διοικητικού Συμβουλίου. Το άρθρο 18 παρ. 2 του Ν. 2190/1920 επιτρέπει στο καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας να ορίσει ότι ένα ή περισσότερα μέλη του ή άλλα πρόσωπα, που κατονομάζονται, δικαιούνται να εκπροσωπούν δικαστικώς ή εξωδίκως την εταιρεία γενικώς ή σε ορισμένες πράξεις, ο δε υποκατάστατος του Δ.Σ. δεν έχει ανάγκη ειδικής πληρεξουσιότητας ή εξουσιοδοτήσεως και βεβαιώσεως του γνησίου της υπογραφής των μελών του Δ.Σ. για την υποβολή εγκλήσεως. Αναιρείται η προσβαλλόμενη απόφαση, που δέχθηκε τα αντίθετα και παύει οριστικά η ποινική δίωξη λόγω παραγραφής.
Αριθμός 1151/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γεώργιο Σαραντινό, Αντιπρόεδρο, Βασίλειο Λυκούδη, Ανδρέα Τσόλια - Εισηγητή, Ιωάννη Παπουτσή και Νικόλαο Ζαΐρη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 6 Νοεμβρίου 2007, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευτέρπης Κουτζαμάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, περί αναιρέσεως της 1314/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καλαμάτας. Με κατηγορούμενο τον ....... που δεν παρέστη στο ακροατήριο. Με πολιτικώς ενάγουσα την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία "ΕΚΟ-ΕΛΔΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ", που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα και που στο ακροατήριο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Κων/νο Μεταξά. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Καλαμάτας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 50/13.9.2007 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Αγγελικής Ανυφαντή και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1535/2007.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και τον πληρεξούσιο δικηγόρο της πολιτικώς ενάγουσας, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, από τα άρθρα 11, 112 και 113 του Ποινικού Κώδικα, προκύπτει ότι το αξιόποινο εξαλείφεται με την παραγραφή, ο χρόνος της οποίας, προκειμένου για πλημμελήματα, είναι πενταετής και αρχίζει από την ημέρα που τελέστηκε η αξιόποινη πράξη. Η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρόνο διαρκεί η κύρια διαδικασία, όχι όμως περισσότερο από τρία χρόνια για τα πλημμελήματα. Από τις διατάξεις αυτές, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 310 παρ. 1β', 370 εδ. α', 511 (όπως τούτο αντικαταστάθηκε από το άρθρο 50 παρ. 5 του Νόμου 3160/2003) και 514 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, προκύπτει ότι η παραγραφή, ως θεσμός δημόσιας τάξεως, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως σε κάθε στάση της δίκης, ακόμη και στον Άρειο Πάγο, ο οποίος αν διαπιστώσει τη συμπλήρωση της παραγραφής και μετά την άσκηση της αιτήσεως αναιρέσεως, οφείλει να αναιρέσει την προσβαλλόμενη απόφαση και να παύσει οριστικά την ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου, υπό τον όρο ότι η αναίρεση είναι παραδεκτή, με την έννοια ότι περιέχει ένα τουλάχιστον λόγο σαφή και ορισμένο, που κρίθηκε και βάσιμος.
Επειδή, οι διατάξεις των άρθρων 18 παρ. 2 και 22 παρ. 3 του Ν. 2190/1920, που αλληλοσυμπληρώνονται, ρυθμίζουν το ζήτημα της υποκαταστάσεως του διοικητικού συμβουλίου της ανώνυμης εταιρείας, κατά τρόπον, ώστε αυτή να είναι νόμιμη, μόνο εφ' όσον διενεργείται με βάση μία από τις διατάξεις αυτές. Το άρθρο 18 παρ. 2 αναφέρεται αποκλειστικώς στην εξουσία εκπροσωπήσεως της ανώνυμης εταιρείας. Επιτρέπει στο καταστατικό της εταιρείας να ορίσει ότι ένα ή περισσότερα μέλη του ή άλλα πρόσωπα, που κατονομάζονται, δικαιούνται να εκπροσωπούν δικαστικώς ή εξωδίκως την εταιρία, γενικώς ή σε ορισμένες μόνο πράξεις. Η διάταξη του άρθρου 22 παρ. 3 περιλαμβάνει στο πεδίο εφαρμογής της, τόσο τις πράξεις διαχειρίσεως, όσο και την εκπροσώπηση της εταιρείας. Αντιθέτως όμως προς το άρθρο 18 παρ. 2, το οποίο συνιστά ειδική πρόβλεψη, με την οποία το καταστατικό προβαίνει σε συγκεκριμένο καθορισμό προσώπων, που κατονομάζονται, στην περίπτωση του άρθρου 22 παρ. 3, το καταστατικό προβλέπει ορισμένα θέματα, για τα οποία είναι δυνατόν να αποφασισθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο μεταβίβαση της εξουσίας του. Η μεταβίβαση αυτή, κατά το άνω άρθρο 22 παρ. 3;μπορεί να γίνει προς οποιοδήποτε πρόσωπο, και όχι μόνο προς μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή διευθυντές της εταιρείας. Προϋποθέτει όμως σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό της εταιρείας. Επομένως, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 22 παρ. 3, το τρίτο πρόσωπο, προς το οποίο το όργανο της εταιρείας, δηλαδή το διοικητικό συμβούλιο, ανέθεσε εκπροσωπευτική δραστηριότητα, είναι υποκατάστατο του διοικητικού συμβουλίου και δεν ενεργεί στα πλαίσια της πληρεξουσιότητας ή εντολής, που προβλέπονται αντιστοίχως από τα άρθρα 211 και 713 Α. Κ. Ο υποκατάστατος του διοικητικού συμβουλίου, επειδή ενεργεί ως όργανο της εταιρείας, δεν έχει ανάγκη από ειδική πληρεξουσιότητα ή εξουσιοδότηση και βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής των μελών του διοικητικού συμβουλίου, όταν απαιτεί αυτό νομοθετική διάταξη, όπως όταν πρόκειται για υποβολή εγκλήσεως ή για τη δήλωση παραστάσεως πολιτικής αγωγής.
