Θέμα
Εισαγγελέας Αρείου Πάγου, Υπεξαίρεση, Απόφαση αθωωτική.
Περίληψη:
Αίτηση αναίρεσης από τον Εισαγγελέα Αρείου Πάγου κατά απαλλακτικής αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Άμφισσας, που κήρυξε κατά πλειοψηφία αθώο τον κατηγορούμενο της αποδιδόμενης σ' αυτόν πράξεως της υπεξαιρέσεως. Αναιρείται η απόφαση.
Αριθμός 1710/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Αιμιλία Λίτινα, Προεδρεύουσα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος στη σύνθεση και σύμφωνα με την 101/21-7-2010 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Ανδρέα Τσόλια-Εισηγητή, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή και Αθανάσιο Γεωργόπουλο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 5 Οκτωβρίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Νικολούδη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, περί αναιρέσεως της 827/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημ/κείου Άμφισσας. Με κατηγορούμενο τον Χ, κάτοικο ..., που δεν παρέστη και πολιτικώς ενάγουσα την "ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε." με το διακριτικό τίτλο "ΑΤΕ", που εδρεύει στην ... και εκπροσωπείται νόμιμα από τον Θεόδωρο Πανταλάκη, κάτοικο ..., που παρέστη με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Ανδριόπουλο.
Το Τριμελές Πλημ/κείο Άμφισσας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αθανάσιος Κονταξής ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 15/14-4-2010 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Γεωργίου Σωφρονιάδη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 514/2010.
Αφού άκουσε Τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και τον πληρεξούσιο δικηγόρο της πολιτικώς ενάγουσας, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
ΕΠΕΙΔΗ, κατά το άρθρο 505 παρ. 2 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ο Εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου μπορεί να ζητήσει την αναίρεση οποιασδήποτε αποφάσεως, μέσα στην προθεσμία του άρθρου 479 παρ. 2, δηλαδή, μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την καταχώρηση της προσβαλλόμενης τελεσίδικης αποφάσεως καθαρογραφημένης στο προβλεπόμενο από το άρθρο 473 παρ. 3 του ΚΠοινΔ ειδικό βιβλίο. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δικαιούται να ασκεί αναίρεση κατά πάσης αποφάσεως, αθωωτικής ή καταδικαστικής, οποιουδήποτε Ποινικού Δικαστηρίου και για όλους τους λόγους του άρθρου 510 παρ. 1 ΚΠοινΔ, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η έλλειψη της από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ίδιου Κώδικα απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Ειδικά δε, προκειμένου για αθωωτική απόφαση, ενόψει του τεκμηρίου αθωότητας του κατηγορουμένου που θεσπίζεται και από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ (ν.δ. 53/1974), και δεδομένου ότι αντικείμενο αποδείξεως στην ποινική δίκη αποτελεί η ενοχή και όχι η αθωότητα εκείνου, τέτοια έλλειψη αιτιολογίας, που ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως, υπάρχει όταν δεν εκτίθενται στην απόφαση με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και θεμελιώνουν την ανυπαρξία αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις από τις οποίες προέκυψαν τα περιστατικά αυτά και οι λόγοι για τους οποίους το Δικαστήριο της ουσίας κατέληξε σε απαλλακτική κρίση για τον κατηγορούμενο. Εξάλλου, κατά το άρθρο 375 παρ.1 ΠΚ όποιος ιδιοποιείται παρανόμως ξένο (εν όλω ή εν μέρει) κινητό πράγμα που περιήλθε στην κατοχή του με οποιονδήποτε τρόπο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών και αν το αντικείμενο της υπεξαιρέσεως είναι ιδιαιτέρως μεγάλης αξίας με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της