Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Καθυστέρηση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, Ανώνυμη εταιρία.
Περίληψη:
Παράβαση Ν. 86/1967. Για την πληρότητα της καταδικαστικής αποφάσεως απαιτείται να αναφέρεται μεταξύ άλλων η ιδιότητα του αναιρεσείοντος ως εργοδότη που απασχόλησε μισθωτούς, εάν δε πρόκειται για εταιρική επιχείρηση, που η νομική μορφή της τελευταίας και ποια η θέση του κατηγορουμένου εις αυτήν, ώστε να προκύπτει η υποχρέωσή του για παρακράτηση και απόδοση εισφορών. Προκείμενου για ανώνυμη εταιρεία, που εκπροσωπείται κατά νόμο από το διοικητικό της συμβούλιο πρέπει να αναφέρεται η σχέση του αναιρεσείοντος με αυτό ή αν εκπροσωπεί την εταιρεία κατά το κατά-στατικό. Αναιρεί. Παραπέμπει διότι πρόκειται περί ανωνύμου εταιρείας και ομλεί η απόφαση μόνο περί "εργοδοτών".
Αριθμός 1358/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Βιολέττα Κυτέα-Εισηγήτρια και Γεώργιο Αδαμόπουλο (κωλυομένου του Αρεοπαγίτη Αναστασίου Λιανού), Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 10 Απριλίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Νικολούδη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει τις αιτήσεις των αναιρεσειουσών - κατηγορουμένων 1. Χ1, κατοίκου ... και 2. Χ2, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Νικόλαο Κλάππα, περί αναιρέσεως της 70965/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Με συγκατηγορούμενο τον Χ3.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και οι αναιρεσείουσες-κατηγορούμενες ζητούν την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στις από 27 Ιανουαρίου 2009 δύο αυτοτελείς αιτήσεις τους, που καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 209/2009.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο των αναιρεσειουσών, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκειμένη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Οι από 27-1-2009 αιτήσεις αναιρέσεως των α) Χ1 και β) Χ2, ασκηθείσαι δια δηλώσεως στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στρέφονται κατά της υπ'αριθμ. 70965/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, δικάσαντος κατ'έφεση. Πρέπει, εντεύθεν, να συνεκδικασθούν, λόγω της μεταξύ των προδήλου συναφείας.
Κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του Α.Ν. 86/1967 με τις εις την διάταξη αυτή οριζόμενες αθροιστικώς ποινές τιμωρείται όποιος υπέχει νόμιμη υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών που βαρύνουν τον ίδιο (εργοδοτικών) ασχέτως ποσού, προς τους υπαγομένους στο Υπουργείο Εργασίας κάθε φύσεως Οργανισμούς Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ασφαλίσεως ή ειδικούς Λογαριασμούς και δεν τις καταβάλλει στους οργανισμούς αυτούς εντός ενός μηνός αφότου κατέστησαν απαιτητές, κατά δεν την παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου τιμωρείται για υπεξαίρεση με τις εις την εν λόγω διάταξη προβλεπόμενες αθροιστικώς ποινές όποιος παρακρατεί ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων εις αυτόν (εργατικές), με σκοπό αποδόσεώς των στους ανωτέρω κατά την παράγραφο 1 Οργανισμούς και δεν καταβάλλει ή δεν αποδίδει αυτές προς τους Οργανισμούς αυτούς εντός μηνός αφ'ότου κατέστησαν απαιτητές. Περαιτέρω από τις διατάξεις του άρθρου 26 παράγραφοι 1, 5 του ΑΝ 1846/1951 ως ετροποποιήθη και ισχύει, προκύπτει ότι για την καταβολή των εισφορών των ασφαλισμένων, επί παρεχόντων εξαρτημένη εργασία, ευθύνεται ο εργοδότης, ο οποίος υποχρεούται, κατά την πληρωμή των μισθών, να παρακρατεί τα τμήμα των εισφορών που βαρύνουν τους ασφαλισμένους. Ως εργοδότης κατά τις άνω διατάξεις και κατά το άρθρο 8 παράγραφος 5 του ιδίου ΑΝ 1846/1951, νοείται ένα ή περισσότερα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για λογαριασμό των οποίων προσφέρουν την εργασία τους τα υπαγόμενα στην ασφάλιση πρόσωπα. Κατά