Εν προκειμένω, η ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία "ΕΚΟ-ΕΛΔΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ", με την από 1 Ιουνίου 2000 έγκλησή της, εγκάλεσε τον ..... για έκδοση ακάλυπτης επιταγής. Η έγκληση υποβλήθηκε από τον Ε1 υπάλληλο της παραπάνω εταιρείας, κατόπιν της από 30 Μαΐου 2000 αποφάσεως του διοικητικού της συμβουλίου. Το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Καλαμάτας, με την 8830/2004 απόφαση του, κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο και του επέβαλε ποινή φυλακίσεως ενός (1) έτους και χρηματική ποινή πεντακοσίων (500) ευρώ, μετέτρεψε δε την ποινή της φυλακίσεως προς τέσσερα ευρώ και σαράντα λεπτά (4, 40 €) για κάθε ημέρα φυλακίσεως. Κατά της αποφάσεως αυτής, ο κατηγορούμενος άσκησε έφεση και το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Καλαμάτας, που δίκασε ως εφετείο, δέχθηκε, κατά πλειοψηφία, με την προσβαλλόμενη 1314/2007 απόφασή του, ότι το καταστατικό της εταιρείας, το οποίο, σημειωτέον, δεν προσδιορίζει καθόλου, ούτε, άλλωστε, προκύπτει ποιο ίσχυε, κατά τον χρόνο υποβολής της εγκλήσεως, επέτρεπε στο διοικητικό συμβούλιο της εγκαλούσας εταιρείας τη μεταβίβαση της εξουσίας του σε τρίτους. Περαιτέρω, δέχθηκε ότι το από 30 Μαΐου 2000 πρακτικό του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, με το οποίο αποφασίσθηκε να υποβληθεί από τον ανωτέρω Ε1 η προαναφερθείσα έγκληση, δεν έφερε βεβαίωση για τη γνησιότητα των υπογραφών όλων των μελών αυτού, αλλ' ότι βεβαιωνόταν από τη δικηγόρο Θεοδώρα Ζώη η γνησιότητα μόνο της υπογραφής του διευθύνοντος συμβούλου ......, ο οποίος πιστοποιούσε το ακριβές του σχετικού αποσπάσματος από το βιβλίο πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου και ότι, συνεπώς, η υποβληθείσα έγκληση δεν ήταν έγκυρη. Κατόπιν τούτου, έπαυσε οριστικώς την ποινική δίωξη για ακάλυπτη επιταγή, λόγω σιωπηρής παραιτήσεως της ως άνω εταιρείας από το δικαίωμα της εγκλήσεως, ένεκα παρόδου της τρίμηνης προθεσμίας υποβολής της. Δηλαδή δέχθηκε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο, όλως αντιφατικώς, ότι, καίτοι ο Ε1 ήταν υποκατάστατος του Διοικητικού συμβουλίου της εγκαλούσας εταιρείας, εν τούτοις, η σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, για την υποβολή απ' αυτόν της ως άνω εγκλήσεως, έπρεπε να φέρει βεβαίωση για τη γνησιότητα των υπογραφών όλων των μελών αυτού. Κατ' ακολουθίαν η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται ειδικής αιτιολογίας και νόμιμης βάσεως και πρέπει, κατά παραδοχή, ως βάσιμης κατ' ουσίαν, της αιτήσεως αναιρέσεως του Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, να αναιρεθεί για τους λόγους αυτούς (άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' και Ε' ΚΠΔ). Περαιτέρω, και σύμφωνα με όσα εκτίθενται παραπάνω, πρέπει να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη που ασκήθηκε κατά του κατηγορουμένου, διότι η εγκαλούμενη πράξη, ο οποία είναι πλημμέλημα, φέρεται ότι τελέσθηκε στις 2 Μαρτίου 2000, από τότε δε παρήλθε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της οκταετίας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 1.314/2007 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καλαμάτας.
Παύει οριστικώς την ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου .....για το ότι, στην ...... στις 2 Μαρτίου 2000, εξέδωσε με πρόθεση επιταγή, που δεν πληρώθηκε στον κομιστή αυτής γιατί δεν είχε τα αντίστοιχα διαθέσιμα κεφάλαια κατά τον χρόνο της εκδόσεως ή της πληρωμής και συγκεκριμένα την επιταγή με αριθμό ......, για να πληρωθεί από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος για 1.605.603 δραχμές, η οποία εσύρετο σε χρέωση του με αριθμό ...... λογαριασμού του σε διαταγή της εταιρείας "ΕΚΟ-ΕΛΔΑ" και, αφού παρουσιάστηκε εμπρόθεσμα στις 2 Μαρτίου 2000 από τον νόμιμο κομιστή της στην πληρώτρια Τράπεζα, δεν πληρώθηκε, διότι δεν υπήρχε αντίκρισμα.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 8 Απριλίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 23 Απριλίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