Θέμα
Αποχής δήλωση.
Περίληψη:
Δήλωση αποχής Αρεοπαγίτη σε υπόθεση αίτησης επανάληψης της διαδικασίας. Δέχεται. Η άσκηση και η εκκρεμοδικία σε βάρος του δικαστή αγωγής κακοδικίας από το μηνυτή συναφούς προς την εκδικαζόμενη υποθέσεως, δεν συνιστά μεν λόγο εξαίρεσης, συνιστά όμως σοβαρό λόγο ευπρέπειας γιατί μπορεί να τεθεί σε αμφισβήτηση το απροκατάληπτο του εν λόγω δικαστικού λειτουργού.
Αριθμός 2099/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα - Σε Συμβούλιο
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Νικόλαο Ζαΐρη και Κωνσταντίνο Φράγκο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ανδρέα Ζύγουρα (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα.
Συνήλθε σε Συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 17 Σεπτεμβρίου 2008, προκειμένου να αποφανθεί για την δήλωση αποχής του Αρεοπαγίτη Αναστασίου Λιανού, που αφορά τη μη συμμετοχή του στη σύνθεση του Ζ' Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, που εκδίκασε κατά τη δικάσιμο της 21.5.2008 την από 7.3.2008 αίτηση επαναλήψεως ποινικής διαδικασίας των κληρονόμων του Χ.
Η δήλωση αυτή με ημερομηνία 28.5.2008, που απευθύνεται στον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1033/2008.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ανδρέας Ζύγουρας εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αθανασίου Κονταξή, με αριθμό 336/23.6.2008, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
Ι) Ο Χ, ήδη θανών, έχει καταδικαστεί αμετάκλητα με την υπ'αριθμ. 11100/2005 απόφαση του Γ. Τριμελούς Εφετείου Αθηνών για απλή σωματική βλάβη -308 § 1 εδ. α' Π.Κ.- σε βάρος του Ψ1. Η σύζυγος και τα τέκνα αυτού υπέβαλαν αίτηση επανάληψης της σε βάρος του καταδικασθέντος ποινικής διαδικασίας κατά τα άρθρα 525 § 1 περ. 2, 527 § 1 Κ.Ποιν.Δ. Επί της αιτήσεως αυτής υπεβλήθη η υπ'αριθμ. 160/7-4-2008 έγγραφη πρόταση του αρμοδίου εισαγγελέα προς το δικαστήριο του Αρείου Πάγου (σε συμβούλιο), που είναι αρμόδιο προς τούτο. Στη σύνθεση του τελευταίου μετέχει και ο Αρεοπαγίτης Αναστάσιος Λιανός, ο οποίος, ενόψει του ότι ο άνω παθών, Ψ1 έχει υποβάλει κατ'αυτού την από 17-10-2007 αγωγή κακοδικίας με αφορμή συναφή υπόθεση προς την ανωτέρω, υπέβαλε την συνημμένη από 28-5-2008 δήλωση αποχής διότι "συντρέχουν σοβαροί λόγοι ευπρέπειας που επιβάλλουν την αποχή του από την άσκηση των καθηκόντων του ως μέλους του συμβουλίου του Αρείου Πάγου και ζητεί να απόσχει αυτών" κατά την εκδίκαση της αιτήσεως επανάληψης.
ΙΙ) Επειδή κατά τη διάταξη του άρθρου 23 § 3 Κ.Ποιν.Δ. "Τα δικαστικά πρόσωπα που αναφέρονται στις προηγούμενες παραγράφους (δηλ. κάθε δικαστικός λειτουργός) οφείλουν να δηλώσουν με τον ίδιο τρόπο (ήτοι στον πρόεδρο του δικαστηρίου, όπου υπηρετεί) τυχόν σοβαρούς λόγους ευπρέπειας που επιβάλλουν την αποχή τους από την άσκηση των καθηκόντων τους, ακόμη και να δεν υπάρχουν οι, λόγοι της παρ. 1" (ήτοι λόγοι αποκλεισμού ή εξαίρεσης κατά τα άρθρα 14,15 Κ.Π.Δ.).
