Θέμα
Πλαστογραφία, Λαθρεμπορία, Συρροή εγκλημάτων.
Περίληψη:
Πότε υπάρχει φαινομένη συρροή νόμων και πότε αληθής συρροή. Η διάταξη του άρθρ. 4 § 1 Ν. 1567/1985 που ρυθμίζει ειδική περίπτωση λαθρεμπορίας συνιστάμενη στην αφαίρεση και ενσωμάτωση αριθμού πλαισίου σε άλλο αυτοκίνητο δεν είναι ειδική έναντι της περί πλα-στογραφίας διάταξης και επομένως δεν μπορεί να γίνει λόγος για φαινόμενη συρροή με τη μορφή της απορρόφησης της μιας από την άλλη. Φαινομένη συρροή ή απλή συρροή νόμων, επί της οποίας δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για τη συρροή εγκλημάτων του άρθρου 94 του ΠΚ, υπάρχει όταν η εγκληματική δράση ενός προσώπου υπόκειται εκ πρώτης όψεως σε περισσότερους ποινικούς νόμους, από τη λογική και αξιολογική σχέση των οποίων προκύπτει ότι ένας μόνον από τους νόμους αυτούς είναι ο εφαρμοστέος, αποκλείοντας τους λοιπούς, που φαινομενικά μόνο συρρέουν. Έτσι φαινομένη συρροή υφίσταται στην περίπτωση εκείνη κατά την οποία περισσότεροι ποινικοί νόμοι, που καλύπτουν την όλη απαξία και υπόσταση της πράξεως, τελούν μεταξύ τους σε σχέση ειδικού προς γενικό, οπότε, κατά την αρχή της ειδικότητας, ο ειδικός νόμος, αν δεν διαλαμβάνει ρήτρα επικουρικότητας, αποκλείει, με βάση τον κανόνα «τα ειδικά των γενικών επικρατέστερα», την εφαρμογή του γενικού, αλλά και όταν οι περισσότερες πράξεις που διώκονται ποινικά δεν είναι μεταξύ τους ανεξάρτητες και αυτοτελώς κολάσιμες, γιατί συγκροτούν την έννοια ενός και του αυτού εγκλήματος, είτε γιατί η μία αποτελεί συστατικό στοιχείο ή επιβαρυντική περίπτωση της άλλης, είτε γιατί χρησιμεύει κατά το νόμο ως αναγκαίο μέσο για την εκτέλεση αυτής, είτε τέλος εμφανίζεται ως συνέπεια της πράξεως που προηγήθηκε, οπότε διώκεται μόνο αυτή, από την οποία απορροφάται η άλλη, εφόσον η τελευταία δεν προσβάλλει διάφορο έννομο αγαθό. Όταν όμως με την εγκληματική δραστηριότητα ενός προσώπου προσβάλλονται διάφορα έννομα αγαθά που προστατεύονται από διάφορους νόμους, τότε υπάρχει αληθινή συρροή, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της λαθρεμπορίας που τελέστηκε με κακουργηματική πλαστογραφία. Στοιχεία πλαστογραφίας. Έγγραφο κατά την έννοια του άρθρ. 13 εδ. γ ΠΚ είναι και ο αριθμός πλαισίου αυτοκινήτου. Η διάταξη του άρθρ. 4 § 1 Ν 1567/1985 που ρυθμίζει ειδική περίπτωση λαθρεμπορίας συνιστάμενη στην αφαίρεση και ενσωμάτωση αριθμού πλαισίου σε άλλο αυτοκίνητο δεν είναι ειδική έναντι της περί πλαστογραφίας διάταξης και επομένως δεν μπορεί να γίνει λόγος για φαινομένη συρροή με τη μορφή της απορρόφησης της μιας από την άλλη. Ορθή παραπομπή για πλαστογραφία σε βαθμό κακουργήματος και λαθρεμπορία του αναιρεσείοντος, ο οποίος απάλειψε τον αριθμό πλαισίου λαθραίου αυτοκινήτου και κτύπησε στη θέση του τον αριθμό πλαισίου άλλου αυτοκινήτου του ιδίου τύπου που κατείχε νόμιμα, με σκοπό να προσποριστεί όφελος από τη μη καταβολή δασμών και λοιπών δικαιωμάτων του Δημοσίου. Κατά τη μειοψηφία η διάταξη του άρθρ. 4 § 1 Ν 1567/1985 είναι ειδική έναντι της γενικής διάταξης του άρθρ. 216 ΠΚ και συνεπώς στοιχειοθετείται μόνο το έγκλημα της λαθρεμπορίας, εκτός αν επιδιώκεται ο προσπορισμός και άλλου περιουσιακού οφέλους ανεξάρτητα από τους οφειλόμενους δασμούς, οπότε υπάρχει κατ' ιδέαν συρροή λαθρεμπορίας και πλαστογραφίας. Κατά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση η διάταξη του άρθρου 4 § 1 Ν 1567/1985 είναι ειδική έναντι της διάταξης του αρθρ. 216 ΠΚ, προτείνεται δε να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη λόγω παραγραφής, δεδομένου ότι η λαθρεμπορία είναι πλημμέλημα» (Ολομ ΑΠ. 179/1990 Ποιν.Χρον. Μ. 996). (Επιμέλεια περίληψης: Ευριπίδης Αντωνίου, επίτιμος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου)
Περίληψη:
Πότε υπάρχει φαινομένη συρροή νόμων και πότε αληθής συρροή. Η
διάταξη του άρθρ. 4 § 1 Ν. 1567/1985 που ρυθμίζει ειδική περίπτωση
λαθρεμπορίας συνιστάμενη στην αφαίρεση και ενσωμάτωση αριθμού
πλαισίου σε άλλο αυτοκίνητο δεν είναι ειδική έναντι της περί πλα-
στογραφίας διάταξης και επομένως δεν μπορεί να γίνει λόγος για
φαινόμενη συρροή με τη μορφή της απορρόφησης της μιας από την
άλλη. Φαινομένη συρροή ή απλή συρροή νόμων, επί της οποίας δεν έχουν
εφαρμογή οι διατάξεις για τη συρροή εγκλημάτων του άρθρου 94 του ΠΚ,
υπάρχει όταν η εγκληματική δράση ενός προσώπου υπόκειται εκ πρώτης
όψεως σε περισσότερους ποινικούς νόμους, από τη λογική και αξιολογική
σχέση των οποίων προκύπτει ότι ένας μόνον από τους νόμους αυτούς είναι ο
εφαρμοστέος, αποκλείοντας τους λοιπούς, που φαινομενικά μόνο συρρέουν.
