Θέμα
Αναρμοδιότητα καθ'ύλη, Αναίρεση υπέρ του νόμου, Ακυρώσεως διαδικασίας αίτηση.
Περίληψη:
Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση αιτήσεως ακυρώσεως της διαδικασίας κατά αποφάσεως του εκ τακτικών δικαστών Μικτού Ορκωτού Εφετείου. Από τις διατάξεις των άρθρων 341, 591 παρ.1, 405 παρ. 3 ΚΠΔ προκύπτει ότι για την εκδίκαση αιτήσεως ακυρώσεως της διαδικασίας κατ’ αποφάσεως του εκ τακτικών δικαστών Μικτού Ορκωτού Εφετείου, με την οποία απορρίφθηκε ως ανυποστήρικτη έφεση κατά καταδικαστικής για κακουργήματα αποφάσεως, αρμόδιο - ακόμη και μετά την λήξη της συνόδου - είναι το εκ τακτικών δικαστών δικαστήριο του Μικτού Ορκωτού Εφετείου και όχι το Πενταμελές Εφετείο, το οποίο σε περίπτωση παραδοχής της αιτήσεως ακυρώσεως, δεν θα μπορούσε να παραπέμψει την υπόθεση στο αρμόδιο για την κατ’ ουσίαν εκδίκαση εκ τακτικών δικαστών ΜΟΕ σε ρητή δικάσιμο, ούτε βεβαίως αορίστως(Ολομ. ΑΠ 5/2005 ΠοινΔικ.8.664, ΝοΒ 53. 1330, Ποιν. Χρον ΝΕ.788 και Δίκη. 36.1235). Η Ολομ. ΑΠ 8/1998 (Ποιν.Χρον. ΜΗ. 882) έκρινε ότι κατ’ ανάλογη εφαρμογή των άρθρων 591 παρ. 1 και 341 ΚΠΔ επιτρέπεται αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας και κατά αποφάσεως που απέρριψε ως ανυποστήρικτη έφεση κατά καταδικαστικής για κακουργήματα αποφάσεως. (Επιμέλεια περίληψης: Ευριπίδης Αντωνίου, επίτιμος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου)
Αριθμός 5/2005
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΠΛΗΡΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γεώργιο Κάπο, Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Νικόλαο Γεωργίλη, Στυλιανό Πατεράκη, Αθανάσιο Κρητικό, Στυλιανό Μοσχολέα και Ρωμύλο Κεδίκογλου, Αντιπροέδρους, Ιωάννη Βερέτσο, Σπυρίδωνα Μπαρμπαστάθη, Νικόλαο Κασσαβέτη, Γεώργιο Ναυπλιώτη, Σταμάτιο Γιακουμέλο, Κωνσταντίνο Μουλαγιάννη, Αλέξανδρο Κασιώλα, Ιωάννη Δαβίλα, Πολύκαρπο Βούλγαρη, Νικόλαο Οικονομίδη, Γεώργιο Σαραντινό, Σπυρίδωνα Κολυβά, Στέφανο Γαβρά, Χρύσανθο Παπούλια, Χρήστο Γεωργαντόπουλο, Χαράλαμπο Αντωνιάδη, Γεώργιο Βούλγαρη, Αθανάσιο Γιωτάκο, Γεώργιο Φώσκολο, Γεώργιο Χλαμπουτάκη, Νίκη Γιαννακάκη, Δημήτριο Κυριτσάκη, Αχιλλέα Νταφούλη, Αναστάσιο-Φιλητά Περίδη, Ανδρέα Μαρκάκη, Ελένη Μαραμαθά, Δημήτριο Κιτρίδη, Αθανάσιο Μπρίλλη, Βασίλειο Ρήγα, Μιχαήλ Μαργαρίτη, Ηρακλή Κωνσταντινίδη, Ιωάννη Παπανικολάου, Φώτιο Καϋμενάκη, Γεώργιο Καράμπελα-Εισηγητή, Μιχαήλ Δέτση και Δημήτριο Κανελλόπουλο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 17 Μαρτίου 2005, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Καίσαρη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για αναίρεση υπέρ του νόμου της 329/2003 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Με κατηγορούμενο τον ........, κάτοικο …., που δεν παρέστη στο ακροατήριο, αφού δεν κλητεύθηκε από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, επειδή πρόκειται για αναίρεση υπέρ του νόμου, η οποία δεν επιδρά στα έννομα συμφέροντα του, σύμφωνα με το άρθρο 505 παρ.2 ΚΠΔ.
Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών με την υπ' αριθμ. 329/2003 απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ζητεί τώρα την αναίρεση της απόφασης αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 11 Ιανουαρίου 2005 αίτησή του, που εγχειρίστηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Αργυρώς Κωνσταντάκη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με αριθμό 52/2005.
Αφού άκουσε τον Αντεισαγγελέα ο οποίος ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτησή του.
