Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Δυσφήμηση συκοφαντική.
Περίληψη:
Συκοφαντική δυσφήμηση. Στοιχεία του εγκλήματος. Απορρίπτεται ο περί ελλείψεως αιτιολογίας μοναδικός λόγος αναιρέσεως και ο ίδιος λόγος αναιρέσεως, κατά το μέρος του που βάλλει κατά ουσιαστικών παραδοχών της απόφασης, κρίνεται απαράδεκτος. Απόρριψη αναιρέσεως.
ΑΡΙΘΜΟΣ 36/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ηρακλή Κωνσταντινίδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Κούκλη - Εισηγητή, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 9 Νοεμβρίου 2007, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κυριάκο Καρούτσο (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση της αναιρεσείουσας - κατηγορουμένης Χ1, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Παναγιώτη Πρόκο, περί αναιρέσεως της 280/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Με πολιτικώς ενάγοντα τον Ψ1, που παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Καλέργη.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και η αναιρεσείουσα - κατηγορούμενη ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 9 Μαϊου 2007 αίτησή της αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 823/2007.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο της αναιρεσείουσας, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 362 και 363 ΠΚ σαφώς προκύπτει ότι για τη θεμελίωση του εγκλήματος της συκοφαντικής δυσφημήσεως περί του οποίου το άρθρο 363 ΠΚ, απαιτείται η ύπαρξη των εις το άρθρο 363 ΠΚ στοιχείων, τα οποία απαρτίζουν το έγκλημα της απλής δυσφημήσεως και ειδικότερα να ισχυρίσθη κάποιος ή να διέδωσε καθ' οιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου για κάποιο άλλο πρόσωπο γεγονός, το οποίο θα μπορούσε να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη αυτού, 2) το γεγονός αυτό να ήταν ψευδές και 3) ο ισχυρισθείς ή διαδόσας το ψευδές γεγονός να ετέλει εν γνώσει της αναληθείας αυτού. Περαιτέρω γεγονός, κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων, θεωρείται κάθε συγκεκριμένο περιστατικό του εξωτερικού κόσμου καθώς και κάθε συγκεκριμένη σχέση ή συμπεριφορά που ανάγονται στο παρόν ή το παρελθόν και αντίκειται στην ηθική και την ευπρέπεια. Βάσει αυτών, για να είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της καταδικαστικής αποφάσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ θα πρέπει να εκτίθενται σ' αυτήν με σαφήνεια πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία και θεμελιώνουν, την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος, οι αποδείξεις από τις οποίες αυτοί διατυπώθηκαν και οι νομικοί συλλογισμοί με βάση τους οποίους έγινε η υπαγωγή των αποδειχθέντων περιστατικών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Ειδικώς δε πρέπει να αιτιολογείται ότι, το με την παραπάνω έννοια γεγονός, το οποίο, ισχυρίσθη ή διέδωσε ο κατηγορούμενος είναι ψευδές και ότι είχε γνώση του ψευδούς αυτού.
