Θέμα
Ποινή συνολική, Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Απόλυση υφ' όρο, Εισαγγελέας Αρείου Πάγου.
Περίληψη:
Συγχώνευση ποινών. Εσφαλμένη εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης αν το έγκλημα για το οποίο επιβλήθηκε μέσα από τις υπό συγχώνευση ποινές, τελέσθηκε κατά το διάστημα της με όρο απόλυσης του κατάδικου για την πρώτη ποινή (άρθρα 108 ΠΚ και 551 § 1 εδ. α΄ ΚΠΔ). Αίτηση αναίρεσης από Εισαγγελέα κατά της απόφασης που συγχώνευσε τις παραπάνω ποινές και παραδοχή αυτής. Αναίρεση απόφασης και παραπομπή υπόθεσης στο ίδιο Δικαστήριο για νέα συζήτηση.
Αριθμός 451/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Παπαηλιού, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή-Εισηγητή και Γεώργιο Μπατζαλέξη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 12 Ιανουαρίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ρούσσου-Εμμανουήλ Παπαδάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, περί αναιρέσεως της 258/2009 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Πατρών.
Με κατηγορούμενο τον Χ1, κρατουμένου στην Αγροτική Φυλακή ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Παπαϊωάννου.
Το Πενταμελές Εφετείο Πατρών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 40/19-8-2009 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Γεωργίας Στεφανοπούλου και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1225/2009.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του κατηγορουμένου, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με την από 19-8-2009 αίτησή του ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Νικόλαος Μαύρος ζητεί την αναίρεση της υπ' αριθμ. 258/2009 συγχωνευτικής απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Πατρών, για εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου. Η αίτηση αυτή έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα και πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί κατ' ουσίαν. Κατά το άρθρο 551 παρ. 1 εδ. α' του ΚΠΔ αν πρόκειται να εκτελεσθούν κατά του ιδίου προσώπου περισσότερες αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις για διαφορετικά εγκλήματα που συρρέουν, εφαρμόζονται οι ορισμοί του ποινικού νόμου για τη συρροή δηλαδή τα άρθρα 94 επ' αυτού και κατά τη διάταξη 3 εδαφ. τελ. Του ιδίου άρθρου του αυτού Κώδικα, κατά της απόφασης με την οποία καθορίζεται συνολική ποινή, επιτρέπεται η άσκηση αναίρεσης στον κατηγορούμενο και τον Εισαγγελέα. Η αναίρεση είναι επιτρεπτή, για όλους τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 510 παρ. 1 του ιδίου Κώδικα και επομένως και για εκείνον της εσφαλμένης εφαρμογής ή ερμηνείας ουσιαστικής ποινικής διάταξης (άρθρο 510 παρ. 1 περ. Ε' του ΚΠΔ), όπως είναι και η διάταξη του προδιαληφθέντος άρθρου, κατά το μέρος που αναφέρεται στον καθορισμό συνολικής ποινής. Εσφαλμένη δε εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης υπάρχει, όταν το δικαστήριο δεν υπήγαγε ορθά τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν, στη διάταξη που εφαρμόσθηκε, ενώ εσφαλμένη ερμηνεία, όταν ο δικαστής αποδίδει στο νόμο διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει. Τέλος, όπως προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 105, 108 και 109 του ΠΚ, η υπό τον όρο της ανάκλησης χορηγούμενη απόλυση του καταδίκου σε στερητική της ελευθερίας ποινή δεν αποτελεί απαλλαγή από την ποινή, αλλά στάδιο εκτέλεσής της που επιδιώκει την αποτροπή υποτροπής με τη βελτίωση του καταδίκου και την κοινωνική του αποκατάσταση. Επομένως, μπορεί η ποινή στην οποία αυτή αναφέρεται να συγχωνευθεί με άλλες ποινές, αν συναντάται με αυτές κατά την εκτέλεση και εφόσον οι εν λόγω ποινές δεν αναφέρονται σε εγκλήματα που τελέσθηκαν κατά την διάρκεια της δοκιμασίας, διότι τότε επέρχεται άρση της αναστολής και οι ποινές εκτίονται αθροιστικώς.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επιτρεπτή επισκόπηση από το Δικαστήριο αυτό όλων των εγγράφων της δικογραφίας, με την υπ' αριθμ. 314/2000 συγχωνευτική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών καθορίσθηκε στον Χ1 συνολική ποινή φυλάκισης έξι (6) ετών, δύο (2) μηνών και δεκαπέντε (15) ημερών και χρηματική ποινή από 1.000.000 δραχμές. Στις 24-01-2000 αποφυλακίσθηκε δυνάμει του υπ' αριθμ. 610/2000 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ναυπλίου, υπό τον όρο της ανάκλησης, σύμφωνα με τα άρθρα 105-110 ΠΚ, με υπόλοιπο ποινής ένα (1) έτος, τρεις (3) μήνες και τρεις (3) ημέρες. Με την υπ' αριθμ. 