Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Ελαφρυντικές περιστάσεις, Ισχυρισμός αυτοτελής, Ναρκωτικά, Αναίρεση μερική.
Περίληψη:
Καταδικαστική απόφαση για καλλιέργεια δενδρυλλίων ινδικής κάνναβης και κατοχή ναρκωτικών ουσιών. Έννοια των σχετικών διατάξεων του ν. 3459/2006. Δεν είναι δυνατή η συρροή καλλιέργειας και κατοχής δενδρυλλίων, αφού η κατοχή προϋποθέτει τη συγκομιδή. Δεκτή εν μέρει η αίτηση και αθώωση αναιρεσείοντος για κατοχή δενδρυλλίων (518§1 εδ. α ΚΠΔ). Παραπομπή μόνο για νέο καθορισμό χρηματικής ποινής και συνολικής και όχι και για τη στερητική της ελευθερίας ποινή, γιατί είχε επιβληθεί, για την καλλιέργεια και την κατοχή, το ελάχιστο της προβλεπόμενης. Απόρριψη λόγων για έλλειψη αιτιολογίας. Αιτιάσεις για εσφαλμένη εκτίμηση αποδεικτικών μέσων είναι απαράδεκτες. Η έλλειψη αδείας της Αρχής δεν είναι στοιχείο της αντικειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος της καλλιέργειας. Η αιτιολογία πρέπει να εκτείνεται και στους αυτοτελείς ισχυρισμούς, εφόσον αυτοί προβάλλονται κατά τρόπο σαφή και ορισμένο. Πώς στοιχειοθετούνται οι ελαφρυντικές περιστάσεις του άρθρου 84 § 2 περ. α και δ ΠΚ. Ορθή και αιτιολογημένη απόρριψη αυτοτελούς ισχυρισμού για την αναγνώριση των ελαφρυντικών αυτών, ο οποίος, πάντως ήταν αόριστος.
Αριθμός 1737/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Αιμιλία Λίτινα Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος στη σύνθεση και σύμφωνα με την 101/21-7-2010 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Ανδρέα Τσόλια, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή και Ιωάννη Γιαννακόπουλο-Εισηγητή, σύμφωνα με την 104/21-7-2010 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 12 Οκτωβρίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ρούσσου-Εμμανουήλ Παπαδάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση
του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Λαφαζάνο, για αναίρεση της υπ'αριθ.71/2009 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Δυτ. Μακεδονίας. Το Πενταμελές Εφετείο Δυτ. Μακεδονίας με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 26 Μαρτίου 2010 αίτησή του αναιρέσεως και στους από 23 Σεπτεμβρίου 2010 προσθέτους λόγους, τα οποία καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 554/2010.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή εν μέρει η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως καθώς και οι πρόσθετοι λόγοι.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τη διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 περ. στ' του κωδικοπ. νόμου περί ναρκωτικών 3459/2006, τιμωρείται με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή δύο χιλιάδων εννιακοσίων (2900) μέχρι διακοσίων ενενήντα χιλιάδων (290.000) ευρώ όποιος καλλιεργεί ή συγκομίζει, μεταξύ άλλων, και οποιοδήποτε φυτό του γένους της κάνναβης. Κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, η καλλιέργεια φυτών ινδικής κάνναβης τελείται με την επιχείρηση από το δράστη πράξεων που ανάγονται στη γεωργική παραγωγή της ναρκωτικής αυτής ουσίας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η τοποθέτηση σπόρων στο έδαφος, το οποίο έχει προς τούτο κατάλληλα προπαρασκευαστεί, και η περιποίηση γενικώς των δενδρυλλίων που έχουν βλαστήσει για την ταχύτερη και καλύτερη ανάπτυξη τους, όπως επίσης, εκτός από τις καθαρώς υλικές πράξεις, και η συστηματική παρακολούθηση της αναπτύξεως των φυτών, η επίβλεψη και ο έλεγχος της καλλιέργειας αυτών, η παροχή οδηγιών για την καλύτερη ανάπτυξη και περιποίηση τους. Κατά τη διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 περ. ζ του ιδίου νόμου, τιμωρείται ομοίως και όποιος κατέχει ναρκωτικά. Ως κατοχή ναρκωτικών, στα οποία περιλαμβάνεται και η ινδική κάνναβη (αρθρ. 1 Πιν. Α περ. 6 του ν.3459/2006), νοείται η φυσική εξουσίαση των ναρκωτικών από το δράστη κατά τρόπο, που να μπορεί σε κάθε στιγμή να διαπιστώσει την ύπαρξη τους και να τα διαθέσει κατά βούληση. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, προκύπτει ότι η κατοχή της ινδικής κάνναβης προϋποθέτει την προηγούμενη συγκομιδή αυτής και δεν είναι δυνατή η συρροή καλλιέργειας δενδρυλλίων ινδικής κάνναβης με κατοχή των αυτών δενδρυλλίων, αφού ενδέχεται το φυτό που καλλιεργείται να μη ευρίσκεται σε κατάσταση αξιοποιήσεως για χρήση, η δε διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 περ. στ' του άνω νόμου τιμωρεί την καλλιέργεια γενικά, ανεξαρτήτως σταδίου αναπτύξεως των φυτών. Ο δράστης, δηλαδή, της καλλιέργειας των δενδρυλλίων θα τιμωρηθεί μόνο για την καλλιέργεια αυτών και όχι και για κατοχή των αυτών δενδρυλλίων.
