Θέμα
Αναιρέσεως προθεσμία άσκησης, Δυσφήμηση συκοφαντική.
Περίληψη:
Αναίρεση καταδικαστικής αποφάσεως Αδίκημα: Συκοφαντική δυσφήμηση δια του τύπου. Προθεσμία. Παραδεκτό- Απαράδεκτο. Σύντμηση της προθεσμίας κατά το ήμισυ στα τελεσθέντα δια του τύπου αδικήματα. Εκπρόθεσμη αίτηση αναίρεσης. Απορρίπτει αυτή ως απαράδεκτη.
ΑΡΙΘΜΟΣ 478/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ - ΣΕ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Νικόλαο Ζαΐρη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Γεώργιο Αδαμόπουλο, Ειρήνη Κιουρκτσόγλου-Πετρουλάκη και Μαρία Γαλάνη-Λεοναρδοπούλου - Εισηγήτρια, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικολάου Παντελή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου.
Συνήλθε σε Συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 5 Μαρτίου 2013, προκειμένου να αποφανθεί για τις αιτήσεις των αναιρεσειουσών - κατηγορουμένων: 1) Ε. Σ. του Γ., κατοίκου Αθηνών και 2) Μ. Μ. του Α., κατοίκου ..., που δεν παραστάθηκαν στο συμβούλιο, περί αναιρέσεως της υπ' αριθμ. 6467/2012 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών. Με πολιτικώς ενάγοντα τον Π. - Χ. Π. του Γ., κάτοικο ... .
Το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και οι αναιρεσείουσες - κατηγορούμενες ζητούν τώρα την αναίρεση της απόφασης αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στις από 26 Νοεμβρίου 2012 και 3 Δεκεμβρίου 2012 αιτήσεις τους αναιρέσεως, οι οποίες καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1302/2012.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Νικόλαος Παντελής εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Σταύρου Μαντακιοζίδη με αριθμό 23/7.2.13 στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα: "Εισάγω, σύμφωνα με τα άρθρα 476.1 και 513.1 εδ. α' ΚΠΔ, τις από 26.11.2012 και 3.12.2012 αιτήσεις αναίρεσης των Ε. Γ. Σ. και Μ. Α. Μ. κατά της υπ' αριθ. 6467/2012 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθήνας, με την οποία κηρύχθηκαν ένοχες για συκοφαντική δυσφήμηση δια του τύπου και επιβλήθηκε στην κάθε μία ποινή φυλάκισης τριών (3) μηνών, η εκτέλεση της οποίας ανεστάλη για μία τριετία και εκθέτω τα εξής: Από τις διατάξεις των άρθρων 462, 473 παρ. 1 έως 3, 474 παρ. 1 και 507 παρ. 1 του ΚΠΔ συνάγεται ότι, εφόσον με ειδική διάταξη νόμου δεν ορίζεται διαφορετικά, η προθεσμία για την άσκηση της αναίρεσης κατά καταδικαστικής απόφασης από εκείνον που καταδικάστηκε, αν είναι ημεδαπός και παρών κατά την απαγγελία της απόφασης, είναι δέκα ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης στην περίπτωση που το ένδικο αυτό μέσο ασκείται με δήλωση στο γραμματέα του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση ή σ' εκείνον που διευθύνει τη φυλακή, αν ο αναιρεσείων κρατείται, και είκοσι ημερών όταν ασκείται με δήλωση που επιδίδεται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, χωρίς όμως να αρχίζει η προθεσμία, σε κάθε περίπτωση, πριν από την καταχώριση της τελεσίδικης απόφασης στο βιβλίο καθαρογραμμένων αποφάσεων της παρ. 3 του άνω άρθρου 473 ΚΠΔ. Επίδοση της απόφασης, για να τρέξουν οι παραπάνω προθεσμίες, απαιτείται μόνον όταν ο κατηγορούμενος δεν είναι παρών κατά την απαγγελία της απόφασης, και δεν εκπροσωπήθηκε στη δίκη δια πληρεξούσιου δικηγόρου σύμφωνα με το άρθρο 501 παρ. 3 του ΚΠΔ. Με την παρ. 1 του άρθρου μόνου του Ν. 2243/1994 καταργήθηκαν οι ουσιαστικές και δικονομικές ποινικές διατάξεις του Ν. 5060/1931 "περί τύπου, προσβολών της τιμής εν γένει και άλλων σχετικών αδικημάτων" και του ΑΝ 1092/1938 "περί τύπου" καθώς και κάθε άλλη ουσιαστική ή δικονομική ποινική διάταξη ειδικού νόμου σχετικά με τον τύπο, εκτός από τα άρθρα 29 και 30 του Ν. 5060/1931, όπως αυτά ισχύουν, το άρθρο 47 του ΑΝ 1092/1938, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 παρ. 2 του Ν. 1738/1987 και την παράγραφο 3 του άρθρου μόνον του Ν. 1178/1981.
