Θέμα
Παράβαση διδαγμάτων κοινής πείρας.
Περίληψη:
Παραβίαση διδαγμάτων κοινής πείρας.
Αριθμός 2157/2014
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννη Σίδερη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Νικόλαο Μπιχάκη, Ερωτόκριτο Καλούδη, Αργύριο Σταυράκη και Ελένη Διονυσοπούλου, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 17 Σεπτεμβρίου 2014, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Β. Κ. (V. K.) του V., κατοίκου ..., η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο της Βενετία-Βασιλική Παπαχρήστου
Των αναιρεσίβλητων: 1) Θ. Μ. του Σ., κατοίκου ... και 2) Γ. Μ. του Σ., οι οποίοι παραστάθηκαν με τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Αλέξανδρο Ιωάννου.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 23-7-2009 αγωγή των ήδη αναιρεσιβλήτων, που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Κέρκυρας. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 57/2012 του ίδιου Δικαστηρίου και 68/2013 του Εφετείου Κέρκυρας. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 5-11-2013 αίτησή της. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Νικόλαος Μπιχάκης ανέγνωσε την από 8-9-2014 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης.
Η πληρεξούσια της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή ως διδάγματα της κοινής πείρας θεωρούνται γενικές αρχές που συνάγονται επαγωγικά από την καθημερινή παρατήρηση της εμπειρικής πραγματικότητας, τη συμμετοχή στις συναλλαγές και τις γενικές τεχνικές ή επιστημονικές γνώσεις οι οποίες έχουν γίνει κοινό κτήμα και χρησιμοποιούνται από το δικαστήριο για την εξειδίκευση των αόριστων νομικών εννοιών και για την έμμεση απόδειξη κρίσιμων γεγονότων ή την εκτίμηση της αποδεικτικής αξίας των αποδεικτικών μέσων που προσκομίστηκαν. Κατά τη σαφή έννοια του αριθμού 1 παράγρ. 2 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, η παραβίαση των διδαγμάτων αυτών ιδρύει λόγο αναιρέσεως μόνο εάν αυτά χρησιμοποιήθηκαν εσφαλμένα από το δικαστήριο κατά την ερμηνεία κανόνων δικαίου ή την υπαγωγή σ' αυτούς των αποδειχθέντων πραγματικών περιστατικών. Έτσι αποκλείεται η αναίρεση για εσφαλμένη χρησιμοποίησή τους προς έμμεση απόδειξη ή προς εκτίμηση της αποδεικτικής αξίας των αποδεικτικών μέσων που προσκομίσθηκαν.
Στην προκειμένη περίπτωση με το μοναδικό λόγο αναίρεσης αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η από τον αριθ. 1 παρ. 2 του άρθρου 559 ΚΠολΔ πλημμέλεια της παραβάσεως των διδαγμάτων της κοινής πείρας με το να δεχθεί το Εφετείο ότι όχι η διαθέτιδα αλλά η αναιρεσείουσα ήταν η κινούσα αρχή όλων των προϋποθέσεων σύνταξης μιας καθόλα έγκυρης και απρόσβλητης διαθήκης και ακολούθως κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ένδικη διαθήκη είναι άκυρη λόγω της κατά το χρόνο σύνταξης της κατά το άρθρο 1719 παρ. 3 ΑΚ ανικανότητας της διαθέτιδας προς σύνταξη της, παραβιάζοντας έτσι τα ακόλουθα διδάγματα της κοινής πείρας: α) Ο μέσος σκεπτόμενος άνθρωπος, όντας μόνος (χωρίς δηλ. εγγύτερους συγγενείς: σύζυγο - τέκνα), είναι αναγκασμένος να προνοεί αυτόβουλα για την πορεία της ζωής του, με την έννοια της μέριμνας για την επιμέλεια του προσώπου του και την μακροημέρευση του κατά το δυνατόν πιο άνετα και παράλληλα για τη συντήρηση της περιουσίας του, αν, βέβαια, είναι κύριος ορισμένων περιουσιακών στοιχείων και όχι "ανέστιος και πένης", Ι, β) Η φροντίδα και σχετικά η ανησυχία (ή έγνοια, όπως λέει ο λαός μας) για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων επιτείνεται για ένα άτομο το οποίο, εκτός από τη μεγάλη ηλικία του, είναι και παραπληγικό, έχοντας παράλυτα το δεξί χέρι και τα δυο κάτω άκρα του
ΙΙΙ, γ) Η περιποίηση ενός προσώπου (και δη γυναίκας με τις επιμέρους ιδιαιτερότητες της) πολύ μεγάλης ηλικίας και συνάμα βαριά παραπληγικού από τρίτο πρόσωπο, άσχετο συγγένειας, απαιτεί από μέρους του προσώπου το οποίο παρέχει τις υπηρεσίες του, αμειβόμενο γι' αυτές με βάση τη σχετική εργασιακή σύμβαση, ασκητική διάθεση και αφοσίωση για την παροχή των όχι συνηθισμένων μισθωτικών υπηρεσιών (οι οποίες εκτείνονται, αρκετές φορές, και σε έργα νοσηλεύτριας) και για την ακρίβεια υπηρεσιών "αδελφής του ελέους" - για τις οποίες η αμοιβή είναι μόνον ηθικής φύσης και δ) Πολλοί διαθέτες, έχοντας συγγενείς με τους οποίους δεν διατηρούν παρά μόνον δεσμό αίματος, προτιμούν να διαθέτουν την περιουσία τους, κατά μικρό ή μεγαλύτερο μέρος - ανάλογα με το μέγεθος της - σε συνεργάτες ή οικιακές βοηθούς τους αλλά και για "τη σωτηρία της ψυχής τους", οι περισσότεροι ευσεβείς σε κοινωφελή ή φιλανθρωπικά πρόσωπα (π.χ. "Χαμόγελο του παιδιού", "Άσυλο Ανιάτων" κ.λ.π.).
Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος αφού τα ανωτέρω αναφερόμενα ως διδάγματα κοινής πείρας δεν έχουν το χαρακτήρα αυτόν, ούτε άλλωστε χρησιμοποιήθηκαν κατά την ερμηνεία κανόνος δικαίου ή την υπαγωγή σ' αυτόν πραγματικών περιστατικών. Αφού απορρίπτεται η αίτηση αναίρεσης πρέπει η ηττηθείσα αναιρεσείουσα να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων (άρθρο 176 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 5-11-2013 αίτηση της Β. Κ. για αναίρεση της 68/2013 απόφασης του Εφετείου Κέρκυρας.
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων, τα οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, την 4η Νοεμβρίου 2014.
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, την 3η Δεκεμβρίου 2014.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