Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Απάτη, Σημαντικά αίτια, Πραγματογνωμοσύνη, Αναβολής αίτημα.
Περίληψη:
Κακουργηματική απάτη. Αναίρεση καταδικαστικής αποφάσεως με την επίκληση λόγου αναιρέσεως της ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας - έλλειψη αιτιολογίας στην παρεμπίπτουσα απόφαση που απέρριψε το αίτημα για αναβολή της δίκης λόγω σημαντικών αιτιών, στο πρόσωπο της κατηγορούμενης και το αίτημα για διενέργεια ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης. Αναιρεί και παραπέμπει.
Αριθμός 234/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Στ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γεώργιο Σαραντινό, Αντιπρόεδρο, Βασίλειο Λυκούδη, Ανδρέα Τσόλια, Ιωάννη Παπουτσή και Νικόλαο Ζαΐρη - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 11 Δεκεμβρίου 2007, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αναστασίου Κανελλόπουλου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση της αναιρεσείουσας - κατηγορουμένης ........., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ανδρέα Αναγνωστάκη, περί αναιρέσεως της 2192/2005 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Με πολιτικώς ενάγοντα τον ............, που παρέστη με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Πιτσιλό. Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 19 Απριλίου 2006 αίτησή της αναιρέσεως καθώς και στο από 20 Σεπτεμβρίου 2007 δικόγραφο προσθέτων λόγων, που καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 882/2006.
Αφού άκουσε Τους πληρεξουσίους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, η επιβαλλόμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, δεν αφορά μόνο την κύρια, αλλά και την παρεμπίπτουσα απόφαση, με την οποία το δικαστήριο απέρριψε αίτημα αναβολής της δίκης, η έλλειψη της οποίας, ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ. Συνίσταται δε η, κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της παρεμπίπτουσας αυτής απόφασης, στην αναφορά των πραγματικών περιστατικών που αποδείχθηκαν κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο, των αποδείξεων που τα θεμελιώνουν, καθώς και των συλλογισμών με τους οποίους κατέληξε το δικαστήριο στην απορριπτική του αιτήματος κρίση του. Εξ' άλλου, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 80 παρ. 1, 2 και 200 παρ. 2 του ΚΠΔ, η διενέργεια ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης για τη διαπίστωση της διανοητικής υγείας του κατηγορουμένου, ανήκει στην ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας. Η απόφαση (παρεμπίπτουσα) όμως αυτού, με την οποία απορρίπτεται σχετική αίτηση του κατηγορουμένου, πρέπει να είναι ειδικώς και εμπεριστατωμένως αιτιολογημένη, σύμφωνα με τα άρθρα 93 του Συντ. και 139 ΚΠΔ. Στην προκείμενη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη 2192/2005 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, απορρίφθηκε ως ουσιαστικά αβάσιμο, το αίτημα της εκκαλούσας και ήδη αναιρεσείουσας, για αναβολή της δίκης, λόγω σημαντικών αιτίων που συνέτρεχαν στο πρόσωπό της. Από την προσβαλλόμενη δε απόφαση και τα πρακτικά της δίκης, που παραδεκτά επισκοπούνται, αποδεικνύεται ότι, κατά τη συζήτηση της υποθέσεως στο ακροατήριο, δεν εμφανίσθηκε η εκκαλούσα-κατηγορουμένη, αλλά αντ' αυτής εμφανίσθηκε, ο Ανδρέας Αναγνωστάκης, δικηγόρος, μέλος του Δ.Σ. Αθηνών, ο οποίος ανήγγειλε ότι εκπροσωπεί την απολειπόμενη εντολέα του, κατόπιν εξουσιοδότησής της και ότι η κατηγορουμένη αδυνατεί, λόγω ασθενείας της, να εμφανισθεί στο ακροατήριο, ζήτησε δε την αναβολή της δίκης, επικουρικά δε, ζήτησε την αναστολή της διαδικασίας, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 80 του Κ.Π.