Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Δασικά αδικήματα.
Περίληψη:
Αναίρεση καταδικαστικής αποφάσεως με την επίκληση του λόγου της ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Παράβαση του άρθρου 70 ν. 998/1979. Απαιτείται η απόφαση για την αναδάσωση και το σχεδιάγραμμα που τη συνοδεύει, απαραιτήτως να δημοσιεύονται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αναιρεί και παραπέμπει.
Αριθμός 428/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γεώργιο Σαραντινό, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη, Ανδρέα Τσόλια, Ιωάννη Παπουτσή και Νικόλαο Ζαΐρη-Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 8 Ιανουαρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αθανάσιο Κονταξή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου X1, που παρέστη με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Βασίλειο Κώνστα, για αναίρεση της 539/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πατρών. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πατρών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος, ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 8 Μαΐου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1105/2007.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή εν μέρει η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 70 παρ. 1 του ν. 998/1979 "περί προστασίας των δασών και των δασικών εκτάσεων της χώρας", όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 29 παρ. 1 του ν. 2081/1995 "όποιος εκχερσώνει, υλοτομεί αποψιλωτικά ή καλλιεργεί έκταση δημόσια ή ιδιωτική που κηρύχθηκε αναδασωτέα, τιμωρείται...". Περαιτέρω, κατά το άρθρο 41 παρ. 1 του ίδιου νόμου (998/1979), "η κήρυξη εκτάσεων ως αναδασωτέων ενεργείται δι' αποφάσεως του οικείου Νομάρχη, καθοριζούσης σαφώς τα όρια της εκτάσεως η οποία κηρύσσεται αναδασωτέα και συνοδευομένης υποχρεωτικώς υπό σχεδιαγράμματος, το οποίον δημοσιεύεται εν φωτοσμικρύνσει μετά της αποφάσεως στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως". Επομένως, στην απόφαση που καταδικάζει για παράβαση του άρθρου 70 παρ. 1 του ν. 998/1979, πρέπει να αναφέρονται η απόφαση του Νομάρχη, το σχετικό σχεδιάγραμμα και η δημοσίευση αυτών στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Εξ' άλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 2 παρ.5 Ν. 2408/1996 ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σ' αυτήν με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα προκύψαντα από την αποδεικτική διαδικασία πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο, αρκεί δε να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικώς και κατ' είδος τους, χωρίς να είναι ανάγκη να εκτίθενται τι προέκυψε από το καθένα χωριστά. Για την πληρότητα της αιτιολογίας σχετικά με το έγκλημα της παράνομης εκχέρσωσης δάσους ή δασικής εκτάσεως, δεν απαιτείται να αναφέρεται στην απόφαση βάσει ποιας πράξεως ή αποφάσεως της Διοικήσεως η έκταση αυτή, επί της οποίας ο κατηγορούμενος προέβη στις ανωτέρω αξιόποινες πράξεις, έχει χαρακτηρισθεί ως δασική, γιατί οποιαδήποτε έκταση της Ελληνικής Επικράτειας, δημόσια ή ιδιωτική που καλύπτεται από αραιά ή πενιχρή βλάστηση οποιασδήποτε διαπλάσεως και ειδικότερα, όπως στην προκειμένη περίπτωση, από δασικά είδη αείφυλλων, πλατύφυλλων (κουμαριές, σχοίνους, ρείκια, κλπ), χαρακτηρίζεται ως δασική από το άρθρο 3 παρ.2 Ν. 998/79. Ούτε άλλωστε απαιτείται ο καθ' όρια προσδιορισμός της εκχερσωθείσας εκτάσεως, εφόσον δεν ανακύπτει ζήτημα ταυτότητας της δασικής εκτάσεως. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το συνδυασμό σκεπτικού και διατακτικού της προσβαλλόμενης αποφάσεως, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πατρών, που δίκασε ως Εφετείο, δέχτηκε, μετά την αναιρετικά ανέλεγκτη εκτίμηση και αξιολόγηση των αναφερομένων αποδεικτικών μέσων, τα εξής: "Με το υπ' αριθμ. .......... πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής του Δασάρχη Πατρών, διατάχθηκε η αποβολή του κατηγορουμένου από εδαφική έκταση 1453 τετραγωνικών μέτρων ευρισκομένη στη θέση "........" της κτηματικής περιφέρειας ......... της τότε Κοινότητας Πλατανόβρυσης Πατρών και συνορευομένη βόρεια με αγρό ..........., νότια με αγροτικό δρόμο και πέραν αυτού με δημόσια δασική έκταση, ανατολικά με αγρό του κατηγορουμένου και δυτικά με αγροτικό δρόμο. Η αποβολή του αυτή από την ανωτέρω έκταση έγινε με την αιτιολογία ότι η ανωτέρω έκταση ήταν ανέκαθεν δημόσια δασική έκταση καλυπτομένη εξ ολοκλήρου από κουμαριές, σχίνα και άλλη θαμνώδη δασική βλάστηση και ότι ο κατηγορούμενος την εκχέρσωσε με γεωργικό μηχάνημα, τον Αύγουστο του έτους 1989. Κατά του ανωτέρω πρωτοκόλλου, ο κατηγορούμενος άσκησε ενώπιον του Ειρηνοδικείου Φαρρών την από 20-10-1989 ανακοπή του, η οποία απορρίφθηκε ως κατ' ουσίαν αβάσιμη, για τους προαναφερόμενους λόγους, με την υπ' αριθμ. 