το άρθρο 16 του Κανονισμού Ασφαλίσεως ΙΚΑ, ως χρόνος καταβολής των εισφορών ορίζεται το ημερολογιακό τέλος του μηνός εντός του οποίου παρεσχέθη η εργασία ή η υπηρεσία, κατά δε το άρθρο 26 παράγραφος 3 του ΑΝ 1846/1951, ως χρόνος υπολογισμού των εισφορών ορίζεται ο ημερολογιακός μήνας εντός του οποίου παρεσχέθη η εργασία ή η υπηρεσία... Ο υπόχρεος οφείλει να καταβάλει τις εισφορές στο ΙΚΑ, μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επομένου μηνός από τον ανωτέρω οριζόμενο χρόνο. Εξ άλλου η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτουμένη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον εκ του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ λόγον αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σ'αυτήν με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα προκύψαντα από την αποδεικτική διαδικασία πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην εφαρμοσθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη. Κατ'ακολουθίαν αυτών για την πληρότητα της αιτιολογίας της καταδικαστικής αποφάσεως για παράβαση του άρθρου 1 παρ.1, 2 ΑΝ 86/1967, εγκλημάτων τα οποία είναι γνήσια παραλείψεως, συντελούμενα με την παράλειψη από τον εργοδότη της εμπροθέσμου καταβολής των εισφορών μέσα σε τριάντα ημέρες από το ημερολογιακό τέλος κάθε μηνός που παρεσχέθη η εργασία, πρέπει να περιέχονται σ'αυτή τα κρίσιμα περιστατικά για την θεμελίωση των δύο ως άνω αξιοποίνων πράξεων, τα οποία είναι η κατά συγκεκριμένο χρόνο απασχόληση, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ασφαλισμένου στους ως άνω Οργανισμούς προσωπικού και τα χρηματικά ποσά τα οποία, με βάση τις τακτικές αποδοχές του προσωπικού, όφειλε ο κατηγορούμενος εργοδότης να καταβάλει στον Ασφαλιστικό Οργανισμό ως εργοδοτικές ή εργατικές εισφορές και δεν κατέβαλε ή παρακράτησε (Ολ.ΑΠ 1/1996) και αναφορά, επί φυσικού προσώπου, φερομένου ως εργοδότη εκ της ασκήσεως επιχειρήσεως, των πραγματικών περιστατικών από τα οποία να προκύπτει η θέση τούτου στην επιχείρηση αυτή, καθώς και αν πρόκειται για προσωπική ή εταιρική επιχείρηση και ποία η νομική μορφή της τελευταίας και η θέση του κατηγορουμένου σ'αυτήν, ώστε να ανακύπτει υποχρέωσή του για παρακράτηση και απόδοση των εισφορών, μη αρκούντος του χαρακτηρισμού του ως εργοδότου ή ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρικής επιχειρήσεως. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της προσβαλλομένης υπ'αριθμ. 70965/2008 αποφάσεως, που παραδεκτώς συμπληρώνεται με το διατακτικό της, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, δικάζον ως εφετείο, εδέχθη, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση των κατ'είδος αναφερομένων αποδεικτικών μέσων, κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη κρίση του, τα εξής περιστατικά: "Στη ... στις 20-4-2005 οι κατηγορούμενοι τυγχάνοντες εργοδότες της επιχείρησης DILEMA ABEE ασχολουμένη με τη διάθεση πλαστικών και χάρτου έχοντες απασχολήσει κατά τη χρονική περίοδο από ΔΧ/03 έως 2/05 στην επιχείρηση τους προσωπικό με σχέση εξαρτημένης εργασίας με αμοιβή και ασφαλίζονταν στον ΙΚΑ, ενώ είχαν νόμιμη υποχρέωση να καταβάλουν τις βαρύνουσες αυτούς ασφαλιστικές εισφορές (εργοδοτικές) ποσού 14.215,58 ευρώ δεν κατέβαλαν αυτές στον ως άνω οργανισμό, εντός μηνός από τότε που έγιναν απαιτητές, περαιτέρω δε ενώ είχαν παρακρατήσει τις ασφαλιστικές εισφορές των εργασθέντων στην επιχείρησή τους (εργατικές ποσού 7.107,79 ευρώ με σκοπό να τις αποδώσουν στον ως άνω οργανισμό δεν τις κατέβαλαν εντός του μηνός κατά τον οποίο έγιναν απαιτητές. Το Δικαστήριο ωστόσο κρίνει ότι οι κατηγορούμενοι δεν ωθήθηκαν στην πράξη αυτή από ταπεινά αίτια, ενόψει των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπιζαν σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η εταιρία κηρύχθηκε σε πτώχευση και για το λόγο αυτό