Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Μάρτυρες.
Περίληψη:
Δεκτός ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α΄ ΚΠΔ πρώτος λόγος αναιρέσεως για απόλυτη ακυρότητα, διότι αναγνώσθηκαν καταθέσεις απολιπομένων μαρτύρων κατηγορίας, παρά τις σαφείς αντιρρήσεις του συνηγόρου του κατηγορουμένου, χωρίς καμία αιτιολογία περί τυχόν αδυναμίας εμφανίσεως των μαρτύρων αυτών και έτσι παραβιάστηκε η αρχή της προφορικότητας της διαδικασίας και το από το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ και 333 παρ. 2 ΚΠΔ, δικαίωμα του κατηγορουμένου να υποβάλει ερωτήσεις στους μάρτυρες κατηγορίας (ΑΠ 371/ 2007). Αναιρεί και παραπέμπει.
Αριθμός 2326/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη, Αντιπρόεδρο, Νικόλαο Ζαΐρη, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή και Κωνσταντίνο Φράγκο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 8 Οκτωβρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Βλάσση (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο του Βασιλική Κεφαλοπούλου, περί αναιρέσεως της 758/2007 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 19 Σεπτεμβρίου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1676/2007.
Αφού άκουσε Την πληρεξούσια δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Όπως συνάγεται από το άρθρο 365 παρ. 1 ΚΠοινΔ, η ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο, που ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α' ΚΠοινΔ αναιρετικό λόγο, επέρχεται όταν, παρά την υποβολή σχετικής αίτησης από τον εισαγγελέα, τον πολιτικώς ενάγοντα και τον κατηγορούμενο, δεν αναγνωσθεί ληφθείσα κατά την προδικασία ένορκη κατάθεση μάρτυρος, του οποίου η εμφάνιση στο ακροατήριο ήταν αδύνατη για τους λόγους, που αναφέρονται στην διάταξη αυτή. Εξάλλου, η λήψη υπόψη από το ουσιαστικό Δικαστήριο αναγνωσθείσας καταθέσεως μάρτυρος κατηγορίας, που έχει ληφθεί στην προδικασία, παραβιάζει δικαίωμα, το οποίο δίδεται από το άρθρο 6 παρ. 3 στοιχ. δ' της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), που κυρώθηκε με το Ν.Δ. 53/1974 και έχει, κατά το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, υπερνομοθετική ισχύ, σε κάθε κατηγορούμενο να μπορεί να θέσει ερωτήματα στους μάρτυρες κατηγορίας, οπότε δημιουργείται απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο, που συνιστά τον κατ' άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α' ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως, όταν η ανάγνωση της ανωτέρω καταθέσεως έγινε, παρά την αντίρρηση του κατηγορουμένου, ή του συνηγόρου του.
Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα παραδεκτά επισκοπούμενα για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου πρακτικά της προσβαλλόμενης αποφάσεως, ο παραστάς συνήγορος υπερασπίσεως του κατηγορουμένου, με γραπτό σημείωμά του από έξι σελίδες, που κατέθεσε στο ακροατήριο και καταχωρήθηκε στα πρακτικά και ανέπτυξε και προφορικά, πρόβαλεν αντιρρήσεις και ζήτησε σαφώς να μην αναγνωσθούν και να μη ληφθούν υπόψη οι από 3-7-2003 και 15-7-2003 δοθείσες κατά την προδικασία ένορκες καταθέσεις των απολιπομένων μαρτύρων κατηγορίας Α και Β αντιστοίχως, επικαλεσθείς μάλιστα παραβίαση και της διατάξεως του άρθρου 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ. Όμως, το εκδόσαν την προσβαλλόμενη απόφαση Δικαστήριο, αμέσως μετά τις παραπάνω σαφείς αντιρρήσεις του κατηγορουμένου, χωρίς καμία αιτιολογία ή απορριπτική των εν λόγω αντιρρήσεων διάταξη του, προχώρησε στην ανάγνωση όλων των αναγνωστέων εγγράφων, μεταξύ των οποίων και των άνω δύο προανακριτικών καταθέσεων των πιο πάνω μαρτύρων κατηγορίας, σημειώνοντας απλώς στα πρακτικά, τη στερεότυπη φράση "στο σημείο αυτό της δίκης και χωρίς να έχει κανείς αντίρρηση, αναγνώσθηκαν τα παρακάτω έγγραφα". Έτσι, όμως, αφού κατά τα παραπάνω διατυπώθηκαν από το συνήγορο του κατηγορουμένου σαφείς αντιρρήσεις για την ανάγνωση και παρά ταύτα, χωρίς καμία αιτιολογία, αναγνώσθηκαν οι εν λόγω δύο καταθέσεις των απολιπομένων μαρτύρων κατηγορίας, δημιουργήθηκε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο, καθόσον παραβιάσθηκε το από το άρθρο 333 παρ. 2 ΚΠοινΔ και 6 παρ. 3 στοιχ. δ' της ΕΣΔΑ πηγάζον δικαίωμα του αναίρεσε ιόντος κατηγορουμένου να υποβάλει ερωτήσεις στους παραπάνω μάρτυρες κατηγορίας και να ελέγξει την αξιοπιστία τους, αφού, μάλιστα, δεν δέχθηκε η πληττόμενη απόφαση ότι ήταν αδύνατη η εμφάνιση των ως άνω μαρτύρων στο ακροατήριο για κάποια αιτία, από τις αναφερόμενες στο άρθρο 365 παρ. 1 ΚΠοινΔ. Κατόπιν αυτών, πρέπει να γίνει δεκτός, ως βάσιμος, ο σχετικός από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α ΚΠοινΔ πρώτος λόγος αναιρέσεως, παρελκούσης, μετά ταύτα, ως αλυσιτελούς, της έρευνας των λοιπών λόγων, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση, για νέα συζήτηση, στο εκδόσαν την προσβαλλόμενη απόφαση Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, αφού είναι δυνατή η σύνθεση του από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, που την είχαν δικάσει προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠοινΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθ. 758/2007 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Και
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση, στο ίδιο ως άνω Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, που την είχαν δικάσει προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 22 Οκτωβρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 5 Νοεμβρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