Στην προκειμένη περίπτωση, το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, με την προσβαλλομένη απόφασή του και μετά από συνεκτίμηση όλων των αποδεικτικών μέσων που κατ' είδος μνημονεύει, εδέχθη, κατά την ανέλεγκτη, περί τα πράγματα, κρίση του, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά, κατά πιστή μεταφορά:
Ο εγκαλών μηνυτής στις 2-11-1999 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και εισήλθε και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο "ΥΓΕΙΑ" μέχρι και τις 8-5-2000. Το εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο που υπέστη είχε ως συνέπεια δεξιά ημιπληγία και διαταραχή το λόγου, τύπου αφασίας εκπομπής, πλην όμως οι λοιπές νοητικές και ψυχικές του λειτουργίες δεν είχαν διαταραχθεί και ήταν ικανός για κάθε δικαιοπραξία και μπορούσε να χειρίζεται τις υποθέσεις του. Η κατάσταση της υγείας του κατά το χρονικό διάστημα που νοσηλευόταν στο νοσοκομείο "ΥΓΕΙΑ" συνεχώς βελτιωνόταν και έτσι από 2-11-1999 που εισήχθη στο νοσοκομείο προς νοσηλεία μέχρι και 8-5-2000 που εξήλθε από το νοσοκομείο είχε συνεχώς τα λογικά του, μπορούσε να διαχειρίζεται την περιουσία του και να επιμελείται των υποθέσεών του και γενικά ήταν ικανός για κάθε δικαιοπραξία (βλ. τις αναγνωσθείσες από ..... και ....... ιατρικές πραγματογνωμοσύνες των γιατρών του νοσοκομείου "ΥΓΕΙΑ" Γ1, νευρολόγου - ψυχιάτρου και Γ2, νευρολόγου, την αναγνωσθείσα από........ ιατρική γνωμοδοτική έκθεση του νευρολόγου ψυχιάτρου Γ3, την αναγνωσθείσα από ....... ιατρική γνωμάτευση του νευρολόγου - ψυχιάτρου Γ4, την αναγνωσθείσα από ....... ενυπόγραφο γνωμάτευση των Γ5, νευρολόγου - ψυχιάτρου, Γ6, νευρολόγου - ψυχιάτρου και Γ7, νευροχειρούργου, την αναγνωσθείσα από ...... ιατρική γνωμάτευση του νευρολόγου - ψυχιάτρου Γ8, την αναγνωσθείσα από ....... υπ' αριθμ. .... ιατροδικαστική έκθεση του ιατροδικαστή ......... σε συνδυασμό και με την από ........ έκθεση ιατρικής πραγματογνωμοσύνης του πραγματογνώμονα νευρολόγου - ψυχιάτρου .......). Κατά το χρονικό διάστημα που ο εγκαλών μηνυτής Ψ1 νοσηλευόταν στο νοσοκομείο "ΥΓΕΙΑ", η σύζυγός του και κατηγορουμένη τον επισκεπτόταν τακτικά και γνώριζε ότι είχε τα λογικά του, ότι οι νοητικές και ψυχικές λειτουργίες του δεν είχαν διαταραχθεί και ότι μπορούσε να αποφασίζει ο ίδιος για τις υποθέσεις του και για την περιουσία του και ότι δυσκολευόταν στην αρχή μόνον στην εκφορά του λόγου. Επίσης η κατηγορουμένη σύζυγός του, γνώριζε ότι την θεωρούσε υπεύθυνη για το εγκεφαλικό που υπέστη, ότι δεν της είχε πλέον εμπιστοσύνη γιατί πίστευε ότι ήθελε να πεθάνει για να τον κληρονομήσει και ότι είχε διορίσει ως πληρεξουσίους του τους φίλους του Ζ1 και Ζ2 για να διαχειρίζονται σύμφωνα με προφορικές εντολές που τους έδινε την περιουσία του και τις υποθέσεις του, όπως επίσης γνώριζε ότι αποφάσισε να την χωρίσει, αφού, ενώ ακόμη βρισκόταν στο νοσοκομείο και νοσηλευόταν, της αφαίρεσε κάθε δυνατότητα πρόσβασης στα χρήματα του που ήταν κατατεθειμένα σε τραπεζικούς λογαριασμούς και στις 25-2-2000 κατέθεσε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την αναγνωσθείσα από 