Θέμα
Ψευδής υπεύθυνη δήλωση, Αναβολής αίτημα, Ακροάσεως έλλειψη.
Περίληψη:
Καταδικαστική απόφαση για παράβαση άρθρου 5 §§ 2-1 Ν. 651/1977 (ψευδής δήλωση). Έλλειψη ακροάσεως από την μη απάντηση σε αίτημα αναβολής για κρείσσονες αποδείξεις (για να κληθούν ουσιώδεις μάρτυρες). Αναιρεί και παύει οριστικά ποινική δίωξη λόγω παραγραφής.
Αριθμός 1013/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Θεοδώρα Γκοΐνη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Ιωάννη Παπαδόπουλο, Ιωάννη Γιαννακόπουλο-Εισηγητή και Ανδρέα Ξένο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 21 Απριλίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικόλαου Παντελή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση της αναιρεσείουσας - κατηγορουμένης ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Αθανάσιο Ψάλτη, περί αναιρέσεως της 1354/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Λάρισας.
Με πολιτικώς ενάγουσα την... που δεν παρέστη.
Το Τριμελές Εφετείο Λάρισας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και η αναιρεσείουσα - κατηγορούμενη ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 4 Ιανουαρίου 2010 αίτησή της αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 117/2010.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο της αναιρεσείουσας, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά, καθώς και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως και να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη κατά της αναιρεσείουσας, λόγω παραγραφής.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Β' του ΚΠοινΔ, λόγος αναιρέσεως της αποφάσεως είναι και η έλλειψη της ακροάσεως κατά το άρθρο 170 παρ. 2, η οποία επιφέρει ακυρότητα της διαδικασίας. Η ακυρότητα αυτή επέρχεται κατά τη διάταξη του άρθρου 170 παρ. 2 στοιχ. α' του ΚΠΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 παρ. 7 του ν. 1941/1991, στην περίπτωση που ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορος του ζήτησαν να ασκήσουν δικαίωμα που ρητά τους παρέχεται από το νόμο και το δικαστήριο τους αρνήθηκε ή παρέλειψε να αποφανθεί για τη σχετική αίτηση. Τέτοιο δικαίωμα είναι και αυτό του κατηγορουμένου, σύμφωνα με το άρθρο 352 παρ. 3 του ΚΠοινΔ, για κρείσσονες αποδείξεις και συγκεκριμένα για κλήση ουσιωδών μαρτύρων. Η παραδοχή ή μη τέτοιου αιτήματος του κατηγορουμένου απόκειται στην κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, το οποίο, όμως, οφείλει να απαντήσει στο αίτημα αυτό, αιτιολογώντας την απόφαση του, άλλως, αν αρνηθεί ή παραλείψει ν' αποφανθεί, δημιουργείται έλλειψη ακροάσεως. Για να επέλθει, όμως, από την τελευταία, κατά το άρθρο 170 παρ. 2 ΚΠοινΔ ακυρότητα της διαδικασίας απαιτείται να υποβληθεί σαφές και ορισμένο αίτημα από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορο του.
Στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη υπ' αριθ. 1354/2009 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Λάρισας, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, η αναιρεσείουσα καταδικάσθηκε για παράβαση του άρθρου 5§§2-1 του ν. 651/1977, πράξη που τέλεσε με το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου, σε ποινή φυλακίσεως 6 μηνών, ανασταλείσα. Κατά το διατακτικό της αποφάσεως, η εν λόγω πράξη συνίστατο στο ότι η κατηγορουμένη: "Στην ...στις ... με τοπογραφικό διάγραμμα που συνέταξε ως Αρχιτέκτων-Μηχανικός και επισυνάφθηκε σε συμβόλαιο με αντικείμενο την μεταβίβαση οικοπέδου, λόγω πωλήσεως, δήλωσε εν γνώσει της ψευδές γεγονός και συγκεκριμένα με το από ... τοπογραφικό διάγραμμα, που συνέταξε και επισυνάφθηκε στην υπ' αριθ. ... Συμβολαιογραφική Πράξη "Συνένωσης Οικοπέδων με Ανταλλαγή Ιδανικών Μεριδίων για τον Σκοπό Ανέγερσης Πολυωρόφου Οικοδομής" της Συμβολαιογράφου Ελασσόνας Βάϊας Παπαθανασίου, δήλωσε ψευδώς προς την ανωτέρω Συμβολαιογράφο ότι το απεικονιζόμενο στο τοπογραφικό διάγραμμα με τα στοιχεία Α-Β-Γ-Δ-Ε-Η'-Θ'-Ι-Κ-Λ-Μ'-Φ-Υ-Τ-Σ-Π'-Ρ-Α οικόπεδο, εμβαδού 665,20 τ.μ., [οικόπεδο Νο 2] που βρίσκεται στο Ο.Τ. ... της ...με πρόσωπο 9,90 μέτρα επί της οδού ..., είναι άρτιο και οικοδομήσιμο κατά κανόνα, ενώ η αλήθεια την οποία καλώς γνώριζε είναι ότι το οικόπεδο αυτό δεν είναι άρτιο και οικοδομήσιμο, ούτε κατά κανόνα, αφού έπρεπε να έχει ελάχιστο πρόσωπο 10 μέτρα, αλλά ούτε και κατά παρέκκλιση αφού δημιουργήθηκε μετά την 20-4-1977". Κατά τη συζήτηση της υποθέσεως και πριν από την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της αποφάσεως, η αναιρεσείουσα - κατηγορουμένη, δια του πληρεξουσίου της δικηγόρου, υπέβαλε εγγράφως αίτημα αναβολής για τη διενέργεια αυτοψίας και πραγματογνωμοσύνης, καθώς και για κρείσσονες αποδείξεις, προς το σκοπό να κλητευθούν, ως μάρτυρες, ο αγρονόμος - τοπογράφος μηχανικός ..., ο οποίος διεξήγαγε πραγματογνωμοσύνη στα πλαίσια της πολιτικής δίκης, ο ..., πολιτικός μηχανικός-τοπογράφος μηχανικός, ο οποίος ήταν ένας από τους τεχνικούς συμβούλους που είχαν διορισθεί, και ο ..., τοπογράφος μηχανικός, μέλος του Τ.Ε.Ε. Κατά το αίτημα, το οποίο αναπτύχθηκε και προφορικά κατά το στάδιο των αγορεύσεων, η μαρτυρία των τριών αυτών προσώπων ήταν ουσιώδης για την απόδειξη του πραγματικού ζητήματος του ακριβούς μήκους του προσώπου του επιμάχου οικοπέδου, με τη μέτρηση του οποίου είχαν ασχοληθεί, αφού αν αυτό ήταν ίσο ή μεγαλύτερο των 10 μέτρων (όπως ισχυρίζεται αυτή, και όχι μόνο 9,90 μέτρα) δεν υφίσταται η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος, για το οποίο καταδικάσθηκε. Η Εισαγγελέας επιφυλάχθηκε να προτείνει, μετά δε το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας πρότεινε να απορριφθούν τα αιτήματα για διενέργεια αυτοψίας και πραγματογνωμοσύνης, ενώ για το ως άνω αίτημα για κρείσσονες αποδείξεις παρέλειψε να προτείνει. Το δε Δικαστήριο δεν αποφάνθηκε και επ' αυτού, το οποίο είχε υποβληθεί κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη, να έχει επέλθει ακυρότητα της διαδικασίας, κατ άρθρο 170§2 ΚΠοινΔ, λόγω ελλείψεως ακροάσεως, η οποία καθιστά την απόφαση αναιρετέα, κατά παραδοχήν του, από το άρθρο 510§1 στοιχ. Β ΚΠοινΔ, δευτέρου λόγου αναιρέσεως.
