Θέμα
Προθεσμία, Επανάληψη βίαια διακοπείσας δίκης.
Περίληψη:
Την επανάληψη της δίκης μπορεί να επισπεύσει και ο αντίδικος του διαδίκου, στο πρόσωπο του οποίου επήλθε ο λόγος διακοπής, ακόμη και πριν από τη γνωστοποίηση του λόγου διακοπής, όταν έλαβε γνώση του λόγου διακοπής, όταν έλαβε γνώση του λόγου διακοπής με οποιοδήποτε τρόπο, θεωρώντας ότι η διακοπή ήδη επήλθε, τηρώντας τη διαδικασία που διαγράφεται από το άρθρο 291 Κ.Πολ.Δ. Έναρξη της προθεσμίας αποποίησης του άρθρου 1847 ΑΚ είναι η γνώση της επαγωγής και του λόγου αυτής, δηλαδή των περιστατικών του θανάτου του κληρονομούμενου και της κλήσης στην κληρονομιά από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου ως συγγενούς.
Αριθμός 196/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Βασίλειο Φούκα, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (λόγω μη υπάρξεως Αντιπροέδρου στο Τμήμα), Δημήτριο Μαζαράκη, Νικόλαο Μπιχάκη, Ερωτόκριτο Καλούδη και Αργύριο Σταυράκη, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 9 Ιανουαρίου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του αναιρεσείοντος - καλούντος: Ελληνικού Δημοσίου, νόμιμα εκπροσωπούμενου από τον Υπουργό Οικονομικών, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιό του Χρήστο Μητκίδη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με δήλωση του άρθρου 242 παρ.2 του Κ.Πολ.Δ.
Των αναιρεσιβλήτων - καθών η κλήση: 1) Ζ. Γ. του Δ., 2) Ζ. Τ. συζ. Ζ., το γένος Α. Χ., 3) Δ. Χ. του Α., κατοίκων ... και 4) Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (Ο.Κ.Χ.Ε.), με έδρα την Αθήνα, που εκπροσωπείται νόμιμα, οι οποίοι δεν παραστάθηκαν στο ακροατήριο.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με τις: 1) από 3/12/2004 αγωγή της αρχικής διαδίκου Ξ. Π., χήρας Δ., το γένος Μ. Γ., δικαιοπαρόχου των 1ης, 2ης και 3ου καθών η κλήση, και 2) από 22/3/2005 κύρια παρέμβαση του ήδη αναιρεσείοντος, που κατατέθηκαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο Ροδόπης και συνεκδικάστηκαν. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 7/2006 του ιδίου Δικαστηρίου και 328/2008 του Εφετείου Θράκης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί το αναιρεσείον με την από 14/11/2008 αίτησή του και την από 30/8/2012 κλήση του.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, παραστάθηκε μόνο το αναιρεσείον όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Ερωτόκριτος Καλούδης ανέγνωσε την από 10/9/2010 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε να γίνει δεκτή η από 14/11/2008 αίτηση του Ελληνικού Δημοσίου, για αναίρεση της 328/2008 απόφασης του Εφετείου Θράκης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 286, 287, 288, 290, 291 και 292 ΚΠολΔ προκύπτει, ότι η δίκη διακόπτεται και αν πεθάνει κάποιος διάδικος. Επέρχεται δε η διακοπή από τη γνωστοποίηση του λόγου τούτου προς τον αντίδικο, η οποία μπορεί να γίνει και με επίδοση δικογράφου ή και με προφορική δήλωση στο ακροατήριο του πληρεξούσιου δικηγόρου του διαδίκου, στο πρόσωπο του οποίου επήλθε ο λόγος της διακοπής, από τον ίδιο δε, με ρητή ή σιωπηρή δήλωση, μπορεί να γίνει εκουσίως