Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Δασικά αδικήματα, Δόλος.
Περίληψη:
Ανέγερση κτίσματος εντός δασικής εκτάσεως και παράνομη εκχέρσωση δασικής έκτασης (άρθρο 79 παρ. 1 και 3 του Ν. 998/1979). Στοιχεία δασικής έκτασης (άρθρο 3 παρ. 2 Ν. 998/1979). Κατασκευή αυθαίρετου κτίσματος (άρθρο 17 παρ. 8 Ν. 1337/1983). Για την αιτιολόγηση του δασικού χαρακτήρα της αίτησης αρκεί η αναφορά της ιδιότητας της εκτάσεως ως δασικής και του είδους της βλαστήσεως από την οποία καλύπτεται η οποία της προσδίδει αυτή την ιδιότητα. Αιτιολογημένη καταδίκη για τα εγκλήματα αυτά του κατηγορουμένου, ο οποίος σε δασική έκταση που εκχέρσωσε παράνομα, κατασκεύασε σε μαντρότοιχο και συρματόπλεγμα, χωρίς άδεια της αρμόδιας Αρχής. Δεν γίνεται στην απόφαση ρητή αναφορά στο δόλο, αλλά, εκτός του ότι περιέχεται στην κύρια αιτιολογία για την ενοχή, αναφέρεται στο σκεπτικό επιμετρήσεων της ποινής το άρθρο 27 παρ. 1 ΠΚ και η ένταση του δόλου μεταξύ των στοιχείων επιμετρήσεως.
Αριθμός 2031/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Θεοδώρα Γκοΐνη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Ιωάννη Παπαδόπουλο-Εισηγητή, Ιωάννη Γιαννακόπουλο και Ανδρέα Ξένο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 16 Σεπτεμβρίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ρούσσου-Εμμανουήλ Παπαδάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Βασίλειο Ζακόπουλο, περί αναιρέσεως της 3320/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 7 Οκτωβρίου 2008 αίτησή του, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1712/2008.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης και να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη κατά του αναιρεσείοντος.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 79 του Ν. 998/1979, εργολάβος, υπεργολάβος, κατασκευαστές, οι εντολείς τους και κάθε τρίτος που επιχειρεί άνευ δικαιώματος ή καθ'υπέρβασιν των υπό του παρόντος νόμου προβλεπομένων εξαιρέσεων, την ανέγερση οποιουδήποτε κτίσματος ή κατασκευάσματος, οριστικής ή προσωρινής μορφής ή πραγματοποιεί οποιασδήποτε φύσεως εγκατάσταση εντός δάσους ή δασικής εκτάσεως, δημόσιας ή ιδιωτικής, τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και με χρηματική ποινή και πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) μέχρι πέντε εκατομμύρια (5.000.000) δραχμές, ενώ κατά την παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, όποιος εκχερσώνει παράνομα δάσος ή δασική εκτάσεως, όποιος καλλιεργεί έκταση που έχει εκχερσωθεί παράνομα ή παραβλάπτει καθ'οιονδήποτε τρόπο την κατά προορισμό χρήση δάσους ή δασικής εκτάσεως, καθώς και όποιος ενεργεί επί εκχερσωθείσης παράνομα εκτάσεως πράξεις διακατοχής τιμωρείται με τις ποινές της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Περαιτέρω κατά το άρθρο 3 παρ.2 του ίδιου ως άνω νόμου, δασική έκταση είναι εκείνη η έκταση της επιφάνειας του εδάφους, η οποία καλύπτεται από αραιή ή πενιχρή, υψηλή ή θαμνώδη ξυλώδη βλάστηση οποιασδήποτε διαπλάσεως και η οποία μπορεί να εξυπηρετήσει μία ή περισσότερες λειτουργίες από εκείνες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου, δηλαδή να προσφέρει προϊόντα που εξάγονται από τα παραπάνω φυτά ή να συμβάλει στη διατήρηση της φυσικής ή βιολογικής ισορροπίας ή να εξυπηρετεί τη διαβίωση του ανθρώπου μέσα στο φυσικό περιβάλλον. Εξάλλου κατά το άρθρο 17 παρ.8 του Ν. 1337/1983, οι ιδιοκτήτες ή εντολείς κατασκευής αυθαιρέτων και