Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Απάτη, Υπέρβαση εξουσίας, Απόπειρα, Χρηματική ικανοποίηση.
Περίληψη:
Απόπειρα απάτης. Λόγοι αναίρεσης : α) Έλλειψη αιτιολογίας - Εμφάνισε κλεμμένη επιταγή προς πληρωμή, β) Υπέρβαση εξουσίας - Ισχυρισμός ότι άλλη εταιρεία παραστάθηκε στον πρώτο βαθμό ως πολιτικώς ενάγουσα και της επιδικάσθηκε χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης και στο δεύτερο βαθμό, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 502 παρ. 1 ΚΠΔ, επιδικάσθηκε σε άλλη εταιρεία χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.
Αριθμός 1843/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου Γεωργίου Σαραντινού), ορισθέντα με την 57/1.4.2008 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη, Ανδρέα Τσόλια, Ιωάννη Παπουτσή - Εισηγητή και Νικόλαο Ζαΐρη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 13 Μαΐου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Δημητρίου - Πριάμου Λεκκού (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ1, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Περικλή Σταυριανάκη, περί αναιρέσεως της 3620/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών. Με πολιτικώς ενάγουσα την ομόρρυθμη εταιρεία με την επωνυμία "...... ΟΕ", που εδρεύει στην ..... Σύρου και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία στο ακροατήριο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Νικόλαο Παπαστεφανάκη. Το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 28.5.2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1060/2007.
Αφού άκουσε Τους πληρεξούσιους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά, καθώς και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και μη εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως της καταδικαστικής αποφάσεως, κατά το άρθρο 510 παρ. 1 Δ ΚΠΔ, υπάρχει όταν περιέχονται σ' αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, για το οποίο εκηρύχθη ένοχος ο κατηγορούμενος, οι αποδείξεις από τις οποίες προέκυψαν τα περιστατικά και, τέλος, οι σκέψεις και οι συλλογισμοί, βάσει των οποίων έγινε η υπαγωγή τους στην ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας α) είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό της αποφάσεως που αποτελούν ενιαίο σύνολο, και β) αρκεί να μνημονεύονται τα αποδεικτικά μέσα γενικώς κατ' είδος, χωρίς να είναι ανάγκη να εκτίθεται τι προέκυψε χωριστά από τον καθένα, αρκεί να συνάγεται ότι το δικαστήριο έλαβε υπόψη του και συνεκτίμησε όλα ανεξαιρέτως και όχι μερικά από αυτά.
Στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλομένη υπ' αριθ. 3620/2007 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Αθηνών και μετά από συνεκτίμηση όλων των αποδεικτικών μέσων που κατ' είδος μνημονεύονται, ο αναιρεσείων καταδικάστηκε σε ποινή φυλακίσεως δέκα (10) μηνών, ανασταλείσα επί τριετία, για την αξιόποινη πράξη της απόπειρας απάτης, δεχθέντος ειδικότερα του Δικαστηρίου, ανελέγκτως, τα παρακάτω πραγματικά περιστατικά: Ο κατηγορούμενος, έχοντας αποφασίσει να εκτελέσει το αδίκημα της απάτης, επιχείρησε στις 2.5.2001 πράξη που περιέχει τουλάχιστον αρχή εκτελέσεως του πλημμελήματος αυτού. Συγκεκριμένα, έχοντας στην κατοχή του την με αριθμό .... επιταγή της τράπεζας "ALPHA-BANK" που είχε εκδοθεί στην .... Σύρου την 1.5.2001 από την "....... ΟΕ", χάριν καταβολής οφειλομένου τιμήματος 2.266.863 δρχ. στην, σε διαταγή δικαιούχου "ΔΕΛΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΩΓΟΥ ΑΕ", που με τη σειρά της φερόταν