και η επανάληψη αυτής. Μπορεί δε και ο αντίδικος να επισπεύσει την επανάληψη της δίκης, ακόμη δε και πριν από τη γνωστοποίηση του λόγου διακοπής, όταν έλαβε γνώση του λόγου διακοπής με οποιονδήποτε τρόπο, θεωρώντας ότι η διακοπή ήδη επήλθε, τηρώντας τη διαδικασία που διαγράφεται από το άρθρο 291 ΚΠολΔ, δηλαδή κοινοποιώντας δικόγραφο περί επαναλήψεως στον υπέρ ου η διακοπή διάδικο, ο οποίος, σε περίπτωση διακοπής συνεπεία θανάτου κάποιου διαδίκου, είναι ο καθολικός διάδοχός του (κληρονόμος του), που, όμως, δεν μπορεί να κληθεί για να επαναλάβει τη δίκη πριν περάσει η προθεσμία της αποποίησης του άρθρου 1847 ΑΚ, ή πριν χάσει με οποιονδήποτε άλλο τρόπο το δικαίωμα της αποποίησης. Εξάλλου, η διάταξη του άρθρου 1847 ΑΚ ορίζει προθεσμία τεσσάρων μηνών ή ενός έτους αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό. Έναρξη δε της προθεσμίας αυτής είναι η γνώση της επαγωγής και του λόγου αυτής, δηλαδή των περιστατικών του θανάτου του κληρονομουμένου και της κλήσης στην κληρονομία από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου ως συγγενούς. Στην επαγωγή, όμως, από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης. Τέλος, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 576 παρ.3 ΚΠολΔ, αν μετέχουν περισσότεροι στη δίκη για την αναίρεση και δεν κλητεύτηκε κάποιος από αυτούς, η συζήτηση κηρύσσεται απαράδεκτη για όλους.
Στην προκείμενη περίπτωση, κατά τη δικάσιμο της 6.4.2011, που είχε οριστεί να δικαστεί η ένδικη αίτηση αναίρεσης, η δίκη διακόπηκε, συνεπεία θανάτου, στις 3.12.2010, της πρώτης αναιρεσίβλητης Ξ. Π. χήρας Δ., που γνωστοποιήθηκε στο αντίδικο Ελληνικό Δημόσιο -αναιρεσείον- το οποίο είχε, μόνο αυτό, παραστεί κατά τη δικάσιμο αυτή -της 6.4.2011-, με προφορική δήλωση στο ακροατήριο της δικηγόρου Δήμητρας Φρεσκάκη, ως πληρεξουσίας στη ζωή της αποβιώσασας, και προσκομιδή της με αριθμό 193-Γ-2010 Ληξιαρχικής πράξης θανάτου της Ληξιάρχου του Δήμου Κομοτηνής Νομού Ροδόπης Γ. Γ. στην οποία δηλώθηκε ο θάνατος από τον εργολάβο κηδειών Μ. Μ.. Η αποβιώσασα κατέλιπε δύο δημόσιες διαθήκες, με τη δεύτερη από τις οποίες, ήτοι τη με αριθμό .../11.12.2009 ενώπιον της συμβολαιογράφου Κομοτηνής Κλεοπάτρας Στογιαννίδου, που δημοσιεύτηκε στις 11.5.2011, σύμφωνα με τα με αριθμό 107/ΔΔ 107/2011 πρακτικά του Μονομελούς Πρωτοδικείο Ροδόπης, μετά την από 20.4.2011 αίτηση της προαναφερόμενης συμβολαιογράφου προς το Γραμματέα του Πρωτοδικείου Ροδόπης, ανακλήθηκε σιωπηρά εν μέρει η πρώτη -κατ' άρθρο 1764 ΑΚ-, ήτοι η με αριθμό .../ 1.12.2004 ενώπιον της συμβολαιογράφου Κομοτηνής Παγώνας Πατσιά-Πεπονίδου, που δημοσιεύθηκε στις 23.3.2011, σύμφωνα με τα με αριθμό 54/ΔΔ 54/2011 πρακτικά του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης, μετά το με αριθμό πρωτοκόλλου 30 και διεκπεραιώσεως 23 της 15.3.2011 έγγραφο της προαναφερόμενης συμβολαιογράφου προς το Γραμματέα του Πρωτοδικείου Ροδόπης. Ειδικότερα, με τη δεύτερη - με αριθμό .../11.12.2009 - διαθήκη η κληρονομούμενη Ξ. Π. όρισε τη Δ. Τ. χήρα Σ. το γένος Τ. κληρονόμο της κινητής της περιουσίας, ενώ για την ακίνητη περιουσία της όρισε να ισχύουν οι