Από την άνω διάταξη προκύπτει σαφώς ότι η υποχρέωση δήλωσης αποχής, και συγχρόνως αποδοχή της δήλωσης αυτής, είναι να συντρέχει λόγος αποκλεισμού ή εξαίρεσης (άρθρα 14,15 Κ.Π.Δ.) ή σοβαρός λόγος ευπρεπείας. Δεν αρκεί δηλαδή να συντρέχει απλός λόγος ευπρέπειας αλλά σοβαρός τέτοιος λόγος. 'Ητοι τέτοιος λόγος που να θέτει σε αμφισβήτηση την ελεύθερη κρίση ή το απροκατάληπτο του δικαστικού λειτουργού (βλ. ΑΠ 1568/2002 Π.Χρ.ΝΓ 539, ΑΠ 214/63 Π.Χρ. ΙΓ 444, Μπουρόπουλο Ερμ. ΚΠΔ τόμ. Α σελ. 40) και δη κατά κρίση, αντικειμενική (βλ. Μπουρόπουλο ο.π.) ή τις κρατούσες δεοντολογικές αντιλήψεις (Ζησιάδης, Ποινική Δικονομία, τομ. Α' (1976) 163 σημ. 30). Η ευπρέπεια δεν ταυτίζεται με την ευθιξία, αφού η πρώτη είναι αντικειμενική (βλ. και Καρρά ΚΠΔ (2006) σελ. 126 και πρακτικά ΚΠΔ τόμ. γ' σελ. 40). Γι'αυτό άλλωστε και το άρθρο 15 ΚΠΔ -για την αποδοχή λόγου εξαίρεσης (όχι αποκλεισμού του άρθρου 14 Κ.Π.Δ.)- απαιτεί την ύπαρξη γεγονότων "ικανών να δικαιολογήσουν εμφανώς δυσπιστία επί το αμερόληπτο". (βλ. ΑΠ 1569/2005, ΑΠ 1123/2002, ΑΠ 799/96 κ.ά.).
Επομένως και η απλή δήλωση αποχής δεν μπορεί να υπαχθεί στους σοβαρούς λόγους ευπρέπειας όταν δεν περιέχει τέτοιο λόγο (βλ. σχετικώς Κονταξή ΚΠΔ (2006) σελ. 382-383, όπου και περιπτώσεις) πρβλΑΠ 1744/2004, ΑΠ 721/78, ΑΠ 1411/87 κ.ά.-Εξ άλλου κατά τη διάταξη του άρθρου 9 § 4 ν.693/77 "μετά την άσκηση της αγωγής κακοδικίας κρίνεται υποχρεωτικά και σύμφωνα με τις αντίστοιχες δικονομικές διατάξεις από το κατά περίπτωση αρμόδιο πολιτικό ποινικό ή δικονομικό δικαστήριο ή δικαστικό συμβούλιο, αν συντρέχει λόγος εξαίρεσης του εναγομένου ως προς μελλοντικές πράξεις στην υπόθεση που αφορά η αγωγή.....". Και από τη διάταξη αυτή σαφώς προκύπτει ότι μόνη η αγωγή κακοδικίας, δεν συνιστά λόγον εξαίρεσης ή σοβαρό λόγον ευπρέπειας. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από τη λογική διότι ο διάδικος όταν θέλει να μη συμμετέχει στην εκδίκαση της υπόθεσης του κάποιος δικαστής και γενικώτερα δικαστικός λειτουργός τότε θα υποβάλλει κατ'αυτού αγωγή κακοδικίας και έτσι θα επιτυγχάνει του σκοπού του και θα γίνεται επιλογή δικαστών (πρβλ Κονταξή ΚΠΔ (2006) σελ. 347 και σημ. 6).
Ενόψει των ανωτέρω δεν συντρέχει στη συγκεκριμένη περίπτωση σοβαρός λόγος ευπρέπειας, αφού τέτοιον λόγον, με την ανωτέρω έννοια, δεν συνιστά μόνη η έγερση αγωγής κακοδικίας για άλλη υπόθεση κατά του παραπάνω Αρεοπαγίτου. Να σημειωθεί εδώ μάλιστα ότι δεν πρόκειται κυριολεκτικά για "υπόθεση" που έχει αντίδικο τον ασκήσαντα την αγωγή κακοδικίας αλλά για περίπτωση που κρίνεται αυτοτελώς αίτηση επανάληψης διαδικασίας χωρίς την συμμετοχή αυτού.