υπεξαιρέσεως απαιτείται το ξένο κινητό πράγμα να περιέλθει με οποιονδήποτε τρόπο στην κατοχή του δράστη, ο τελευταίος να ιδιοποιείται αυτό παράνομα κατά το χρόνο που βρίσκεται στην κατοχή του και να έχει δόλια προαίρεση προς τούτο, η οποία καταδηλώνεται με οποιαδήποτε ενέργεια του που εμφανίζει εξωτερίκευση της θελήσεως του να το ενσωματώσει στην περιουσία του χωρίς νόμιμο δικαιολογητικό λόγο. Στην προκείμενη περίπτωση, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Άμφισσας, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, με την 827/2009 απόφαση του, κήρυξε αθώο, κατά πλειοψηφία, τον κατηγορούμενο Χ, κάτοικο ..., της αξιόποινης πράξεως της υπεξαιρέσεως. Η κατηγορία που είχε αποδοθεί στον ως άνω κατηγορούμενο ήταν η εξής: "Στο Δ.Δ. ... του Δήμου ..., κατά το χρονικό διάστημα από 1.6.2003 έως 27.6.2003, σε μη επακριβώς προσδιορισθείσα ημερομηνία, ιδιοποιήθηκε παράνομα ξένα εν όλω κινητά πράγματα που περιήλθαν στην κατοχή του με οποιονδήποτε τρόπο και, συγκεκριμένα, ενώ με σύμβαση χρησιδανείου που υπογράφηκε μεταξύ της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος ΑΕ, νομίμως εκπροσωπούμενη από τον Διευθυντή του Καταστήματος ... Λ και της συζύγου του Κ συζ. Χ παραχωρήθηκε κατά χρήση σε αυτήν ακίνητο ευρισκόμενο στη θέση ... του Δ.Δ. ... του Δήμου ..., μετά των εργαλείων, συστατικών, παραρτημάτων και εν γένει εγκαταστάσεων, όπως αυτά περιγράφονται στην υπ' αριθμ. ... περίληψη κατακυρωτικής έκθεσης ακινήτου, ιδιοκτησίας της άνω Τράπεζας, με την υποχρέωση να επιστρέψει αυτά κατά τη λήξη του χρησιδανείου, στις 15.11.2002 και κατόπιν του 1/30.4.2003 πρακτικού συμβιβασμού του Ειρηνοδικείου Άμφισσας στις 31.5.2003, αυτός (κατηγορούμενος), αν και στα πλαίσια της ως άνω σύμβασης χρησιδανείου παρέλαβε η σύζυγος του Κ σύζ. Χ τα κατωτέρω αναφερόμενα κινητά πράγματα, τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του με οποιονδήποτε τρόπο, αφού ασκεί αυτός την ίδια μορφή εμπορίας με την σύζυγο του, εμφανίζεται σε όλα τα Δικαστήρια, στο κατάστημα ΑΤΕ ..., στις κεντρικές υπηρεσίες, στο χρησιδανεισθέν ακίνητο της, να συνδιαλέγεται με την ΑΤΕ -Κατάστημα ... και να ασκεί πράξεις εμπορίας για λογαριασμό της συζύγου του, ιδιοκτησίας της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε. και συγκεκριμένα: 1) εβδομήντα έναν (71) πλαστικούς κάδους αποθήκευσης ελαίων αξίας 4970 (71 Χ 70) ευρώ, 2) δύο (2) περονοφόρα ανυψωτικά μηχανήματα μάρκας ΤΟΥΤΑ, συνολικής αξίας 1500 (2X750) ευρώ, 3) ενενήντα (90) πλαστικά τελάρα, μεταφοράς ελαιών, συνολικής αξίας 90 (9)Χ1) ευρώ, 4) μία κινητή επαγγελματική πλάστιγγα αξίας 50 ευρώ, 5) τέσσερα (4) γραφεία από μεταλλικό σκελετό και φορμάικα, συνολικής αξίας 100 (4X25) ευρώ, 6) τέσσερις πολυθρόνες δερμάτινες, συνολικής αξίας 280 (4X70) ευρώ, 7) έξι (6) καρέκλες, συνολικής αξίας 3 (6X0,50) ευρώ, 8) έναν (1) τριθέσιο καναπέ, δερμάτινο, αξίας 150 ευρώ, 9) ένα ντουλάπι από φορμάικα, διαστάσεων 2μ. Χ 1,20 μ Χ 0,30μ αξίας 35 ευρώ, 10) ένα ντουλάπι Νοβοπάν διαστάσεων 3,20μ. Χ 2 μ. Χ 0,50μ. αξίας 20 ευρώ, 11) ένα πλήρες σύστημα διανομής νερού αξίας 1.320 ευρώ, 12) ένα σύστημα άλμης με μοτέρ, αξίας 1.500 ευρώ και 13) έναν διαλογέα ανοξείδωτο, μήκους 9 μέτρων περίπου, αξίας 1000 ευρώ, δεν τα επέστρεψε, όπως όφειλε, στις 31.5.2003, αλλά τα ιδιοποιήθηκε παράνομα, κατά το χρονικό διάστημα από 1.6.2003 έως 27.62003, σε μη επακριβώς προσδιορισθείσα ημερομηνία, ενσωματώνοντας τα ως άνω κινητά πράγματα, συνολικής αξίας 11.000 ευρώ, ιδιοκτησίας της εγκαλούσας εταιρείας, στην περιουσία του". Προκειμένου το Δικαστήριο να κηρύξει, κατά πλειοψηφία, αθώο τον ως άνω κατηγορούμενο, δέχθηκε, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της παραπάνω αναιρεσιβαλλόμενης αποφάσεως, ότι "από την κύρια αποδεικτική διαδικασία γενικά, τα έγγραφα που διαβάστηκαν στο ακροατήριο, την χωρίς όρκο κατάθεση του πολιτικώς ενάγοντος και τη μαρτυρία του μάρτυρα κατηγορίας που εξετάσθηκε ένορκα στο ακροατήριο δεν αποδείχθηκε (κατά πλειοψηφία) η ενοχή του κατηγορουμένου για την αποδιδόμενη σ' αυτόν αξιόποινη πράξη (υπεξαίρεση), που περιγράφεται στο διατακτικό της παρούσης, και τούτο, διότι ναι μεν η έννοια της κατοχής εν προκειμένω (άρθρο 375 παρ. 1 Π.