Περαιτέρω, κατά τα άρθρα 111, 112 και 113 του Π.Κ το αξιόποινο των εγκλημάτων εξαλείφεται με παραγραφή, η οποία, προκειμένου για πλημμελήματα, είναι πενταετής και αρχίζει από τότε που τελέσθηκε η πράξη. Η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, όχι όμως πέραν των τριών ετών για τα πλημμελήματα. Από τις διατάξεις αυτές σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 310 παρ. 1 εδ. β', 370 εδ. β' και 511 ΚΠοινΔ προκύπτει ότι η παραγραφή, ως θεσμός δημόσιας τάξεως, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο σε κάθε στάση της δίκης, ακόμη και από τον Άρειο Πάγο, ο οποίος, διαπιστώνοντας τη συμπλήρωση αυτής, υποχρεούται να αναιρέσει την προσβαλλόμενη καταδικαστική απόφαση και να παύσει οριστικά την ποινική δίωξη, εφόσον η αίτηση αναιρέσεως είναι τυπικά παραδεκτή και περιέχεται σ' αυτήν ένας τουλάχιστον παραδεκτός και βάσιμος λόγος από τους περιοριστικά αναφερόμενους στο άρθρο 510 Κ.Ποιν.Δ (Ολ. ΑΠ 7/2005). Στην προκείμενη περίπτωση, η πράξη της παραβάσεως του άρθρου 5§§2-1 ν. 651/1977, για την οποία καταδικάσθηκε η αναιρεσείουσα - κατηγορουμένη, τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος (με φυλάκιση τουλάχιστον 3 μηνών - άρθρο 5§2 ν. 651/1977 σε συνδυασμό, μετά την κατάργηση του ν.δ. 105/1969, με άρθρο 22§6 εδ. α' ν. 1599/1986, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 13 του άρθρ.2 του ν. 2479/1997), από το χρόνο δε που φέρεται ότι τελέσθηκε (23.2.2002) μέχρι τη συζήτηση της κρινόμενης αιτήσεως αναιρέσεως (21-4-2010) παρήλθε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της οκταετίας και εξαλείφθηκε με παραγραφή το αξιόποινο της πράξεως αυτής. Επομένως, αφού η ένδικη αίτηση περιέχει ένα τουλάχιστον παραδεκτό λόγο αναιρέσεως (της ελλείψεως ακροάσεως), ο οποίος κρίθηκε και βάσιμος, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη κατά της κατηγορουμένης - αναιρεσείουσας για την άνω πράξη, λόγω παραγραφής, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό, παρέλκει δε η έρευνα των λοιπών λόγων αναιρέσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΙΡΕΙ την υπ' αριθ. 1354/2009 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Λάρισας.
ΠΑΥΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ, λόγω παραγραφής, για το ότι: Η κατηγορουμένη ...στην ... στις ... με τοπογραφικό διάγραμμα που συνέταξε ως Αρχιτέκτων-Μηχανικός και επισυνάφθηκε σε συμβόλαιο με αντικείμενο την μεταβίβαση οικοπέδου, λόγω πωλήσεως, δήλωσε εν γνώσει της ψευδές γεγονός και συγκεκριμένα με το από ... τοπογραφικό διάγραμμα, που συνέταξε και επισυνάφθηκε στην υπ' αριθ. ... Συμβολαιογραφική Πράξη "Συνένωσης Οικοπέδων με Ανταλλαγή Ιδανικών Μεριδίων για τον Σκοπό Ανέγερσης Πολυωρόφου Οικοδομής" της Συμβολαιογράφου Ελασσόνας Βάϊας Παπαθανασίου, δήλωσε ψευδώς προς την ανωτέρω Συμβολαιογράφο ότι το απεικονιζόμενο στο τοπογραφικό διάγραμμα με τα στοιχεία Α - Β- Γ- Δ- Ε- Η'- Θ'- Ι- Κ- Λ- Μ'- Φ- Υ- Τ- Σ- Π'- Ρ - Α οικόπεδο, εμβαδού 665,20 τ.μ., [οικόπεδο Νο 2] που βρίσκεται στο Ο.Τ. ... της ...με πρόσωπο 9,90 μέτρα επί της οδού ..., είναι άρτιο και οικοδομήσιμο κατά κανόνα, ενώ η αλήθεια την οποία καλώς γνώριζε είναι ότι το οικόπεδο αυτό δεν είναι άρτιο και οικοδομήσιμο, ούτε κατά κανόνα, αφού έπρεπε να έχει ελάχιστο πρόσωπο 10 μέτρα, αλλά ούτε και κατά παρέκκλιση αφού δημιουργήθηκε μετά την 20-4-1977".
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Μαΐου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 19 Μαΐου 2010.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