πρέπει να τους αναγνωριστεί το ελαφρυντικό του άρθρου 84 παρ.2 β ΠΚ". Με βάση τις παραδοχές αυτές το άνω Τριμελές Πλημμελειοδικείο εκήρυξε ενόχους τους κατηγορουμένους με ελαφρυντικά άρθρου 84 παρ.2β' του ότι: "Στην ... την 20-4-05 τυγχάνοντας εργοδότης της επιχείρησης με την επωνυμία DILEMA ΑΒΕΕ και ΑΜΕ ... (ΑΓΜ ...) Υποκατάστημα ..., είδος επιχείρησης ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ-ΧΑΡΤΟΥ μαζί με τον ως ανωτέρω συγκατηγορούμενο και έχοντας απασχολήσει κατά τη χρονική περίοδο ΔΧ/03 έως 02/05 στην επιχείρησή του προσωπικό με σχέση εξαρτημένης εργασίας με αμοιβή, που ασφαλιζόταν στο 'Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όφειλε για την ασφάλιση του άνω προσωπικού να καταβάλει στο ΙΚΑ τις κατωτέρω εισφορές ποσού 21.323,37 ευρώ μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα για τις Δημόσιες Υπηρεσίες του επόμενου μήνα, εκείνου μέσα στον οποίο παρασχέθηκε η εργασία. Για τη μη καταβολή των εισφορών αυτών συντάχθηκε η με αριθμό ... ΠΕΕ, στην οποία αναγράφονται μισθωτοί με ύψος αποδοχών 56.025,70 ευρώ συνολικά 1. 'Εχοντας νόμιμη υποχρέωση καταβολής των βαρυνουσών (ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΩΝ) ασφαλιστικών εισφορών (και ποσό για το Ειδικό Λογ/σμό Δώρου Χριστουγέννων και Πάσχα των απασχοληθέντων οικοδόμων βάσει των ημερών απασχόλησης), ποσού 14.215,58 ευρώ, δεν κατέβαλε αυτές στον άνω Οργανισμό μέσα στο μήνα κατά τον οποίο οι εισφορές έγιναν απαιτητές. 2. 'Εχοντας παρακρατήσει τις ασφαλιστικές εισφορές των εργασθέντων στην επιχείρηση του (ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ) ποσού 7.107,79 ευρώ με σκοπό να αποδώσει αυτές στον άνω Οργανισμό, δεν τις κατέβαλε σ'αυτόν μέσα στο μήνα κατά τον οποίο έγιναν απαιτητές, κατέστη γι'αυτές τιμωρητέος για υπεξαίρεση". Επέβαλε εις εκάστην των νυν αναιρεσειουσών συνολική ποινή φυλακίσεως επτά (7) μηνών, την οποίαν ανέστειλεν επί τριετίαν δια την Χ1 και μετέτρεψε προς πέντε (5) ευρώ ημερησίως για την Χ2. Με αυτά που εδέχθη το ανωτέρω δικαστήριο δεν διέλαβε στην απόφασή του ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία και δη ως προβλέπεται από το Σύνταγμα και τον ΚΠΔ. Ειδικότερα μολονότι πρόκειται για εταιρική επιχείρηση και όχι ατομική τοιαύτη δεν εκτίθενται ούτε στο σκεπτικό ούτε στο διατακτικό της αποφάσεως πραγματικά περιστατικά, από τα οποία να προκύπτει η ιδιότης και η θέση των αναιρεσειουσών στην ανώνυμη εταιρία, η οποία κατά νόμον εκπροσωπείται από το διοικητικό της συμβούλιο και δεν αναφέρεται αν αυτές ήσαν εκ του καταστατικού της ανωνύμου εταιρίας προβλεπόμενοι ως υπεύθυνοι ή νομίμως ορισθείσαι, ώστε να ανακύπτει νομική υποχρέωσή των, να παρακρατούν τις εισφορές των εργαζομένων και να αποδίδουν αυτές μαζί με τις αντίστοιχες εργοδοτικές της επιχειρήσεως στο ΙΚΑ, αλλ' απλώς αναφέρεται η ιδιότης των ως εργοδοτών, η οποία, όπως ανεφέρθη, δεν αρκεί.
Συνεπώς ο συναφής εκ του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ, λόγος αναιρέσεως αμφοτέρων των αιτήσεων με τον οποίο προβάλλεται η άνω πλημμέλεια της αιτιολογίας της προσβαλλομένης αποφάσεως, είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός, παρελκούσης της ερεύνης του ετέρου λόγου της αναιρέσεως της Χ2 περί υπερβάσεως εξουσίας. Μετά ταύτα πρέπει οι κρινόμενες αιτήσεις αναιρέσεως να γίνουν δεκτές, να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση, ως προς αμφότερες τις αναιρεσείουσες και να παραπεμφθεί η υπόθεση, για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστάς, εκτός εκείνων οι οποίοι εδίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ'αριθμ. 70965/2008 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Και
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 8 Μαΐου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 4 Ιουνίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