Κ.) διαφέρει της αντίστοιχης έννοιας του αστικού δικαίου και συνίσταται στην πραγματική σχέση, που καθιστά δυνατή, κατά τις αντιλήψεις των συναλλαγών, την εξουσίαση του πράγματος από το δράστη, κατά τη βούληση του, ωστόσο ουδόλως προέκυψε ότι ο κατηγορούμενος ήταν αυτός που στην πραγματικότητα εξουσίαζε τα εις το διατακτικό (κατωτέρω) αναφερόμενα κινητά αντικείμενα, ιδιοκτησίας της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος ΑΕ, καθώς αυτά, σύμφωνα εξάλλου και με την ανωμοτί κατάθεση του πολιτικώς ενάγων ("...Η Α.Τ.Ε. παρέδωσε την κατοχή στην κ. Χ"), τα παρέλαβε και τα κατείχε η σύζυγος του Κ σύζ. ΧστοΟ πλαίσιο της σύμβασης χρησιδανείου, που υπογράφηκε μεταξύ της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε., νομίμως εκπροσωπούμενης από τον Διευθυντή του Καταστήματος ... Λ και της ίδιας (Κ συζ. Χ), ... του Δήμου ..., μετά των εργαλείων, συστατικών, παραρτημάτων και εν γένει εγκαταστάσεων, ιδιοκτησίας της άνω Τράπεζας, όπως αυτά περιγράφονται στην υπ' αριθμ. 7073/1999 περίληψη κατακυρωτικής έκθεσης ακινήτου, με την υποχρέωση να τα επιστρέψει αυτή, κατά τη λήξη του χρησιδανείου, στις 15.11.2002 και κατόπιν του 1/30.4.2003 πρακτικού συμβιβασμού του Ειρηνοδικείου Άμφισσας, στις 31.5.2003. Επομένως, θα πρέπει ο κατηγορούμενος να κηρυχθεί αθώος της άνω πράξης". Με αυτά που δέχθηκε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Άμφισσας, δεν διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση του την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 του Συντάγματος και 139 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού η απόφαση δεν διαλαμβάνει τα πραγματικά εκείνα περιστατικά με τα οποία να αιτιολογείται γιατί το δικαστήριο της ουσίας δεν πείσθηκε για την ενοχή του κατηγορουμένου και δη για την ανυπαρξία των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων της υπεξαιρέσεως, για την οποία κατηγορούνταν ο κατηγορούμενος, αφού η αναφορά των περιστατικών αυτών ήταν απαραίτητη, αφού γίνεται μόνο δεκτό ότι τα αντικείμενα της υπεξαιρέσεως τα κατείχε η σύζυγος του κατηγορουμένου με σύμβαση χρησιδανείου που συνήψε με την ιδιοκτήτρια - εγκαλούσα εταιρεία, χωρίς να ερευνηθεί, ενόψει της φύσεως των αντικειμένων εάν η σύζυγος του κατηγορουμένου παρέδωσε τα αντικείμενα αυτά προς χρήση στον κατηγορούμενο, έτσι ώστε να αποκτήσει αυτός την κατοχή, δεδομένου ότι η κατοχή δεν απαιτείται να αποκτάται μόνο και μάλιστα απ' ευθείας από τον ιδιοκτήτη και με τη θέληση του, αλλά αρκεί "καθ' οιονδήποτε τρόπο".
ΕΠΕΙΔΗ, κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι βάσιμος ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' Κώδικα Ποινικής Δικονομίας σχετικός λόγος αναιρέσεως της κρινόμενης αιτήσεως του Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου και πρέπει, κατά παραδοχή αυτού, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους Δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519ΚΠοινΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΑΝΑΙΡΕΙ την 827/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Άμφισσας. Και ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Οκτωβρίου 2010. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 27 Οκτωβρίου 2010.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