25-2-2000 αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για μετοίκηση της κατηγορουμένης συζύγου του από τη συζυγική τους οικία. Μάλιστα τόσο πολύ ήθελε να χωρίσει από την κατηγορούμενη σύζυγό του που στράφηκε και κατά της μητέρας του που έμενε μαζί της και είχε πάρει το μέρος της και την υποστήριζε. Όταν ο εγκαλών μηνυτής βγήκε από το νοσοκομείο "ΥΓΕΙΑ", μη θέλοντας να συγκατοικήσει με τη κατηγορούμενη σύζυγό του και επιθυμώντας να υλοποιήσει την απόφασή του και να την βγάλει από τη συζυγική τους οικία, ως ιδιοκτήτης της συζυγικής οικίας που βρισκόταν στο Δήμο Κρωπίας, υπέβαλε στις 11-5-2000 αίτηση προς τον Δήμαρχο Κρωπίας με την οποία ζήτησε την προσωρινή διακοπή και αφαίρεση των υδρομετρητών από τη συζυγική οικία. Η κατηγορουμένη σύζυγός του, ενώ γνώριζε ότι είχε τα λογικά του, ότι οι νοητικές και ψυχικές του λειτουργίες λειτουργούσαν κανονικά και ότι είχε διορίσει ως πληρεξουσίους τους δύο ως άνω φίλους του για να ενεργούν σύμφωνα με τις εντολές του επειδή τους είχε εμπιστοσύνη και ότι απλώς και μόνον δεν την ήθελε πλέον για σύζυγό του και ήθελε να τη διώξει από τη συζυγική οικία, προκειμένου να επιτύχει την επανασύνδεση των υδρομετρητών στη συζυγική οικία και να μπορέσει να παραμείνει σ' αυτήν, υπέβαλε στις 23-5-2000 στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών την από 23-5-2000 αίτησή της, της οποίας έλαβαν γνώση ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών, οι υπάλληλοι της ύδρευσης του Δήμου Κρωπίας και ο Δήμαρχος Κρωπίας στους οποίους διαβιβάστηκε, με την οποία ισχυρίστηκε εν γνώσει της ψευδώς για τον εγκαλούντα μηνυτή σύζυγό της ότι " ...συνεπεία του εγκεφαλικού που υπέστη παρουσιάζει σοβαρή διαταραχή του ψυχονοητικού του κόσμου ώστε να αδυνατεί να επιμελείται του εαυτού του και της μεγάλης περιουσίας του, ...ότι έχει μειωμένη αντίληψη και λανθασμένη των πραγμάτων και του περιβάλλοντος και... ότι εκμεταλλευόμενοι αυτή την κατάσταση της υγείας του, δύο "φίλοι" του, ο Ζ1 και ο Ζ2, αφού τον απομόνωσαν και τον κράτησαν μακρυά από όλους τους συγγενείς και φίλους του, κατόρθωσαν να τον στρέψουν εναντίον όλης του της οικογένειας ακόμη και εναντίον της ίδιας και της υπέργηρης μητέρας του, κατόρθωσαν με παράνομο τρόπο να του αποσπάσουν πληρεξούσια και διαχειρίζονται αποκλειστικά αυτοί όλην του την περιουσία και αποφασίζουν αυτοί για κάθε θέμα της προσωπικής και οικογενειακής του ζωής γιατί δεν είναι δυνατόν ο βαρέως ασθενών σύζυγός της να έχει δώσει τέτοιες εντολές", τα ψευδή δε γεγονότα αυτά που ισχυρίστηκε εν γνώσει της αναληθείας τους ενώπιον των ως άνω τρίτων προσώπων (Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών, Δημάρχου Κρωπίας, υπαλλήλων ύδρευσης) για τον εγκαλούντα μηνυτή σύζυγό της Ψ1, μπορούσαν να βλάψουν την τιμή και την υπόληψη του τελευταίου, αφού τον παρουσίαζαν ως ανίκανο και άβουλο πλάσμα που ήταν υποχείριο των δύο ως άνω φίλων του. Επομένως, αφού αποδεικνύεται ότι η εκκαλούσα κατηγορουμένη, στην Αθήνα και στις 23-5-2000, ενεργώντας με πρόθεση, ισχυρίστηκε για τον εγκαλούντα μηνυτή σύζυγό της Ψ1 ενώπιον τρίτων και συγκεκριμένα