Συνεπώς καταργήθηκαν και οι διατάξεις του άρθρου 65 παρ. 1 και 2 του Ν. 5060/1931, που όριζαν ορισμένη βραχεία προθεσμία για την άσκηση αναιρέσεως από τον καταδικασμένο για τα δια του τύπου τελούμενα εγκλήματα. Αντ' αυτών, σύμφωνα με τα εδ. α' και β' της παρ. 3 του άρθρου μόνου του Ν. 2243/1994 οι παραπάνω προβλεπόμενες, δεκαήμερη και εικοσαήμερη, προθεσμίες για την άσκηση του ένδικου μέσου της αναίρεσης συντέμνονται στο ήμισυ. Έτσι, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, που επιδιώκει την λόγω της ιδιομορφίας και της ιδιαιτερότητας των αδικημάτων του τύπου ταχεία περαίωση των εκκρεμών δικών, η προθεσμία για την άσκηση αναίρεσης από τον καταδικασθέντα κατηγορούμενο, είναι πέντε ημέρες από τη δημοσίευση της απόφασης με παρόντα τον κατηγορούμενο και δέκα ημέρες από την καταχώρησή της στο ειδικό βιβλίο όταν γίνεται με δήλωση προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Περαιτέρω, κατά την παρ. 1 του άρθρου 476 του ΚΠΔ, όταν το ένδικο μέσο ασκήθηκε εκπροθέσμως, το δικαστικό συμβούλιο ή το δικαστήριο (σε συμβούλιο), που είναι αρμόδιο να κρίνει σχετικά, ύστερα από πρόταση του Εισαγγελέα και αφού ακούσει τους διαδίκους που τυχόν θα εμφανιστούν, κηρύσσει απαράδεκτο το ένδικο μέσο και διατάσσει την εκτέλεση του βουλεύματος ή της απόφασης που έχει προσβληθεί και την καταδίκη του αναιρεσείοντος στα έξοδα. Εκπρόθεσμη άσκηση του άνω ένδικου μέσου τότε μόνο συγχωρείται όταν στην κατά το άρθρο 474 του ΚΠΔ έκθεση γίνεται επίκληση των περιστατικών, τα οποία συνιστούν ανώτερη βία ή ανυπέρβλητο κώλυμα, που κατέστησαν αδύνατη την εμπρόθεσμη άσκηση, καθώς και των αποδεικτικών μέσων που αποδεικνύουν τα περιστατικά αυτά (ΑΠ 1018/2012, ΑΠ 808/2011).
Στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη υπ' αριθ. 6467/2012 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθήνας, που δημοσιεύθηκε με την παρουσία των κατηγορουμένων, στις 5.7.2012, οι αναιρεσείουσες καταδικάσθηκαν για συκοφαντική δυσφήμηση δια του τύπου, η απόφαση δε αυτή καταχωρήθηκε στο ειδικό βιβλίο την 13.11.2012 με αριθμό 10734, όπως προκύπτει από την σχετική βεβαίωση της αρμόδιας γραμματέως του Εφετείου Αθήνας. Οι αναιρεσείουσες άσκησαν τις υπό κρίση αιτήσεις αναίρεσης η μεν πρώτη Ε. Σ. με δήλωσή της που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου την 28.11.2012, όπως προκύπτει από σχετική σημείωση επ' αυτής του δικαστικού επιμελητή ..., εκπρόθεσμα, δηλαδή μετά την πάροδο των δέκα ημερών από την καταχώρηση στο ειδικό βιβλίο της προσβαλλόμενης απόφασης, η δε δεύτερη Μ. Μ., με δήλωση της, που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου την 3.12.2012, όπως προκύπτει από σχετική επ' αυτής σημείωση της δικαστικής επιμελήτριας ..., ομοίως εκπρόθεσμα, δηλαδή μετά την πάροδο των δέκα ημερών από την καταχώρηση της προσβαλλόμενης απόφασης στο ειδικό βιβλίο, χωρίς να γίνεται στις υπό κρίση αιτήσεις αναίρεσης επίκληση περιστατικών που συνιστούν ανώτερη βία ή ανυπέρβλητο κώλυμα, και να δικαιολογούν την εκπρόθεσμη άσκησή τους. Θα πρέπει, κατά συνέπεια, οι υπό κρίση αιτήσεις αναίρεσης να απορριφθούν ως απαράδεκτες, λόγω εκπρόθεσμης άσκησής τους και να καταδικαστούν οι αναιρεσείουσες στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583.1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Προτείνω: α) Να απορριφθούν οι από 26.11.2012 και 3.12.2012 αιτήσεις αναίρεσης των Ε. Γ. Σ. και Μ. Α. Μ. κατά της υπ' αριθ. 6467/2012 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθήνας ως απαράδεκτες και β) Να καταδικαστούν οι αναιρεσείουσες στα δικαστικά έξοδα.