9/1990 απόφαση του ανωτέρω Δικαστηρίου. Την απόφαση αυτή προσέβαλε ο κατηγορούμενος, με την από 2-10-1990 έφεσή του, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, το οποίο, με την υπ' αριθμ. 446/1991 απόφασή του, δέχθηκε τυπικά την έφεση και την απέρριψε κατ' ουσίαν, με την ίδια προαναφερθείσα αιτιολογία της εκκαλουμένης, η οποία είχε επικυρώσει το πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής. Σημειωτέον ότι, μετά την εκχέρσωση της επίδικης εκτάσεως ο κατηγορούμενος είχε οργώσει αυτήν και είχε φυτεύσει φυτώρια αχλαδιών και ελαιοδένδρων (Βλ. σκεπτικό της πρωτόδικης αποφάσεως που εκδόθηκε μετά την διενέργεια θεωρήσεως από την εκδόσασα την απόφαση Ειρηνοδίκη). Μετά ταύτα με την υπ' αριθμ. ....... απόφαση της Δασάρχου Πατρών που ενεργούσε κατ' εντολήν του Νομάρχη Αχαΐας, η οποία απόφαση δημοσιεύθηκε στην Κοινότητα Πλατανόβρυσης στις ........ και δημοσιεύθηκε στο Φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (τεύχος Δ'), κηρύχθηκε αναδασωτέα η επίδικη έκταση με σκοπό την επανίδρυση με φυσική αναγέννηση της δασικής βλάστησης. Παρά το γεγονός όμως, ότι ο κατηγορούμενος εγνώριζε ότι είχε κηρυχθεί αναδασωτέα η επίδικη έκταση, με την προεκτεθείσα, δημοσιευθείσα στην Κοινότητα Πλατανόβρυσης, απόφαση της Δασάρχου Πατρών, από την οποία έκταση και είχε αποβληθεί νομίμως, μετά την απόρριψη των ενδίκων μέσων που είχε ασκήσει κατά του πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής, εντούτοις, ενεργώντας με πρόθεση και προκειμένου να διεκδικήσει δικαιώματα κυριότητας επ' αυτής, προέβη στις 29-6-2000 σε παράνομη επανακαλλιέργεια και περιποίηση των οπωροφόρων δένδρων (50) και των είκοσι (20) ελαιοδένδρων που είχε φυτεύσει κατά το έτος 1989 (μετά την πρώτη εκχέρσωση) εντός της επίδικης εκτάσεως των 1453 τ.μ. Η παραπάνω πράξη του προκύπτει ευθέως από την ένορκη κατάθεση του υποβαλόντος την μήνυση δασοφύλακα .........., ο οποίος επισκέφθηκε την επίδικη έκταση και έχει ιδίαν αντίληψη για την μορφή που εμφάνιζε η έκταση αυτή, η οποία (κατάθεση) δεν αντικρούεται από οποιοδήποτεάλλο αποδεικτικό μέσον. Εν όψει των προαναφερομένων, πρέπει να κηρυχθεί ένοχος ο κατηγορούμενος της αποδιδομένης σ' αυτόν αξιόποινης πράξεως του άρθρου 70 παρ. 1 Ν. 998/1979, χωρίς να του αναγνωρισθεί οποιοδήποτε από τα ελαφρυντικά του άρθρου 84 Π.Κ., εν όψει του ότι αυτός, από το έτος 1989, επιδιώκει με επιμονή να αποκτήσει δικαιώματα σε δημόσια έκταση, η οποία δεν του ανήκει και παρά το γεγονός ότι έχει εκδοθεί κατ' αυτού πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής και έχουν απορριφθεί τα ένδικα μέσα που έχει ασκήσει κατ' αυτού". Με βάση αυτά που δέχτηκε η προσβαλλομένη με αριθμό 539/2007 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πατρών, που δίκασε κατ' έφεση και καταδίκασε τον αναιρεσείοντα, σε ποινή φυλάκισης 15 μηνών, την οποία μετέτρεψε σε χρηματική ποινή προς 4.40 ευρώ την ημέρα, καθώς και σε χρηματική ποινή 2.000 ευρώ, για την πράξη της παράνομης εκχέρσωσης δασικής εκτάσεως, που είχε κηρυχθεί αναδασωτέα με την υπ' αριθμό .......... απόφαση του Νομάρχη Αχαίας, (άρθρο 70 παρ. 1 ν. 998/1979), δεν διέλαβε την από τις προαναφερθείσες διατάξεις του Συντάγματος και του Κ.Π.Δ, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Τούτο γιατί ναι μεν διαλαμβάνεται σ' αυτήν, ότι η απόφαση αυτή δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, παρόλο που δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένα το ΦΕΚ στο οποίο δημοσιεύθηκε αυτή, όμως δεν προσδιορίζεται στην προσβαλλόμενη απόφαση, αν η απόφαση του Νομάρχη συνοδευόταν από σχεδιάγραμμα της αναδασωτέας έκτασης, στο οποίο καθορίζονται λεπτομερώς τα όρια, προς αποφυγή σύγχυσης με τα όμορα ιδιωτικά ακίνητα και του οποίου (σχεδιαγράμματος), η δημοσίευση στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως, σε κάθε περίπτωση είναι υποχρεωτική. Επομένως, η απόφαση πρέπει να αναιρεθεί κατά παραδοχή του εκ του άρθρου 510 παρ. 1Δ ΚΠΔ, βάσιμου λόγου αναιρέσεως (ενώ παρέλκει η έρευνα για τους λοιπούς λόγους της) και να παραπεμφθεί η υπόθεση, σύμφωνα με το άρθρο 519 Κ.Π.Δ, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, αφού είναι εφικτή η σύνθεσή του από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, που δίκασαν προηγουμένως.
Για τους λόγους αυτούς
Αναιρεί την υπ' αριθμό 539/2007 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πατρών και
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 15 Ιανουαρίου 2008. Και,
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο, στις 25 Φεβρουαρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