Περαιτέρω, κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του ΚΠοινΔ, λόγο αναιρέσεως της αποφάσεως αποτελεί και η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως. Εσφαλμένη ερμηνεία τέτοιας διατάξεως υπάρχει όταν το δικαστήριο αποδίδει σ' αυτήν διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, εσφαλμένη δε εφαρμογή συντρέχει όταν το δικαστήριο δεν υπήγαγε σωστά τα πραγματικά περιστατικά, που δέχθηκε ότι προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στη διάταξη που εφάρμοσε.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση του, το Πενταμελές Εφετείο Δυτ. Μακεδονίας κήρυξε ένοχο τον αναιρεσείοντα καλλιέργειας φυτών του γένους ινδικής κάνναβης, κατοχής και χρήσεως ναρκωτικών ουσιών χωρίς να είναι τοξικομανής καθώς και παράνομης κατοχής όπλων και πυρομαχικών και παράνομης κατοχής συσκευής εκτόξευσης φωτοβολίδων και τον καταδίκασε σε συνολική ποινή καθείρξεως δέκα (10) ετών και τεσσάρων (4) μηνών και συνολική χρηματική δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) ευρώ. Κατά το διατακτικό της αποφάσεως, η καλλιέργεια συνίστατο στο ότι ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος "σε εγκαταλελειμμένη περιοχή του οικισμού Παρόχθιου του Δ.Δ. ... του Νομού ..., στις 24-6-2008, καλλιεργούσε με πρόθεση, χωρίς να είναι τοξικομανής, δέκα (10) δενδρύλλια κάνναβης, ύψους από εξήντα δύο (62) έως εκατόν σαράντα πέντε (145) εκατοστά, επίσης καλλιεργούσε στον ίδιο χώρο άλλα δεκαεπτά (17) δενδρύλλια κάνναβης, ύψους περίπου πενήντα (50) εκατοστών και σε απόσταση περίπου είκοσι (20) μέτρων από την οικία του καλλιεργούσε με πρόθεση ένα άλλο δενδρύλλιο κάνναβης ύψους δύο μέτρων και δώδεκα εκατοστών (2,12) περίπου". Η δε κατοχή συνίστατο, μεταξύ άλλων, στο ότι αυτός στον αυτό ως άνω τόπο και χρόνο κατείχε με πρόθεση, χωρίς να είναι τοξικομανής, και τα ως άνω δενδρύλλια (τα οποία καλλιεργούσε). Με τις παραδοχές αυτές, το Πενταμελές Εφετείο δεν ερμήνευσε ορθά τις προαναφερόμενες ουσιαστικές ποινικές διατάξεις του άρθρου 20§ 1 περ. στ και ζ του ν. 3459/2006, που εφάρμοσε, καθόσον, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη, δεν είναι δυνατή η συρροή καλλιέργειας και κατοχής δενδρυλλίων ινδικής κάνναβης, δεδομένου ότι η κατοχή της εν λόγω ναρκωτικής ουσίας προϋποθέτει συγκομιδή αυτής, και ο αναιρεσείων -κατηγορούμενος έπρεπε να κηρυχθεί αθώος για την κατοχή των δενδρυλλίων. Επομένως, ο πρώτος, από το άρθρο 510§1 στοιχ. Ε ΚΠοινΔ, λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο υποστηρίζονται τα αυτά, είναι βάσιμος, κατά τα κατωτέρω εκτιθέμενα.
Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως της από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠοινΔ, όταν αναφέρονται σ' αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις, τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην εφαρμοσθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη. Δεν αποτελεί, όμως, λόγο αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα η εσφαλμένη εκτίμηση των μαρτυρικών καταθέσεων, η παράλειψη αξιολογήσεως και αναφοράς κάθε αποδεικτικού μέσου χωριστά και η παράλειψη συσχετίσεως των αποδεικτικών μέσων, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές, με την επίφαση της ελλείψεως αιτιολογίας, πλήττεται η αναιρετικώς ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας.
Στην προκειμένη περίπτωση, στο σκεπτικό της προσβαλλόμενης αποφάσεως, το δίκασαν Εφετείο, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση όλων των μνημονευομένων, κατά το είδος τους, αποδεικτικών μέσων, δέχθηκε, ανέλεγκτος, κατά λέξη, τα εξής: "... αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Την 14-6-2008, αστυνομικοί του Τ.Α. ..., μετέβησαν, μετά από πληροφορία για φυτεία δενδρυλλίων κάνναβης, στην περιοχή ... και συγκεκριμένα στον οικισμό Παρόχθιου του Δημοτικού Διαμερίσματος ... -... και ανεύρον μετά από έρευνα δέκα διάσπαρτα δενδρύλλια ινδικής κάνναβης. Μετά από συνεχή καθημερινή παρακολούθηση διαπίστωσαν ότι ο κατηγορούμενος, Χ, οδηγώντας το υπ' αριθμ. ... αγροτικό αυτοκίνητο και συνοδευόμενος από ένα σκύλο, ράτσας "σέρβικο τσοπανόσκυλο", μετέβαινε καθημερινά στην εν λόγω περιοχή μεταξύ των ωρών 18.00 και 21.00. Ακολούθως, αφού άφηνε πρώτα το τσοπανόσκυλο να μυρίσει το χώρο, στη συνέχεια, ο ίδιος πλησίαζε τα δενδρύλλια, πάντοτε με τη συνοδεία του σκύλου, και αφού τα παρατηρούσε πήγαινε σε παρακείμενη εγκαταλελειμμένη οικία, ιδιοκτησίας του πατέρα του, από την οποία είχε τη δυνατότητα να επιβλέπει όλους τους γύρω δρόμους καθώς και όλη την περιοχή της φυτείας, όπου παρέμενε για αρκετή ώρα. Την 24-6-2008 και περί ώραν 18:00 μετέβη στην περιοχή της φυτείας ο Φ με το υπ' αριθμ. κυκλοφ. ... ΙΧΦ αυτοκίνητο και στη συνέχεια ήλθε και ο κατηγορούμενος με το προαναφερόμενο αυτοκίνητο, έχοντας μαζί του και τον σκύλο. Αφού εισήλθαν στην εγκαταλελειμμένη οικία παρέμειναν σ' αυτήν μέχρι τις 19:30, ενώ ενδιάμεσα ο κατηγορούμενος πήγε μαζί με το σκύλο και πότισε τα δενδρύλλια κάνναβης. Περί ώρα 20:30 συνελήφθη από τους αστυνομικούς ο κατηγορούμενος και μετά από λίγο και ο Φ... Μετά τη σύλληψη τους, οι αστυνομικοί προχώρησαν στην εκρίζωση των δέκα (10) δενδρυλλίων κάνναβης ύψους από 62 έως 145 εκατοστών. Κατά το χρόνο εκείνο, λόγω του σκότους και της πυκνής βλάστησης, δεν εντοπίστηκαν από τους αστυνομικούς άλλα δενδρύλλια. Μέσα στην ως άνω οικία βρέθηκαν και κατασχέθηκαν, ένα πλαστικό πλαίσιο με είκοσι τέσσερις (24) θήκες για φύτεμα, δύο (2) φτυάρια, μία (1) τσάπα, ένα (1) κλαδευτήρι, ένα (1) δρεπάνι, ένα (1) gel ποτίσματος, το οποίο χρησίμευε για τη διατήρηση της υγρασίας από το πότισμα για είκοσι πέντε (25) ημέρες, ώστε να μην χρειάζονται τακτικό πότισμα και ένα (1) μπουκάλι, με το οποίο ποτίζονταν τα δενδρύλλια. Μετά από έρευνα που διενήργησαν οι αστυνομικοί του ΑΤ ... την επόμενη, στις 25-6-2008, με το φως της ημέρας, βρέθηκαν στον ίδιο χώρο φυτεμένα άλλα δεκαεπτά (17) δενδρύλλια ινδικής κάνναβης, ύψους 50 εκατοστών το καθένα. Τα φυτά αυτά, τα οποία, λόγω της πυκνής βλάστησης, δεν εντοπίστηκαν από τους αστυνομικούς την προηγούμενη ημέρα, ανήκαν και αυτά στον κατηγορούμενο, και αποτελούσαν μέρος της φυτείας την οποία αυτός φύτεψε και καλλιεργούσε, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς του. Η κρίση αυτή του Δικαστηρίου στηρίζεται στο γεγονός ότι, ενώ η περιοχή βρισκόταν υπό τη συνεχή παρακολούθηση των αστυνομικών, για χρονικό διάστημα 12 ημερών, ουδείς άλλος πλησίασε σε αυτήν, πλην του κατηγορουμένου και του φίλου του, Φ. Εκτός τούτου, ο κατηγορούμενος δεν έδωσε απάντηση για ποιο λόγο εντός της εγκαταλελειμμένης οικίας βρέθηκε πλαστικό πλαίσιο με είκοσι τέσσερις (24) θήκες για φύτεμα, γεγονός το οποίο υποδηλώνει ότι μεταφέρθηκαν εκεί και φυτεύθηκαν πολύ περισσότερα δενδρύλλια από τα δέκα (10) που ο ίδιος ομολογεί ότι κατείχε και καλλιεργούσε. Σημειώνεται τέλος, ότι τα εν λόγω 17 δενδρύλλια, όπως και τα υπόλοιπα ήταν στον ίδιο χώρο, ο οποίος βρισκόταν υπό τη συνεχή επίβλεψη του πρώτου κατηγορουμένου (εννοεί τον αναιρεσείοντα). Μετά τη σύλληψη των κατηγορουμένων, διενεργήθηκε έρευνα στην οικία του πρώτου και ανευρέθησαν τα ακόλουθα:...και σε χώρο του λεβητοστασίου, το χρηματικό ποσό των 8.000 ευρώ, σε οκτώ (8) χαρτονομίσματα των πεντακοσίων (500) και σε σαράντα (40) χαρτονομίσματα των εκατό (100) ευρώ, ως και μία νάιλον συσκευασία η οποία περιείχε κάνναβη, βάρους 14 γραμμαρίων με το περιτύλιγμα... Επίσης, σε απόσταση περίπου 20 μέτρων από την ως άνω οικία, πίσω από μία αποθήκη βρέθηκε ένα δενδρύλλιο κάνναβης ύψους 212 εκατοστών, και ένα ποτιστήρι. Περαιτέρω, σε έρευνα που διενεργήθηκε σε ανοικτή αποθήκη, η οποία βρισκόταν σε απόσταση περίπου 30 μέτρων από την ως άνω οικία του κατηγορούμενος ανευρέθησαν: 1) Μεταλλική κατσαρόλα με υπολείμματα κάνναβης, 2) μία νάιλον συσκευασία περιέχουσα κάνναβη βάρους 72 γραμμαρίων με το περιτύλιγμα, 3) μια νάιλον συσκευασία περιέχουσα ποσότητα κοκαΐνης βάρους 57 γραμμαρίων με το περιτύλιγμα, 4) μία νάιλον συσκευασία περιέχουσα κάνναβη βάρους 57,6 γραμμαρίων με το περιτύλιγμα, 5) άλλη νάιλον συσκευασία περιέχουσα ποσότητα κάνναβης βάρους 11 γραμμαρίων με το περιτύλιγμα, 6) μία χάρτινη συσκευασία περιέχουσα κάνναβη βάρους 5,8 γραμμαρίων με το περιτύλιγμα, 7) τρεις (3) ζυγαριές ακριβείας, εκ των οποίων οι δύο (2) ηλεκτρονικές, με ανώτατο όριο ζύγισης δύο (2) κιλών και μία αναλογική, με ανώτατο όριο ζύγισης ενός (1) κιλού. Όπως αποδείχθηκε, τόσο τα ναρκωτικά όσο και τα λοιπά αντικείμενα που βρέθηκαν στην τελευταία αποθήκη, ανήκουν στον κατηγορούμενο. Η κρίση αυτή του Δικαστηρίου στηρίζεται στο γεγονός ότι οι αστυνομικοί που τον παρακολουθούσαν επί 12 συνεχείς ημέρες τον έβλεπαν να μπαινοβγαίνει στην αποθήκη αυτή πολύ συχνά, ενώ είχε πάντοτε το σκύλο του δεμένο έξω από αυτήν, για να μην πλησιάζουν τρίτοι. Τα ανωτέρω περιστατικά προκύπτουν αβίαστα από τις πειστικές καταθέσεις των εξετασθέντων μαρτύρων κατηγορίας -αστυνομικών, Α1 και Α2, ενώ δεν αναιρούνται από τις αόριστες και υπεκφεύγουσες καταθέσεις των μαρτύρων υπερασπίσεως...".
