Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Πλάνη πραγματική, Κροτίδων κατοχή.
Περίληψη:
Κατοχή κροτίδων. Κατοχή και χρήση αποτελούν αυτοτελή εγκλήματα. Δεν είναι απαραίτητη η αιτιολογία στην απόφαση για τη συνδρομή ή μη του κυρίου της οικίας, μέσα στην οποία βρέθηκαν οι κροτίδες, αφού αυτή (συνδρομή) δεν είναι στοιχείο του εγκλήματος της κατοχής κροτίδων. Ουσιαστικά αβάσιμος ο ισχυρισμός για πραγματική πλάνη του κατηγορουμένου, αφού αυτός όταν τέλεσε την πράξη, γνώριζε τα περιστατικά που συνιστούν τον παράνομο χαρακτήρα αυτής. Ουσιαστικά αβάσιμοι λόγοι της αιτήσεως για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας στην προσβαλλόμενη απόφαση και εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή της ουσιαστικής ποινικής διατάξεως για κατοχή κροτίδων. Απορρίπτει αναίρεση.
Αριθμός 1484/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο-Εισηγητή, Παναγιώτη Ρουμπή, Γεώργιο Μπατζαλέξη και Χριστόφορο Κοσμίδη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 27 Απριλίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νκόλαου Μαύρου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Παπαϊωάννου, για αναίρεση της 852/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημ/κείου Χίου. Το Τριμελές Πλημ/κείο Χίου με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 30 Νοεμβρίου 2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1759/2009.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τις διατάξεις των αρ.4, παρ.4 και παρ.1 εδ.α'του Ν.456/1976 "περί φωτοβολίδων και πυροτεχνημάτων" απαγορεύεται η εμπορία και κατοχή κροτίδων, όπως δε ορίζεται στις διατάξεις του αρ.1 παρ.2 του νόμου αυτού ως "κροτίδες" νοούνται πυροτεχνουργικά κατασκευάσματα διαφόρων τύπων (τρακατρούκες, βαρελότα κ.λπ.), τα οποία διά τριβής, εναύσματος, κρούσεως ή εκτοξεύσεώς των, τη βοηθεία ειδικής συσκευής ή μη, εκρήγνυνται επί του εδάφους είτε εις τον αέρα και παράγουν ισχυρόν κρότον". Οι παραβάτες τιμωρούνται με τις ποινές του αρ.6 του ίδιου νόμου. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ.1α του ιδίου νόμου απαγορεύεται απολύτως και καθ'άπασαν την Επικράτειαν η κατοχή και η χρησιμοποίησις παρ'οιουδήποτε κροτίδων τυποποιημένων ή αυτοσχεδίων, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.2 η παραπάνω παράνομη πράξη τιμωρείται με φυλάκιση έως ενός έτους και χρηματική ποινή, εάν δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη.
Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη, κατά τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 ΚΠοινΔ, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ.Δ' του ίδιου Κώδικα λόγο αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σε αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του Δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο και σε σχέση με τα αποδεικτικά μέσα πρέπει να προκύπτει με βεβαιότητα ότι έχουν ληφθεί όλα στο σύνολο τους και όχι ορισμένα μόνο από αυτά. Για τη βεβαιότητα δε αυτή αρκεί να μνημονεύονται όλα, έστω κατά το είδος τους (μάρτυρες, έγγραφα, κλπ.), χωρίς ανάγκη ειδικότερης αναφοράς τους και μνείας του τι προέκυψε χωριστά από καθένα από αυτά, ενώ το γεγονός ότι εξαίρονται ορισμένα αποδεικτικά μέσα δεν υποδηλώνει ότι δεν λήφθηκαν υπόψη τα άλλα. Δεν αποτελούν όμως λόγους αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση εγγράφων, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολογήσεως κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη της μεταξύ τους αξιολογικής συσχετίσεως των αποδεικτικών στοιχείων, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές πλήττεται η αναιρετικώς ανέλεγκτη κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας. Εξάλλου, η επιβαλλόμενη κατά τα ανωτέρω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της αποφάσεως πρέπει να υπάρχει όχι μόνο ως προς την κατηγορία, αλλά να επεκτείνεται και στους αυτοτελείς ισχυρισμούς που προβάλλονται από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορο του. Τέτοιοι ισχυρισμοί είναι εκείνοι που προβάλλονται στο Δικαστήριο της ουσίας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 170 παρ.2 και 333 παρ.2 ΚΠοινΔ, και τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξεως ή την άρση ή μείωση της ικανότητας καταλογισμού ή την εξάλειψη του αξιοποίνου της πράξεως ή τη μείωση της ποινής. Η απόρριψη ενός τέτοιου ισχυρισμού, όπως είναι και οι ισχυρισμοί για ανυπαρξία καταλογισμού ή ελαττωμένη ικανότητα προς καταλογισμό ή για αναγνώριση στο πρόσωπο του κατηγορουμένου ελαφρυντικών περιστάσεων, πρέπει να αιτιολογείται ιδιαιτέρως. Όταν, όμως, ο αυτοτελής ισχυρισμός δεν προβάλλεται παραδεκτά και κατά τρόπο πλήρη και ορισμένο ή ο φερόμενος ως αυτοτελής ισχυρισμός δεν είναι στην πραγματικότητα αυτοτελής, κατά την έννοια που προαναφέρθηκε, αλλά αρνητικός της κατηγορίας, το Δικαστήριο δεν υποχρεούται να απαντήσει, και μάλιστα ιδιαίτερα και αιτιολογημένα, αφού δεν υπάρχει υποχρέωση ιδιαίτερης απαντήσεως σε απαράδεκτο ισχυρισμό ή σε ισχυρισμό αρνητικό της κατηγορίας. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ.Ε' ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως αποτελεί και η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως. Εσφαλμένη ερμηνεία υπάρχει όταν ο Δικαστής αποδίδει στο νόμο διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, ενώ εσφαλμένη εφαρμογή υπάρχει όταν το Δικαστήριο της ουσίας δεν υπάγει σωστά τα πραγματικά περιστατικά που δέχτηκε ότι αποδείχθηκαν στη διάταξη που εφαρμόσθηκε. Περίπτωση δε εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως συνιστά και η εκ πλαγίου παραβίαση της διατάξεως αυτής, η οποία υπάρχει, όταν στο πόρισμα της αποφάσεως, που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του αιτιολογικού με το διατακτικό και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος, έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο αναιρετικός έλεγχος της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσεως.
Στην προκειμένη περίπτωση με την προσβαλλόμενη 852/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χίου που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, ο αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος, κατοχής κροτίδων και του επιβλήθηκε ποινή φυλακίσεως τριών (3) μηνών, η εκτέλεση της οποίας ανεστάλη για τρία (3) έτη. Όπως προκύπτει από το σκεπτικό, σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλόμενης αποφάσεως, το δίκασαν Τριμελές Πλημ/κείο, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση των αναφερομένων αποδεικτικών μέσων, δέχθηκε, κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη περί πραγμάτων κρίση του, κατά λέξη, τα εξής : "κατηγορούμενος τέλεσε την πράξη της κατοχής απαγορευμένων κροτίδων που του αποδίδεται με το κατηγορητήριο , ήτοι του ότι στη ..., στην οδό ..., στις 17-4-2008, κατελήφθη να κατέχει εντός της οικίας της πεθεράς του Δ, 35.000 τυποποιημένες κροτίδες χρώματος κόκκινου, τύπου ... προέλευσης Ιταλίας, 880 τυποποιημένες κροτίδες χρώματος μαύρου Κινέζικης προέλευσης και άλλες αγνώστου τύπου Κινέζικης προέλευσης, ενώ η κατοχή παρ' οιουδήποτε κροτίδων τυποποιημένων ή αυτοσχεδίων απαγορεύεται απολύτως καθ' άπασαν την Επικράτεια. Επομένως πρέπει να κηρυχθεί ένοχος για την ως άνω πράξη που του αποδίδεται σύμφωνα με το κατηγορητήριο. " Στη συνέχεια, το άνω Δικαστήριο κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο και ήδη αναιρεσείοντα της αξιόποινης πράξεως της παράνομης κατοχής κροτίδων και ειδικότερα του ότι: "Ο κατηγορούμενος, στη ..., στην ..., στις 17-4-2008, κατελήφθη να κατέχει εντός της οικίας της πεθεράς του Δ, 35.000 τυποποιημένες κροτίδες χρώματος κόκκινου, τύπου ... προέλευσης ..., 880 τυποποιημένες κροτίδες χρώματος μαύρου Κινέζικης προέλευσης και άλλες αγνώστου τύπου Κινέζικης προέλευσης, ενώ η κατοχή παρ' οιουδήποτε κροτίδων τυποποιημένων ή αυτοσχεδίων απαγορεύεται απολύτως καθ' άπασαν την Επικράτεια."