Έτσι φαινομένη συρροή υφίσταται στην περίπτωση εκείνη κατά την οποία
περισσότεροι ποινικοί νόμοι, που καλύπτουν την όλη απαξία και υπόσταση
της πράξεως, τελούν μεταξύ τους σε σχέση ειδικού προς γενικό, οπότε, κατά
την αρχή της ειδικότητας, ο ειδικός νόμος, αν δεν διαλαμβάνει ρήτρα
επικουρικότητας, αποκλείει, με βάση τον κανόνα «τα ειδικά των γενικών
επικρατέστερα», την εφαρμογή του γενικού, αλλά και όταν οι περισσότερες
πράξεις που διώκονται ποινικά δεν είναι μεταξύ τους ανεξάρτητες και
αυτοτελώς κολάσιμες, γιατί συγκροτούν την έννοια ενός και του αυτού
εγκλήματος, είτε γιατί η μία αποτελεί συστατικό στοιχείο ή επιβαρυντική
περίπτωση της άλλης, είτε γιατί χρησιμεύει κατά το νόμο ως αναγκαίο μέσο
για την εκτέλεση αυτής, είτε τέλος εμφανίζεται ως συνέπεια της πράξεως που
προηγήθηκε, οπότε διώκεται μόνο αυτή, από την οποία απορροφάται η άλλη,
εφόσον η τελευταία δεν προσβάλλει διάφορο έννομο αγαθό. Όταν όμως με
την εγκληματική δραστηριότητα ενός προσώπου προσβάλλονται διάφορα
έννομα αγαθά που προστατεύονται από διάφορους νόμους, τότε υπάρχει
αληθινή συρροή, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της λαθρεμπορίας που
τελέστηκε με κακουργηματική πλαστογραφία. Στοιχεία πλαστογραφίας.
Έγγραφο κατά την έννοια του άρθρ. 13 εδ. γ ΠΚ είναι και ο αριθμός πλαισίου
αυτοκινήτου. Η διάταξη του άρθρ. 4 § 1 Ν 1567/1985 που ρυθμίζει ειδική
περίπτωση λαθρεμπορίας συνιστάμενη στην αφαίρεση και ενσωμάτωση
αριθμού πλαισίου σε άλλο αυτοκίνητο δεν είναι ειδική έναντι της περί πλα-
στογραφίας διάταξης και επομένως δεν μπορεί να γίνει λόγος για φαινομένη
συρροή με τη μορφή της απορρόφησης της μιας από την άλλη. Ορθή
παραπομπή για πλαστογραφία σε βαθμό κακουργήματος και λαθρεμπορία
του αναιρεσείοντος, ο οποίος απάλειψε τον αριθμό πλαισίου λαθραίου
αυτοκινήτου και κτύπησε στη θέση του τον αριθμό πλαισίου άλλου
αυτοκινήτου του ιδίου τύπου που κατείχε νόμιμα, με σκοπό να προσποριστεί
όφελος από τη μη καταβολή δασμών και λοιπών δικαιωμάτων του Δημοσίου.
Κατά τη μειοψηφία η διάταξη του άρθρ. 4 § 1 Ν 1567/1985 είναι ειδική έναντι
της γενικής διάταξης του άρθρ. 216 ΠΚ και συνεπώς στοιχειοθετείται μόνο το
έγκλημα της λαθρεμπορίας, εκτός αν επιδιώκεται ο προσπορισμός και άλλου
περιουσιακού οφέλους ανεξάρτητα από τους οφειλόμενους δασμούς, οπότε
υπάρχει κατ' ιδέαν συρροή λαθρεμπορίας και πλαστογραφίας. Κατά την
αντίθετη εισαγγελική πρόταση η διάταξη του άρθρου 4 § 1 Ν 1567/1985 είναι
ειδική έναντι της διάταξης του αρθρ. 216 ΠΚ, προτείνεται δε να παύσει
οριστικά η ποινική δίωξη λόγω παραγραφής, δεδομένου ότι η λαθρεμπορία
είναι πλημμέλημα» (Ολομ ΑΠ. 179/1990 Ποιν.Χρον. Μ. 996).
--------------------------------