να την είχε οπισθογραφήσει προς την "ΔΕΛΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΑΕ", που και αυτή φερόταν να την έχει οπισθογραφήσει, εμφάνισε αυτήν, στις 2.5.01, σε υποκατάστημα της πληρώτριας Τράπεζας στην Κηφισιά Αττικής, προς πληρωμήν, προσποιούμενος ότι είναι ο τελευταίος κομιστής αυτής. Το σκοπό του, όμως, αυτό δεν πέτυχε από λόγους ανεξάρτητους της θελήσεώς του και συγκεκριμένα διότι είχε δηλωθεί κλοπή της επιταγής αυτής και ο υπάλληλος της πληρώτριας Τράπεζας αρνήθηκε να την πληρώσει. Όταν ο κατηγορούμενος αντιλήφθηκε ότι ο υπάλληλος της Τράπεζας προσπαθούσε να έλθει σε επικοινωνία με τους προηγούμενους οπισθογράφους, τράπηκε σε φυγή, αφήνοντας στο γραφείο του υπαλλήλου την ταυτότητά του, από την οποία και εντοπίστηκε. Η επιταγή αυτή, όπως αναφέρθηκε, είχε κλαπεί μαζί με άλλες, μία των οποίων ο κατηγορούμενος είχε εισπράξει από το ίδιο υποκατάστημα τις προηγούμενες ημέρες (27.4.2001). Ο κατηγορούμενος γνώριζε ότι της επιταγής αυτής δεν ήταν νόμιμος κομιστής, αφού, όπως και ο ίδιος δέχθηκε απολογούμενος στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, καμμιά συναλλαγή δεν είχε με την φερόμενη ως τελευταία οπισθογράφο, που να δικαιολογεί την απ' αυτόν κατοχή της. Άλλωστε οι επιταγές αυτές εκλάπησαν πριν περιέλθουν στα χέρια της εταιρείας σε διαταγή της οποίας εκδόθηκαν. Γίνεται λοιπόν φανερό ότι οι επί της επιταγής οπισθογραφήσεις δεν είχαν τεθεί από τους νόμιμους εκπροσώπους των προαναφερομένων εταιρειών, γεγονός που ενισχύεται και από το ότι οι σφραγίδες με την επωνυμία τους που είχαν τεθεί ήταν λανθασμένες καθόσον το αναγραφόμενο ΑΦΜ δεν ανήκε σ' αυτές. Ενόψει όλων αυτών, αφού ο κατηγορούμενος γνώριζε ότι δεν ήταν νόμιμος κομιστής της επιταγής, συνάγεται ότι εν γνώσει του παρέστησε ψευδώς στους αρμόδιους υπαλλήλους της πληρώτριας τράπεζας ότι είναι νόμιμος κομιστής αυτής, με σκοπό να τους παραπλανήσει και να του καταβάλουν το ποσό αυτής, επιχειρώντας να αποκομίσει ο ίδιος παράνομο περιουσιακό όφελος με αντίστοιχη βλάβη άλλου και συγκεκριμένα της εκδότριας αυτής "..... ΟΕ", ενόψει του ότι, όπως αποδείχθηκε, αυτή εκδόθηκε χάριν καταβολής, υπό την έννοιαν ότι η οφειλή του υποχρέου αποσβέννυται, μόνο στην περίπτωση εξοφλήσεως αυτής στη νόμιμο δικαιούχο ή στον προς τούτο εντεταλμένο απ' αυτήν. Ενόψει όλων αυτών προκύπτει ότι, με τη συμπεριφορά του κατηγορουμένου, στοιχειοθετείται πλήρως η αποδιδομένη πράξη κατά την αντικειμενική της και την υποκειμενική της υπόσταση. Πρέπει λοιπόν να κηρυχθεί ένοχος, με τις ελαφρυντικές περιστάσεις του άρθρου 84 παρ. 2α, αφού μέχρι την τέλεση της αποδιδομένης πράξεως έζησε έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και εν γένει κοινωνική ζωή. Εξάλλου, όπως προαναφέρθηκε, αμέσως ζημιωθείσα από την άδικη πράξη του κατηγορουμένου είναι η εκδότρια της επιταγής "......ΟΕ", η οποία ενεχόταν για το χρέος της, μέχρι να καταβληθεί το ποσό της επιταγής στη νόμιμη δικαιούχο. Επομένως, μόνο αυτή δικαιούται στην άσκηση της πολιτικής αγωγής, η οποία και πρέπει να γίνει δεκτή κατά τα παρακάτω αναλυτικά αναφερόμενα. Αντιθέτως, δεν νομιμοποιούνται στην άσκηση πολιτικής αγωγής: 1) η "ΔΕΛΤΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΕ", 2) η "ΔΕΛΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΑΕ" και 3) η "ΔΕΛΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΩΤΟΥ ΑΕ", που δήλωσαν παράσταση πολιτικής αγωγής, για τις οποίες πρέπει να απορριφθούν οι αγωγές τους ως απαράδεκτες και συνακόλουθα έπρεπε να αποβληθούν της διαδικασίας". Με