Αθήνα 7/2/2013 Ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Σταύρος Μαντακιοζίδης."
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε,
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις διατάξεις των άρθρων 462, 473 παρ. 1 έως 3, 474 παρ. 1 και 507 παρ. 1 του ΚΠΔ συνάγεται ότι, εφόσον με ειδική διάταξη νόμου δεν ορίζεται διαφορετικά, η προθεσμία για την άσκηση της αναίρεσης κατά καταδικαστικής απόφασης από εκείνον που καταδικάστηκε, αν είναι ημεδαπός και παρών κατά την απαγγελία της απόφασης, είναι δέκα ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης, στην περίπτωση που το ένδικο αυτό μέσο ασκείται με δήλωση στο γραμματέα του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση ή σ' εκείνον που διευθύνει τη φυλακή, αν ο αναιρεσείων κρατείται, και είκοσι ημερών όταν ασκείται με δήλωση που επιδίδεται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, χωρίς όμως να αρχίζει η προθεσμία, πριν από την καταχώριση της τελεσίδικης απόφασης στο βιβλίο καθαρογραμμένων αποφάσεων της παρ. 3 του άνω άρθρου 473 ΚΠΔ. Επίδοση της απόφασης, για να τρέξουν οι παραπάνω προθεσμίες, απαιτείται μόνον όταν ο κατηγορούμενος δεν είναι παρών κατά την απαγγελία της απόφασης, και δεν εκπροσωπήθηκε στη δίκη δια πληρεξουσίου δικηγόρου σύμφωνα με το άρθρο 501 παρ. 3 του ΚΠΔ.
Με την παρ. 1 του άρθρου μόνου του Ν. 2243/1994, καταργήθηκαν οι ουσιαστικές και δικονομικές ποινικές διατάξεις, του Ν. 5060/1931, "περί Τύπου, προσβολών της τιμής εν γένει και άλλων σχετικών αδικημάτων" και του ΑΝ 1092/1938 "περί Τύπου" καθώς και κάθε άλλη ουσιαστική ή δικονομική ποινική διάταξη ειδικού νόμου σχετικά με τον τύπο, εκτός από τα άρθρα 29 και 30 του Ν. 5060/1931, όπως αυτά ισχύουν, το άρθρο 47 του ΑΝ 1092/1938, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 παρ. 2 του Ν. 1738/1987 και την παράγραφο 3 του άρθρου μόνου του Ν. 1178/1981.
Συνεπώς καταργήθηκαν και οι διατάξεις του άρθρου 65 παρ. 1 και 2 του Ν. 5060/1931, που όριζαν ορισμένη βραχεία προθεσμία για την άσκηση αναιρέσεως από τον καταδικασμένο για τα δια του Τύπου τελούμενα εγκλήματα. Αντ' αυτών, σύμφωνα με τα εδ. α' και β' της παρ. 3 του άρθρου μόνου του Ν. 2243/1994 οι παραπάνω προβλεπόμενες, δεκαήμερη και εικοσαήμερη, προθεσμίες για την άσκηση του ενδίκου μέσου της αναίρεσης συντέμνονται στο ήμισυ. Έτσι, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, που επιδιώκει την λόγω της ιδιομορφίας και της ιδιαιτερότητας των αδικημάτων του Τύπου ταχεία περαίωση των εκκρεμών δικών, προκύπτει ότι, επί αναιρέσεως ασκούμενης από τον καταδικασμένο, η προς τούτο χορηγούμενη από το άρθρο 473§§1, 2 ΚΠΔ προθεσμία των 10 ημερών ή των 20 ημερών (αν η αίτηση ασκείται με δήλωση που επιδίδεται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου) συντέμνεται στο ήμισυ και αρχίζει στην τελευταία περίπτωση, από τότε που η τελεσίδικη απόφαση θα καταχωριστεί καθαρογραμμένη, στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 473 § 3 ΚΠΔ. Εάν, όμως, ο κατηγορούμενος δεν είναι παρών κατά την απαγγελία της αποφάσεως, η προθεσμία δεν αρχίζει εάν προηγουμένως δεν επιδοθεί σ' αυτόν η απόφαση (ΑΠ 1018/2012 σε Συμβούλιο). Περαιτέρω, κατά την παρ. 1 του άρθρου 476 του ΚΠΔ, όταν το ένδικο μέσο ασκήθηκε εκπροθέσμως, το Δικαστικό Συμβούλιο ή το Δικαστήριο (σε Συμβούλιο), που είναι αρμόδιο να κρίνει σχετικά, ύστερα από πρόταση του Εισαγγελέα και αφού ακούσει τους διαδίκους που τυχόν θα εμφανιστούν, κηρύσσει απαράδεκτο το ένδικο μέσο και διατάσσει την εκτέλεση του βουλεύματος ή της απόφασης που έχει προσβληθεί και την καταδίκη του αναιρεσείοντος στα έξοδα. Εκπρόθεσμη άσκηση του άνω ενδίκου μέσου τότε μόνο συγχωρείται όταν στην κατά το άρθρο 474 του ΚΠΔ έκθεση γίνεται επίκληση των περιστατικών, τα οποία συνιστούν ανώτερη βία ή ανυπέρβλητο κώλυμα, που κατέστησαν αδύνατη την εμπρόθεσμη άσκηση, καθώς και των αποδεικτικών μέσων που αποδεικνύουν τα περιστατικά αυτά.