Με βάση τις παραπάνω παραδοχές το Δικαστήριο της ουσίας διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση του την απαιτούμενη από τις αναφερόμενες διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σ' αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του άνω εγκλήματος για το οποίο καταδικάστηκε ο αναίρεσείων, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά αυτά και τους συλλογισμούς, με βάση τους οποίους έκανε την υπαγωγή τους στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 18 εδ.β', 26 παρ.1α, 27 παρ.1,ΠΚ και 1 και 2β, 5 παρ.1 το Ν.456/76, σε συνδυασμό με αρθρ.6 παρ.2 Ν.456/76, όπως αντ/κε με αρθρ.30 παρ.2 εδ.β'Ν.2168/93, τις οποίες ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε, χωρίς να τις παραβιάσει ούτε ευθέως, ούτε εκ πλαγίου και χωρίς να στερήσει έτσι την απόφαση από νόμιμη βάση. Ειδικότερα, αναφέρονται στην αιτιολογία της αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χίου τα αποδεικτικά μέσα κατά το είδος τους (μάρτυρες, έγγραφα, απολογία κατηγορουμένους, από τα οποία το Δικαστήριο συνήγαγε τα περιστατικά που εκτέθηκαν και οδηγήθηκε στην καταδικαστική του κρίση, ενώ δεν υπήρχε κατά νόμο, ανάγκη να τα παραθέσει αναλυτικά και να εκθέσει τι προκύπτει χωριστά από το καθένα από αυτά. Και συγκεκριμένα έλαβε υπόψη του το Δικαστήριο της ουσίας και συνεκτίμησε μαζί με τα υπόλοιπα αποδεικτικά μέσα και τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας , Μ1 και υπερασπίσεως, Μ2. Σύμφωνα με τα άνω λεχθέντα, το Δικαστήριο της ουσίας προκειμένου να καταλήξει στην καταδικαστική κρίση του, οδηγήθηκε στις προαναφερόμενες παραδοχές, που αποτελούν την απαιτούμενη από τις πιο πάνω διατάξεις ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Συγκεκριμένα, κατά τρόπο σαφή και πλήρη, αναφέρονται όλα τα στοιχεία που συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος για το οποίο αυτός καταδικάστηκε, οι αποδείξεις από τις οποίες προέκυψαν αυτά και οι σκέψεις με τις οποίες έγινε η υπαγωγή των περιστατικών που αποδείχθηκαν στην ουσιαστική διάταξη που εφαρμόστηκε, χωρίς να εμφιλοχωρήσουν ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά. Για την πληρότητα δε της αιτιολογίας, είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού και διατακτικού, που αποτελούν ενιαίο σύνολο. Είναι αβάσιμες και πρέπει να απορριφθούν, οι επιμέρους αντίθετες αιτιάσεις του αναιρεσείοντος και συγκεκριμένα, ότι: 1)Όπως προκύπτει από το σκεπτικό και το διατακτικό της προσβαλλομένης αποφάσεως ο αναιρεσείων κατεδικάσθηκε για κατοχή τυποποιημένων κροτίδων, ενώ ο νόμος (άρθρον 5 παρ. 1 ν.456/1976, ως νυν ισχύει) τυποποιεί ως ποινικό αδίκημα, όχι αυτοτελώς την κατοχή αλλά την συνύπαρξη συμπλεκτικώς της κατοχής και της χρήσεως των κροτίδων. Έτσι