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑΠροτείνω όπως μη γίνει δεκτή η από 28-5-2008 δήλωση αποχής του Αρεοπαγίτη Αναστασίου Λιανού.
Αθήνα 6 Ιουνίου 2008
Ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αθανάσιος Κονταξής
Αφού άκουσε τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε,
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, κατά τη διάταξη του άρθρου 23 παρ.3 του ΚΠΔ, τα δικαστικά πρόσωπα που αναφέρονται στις προηγούμενες παραγράφους, μεταξύ των οποίων κάθε δικαστικός λειτουργός, οφείλουν να δηλώσουν με τον ίδιο τρόπο, ήτοι στον πρόεδρο του δικαστηρίου, όπου υπηρετούν, τυχόν σοβαρούς λόγους ευπρέπειας που επιβάλλουν την αποχή τους από την άσκηση των καθηκόντων τους, ακόμη και αν δεν υπάρχουν οι λόγοι της παρ. 1 (ήτοι λόγοι εξαίρεσης ή αποκλεισμού κατά τα άρθρα 14 και 15 ΚΠΔ). Από τη διάταξη αυτή προκύπτει σαφώς ότι η υποχρέωση δήλωσης αποχής ενός δικαστικού Λειτουργού από τα καθήκοντά του, υπάρχει, όχι μόνον όταν συντρέχει κάποιος λόγος εξαίρεσης ή αποκλεισμού αυτού, που ορίζονται στα άρθρα 14 και 15 του ΚΠΔ, αλλά και όταν συντρέχει κάποιος σοβαρός και όχι απλός λόγος ευπρέπειας. Σοβαρός δε είναι ο λόγος ευπρέπειας, όταν κατά κρίση αντικειμενική ή κατά τις κρατούσες δεοντολογικές αντιλήψεις, θέτει ή μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση την ελεύθερη κρίση ή το απροκατάληπτο της κρίσης του δικάζοντος δικαστικού λειτουργού. Εξάλλου, κατά το άρθρο 9 παρ.4 του ν. 693/1977, μετά την άσκηση αγωγής κακοδικίας κατά του δικαστικού λειτουργού, κρίνεται υποχρεωτικά και σύμφωνα με τις αντίστοιχες δικονομικές διατάξεις από το κατά περίπτωση αρμόδιο πολιτικό ή ποινικό δικαστήριο ή δικαστικό συμβούλιο, αν συντρέχει λόγος εξαίρεσης του εναγομένου ως προς μελλοντικές πράξεις στην υπόθεση που αφορά η αγωγή κακοδικίας. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι μόνη η άσκηση αγωγής κακοδικίας, δε συνιστά μεν λόγο εξαίρεσης του εναγομένου δικαστικού λειτουργού, πλην μπορεί να συνιστά κατά περίπτωση σοβαρό λόγο ευπρέπειας που να δικαιολογεί την άσκηση δήλωσης αποχής του εναγομένου από την άσκηση καθηκόντων του σε μελλοντικές πράξεις του ενάγοντος αντιδίκου του πλέον, σε αυτή ή και συναφή ή παρεμφερή υπόθεση, για να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση το απροκατάληπτο της κρίσης του και προς προστασία του κύρους του δικάζοντος δικαστού, αλλά και της δικαιοσύνης. Στην προκειμένη περίπτωση, εισάγεται ενώπιον του παρόντος δικαστηρίου, συνεδριάζοντος ως συμβούλιο, με το με αρ. πρωτ. 176/30-5-2008 έγγραφο του Προέδρου του Αρείου Πάγου, η από 28-5-2008 δήλωση αποχής του Αρεοπαγίτη Αναστασίου Λιανού, περί αποχής από τα καθήκοντά του, ως μέλους του Ζ ' Ποιν. Τμήματος του Αρείου Πάγου, που κατά τη δικάσιμο της 21-5-2008, εκδίκασε την από 7-3-2008 αίτηση επανάληψης της διαδικασίας της συζύγου και των τέκνων του ήδη αποβιώσαντος δικαστικού λειτουργού Χ, καταδικασθέντος με την 11100/2005 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών (Πλημ/των), κατά πλειοψηφία, για απλή σωματική βλάβη του Ψ1, ο οποίος όμως άσκησε κατά του ως άνω Αρεοπαγίτη την από 17-10-2007 