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Εισάγεται στην πλήρη Ολομέλεια η 2/11-1-2005 αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για αναίρεση υπέρ του νόμου-λόγω καθύλην αναρμοδιότητας (άρθρο 510 παρ.1 στοιχ.Ζ ΚΠΔ)- της 329/2003 αμετάκλητης αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, με την οποία, κατά παραδοχή της από 19-2-2003 αιτήσεως ακυρώσεως διαδικασίας του κατηγορουμένου ........, ακυρώθηκε η 80-81/2003 απόφαση του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Αθηνών, που είχε απορρίψει ως ανυποστήρικτη έφεσή του και διατάχθηκε νέα συζήτηση της υποθέσεως στο Α' ΜΟΕ Αθηνών κατά τη δικάσιμο της 10-11-2003. Κατά το άρθρο 341 ΚΠΔ η αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας, σε περίπτωση αδυναμίας του κατηγορουμένου, από λόγους ανώτερης βίας ή από άλλα ανυπέρβλητα αίτια, να γνωστοποιήσει εγκαίρως στο δικαστήριο ανυπέρβλητο κώλυμα εμφανίσεώς του και να ζητήσει αναβολή της συζητήσεως, επιτρέπεται μόνο επί πλημμελημάτων για τα οποία εκδόθηκε ανέκκλητη απόφαση και εισάγεται για εκδίκαση στο δικαστήριο που δίκασε, το οποίο αποφασίζει αμετάκλητα. Εξάλλου κατά το άρθρο 501 παρ.1 του ίδιου κώδικα, αν κατά τη συζήτηση της εφέσεως ο εκκαλών δεν εμφανιστεί, η έφεση απορρίπτεται ως ανυποστήρικτη, εφαρμόζεται δε ανάλογα η διάταξη του άρθρου 341. Από την παραπομπή στο τελευταίο αυτό άρθρο έπεται ότι και η διάταξη του άρθρου 501 παρ.1 είχε υπόψη μη εμφανισθέντα εκκαλούνται επί πλημμελημάτων. Για τα κακουργήματα δεν υπήρχε ούτε υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη. Η παράλειψη αυτή εξηγείται από το ότι αρχικά, κατά των αποφάσεων που εκδίδονταν επί κακουργημάτων, δεν προβλεπόταν έφεση, άρα δεν υπήρχε περίπτωση απόρριψης αυτής ως ανυποστήρικτης. Γι'αυτό ο νομοθέτης, για την περίπτωση αυτή, δεν αντιμετώπισε το ενδεχόμενο αδυναμίας γνωστοποιήσεως από τον εκκαλούντα του τυχόν ανυπέρβλητου κωλύματος εμφανίσεώς του. Μετά την καθιέρωση όμως, με το ν.969/1979 δεύτερου βαθμού δικαιοδοσίας και επί κακουργημάτων, τέτοιο ενδεχόμενο ανακύπτει και γίνεται πλέον δεκτό ότι, κατ'ανάλογη εφαρμογή των άρθρων 591 παρ.1 και 341 ΚΠΔ, επιτρέπεται αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας και κατά της αποφάσεως που απέρριψε ως ανυποστήρικτη έφεση κατά καταδικαστικής για κακούργημα αποφάσεως (Ολ.ΑΠ 8/1998). Εξάλλου κατά τη διάταξη του άρθρου 405 παρ.3 ΚΠΔ, αίτηση για ακύρωση της διαδικασίας ή της αποφάσεως μικτού ορκωτού δικαστηρίου σύμφωνα με το άρθρο 341 ή 430, επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση καταδίκης συναιτίου για συναφή πράξη σε βαθμό πλημμελήματος που τελέστηκε από αυτόν' η σχετική αίτηση εκδικάζεται από τους τακτικούς δικαστές. Από τη διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με όσα προεκτέθηκαν, συνάγεται ότι για την εκδίκαση αιτήσεως ακυρώσεως της διαδικασίας κατά αποφάσεως του εκ τακτικών δικαστικών μικτού ορκωτού εφετείου, με την οποία απορρίφθηκε ως ανυποστήρικτη έφεση κατά καταδικαστικής για κακούργημα αποφάσεως, αρμόδιο-ακόμη και μετά τη λήξη της συνόδου- είναι το εκ τακτικών δικαστών δικαστήριο του μικτού ορκωτού εφετείου και όχι το πενταμελές εφετείο. Η άποψη αυτή ενισχύεται από το ότι, σύμφωνα με το άρθρο 341 παρ.2 εδάφιο προτελευταίο του ΚΠΔ, αν η αίτηση ακυρώσεως γίνει δεκτή, ακυρώνεται η προσβαλλόμενη απόφαση και διατάσσεται νέα συζήτηση της υποθέσεως σε ρητή δικάσιμο, κατά την οποία ο κατηγορούμενος οφείλει να προσέλθει χωρίς να κλητευθεί Προσδιορισμός όμως της υποθέσεως σε ρητή δικάσιμο είναι νοητός μόνο ενώπιον του ίδιου δικαστηρίου. 'Ετσι το πενταμελές εφετείο, σε περίπτωση παραδοχής της αιτήσεως ακυρώσεως, δεν θα μπορούσε να παραπέμψει την υπόθεση στο αρμόδιο για την κατ'ουσίαν εκδίκαση εκ τακτικών δικαστών μικτό ορκωτό εφετείο σε ρητή δικάσιμο ούτε βεβαίως αορίστως. Επομένως το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, το οποίο με την 329/2003 αμετάκλητη απόφαση ακύρωση την 80-81/2003 απόφαση του εκ τακτικών δικαστών Μικτού Ορκωτού Εφετείου Αθηνών, με την οποία είχε αποφανθεί ως ανυποστήρικτη έφεση του εκκαλούντος ....... κατά της καταδικαστικής για κακούργημα 48-54/1993 αποφάσεως του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αμφίσσης και όρισε, για την κατ'ουσίαν εκδίκαση της εφέσεως, ρητή δικάσιμο ενώπιον του Α' ΜΟΕ Αθηνών τη 10-11-2003, αναρμοδίως επιλήφθηκε και εκδίκασε την αίτηση ακυρώσεως και Συνεπώς κατά τον βάσιμο, από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Ζ ΚΠΔ, μοναδικό λόγο αναιρέσεως του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, πρέπει να αναιρεθεί υπέρ του νόμου η προαναφερόμενη απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών.
Για τους λόγους αυτούς
Αναιρεί υπέρ του νόμου την 329/2003 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Και
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Μαίου 2005. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 19 Μαίου 2005.