όμως, το δίκασαν δικαστήριο εσφαλμένα ερμήνευσε και εφάρμοσε την προδιαληφθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη και αναιρετέα κατέστησε την προσβαλλομένη απόφασή του. Όμως, η κατοχή και η χρήση κροτίδων, αποτελούν αυτοτελή εγκλήματα και όχι σωρευτικά και αναγκαίως συνυπάρχοντα πραγματικά περιστατικά, όπως Αβάσιμα αυτός ισχυρίζεται, 2) Όπως προκύπτει από το σκεπτικό της αποφάσεως, με αυτή γίνεται δεκτό ότι κατείχε εντός της οικίας της πεθεράς του, Δ, 35.000 τυποποιημένες κροτίδες χωρίς όμως να αιτιολογείται ποσώς πώς είναι δυνατόν να κατέχει τα ως άνω πυροτεχνήματα εντός ξένης οικίας χωρίς την συνδρομή της ιδιοκτήτριας της οικίας ταύτης, στερούμενη έτσι η απόφαση της ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Αβάσιμα όμως, καθόσον η συνδρομή ή μη της ιδιοκτήτριας της οικίας πεθεράς του, εντός της οποίας (οικίας)βρέθηκαν οι κροτίδες, δεν είναι αναγκαίο να αιτιολογείται στην απόφαση, αφού αυτή (συνδρομή) δεν είναι στοιχείο της κατοχής κροτίδων, η οποία είναι, κατά τα άνω πλήρως αιτιολογημένη, και 3) ότι απολογούμενος ισχυρίστηκε ότι κατά τον χρόνο της πράξεως τελούσε σε πραγματική πλάνη, καθόσον αγνοούσε ότι τα συγκεκριμένα πυροτεχνήματα ήσαν απαγορευμένα, το μεν εξ αιτίας των διαβεβαιώσεων του πωλητή, το δε από το γεγονός ότι αυτός εξέδωσε και του παρέδωσε σχετικό τιμολόγιο, πλην όμως το δικαστήριο απέρριψε τον εν λόγω ισχυρισμό του σιγή και άνευ της παραμικρής αιτιολογίας, καταστήσαν έτσι αναιρετέα την προσβαλλόμενη απόφαση για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Αβάσιμα όμως, διότι όπως προκύπτει από τα πρακτικά της προσβαλλόμενης αποφάσεως και ειδικότερα, από την περιεχόμενη σε αυτά απολογία του αναιρεσείοντος, αυτός κατά το φερόμενο ως χρόνο τελέσεως της πράξεώς του, γνώριζε τα περιστατικά που συνιστούν την παραπάνω αξιόποινη πράξη και αναζητούσε τρόπο να μην έχει οικονομική απώλεια από τη μη διάθεση των κροτίδων, για την κατοχή των οποίων κηρύχθηκε ένοχος.
Επομένως, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' και Ε' ΚΠΔ λόγοι αναιρέσεως της κρινόμενης αιτήσεως, με τους οποίους αποδίδονται στην προσβαλλόμενη απόφαση οι πλημμέλειες της ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, αλλά και της ελλείψεως νόμιμης βάσεως, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Κατά τα λοιπά, με τους πιο πάνω λόγους αναιρέσεως, πλήττεται απαραδέκτως η άνω απόφαση για εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και των πραγματικών περιστατικών.
Κατόπιν αυτών, εφόσον δεν υπάρχει άλλος παραδεκτός λόγος αναιρέσεως για έρευνα, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση στο σύνολο της και να καταδικαστεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (ΚΠΔ 583 παρ.1).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 30 Νοεμβρίου 2009 (υπ'αριθμ.πρωτ.9373/3-12-2009 ενώπιον του Εισαγγελέα Αρείου Πάγου) αίτηση του Χ, για αναίρεση της με αριθμό 852/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χίου. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 22 Ιουνίου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 7 Σεπτεμβρίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