Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Υπέρβαση εξουσίας, Κατηγορούμενος, Αναλογικότητας αρχή.
Περίληψη:
Άρθρο 470 ΚΠΔ. Εάν υπάρχει χειροτέρευση της θέσεως του κατηγορουμένου, τότε υπάρχει υπέρβαση εξουσίας. Αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 § 1 εδ. β' Συντάγματος). Πότε υπάρχει απόλυτη ακυρότητα από την παραβίασή της. Όταν το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, αφού έπαυσε οριστικά για μια μερικότερη πράξη, επέβαλε την αυτή με το πρωτόδικο ποινή φυλακίσεως, μείωσε όμως τη χρηματική ποινή, δεν χειροτέρευσε τη θέση του κατηγορουμένου. Απορρίπτει αίτηση αναίρεσης.
Αριθμός 727/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Δημάδη, Βιολέττα Κυτέα - Εισηγήτρια, Γεώργιο Αδαμόπουλο και Αικατερίνη Βασιλακοπούλου - Κατσαβριά, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 19 Φεβρουαρίου 2010, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευτέρπης Κουτζαμάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ..., που εκπροσωπήθηκε από την πληρεξουσία δικηγόρο του Αικατερίνη Χαρίση, περί αναιρέσεως της 1528/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ιωαννίνων. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ιωαννίνων, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 10.9.2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1365/2009.
Αφού άκουσε Τον πληρεξουσία δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά, καθώς και την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκειμένη αίτηση αναιρέσεως.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατ' άρθρον 470 ΚΠΔ "Στην περίπτωση που ασκήθηκε ένδικο μέσον εναντίον καταδικαστικής απόφασης από εκείνον που καταδικάσθηκε ή υπέρ αυτού, δεν μπορεί να γίνει χειρότερη η θέση του είτε να ανακληθούν τα ευεργετήματα που δόθηκαν με την απόφαση που προσβάλλεται .........", η παραβίαση δε της άνω διατάξεως ιδρύει τον εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Η ΚΠΔ λόγον αναιρέσεως της υπερβάσεως εξουσίας. Χειροτέρευση της θέσεως του κατηγορουμένου - εκκαλούντος επέρχεται και όταν το δικαστήριο, το οποίο κρίνει επί ενδίκου μέσου που ήσκησε ο ίδιος ή ησκήθη υπέρ αυτού, παρά το ότι εκήρυξε αθώο ή έπαυσε την κατηγορία οριστικώς δι' έν από τα κεφάλαιά της ή για μερικότερες πράξεις του εξακολουθούντος εγκλήματος για το οποίο είχε καταδικασθεί πρωτοδίκως, διετήρησε την ιδία ποινή. Η εκ της άνω διατάξεως πηγάζουσα αρχή της μη χειροτερεύσεως της θέσεως του εκκαλούντος δεν παραβιάζεται επί εξακολουθούντος εγκλήματος, όταν η για το τελευταίο αυτό επιβληθείσα από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο ποινή είναι μικροτέρα εκείνης, η οποία κατεγνώσθη από την πρωτόδικο απόφαση, καίτοι δηλαδή το δευτεροβάθμιο δικαστήριο διατηρεί το ίδιο ύψος για την ποινή μόνο της φυλακίσεως, αλλά μειώνει την χρηματική ποινή. Εξάλλου, η αρχή της αναλογικότητος αναγνωρίζεται ήδη με το άρθρο 25 παρ. 1 εδ. β' του Συντάγματος (όπως το άρθρο αυτό ισχύει από 18.4.2001, μετά την αναθεώρηση από την Ζ' Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων), κατά το οποίο οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν, κατά το Σύνταγμα, να επιβληθούν στα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου, πρέπει να προβλέπονται είτε απ' ευθείας από το Σύνταγμα, είτε από τον νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητος. Η παραβίαση της αρχής αυτής πρέπει να ερευνάται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση ενόψει και του ύψους της ποινής, που έχει επιβληθεί, ή της μικρής ή μεγάλης απαξίας της αξιοποίνου πράξεως, εφόσον και αυτή αποτελεί έν από τα κριτήρια, των οποίων η συνεκτίμηση διαμορφώνει την κρίση του δικαστηρίου, για την υπέρβαση ή μη της ως άνω αναλογικότητος (Ολ. ΑΠ 14/2001). Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη υπ' αριθμ. 1528/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ιωαννίνων, δικάσαντος κατ' έφεση, τούτο τον αναιρεσείοντα κατηγορούμενο ... κατεδίκασε για παράβαση του άρθρου μόνου του Α.Ν. 690/1945, πράξη τελεσθείσα κατ' εξακολούθηση και, αφού έπαυσε οριστικώς, λόγω παραγραφής, την ποινική δίωξη κατ' αυτού δια μία μερικοτέρα πράξη, του επέβαλε ποινή φυλακίσεως πέντε (5) μηνών (ανασταλείσα επί τριετίαν) και χρηματική ποινή επτά χιλιάδων (7000). Ο αναιρεσείων αιτιάται με τους σχετικούς λόγους αναιρέσεώς του, ότι το δευτεροβάθμιο δικαστήριο υπερέβη την εξουσία του, με την χειροτέρευση της θέσεως του κατηγορουμένου, επήλθε δε, εξ αυτού, κατ' εκτίμηση, και απόλυτη ακυρότης, λόγω παραβιάσεως της αρχής της αναλογικότητος, διότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είχε επιβάλλει την αυτή ποινή φυλακίσεως των πέντε (5) μηνών δια της υπ' αριθμ. 280/2008 αποφάσεως του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Ιωαννίνων. Όμως, όπως προκύπτει από την επίσης παραδεκτή επισκόπηση της τελευταίας αυτής (πρωτοδίκου) αποφάσεως, αυτή επέβαλε μεν ποινή φυλακίσεως πέντε (5) μηνών, χρηματική δε ποινή εννέα χιλιάδων (9000) ευρώ, ήτοι η επιβληθείσα ποινή πρωτοδίκως είναι μεγαλυτέρα της ποινής που επέβαλε η προσβαλλομένη απόφαση, των πέντε (5) μηνών και επτά χιλιάδων (7000) ευρώ, λαμβάνουσα καταφανώς υπ' όψη της κατά την επιμέτρηση της ποινής το γεγονός της οριστικής παύσεως της ποινικής διώξεως για την μία μερικοτέρα πράξη.
Κατ' ακολουθίαν αυτών, οι λόγοι αναιρέσεως περί υπερβάσεως εξουσίας και απολύτου ακυρότητος, εκ της χειροτερεύσεως της θέσεως του κατηγορουμένου και της παραβιάσεως της αρχής της αναλογικότητος, είναι αβάσιμοι και πρέπει να απορριφθούν. Μετά ταύτα, και μη υπάρχοντος ετέρου λόγου προς εξέταση, η κρινομένη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της, καταδικασθεί δε ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ. 1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την υπ' αριθμ. 2/10 Σεπτεμβρίου 2009 αίτηση του ..., για αναίρεση της υπ' αριθμ. 1528/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ιωαννίνων. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα εκ διακοσίων είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα 12 Μαρτίου 2010. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 16 Απριλίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