222-223/2003 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Πατρών καταδικάσθηκε ο παραπάνω κατηγορούμενος για τα σ' αυτή αναφερόμενα αδικήματα που τελέσθηκαν τον Μάϊο του 2002 (προφυλακίσθηκε στις 18-7-2002) συνολική ποινή φυλάκισης πέντε (5) ετών και συνολική χρηματική ποινή 3.800 ευρώ. Στις 21-11-2003 αποφυλακίσθηκε δυνάμει του υπ' αριθμ. 760/2003 βουλεύματα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ναυπλίου, υπό τον όρο της ανάκλησης, σύμφωνα με τα άρθρα 105-110 του ΠΚ, με υπόλοιπο ποινής δύο (2) ετών, ένδεκα (11) μηνών και τεσσάρων (4) ημερών. Κατά τη διάρκεια όμως της δοκιμασίας του για τη δεύτερη των ως άνω αναφερομένων περιπτώσεων και συγκεκριμένα στις 9-6-2005 ο κατηγορούμενος αυτός τέλεσε τα αδικήματα της απόπειρας ανθρωποκτονίας κατά συρροή (2 απόπειρες), παράνομης οπλοφορίας και οπλοχρησίας και καταδικάσθηκε με την υπ' αριθμ. 30-31/2009 απόφαση του Μικτού ορκωτού Εφετείου Πατρών σε συνολική ποινή κάθειρξης δέκα τριών (13) ετών και χρηματική ποινή 1.000 ευρώ. Ο ως άνω κατηγορούμενος με την από 28-5-2009 αίτηση του προς το Πενταμελές εφετείο Πατρών ζήτησε τη συγχώνευση των ποινών που είχαν επιβληθεί σε βάρος του και δεν είχαν εκτελεσθεί κατ' αυτόν (αιτούντα-κατηγορούμενο) στο σύνολό τους. Το προαναφερόμενο δικαστήριο με την υπ' αριθμ. 258/2009 απόφασή του συγχώνευσε την ποινή που επιβλήθηκε με την τρίτη των προαναφερομένων αποφάσεων που έλαβε ως ποινή βάσης με τις ποινές που επιβλήθηκαν με τις δύο άλλες προμνημονευόμενες, αποφάσεις και καθόρισε συνολική ποινή κάθειρξης είκοσι (20) έτη, επτά (7) μήνες και δέκα (10) ημέρες και συνολική χρηματική ποινή πέντε χιλιάδων εξακοσίων (5.600) ευρώ. Έτσι όμως που αποφάσισε το Πενταμελές Εφετείο Πατρών με την προσβαλλόμενη απόφασή του, εσφαλμένα ερμήνευσε και εφάρμοσε τις διατάξεις των άρθρων 108 του ΠΚ και 551 του ΚΠΔ (που είναι ουσιαστική κατά το μέρος της που αναφέρεται στο καθορισμό συνολικής ποινής) σε συνδυασμό με το άρθρο 109 του ΠΚ, διότι η πρώτη και η τρίτη των ως άνω ποινών που επιβλήθηκαν με τις αντίστοιχες αποφάσεις δεν συναντήθηκαν κατά την εκτέλεση. Συγκεκριμένα η πρώτη εκτελέσθηκε το αργότερο στις 27-2-2002 που εξέτισε το υπόλοιπο της ποινής του (1 έτος, 3 μήνες και 3 ημέρες) που του επιβλήθηκε με την υπ' αριθμ. 314/2000 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών και απολύθηκε στις 24-11-2000 υφ' όρο με το υπ' αριθμ. 610/2000 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ναυπλίου, ενώ η τρίτη επιβλήθηκε στον κατηγορούμενο στις 1-3-2009 με χρόνο τέλεσης των αδικημάτων για τα οποία επιβλήθηκε αυτή την 9-6-2005. Εξάλλου, κατά τις ίδιες παραπάνω διατάξεις, αφού μέσα στο χρονικό διάστημα από της απολύσεως υφ' όρο (από τις 21-11-2003 και εντεύθεν) του κατηγορουμένου για την ποινή που του είχε επιβληθεί με τη δεύτερη των ως άνω αποφάσεων τέλεσε στις 9-6-2005 τα αδικήματα που αναφέρονται στην υπ' αριθμ. 30-31/2009 απόφαση του ΜΟΕ Πατρών για τα οποία καταδικάσθηκε με την απόφαση αυτή σε συνολική ποινή κάθειρξης δέκα τριών (13) ετών, όφειλε το Πενταμελές Εφετείο Πατρών να αποφανθεί με την προσβαλλόμενη απόφασή του την αθροιστική έκτιση του υπολοίπου της ποινής που είχε επιβληθεί με την υπ' αριθμ. 222-223/2003 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών και όχι να προβεί στον καθορισμό της συνολικής ποινής που κατά τα προαναφερόμενα έκανε καθώς επίσης να αποφανθεί ότι το υπόλοιπο της ποινής που είχε επιβληθεί στον κατηγορούμενο με την υπ' αριθμ. 314/2000 απόφαση του (Πενταμελούς Εφετείου Πατρών) εκτελέσθηκε και να μη προβεί στον καθορισμό και για την απόφαση αυτή συνολικής ποινής, όπως προαναφέρθηκε. Συνεπώς, ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του ΚΠΔ προβαλλόμενος λόγος αναίρεσης, με τον οποίο πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των ουσιαστικών ποινικών διατάξεων των άρθρων 108 ΠΚ και 551 παρ. 1 εδ. α' ΚΠΔ προβαίνοντας στη συγχώνευση των ως άνω τριών ποινών, είναι βάσιμος και ως τέτοιος, πρέπει να γίνει δεκτός και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, παραπεμφθεί δε η υπόθεση για να συζητήσει στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους Δικαστές, εκτός εκείνων που είχαν δικάσει προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθμ. 258/2009 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Πατρών. Και
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο ως άνω Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους Δικαστές εκτός από εκείνους που είχαν δικάσει προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 2 Φεβρουαρίου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 3 Μαρτίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