οι εργολάβοι κατασκευής του τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών και με χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5000) ευρώ μέχρι πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ, ανάλογα με την αξία του αυθαιρέτου έργου και το βαθμό υποβάθμισης του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος. Περαιτέρω η καταδικαστική απόφαση έχει την από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ του ΚΠΔ, όταν αναφέρονται σε αυτήν με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Η ειδική και εμπεριστατωμένη αυτή αιτιολογία πρέπει να εκτείνεται όχι μόνον στην κρίση για την ενοχή, αλλά να περιλαμβάνει και την αναφορά των αποδεικτικών μέσων, από τα οποία το Δικαστήριο οδηγήθηκε στην καταδικαστική του κρίση. Τα αποδεικτικά μέσα, δηλαδή, πρέπει να προκύπτει με βεβαιότητα, ότι έχουν ληφθεί υπόψη από το Δικαστήριο, όλα στο σύνολό τους και όχι ορισμένα μόνον από αυτά. Για τη βεβαιότητα δε αυτή αρκεί να μνημονεύονται όλα, έστω κατά το είδος τους (μάρτυρες, έγγραφα κλπ), χωρίς ανάγκη ειδικότερης αναφοράς τους και μνείας του τι προέκυψε από καθένα. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο. Δεν αποτελεί, όμως, λόγο αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα η εσφαλμένη εκτίμηση των εγγράφων, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη της αξιολογικής συσχετίσεως μεταξύ των αποδεικτικών στοιχείων, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές πλήττεται η αναιρετικά ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας. Η ύπαρξη του δόλου δεν είναι κατ'αρχήν αναγκαίο να αιτιολογείται ιδιαίτερα γιατί αυτός ενυπάρχει στη θέληση παραγωγής των περιστατικών που συγκροτούν την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος και προκύπτει από τις ειδικότερες συνθήκες τελέσεως του, διαλαμβάνεται δε περί αυτού (δόλου) αιτιολογία στην κύρια αιτιολογία για την ενοχή, εκτός και αν αξιώνονται για την αντικειμενική θεμελίωση του εγκλήματος ή εν γνώσει ορισμένου περιστατικού τέλεσης της πράξεως (άμεσος δόλος) ή ορισμένος περαιτέρω σκοπός.
Στην προκειμένη περίπτωση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, που δίκασε ως δευτεροβάθμιο Δικαστήριο, με την προσβαλλόμενη υπ'αριθ. 3320/2008 απόφασή του, δέχτηκε ότι από τα αποδεικτικά μέσα που κατ'είδος αναφέρει (μάρτυρες, αναγνωσθέντα έγγραφα και απολογία κατηγορουμένου), αποδείχτηκαν τα εξής: "Ο κατηγορούμενος έχει τελέσει τις Β', Γ' και Δ' πράξεις που του αποδίδει το κατηγορητήριο και πρέπει να κηρυχθεί ένοχος τούτων, ήτοι της παράβασης των άρθρων 71 παρ.1 και 3 Ν. 998/79 και 17 παρ.8α Ν. 1337/83 καθόσον αποδείχθηκε ότι αυτός, στις 10-2-2000, στη δασική θέση "...", περιφέρειας ..., 1) εντός δασικής εκτάσεως, χωρίς δικαίωμα, περιέφραξε με μανδρότοιχο από μπετόν, μήκους 50 μέτρων και συρματόπλεγμα μήκους 35 μέτρων δασική έκταση 0,625 στρεμμάτων, αν και αυτό απαγορεύεται, 2) εκχέρσωσε παράνομα δασική έκταση, δηλαδή στην ανωτέρω δασική έκταση παράνομα κατέστρεψε τη δασική βλάστηση, που αποτελείται από πουρνάρια, κέδρους και αγριελιές, σε έκταση 625 τ.