αυτά που δέχθηκε η προσβαλλομένη απόφαση διέλαβε την από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού αναφέρει σε αυτήν με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συνιστούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος της απόπειρας απάτης, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά και τους νομικούς συλλογισμούς, με βάση τους οποίους υπήγαγε τα περιστατικά αυτά στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις που εφάρμοσε, ήτοι των άρθρων 26 παρ. 1, 27 παρ. 1, 42 παρ. 1 και 386 παρ. 1 ΠΚ. Επισημαίνεται ότι, παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα, η αιτιολογία της προσβαλλομένης εκτείνεται και στη γνώση του αναιρεσείοντος κατηγορουμένου, ότι δεν ήταν νόμιμος κομιστής της επιταγής και ότι εν γνώσει αυτού του περιστατικού, διαβεβαιώνοντας ψευδώς, περί του αντιθέτου, τους υπαλλήλους της πληρώτριας τράπεζας, προσεπάθησε να την εισπράξει και να αποκομίσει συνακόλουθα παράνομο περιουσιακό όφελος.
Συνεπώς, ο εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠοινΔ πρώτος λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλονται αντίθετες αιτιάσεις, είναι αβάσιμος και απορριπτέος.
ΙΙ. Με τον δεύτερο λόγο της ένδικης αίτησης αναίρεσης, προβάλλεται η αιτίαση ότι το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Αθηνών, υπερέβη την εξουσία του με το να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης στην εταιρεία "..... ΟΕ", κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 502 παρ. 1 ΚΠοινΔ, ενώ πρωτοδίκως είχε παραστεί και συνακόλουθα της είχε επιδικασθεί χρηματική ικανοποίηση, η εταιρεία "..... ΟΕ". Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος διότι, όπως προκύπτει από το διατακτικό της προσβαλλομένης απόφασης, επιδικάστηκε χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ύψους 44 ευρώ, στην εταιρεία "......ΟΕ" και όχι στην εταιρεία ".......ΟΕ". Ο περαιτέρω ισχυρισμός ότι, εφόσον στο δεύτερο βαθμό, δεν εμφανίστηκε κάποια εταιρεία να ζητήσει την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης, δεν θα έπρεπε η προσβαλλομένη να επιδικάσει τέτοια ικανοποίηση, είναι αβάσιμος, ενόψει της προαναφερθείσας διάταξης του άρθρου 502 παρ. 1 ΚΠοινΔ, που επιβάλλει την υποχρέωση αυτή, σε περίπτωση απουσίας του πολιτικώς ενάγοντος, στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο.
Συνεπώς, ο εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Η' ΚΠοινΔ δεύτερος λόγος της ένδικης αίτησης αναίρεσης, με τον οποίο προβάλλονται αντίθετες αιτιάσεις, είναι αβάσιμος και απορριπτέος.
Μετά από αυτά και μη υπάρχοντος ετέρου λόγου προς έρευνα, πρέπει η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης να απορριφθεί στο σύνολό της και να καταδικαστεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ. 1 ΚΠοινΔ), καθώς και στη δικαστική δαπάνη της νομίμως παραστάσης πολιτικώς ενάγουσας εταιρείας με την επωνυμία "...... ΟΕ" (άρθρο 176 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την υπ' αριθ. 346/2007 αίτηση του Χ1, για αναίρεση της υπ' αριθ. 3620/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Αθηνών. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα, εκ διακοσίων είκοσι (220) ευρώ και στη δικαστική δαπάνη της νομίμως παραστάσης πολιτικώς ενάγουσας εταιρείας με την επωνυμία "...... ΟΕ", εκ πεντακοσίων (500) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 30 Μαΐου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 16 Ιουλίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