διατάξεις της εξ αδιαθέτου διαδοχής. Σύμφωνα με το με αριθμό πρωτ. 43382/16.8.201 πιστοποιητικό του Τμήματος Δημοτολογίου κλπ. του Δήμου Κομοτηνής η κληρονομουμένη άφησε μόνους πλησιέστερους συγγενείς που ζούσαν την ημέρα του θανάτου της, α) την ανεψιά της Γ. Ζ. του Δ. Γ. και Μ. Γ., β) την ανεψιά της Τ. Ζ. του Α. Χ. και της Μ. Χ., σύζυγο Ζ. Τ. και γ) τον ανεψιό της Χ. Δ. του Α. Χ. και της Μ. Χ., οι οποίοι καλούνται ως κληρονόμοι της εξ αδιαθέτου, εφόσον δεν υπάρχουν πλησιέστεροι συγγενείς της. Ήδη το Ελληνικό Δημόσιο επισπεύδει την επανάληψη της δίκης με την από 30.8.2012 κλήση του, με την οποία ορίστηκε νέα δικάσιμος η στην αρχή της παρούσας αναφερομένη (της 9.1.2013). Κατά την εκφώνηση της υπόθεσης στη σειρά του οικείου πινακίου και τη συζήτηση που επακολούθησε, δεν εμφανίσθηκαν οι καθ' ων η κλήση, ήτοι οι προαναφερόμενοι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι της αποβιώσασας αναιρεσίβλητης Ξ. Π. χήρας Δ. και ο αναιρεσίβλητος Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος (Ο.Κ.Χ.Ε.), ούτε υπέβαλαν την από το άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ έγγραφη δήλωση μη παράστασή τους στο ακροατήριο. Και ναι μεν το αναιρεσείον επικαλείται και προσκομίζει τις εκθέσεις επίδοσης 2512, 2513, 2514/10.10.2012 του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Ροδόπης ... και 2080Β'/19.10.2012 του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ..., από τις οποίες προκύπτει, ότι ακριβές αντίγραφο της αμέσως πιο πάνω κλήση του με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς εμφάνιση κατά την τελευταία δικάσιμο επιδόθηκε, κατόπιν έγγραφης παραγγελίας του Παρέδρου του Ν.Σ.Κ. Χρήστου Μητκίδη, που είναι πληρεξούσιός του, στους καθ' ων η κλήση, η επίσπευση, όμως, της επανάληψης της δίκης από μέρους του αναιρεσείοντος δεν είναι νόμιμη, αφού δεν προκύπτει ότι έχει περάσει η προθεσμία της αποποίησης του άρθρου 1847 ΑΚ για τους καθ' ων η κλήση εξ αδιαθέτου κληρονόμους της αποβιώσασας αναιρεσίβλητης Ξ. Π. χήρας Δ.. Πράγματι, από την επίδοση σ' αυτούς της πιο πάνω κλήσης στις 10.10.2012 και μέχρι την αναφερόμενη στην αρχή δικάσιμο (της 9.1.2013) δεν έχει περάσει η τετράμηνη προθεσμία αποποίησης του άρθρου 1847 ΑΚ, ούτε άλλωστε απ' όλα τα παραπάνω και εν γένει από τα, με επίκληση, προσκομιζόμενα από το αναιρεσείον έγγραφα, προκύπτει γνώση από αυτούς του θανάτου της ως άνω αποβιώσασας αναιρεσίβλητης και μάλιστα του λόγου επαγωγής της κληρονομικής ακίνητης περιουσίας της πριν την επίδοση ως άνω σ' αυτούς της κλήσης στις 10.10.2012. Κατά συνέπεια, ενόψει και του προεκτεθέντος άρθρου 576 παρ.3 ΚΠολΔ, πρέπει να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση ως προς όλους τους διαδίκους.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση της από 14.11.2006 αίτησης του Ελληνικού Δημοσίου για αναίρεση της 328/2008 απόφασης του Εφετείου Θράκης ως προς όλους τους διαδίκους.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 5 Φεβρουαρίου 2013.
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 6 Φεβρουαρίου 2013.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