αγωγή κακοδικίας με αφορμή υπόθεση συναφή προς την ανωτέρω. Η άνω δήλωση αποχής παραδεκτά εισάγεται στο δικαστήριο τούτο, δικάζον ως συμβούλιο, κατά τα παραπάνω εκτεθέντα και πρέπει να ερευνηθεί αυτή περαιτέρω. Από τα έγγραφα της δικογραφίας προκύπτουν τα παρακάτω: ΟΧ, Πρωτοδίκης στο Πρωτοδικείο Θηβών, καταδικάστηκε με την 11100/2005 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών (Πλημ/των), για απλή από πρόθεση σωματική βλάβη του Ψ1, πριν όμως εκδικασθεί η ασκηθείσα έφεση, ο εν λόγω δικαστικός απεβίωσε και με την 203/2007 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, έπαυσε οριστικά η ασκηθείσα δίωξη, λόγω θανάτου. Η άνω πράξη, φέρεται τελεσθείσα μέσα στο ακροατήριο του Πρωτοδικείου Θηβών, όπου εκδικαζόταν, κατά την αυτόφωρη διαδικασία, μήνυση του άνω δικαστικού λειτουργού, για συκοφαντική δυσφήμησή του, από τον δικαζόμενο, προηγούμενα, κατηγορούμενο για άλλα αδικήματα, παθόντα Ψ1, στο Τριμελές Πλημ/κείο Θηβών, με Προεδρεύοντα τον άνω Πρωτοδίκη, όπου και είχε ο τότε κατηγορούμενος υποβάλει αίτηση εξαίρεσης κατά του άνω Προεδρεύοντος Πρωτοδίκη και της Εισαγγελέως της έδρας, με μειωτικές και προσβλητικές εκφράσεις κατ' αυτών, για τις οποίες και δικαζόταν ο παθών, για συκοφαντική δυσφήμηση, αδίκημα κατά την εκδίκαση του οποίου, σε δεύτερο βαθμό και συμμετείχε, πριν προαχθεί σε Αρεοπαγίτη ο άνω δηλών την αποχή του δικαστικός λειτουργός, κατά του οποίου και ο άνω παθών Ψ1, έχει όμως ασκήσει την από 17-10-2007 αγωγή κακοδικίας που είναι ακόμη εκκρεμής. Επομένως, η συμμετοχή του άνω Αρεοπαγίτη ως μέλους, στη σύνθεση του άνω τμήματος του Αρείου Πάγου, που δίκασε την από 7-3-2008 αίτηση των οικείων του θανόντος Χ, για επανάληψη της ποινικής διαδικασίας, με αίτημα τελικά να ακυρωθεί η 11100/2005 καταδικαστική απόφαση, για σωματική βλάβη από πρόθεση σε βάρος του ενάγοντος στην αγωγή κακοδικίας Ψ1, ανεξάρτητα του ότι ο ανωτέρω δεν είναι διάδικος στη δίκη αυτή επαναλήψεως της διαδικασίας, αφού η έκβαση της δίκης αυτής τον αφορά άμεσα ως παθόντα τη σωματική βλάβη και αφού εκκρεμεί η εν λόγω αγωγή κακοδικίας εναντίον του δηλούντος δικαστικού λειτουργού, άρα μπορεί εύλογα ο ενάγων να έχει αμφιβολίες για το απροκατάληπτο της κρίσης του δηλούντος δικαστικού λειτουργού. Κατ' ακολουθίαν τούτων, συντρέχει σοβαρός λόγος ευπρέπειας που επιβάλλει την αποχή του δηλούντος από την άσκηση των καθηκόντων του και πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση δήλωση αποχής, κατά τα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Δέχεται την από 28-5-2008 δήλωση αποχής του Αρεοπαγίτη Αναστασίου Λιανού. Και Αποφαίνεται ότι ο ανωτέρω δικαστικός λειτουργός δε θα συμμετάσχει στη σύνθεση του Ζ' Ποιν. Τμήματος του Αρείου Πάγου, που εκδίκασε κατά τη δικάσιμο της 21-5-2008 την από 7-3-2008 αίτηση επαναλήψεως της ποινικής διαδικασίας που έλαβε χώρα, με την έκδοση της 11100/2005 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 26 Σεπτεμβρίου 2008. Και
Εκδόθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ
Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ και ήδη ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