μ., και 3) στον παραπάνω τόπο και χρόνο προέβη στην κατασκευή αυθαιρέτου κτίσματος, ήτοι με πρόθεση προέβη στην κατασκευή μανδρότοιχου από μπετόν μήκους 50 μέτρων και συρματόπλεγμα μήκους 35 μέτρων, χωρίς προηγουμένως να εφοδιαστεί με την απαιτούμενη άδεια της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας". Μετά από αυτά το Δικαστήριο καταδίκασε τον κατηγορούμενο σε συνολική ποινή φυλακίσεως πέντε (5) μηνών, την εκτέλεση της οποίας ανέστειλε για τρία (30 έτη. Με αυτά που δέχτηκε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, γιατί αναφέρει με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία στήριξε την κρίση του για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων των εγκλημάτων, για τα οποία καταδίκασε τον κατηγορούμενο, τις αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και τους νομικούς συλλογισμούς, με τους οποίους έκανε την υπαγωγή των περιστατικών αυτών στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 71 παρ.1 και 3 του Ν. 998/1979 και 17 παρ.8 του Ν. 1337/1983, τις οποίες εφάρμοσε. Ειδικότερα, αναφέρει ότι η περίφραξη με μανδρότοιχο και συρματόπλεγμα και η εκχέρσωση, στη οποία προέβη ο κατηγορούμενος, έγιναν σε δασική έκταση, η οποία αποτελείται από πουρνάρια, κέρδους και αγριελιές, δηλαδή από ξυλώδη βλάστηση που μπορεί να προσφέρει προϊόντα εξαγόμενα από τα παραπάνω φυτά, αρκεί δε για τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υποστάσεως των ανωτέρω εγκλημάτων η αναφορά της ιδιότητας της εκτάσεως ως δασικής και της βλαστήσεως από την οποία αυτή καλύπτεται, ώστε να κριθεί αν η βλάστηση αυτή προσδίδει στην έκταση την ιδιότητα της δασικής, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν. 998/1979, ενώ για τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος της αυθαίρετης κατασκευής, δεν έχει σημασία ο χαρακτήρας της εκτάσεως ως δασικής ή μη. Επίσης σχετικά με το έγκλημα της αυθαίρετης κατασκευής γίνεται στην απόφαση ρητή αναφορά στο δόλο του κατηγορουμένου, ενώ για τα άλλα εγκλήματα δεν αιτιολογείται ιδιαιτέρως ο δόλος, πλην όμως αυτός ενυπάρχει στη θέληση παραγωγής των περιστατικών που συγκροτούν την αντικειμενική υπόσταση των ανωτέρω εγκλημάτων και προκύπτει από τις ειδικότερες συνθήκες τελέσεως των εν λόγω εγκλημάτων και περιέχεται γι'αυτόν αιτιολογία στην κύρια αιτιολογία για την ενοχή, ενώ εξάλλου στο σκεπτικό επιμετρήσεις των ποινών διαλαμβάνεται το άρθρο 27 παρ.1 του ΠΚ και η ένταση του δόλου, μεταξύ των στοιχείων επιμετρήσεως. Περαιτέρω αναφέρονται όλα τα αποδεικτικά μέσα που έλαβε υπόψη του το Δικαστήριο και το γεγονός ότι δεν μνημονεύει ιδιαίτερα τα προσκομισθέντα από τον κατηγορούμενο έγγραφα, τα οποία και αναγνώσθηκαν, δεν σημαίνει ότι τα αγνόησε. Επομένως, ο μοναδικός λόγος αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ περί ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, είναι αβάσιμος. Τέλος, ο αναιρεσείων προβάλλει ισχυρισμό περί παραγραφής των ως άνω εγκλημάτων, ο χρόνος της οποίας συμπληρώθηκε μετά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης. Επειδή όμως δεν κρίθηκε βάσιμος ο μοναδικός λόγος αναιρέσεως, ο ισχυρισμός αυτός καθίσταται μη νόμιμος κατά το άρθρο 511 εδάφ. τρίτο του ΚΠΔ. Επομένως η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί και να επιβληθούν στον αναιρεσείοντα τα έξοδα της ποινικής διαδικασίας (άρθρο 583 παρ.1 του ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 7-10-2008 αίτηση του Χ για αναίρεση της υπ'αριθ. 3320/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών.
Επιβάλλει στον αναιρεσείοντα τα έξοδα της ποινικής διαδικασίας, που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 15 Οκτωβρίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 26 Οκτωβρίου 2009.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