Στην προκείμενη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη υπ' αρ. 6467/2012 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου(Πλημμελημάτων) Αθηνών, δημοσιευθείσα, με παρούσες τις αναιρεσείουσες-κατηγορούμενες οι τελευταίες καταδικάστηκαν για την αξιόποινη πράξη, της συκοφαντικής δυσφήμησης τελεσθείσας δια του Τύπου, σε ποινή φυλάκισης 3 μηνών εκάστη, ανασταλείσα επί τριετία. Η απόφαση αυτή καταχωρήθηκε στο ειδικό βιβλίο του Εφετείου Αθηνών στις 13-11-2012, με αύξοντα αριθμό 10734, όπως προκύπτει από τη σχετική βεβαίωση της αρμόδιας γραμματέως του Εφετείου Αθηνών Βασιλικής Κονδύλη. Οι αναιρεσείουσες- κατηγορούμενες, άσκησαν τις κρινόμενες αιτήσεις αναίρεσης, με επίδοση δηλώσεως στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η πρώτη Ε. Σ., στις 28-11-2012, ως προκύπτει από τη σχετική σημείωση επ' αυτής του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Αθηνών ... και η δεύτερη Μ. Μ., στις 3-12-2012, ως προκύπτει επίσης από την σχετική σημείωση επ' αυτής της δικαστικής επιμελήτριας .... Άρα τις άσκησαν εκπρόθεσμα, μετά δηλαδή την πάροδο της δεκαήμερης κατά τα άνω προθεσμίας από της καταχώρησης της προσβαλλόμενης απόφασης, που συντελέστηκε, ως προαναφέρθηκε στις 13-11-2012. Επομένως, οι παραπάνω αιτήσεις αναιρέσεως των αναιρεσειουσών -κατηγορουμένων, αφού σε αυτές δε γίνεται επίκληση περιστατικών, τα οποία να συνιστούν ανώτερη βία ή ανυπέρβλητο κώλυμα, που να δικαιολογούν την εκπρόθεσμη άσκησή τους, πρέπει να απορριφθούν κατ' άρθρο 476 παρ.1 του ΚΠΔ ως απαράδεκτες, λόγω εκπρόθεσμης άσκησής τους, μετά και την ειδοποίηση των αντικλήτων δικηγόρων, που όρισε κάθε μία από αυτές στην αίτηση αναίρεσής της, σύμφωνα με το άρθρο 476 παρ.1 ΚΠΔ, όπως προκύπτει από την επισημείωση του αρμόδιου γραμματέα στο φάκελο της δικογραφίας, για να παραστούν στο παρόν Συμβούλιο κατά τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας απόφασης, προκειμένου να εκθέσουν τις απόψεις τους. Οι αναιρεσείουσες θα καταδικασθούν, κάθε μία στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ.1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει τις α) με αριθ. πρωτ. 7882/28-11-2012 αίτηση αναίρεσης της Ε. Σ. του Γ., κατοίκου ..., β)με αρ. πρωτ. 8002/3-12-2012 αίτηση αναίρεσης της Μ. Μ. του Α., κατοίκου ..., που ασκήθηκαν με επίδοση δηλώσεως στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για αναίρεση της υπ' αριθμό 6467/2012 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Αθηνών. Και
Καταδικάζει τις ανωτέρω αναιρεσείουσες στα δικαστικά έξοδα, που τα ορίζει στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ, για κάθε μία.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 19 Μαρτίου 2013. Και,
Εκδόθηκε στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου 2013.-
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