ενώπιον του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών, του Δημάρχου Κρωπίας και των υπαλλήλων του Δήμου Κρωπίας, τα ως άνω ψευδή γεγονότα που ανέφερε στην ως άνω από 23-5-2000 αίτησή της και που μπορούσαν να βλάψουν την τιμή και την υπόληψη του εγκαλούντος μηνυτή συζύγου της, τελώντας εν γνώσει της αναλήθειάς τους, πρέπει αυτή να κηρυχθεί ένοχος της πράξεως της συκοφαντικής δυσφημήσεως που κατηγορείται ότι τέλεσε, σύμφωνα με το διατακτικό. Με τις παραδοχές αυτές το δευτεροβάθμιο δικαστήριο διέλαβε στην προσβαλλομένη απόφασή του την από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού αναφέρει εις αυτήν με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την διαδικασία στο ακροατήριο και στοιχειοθετούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του παραπάνω εγκλήματος τα αποδεικτικά μέσα από τα οποία πείστηκε μ' αυτά και τους νομικούς συλλογισμούς με βάση τους οποίους υπήγαγε αυτά στην εφαρμοσθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 363 σε συνδ. προς άρθρο 362 ΠΚ. Οι ειδικότερες αιτιάσεις της αναιρεσείουσας, ότι η προσβαλλομένη απόφαση: α) Αυθαίρετα αναβάθμισε τις περιορισμένης αποδεικτικής ισχύος, υπό ημερομηνίες ....... και ........, απλές γνωματεύσεις των ιατρών του Νοσοκομείου , Γ1 και Γ2, σε ιατρικές πραγματογνωμοσύνες του άρθρου 183 ΚΠΔ, β) Ότι από κανένα μάρτυρα δεν προέκυψε ότι η ιδία (αναιρεσείουσα) είτε οποιοδήποτε άλλο τρίτο πρόσωπο είχε - μέχρι την ασθένεια του μηνυτή - πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς. Γ) Ότι, όπως πληρέστατα προέκυψε ο πολιτικώς ενάγων ουδέποτε από την έξοδό του από το νοσοκομείο "ΥΓΕΙΑ" κατοίκησε στην κείμενη στο 37ο χιλιόμετρο της παραλιακής οδού ..... - ...... κατοικία του και δ) Ότι η παραδοχή της προσβαλλομένης αποφάσεως πως δήθεν τελούσε σε γνώση ότι ο πολιτικώς ενάγων "είχε τα λογικά του" είναι ασαφής και ελλειπής" είναι απορριπτέες, ως απαράδεκτες γιατί βάλλουν κατά των ουσιαστικών παραδοχών της προσβαλλομένης αποφάσεως, ιδιαίτερα δε η εξ αυτών υπό στοιχ. α' αιτίαση είναι απαράδεκτη γιατί, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού των ως άνω ιατρικών βεβαιώσεων, αυτές παραδεκτώς λήφθηκαν υπόψη και συνεκτιμήθηκαν μαζί με τις άλλες αποδείξεις. Με βάση τα προαναπτυχθέντα ο μοναδικός, εκ του άρθρου 510 παρ. ΙΔ ΚΠΔ λόγος αναιρέσεως είναι απορριπτέος, καθώς και η αίτηση στο σύνολό της, και πρέπει να καταδικαστεί η αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα (άρθρ. 583 παρ. 1 ΚΠΔ) καθώς και στη δικαστική δαπάνη του παραστάντος πολιτικώς ενάγοντος.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 9 Μαϊου 2007 αίτηση της Χ1 για αναίρεση της υπ' αριθμ. 280/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών. Και
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα εκ διακοσίων είκοσι (220) ευρώ καθώς και στη δικαστική δαπάνη του παραστάντος πολιτικώς ενάγοντος εκ πεντακοσίων (500) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2007. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 8 Ιανουαρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