Δ, προκειμένου να διενεργηθεί ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη στην εντολέα του. Προς απόδειξη δε των ισχυρισμών της, προσκόμισε στο Δικαστήριο: α) το υπ' αριθμό ....... πιστοποιητικό του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, β) την από ........ ιατρική γνωμάτευση της Μονάδας Ψυχικής Υγείας, γ) το υπ' αριθμό ........ πιστοποιητικό του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και δ) την από .......... ιατρική γνωμάτευση της Μονάδας Ψυχικής Υγείας του Φορέα Ανάπτυξης Ανθρώπινου και Κοινωνικού Κεφαλαίου η "ΚΛΙΜΑΚΑ" τα οποία αναγνώσθηκαν. Το Δικαστήριο, ακολούθως, αφού απέρριψε το σχετικό αίτημα του συνηγόρου της, για τη βίαιη προσαγωγή της κατηγορούμενης, ενόψει του ότι το ίδιο Δικαστήριο με την υπ' αριθμό 532/16-3-2005 απόφασή του, είχε διατάξει την αυτοπρόσωπη εμφάνιση της, κατά την μετ'αναβολή εκδίκαση της κατηγορίας, στη συνεδρίαση που εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, προέβη στην κατ' ουσία εκδίκαση της υποθέσεως και κήρυξε ένοχη την κατηγορούμενη, για την πράξη της κακουργηματικής απάτης, ενώ απέρριψε το κύριο αίτημά της για αναβολή της υποθέσεως, κατ' άρθρο 349 του Κ.Π.Δ, καθώς και το επικουρικό αίτημα της ίδιας, περί διενέργειας ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης, ως ουσιαστικά αβάσιμο, με την εξής αιτιολογία όσον αφορά την παρεμπίπτουσα απόφαση: "Λόγος αναβολής εκδικάσεως της προκείμενης υποθέσεως και διενέργειας ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης, δεν προέκυψε". Όμως, η παρεμπίπτουσα αυτή απόφαση δεν είναι ειδικά και εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη, διότι δεν μνημονεύει τα αποδεικτικά μέσα που έλαβε υπόψη και αξιολόγησε το Δικαστήριο για να καταλήξει στη σχετική απορριπτική κρίση, ούτε αναφέρονται σ' αυτήν τα στοιχεία που προέκυψαν από τη διαδικασία στο ακροατήριο, στα οποία το Δικαστήριο θεμελίωσε την ουσιαστική αβασιμότητα του αιτήματος αναβολής, τους συλλογισμούς με τους οποίους κατέληξε στην κρίση του αυτή καθώς και τις αποδείξεις που τις στηρίζουν. Ειδικότερα, δεν αιτιολογείται γιατί τα περιστατικά, τα οποία αυτή επικαλέστηκε η αναιρεσείουσα και αφορούσαν την υγιεινή της κατάσταση, δεν θεωρούνται ως σημαντικά αίτια, ικανά να οδηγήσουν στην παραδοχή του κυρίου αιτήματός της, για την αδυναμία της να εμφανιστεί στο ακροατήριο, όπως επίσης δεν αιτιολογείται καθ' ολοκληρία η παραδοχή της προσβαλλόμενης αποφάσεως, ότι δεν κρίνεται αναγκαία η διενέργεια ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης, αλλά, απλά, αναφέρεται ότι δεν είναι αναγκαία αυτή. Εφόσον, μετά από αυτά, το παραπάνω Δικαστήριο, χωρίς προηγουμένως να απορρίψει αιτιολογημένα τα πιο πάνω αιτήματά της, για αναβολή της δίκης και διενέργειας ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης, προχώρησε στην εκδίκαση της υποθέσεως και, αφού κήρυξε την ήδη αναιρεσείουσα ένοχη, και την καταδίκασε σε κάθειρξη (7) ετών, υπερέβη σχετικώς την εξουσία του. Επομένως, πρέπει να γίνουν δεκτοί ως βάσιμοι ο πρώτος λόγος του κυρίου δικογράφου αναιρέσεως, καθώς και οι πρώτος και δεύτερος των προσθέτων λόγων, που προβλέπονται από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ, καθώς και η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως (ενώ παρέλκει η έρευνα των λοιπών λόγων), να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 519 Κ.Π.Δ., για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, αφού είναι δυνατή η σύνθεσή του από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που είχαν δικάσει την υπόθεση.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθμό 2192/2005 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών και
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 10 Ιανουαρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 30 Ιανουαρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