Θέμα
Ποινή συνολική, Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία.
Περίληψη:
Καθορισμός συνολικής ποινής. Βαρυτέρα ποινή τυγχάνει η κάθειρξη έναντι της φυλάκισης ανεξαρτήτως του μεγέθους των. Όταν πρόκειται να καθορισθεί συνολική ποινή μεταξύ ποινής φυλάκισης και κάθειρξης ως ποινή βάσης λαμβάνεται η της κάθειρξης έστω και αν η πρώτη είναι μεγαλύτερης διάρκειας. Αν έχει καθορισθεί κατόπιν συγχώνευσης επί μέρους ποινών, διασπάται και στην ποινή κάθειρξης προσμετρώνται αυτές (ΑΠ 2688/2008, ΑΠ 959/2007, ΑΠ 977/2006). Αναιρείται η απόφαση που έλαβε ως ποινή βάσης την φυλάκιση που είχε καθορισθεί κατά συγχώνευση και ήταν μεγαλύτερη από εκείνη της κάθειρξης (7 έναντι 5 έτη). Παραπέμπει.
Αριθμός 760/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Στ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Παπαηλιού, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή και Γεώργιο Μπατζαλέξη-Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 9 Μαρτίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ρούσσου-Εμμανουήλ Παπαδάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, περί αναιρέσεως της 2705/2009 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών.
Με κατηγορούμενο τον ... κρατούμενου στο κατάστημα Κράτησης ..., που δεν παρέστη στο ακροατήριο.
Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας Εφετών Αθηνών ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 104/11.11.2009 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Εφετείου Αθηνών Βασιλικής Κονδύλη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1665/09.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 94 παρ. 1 του ΠΚ, 505 παρ. 1 και 551 παρ. 1, 2 και 3 του ΚΠΔ προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι, αν πρόκειται να εκτελεσθούν κατά του ίδιου προσώπου περισσότερες αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις για διαφορετικά εγκλήματα που συρρέουν, εφαρμόζονται οι ορισμοί του Ποινικού Κώδικα για τη συρροή, δηλαδή τα άρθρα 94 επ. αυτού, αν δε, μεταξύ των προς εκτέλεση αποφάσεων, υπάρχει και απόφαση που αμετάκλητα έχει καθορίσει συνολική ποινή, για τον καθορισμό της νέας συνολικής ποινής λαμβάνεται ως βάση η καθορισθείσα συνολική ποινή, αν αυτή είναι βαρύτερη από τις ποινές που επιβλήθηκαν με τις άλλες αποφάσεις. Αν όμως η καθορισθείσα συνολική ποινή δεν είναι η βαρύτερη και δεν πρόκειται να αποτελέσει τη βάση της νέας επιμέτρησης, αλλά πρόκειται να συγχωνευθεί με άλλη βαρύτερη, τότε διασπάται και συγχωνεύονται οι επί μέρους ποινές με τον περιορισμό ότι δεν μπορεί να ληφθεί από αυτές μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για το σχηματισμό νέας συνολικής ποινής από αυτό που είχε ληφθεί προηγουμένως. Αν παραβιασθούν οι παραπάνω διατάξεις για τον καθορισμό της συνολικής ποινής, επιτρέπεται αναίρεση στον καταδικασθέντα και τον Εισαγγελέα για τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε` του ΚΠΔ λόγο, καθόσον οι διατάξεις αυτές είναι ουσιαστικές. Εξάλλου, μεταξύ της ποινής προσκαίρου καθείρξεως και εκείνης της φυλακίσεως, βαρύτερη τυγχάνει η πρώτη, ανεξάρτητα αν είναι μικρότερης διάρκειας, με αποτέλεσμα, κατά τον καθορισμό της συνολικής ποινής, σ αυτή, που λαμβάνεται ως ποινή βάσης, προσμετράται η ποινή φυλάκισης, αν δε η τελευταία έχει καθορισθεί κατά συγχώνευση, διασπάται και οι επί μέρους ποινές φυλακίσεως προσμετρώνται στην ποινή της κάθειρξης, για τον καθορισμό συνολικής ποινής. Στην προκειμένη περίπτωση, από τις δικαστικές αποφάσεις και τα λοιπά έγγραφα που υπάρχουν στη δικογραφία, τα οποία παραδεκτώς επισκοπεί ο Άρειος Πάγος, προκειμένου να κρίνει τη βασιμότητα του λόγου της αναίρεσης, προκύπτουν τα ακόλουθα: Ο κατάδικος... καταδικάσθηκε με την 633/2008 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Πειραιώς σε ποινή κάθειρξης πέντε (5) ετών. Με την 1851, 1851α/2009 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών ο ίδιος καταδικάσθηκε σε ποινή φυλακίσεως πέντε (5) ετών και στη συνέχεια στην ποινή αυτή συγχωνεύθηκαν οι ποινές φυλακίσεως των τεσσάρων (4) και τριών (3) ετών, που του είχαν επιβληθεί με την αμέσως προηγουμένη 1850/2009 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου και καθορίσθηκε συνολική ποινή φυλακίσεως (5+1+1) επτά (7) ετών. Με την προσβαλλομένη απόφαση, κατόπιν αναφοράς του Διευθυντού Φυλακών ..., όπου ο κατάδικος εξέτιε τις ανωτέρω ποινές, ο οποίος ζήτησε τη συγχώνευση των συναντώμενων κατά την εκτέλεση ανωτέρων στερητικών της ελευθερίας ποινών, καθορίσθηκε συνολική ποινή, ληφθείσης ως ποινής βάσης εκείνης της συνολικής ποινής φυλάκισης των επτά (7) ετών, στην οποία προσμετρήθηκε η ποινή κάθειρξης των πέντε (5) ετών και καθορίσθηκε συνολική ποινή φυλάκισης (7+2) εννέα (9) ετών, ενώ έπρεπε το Δικαστήριο, κατ ορθή εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων, να προβεί, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, σε διάσπαση της συνολικής αυτής ποινής και στην εκ νέου συγχώνευση όλων των επί μέρους ποινών φυλάκισης που επιβλήθηκαν με τις ανωτέρω αποφάσεις με την ποινή βάσης των πέντε (5) ετών κάθειρξης. Κρίνοντας αντιθέτως το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, εσφαλμένα ερμήνευσε και εφάρμοσε τις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 94 παρ. 1 και 97 του Π.Κ. και 551 παρ. 1 και 2 του ΚΠΔ .
Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως του Εισαγγελέως Εφετών Αθηνών, κατά της 2705/2009 συγχωνευτικής απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, η οποία, παραδεκτώς ασκήθηκε, σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του άρθρου 551 παρ.3 εδαφ. τελευταίο του ΚΠΔ, και για την εκδίκαση της οποίας κλητεύθηκε νόμιμα και εκπρόθεσμα, κατ' άρθ. 551 παρ. 3 ΚΠΔ ο καταδικασθείς (βλ. από 28-12-2009 αποδεικτικό επιδόσεως του ... γραμματέα του Κ.Α.Τ Κ.Ε.Θ), για να παραστεί και δεν παρέστη ούτε εκπροσωπήθηκε, πρέπει να γίνει δεκτή και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, κατά το βάσιμο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε` του ΚΠΔ σχετικό λόγο της αιτήσεως του Εισαγγελέως Εφετών, και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, η σύνθεση του οποίου από δικαστές άλλους, εκτός από αυτούς που δίκασαν προηγουμένως, είναι εφικτή (519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί τη 2705/2009 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Και,
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο πιο πάνω Δικαστήριο, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 20 Απριλίου 2010. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 21 Απριλίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