Με αυτά που δέχθηκε, το Δικαστήριο της ουσίας διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση του την απαιτούμενη από τις αναφερόμενες διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, όσον αφορά τα εγκλήματα της καλλιέργειας δενδρυλλίων ινδικής κάνναβης και της κατοχής ναρκωτικών ουσιών (πλην των δενδρυλλίων), το οποία και μόνο αφορά η κρινόμενη αίτηση, αφού εκθέτει σ' αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση των εγκλημάτων αυτών, για τα οποία καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά αυτά και τους συλλογισμούς με βάση τους οποίους έκανε την υπαγωγή τους στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, τις οποίες ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε και δεν παραβίασε ευθέως ή εκ πλαγίου, με ελλιπή, δηλαδή, ή αντιφατική αιτιολογία. Ειδικότερα, παρατίθενται στην απόφαση περιστατικά, από τα οποία προκύπτει τόσο η καλλιέργεια των δενδρυλλίων από τον αναιρεσείοντα (εύρεση στην εγκαταλελειμμένη οικία γεωργικών εργαλείων, πλαίσιο με 24 θήκες για φύτεμα, ο χώρος, όπου βρέθηκαν τα δενδρύλλια, ήταν υπό τη συνεχή επίβλεψη του αναιρεσείοντος -κατηγορουμένου, ο οποίος και μόνο - μαζί με το φίλο του Φ, που αθωώθηκε πρωτοδίκως - πλησίαζε σ'αυτήν, ο αναιρεσείων πότιζε τα δενδρύλλια), όσο και η κατοχή των λοιπών ναρκωτικών ουσιών, η οποία προκύπτει από την παραδοχή ότι ο αναιρεσείων μπαινόβγαινε πολύ συχνά στην αποθήκη, όπου βρέθηκαν οι ναρκωτικές ουσίες (πλην μιας νάιλον σακούλας που περιείχε κάνναβη βάρους 14 γραμ., που βρέθηκε μέσα στην οικία του), ενώ είχε πάντοτε το σκύλο του δεμένο έξω από αυτήν για να μη πλησιάζουν τρίτοι. Επομένως, ο δεύτερος, από το άρθρο 510§1 στοιχ. Δ ΚΠοινΔ, λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Η αιτίαση ότι με την παραδοχή ότι το ως άνω ποσό των 8.000 ευρώ, που βρέθηκε στην οικία του αναιρεσείοντος, ανήκε στον ίδιο, ενώ σε άλλο σημείο έγινε δεκτό ότι το ποσό αυτό ανήκε στον πατέρα του Δ, δημιουργείται αντίφαση, είναι αβάσιμη, γιατί το Δικαστήριο της ουσίας δέχθηκε ότι το εν λόγω χρηματικό ποσό ανήκε στον πατέρα του αναιρεσείοντος, στον οποίο και διέταξε την απόδοση, σε κανένα δε σημείο της αποφάσεως δεν δέχεται ότι ανήκε στον ίδιο, ανεξαρτήτως του ότι είναι και απαράδεκτη, αφού το ποσό αυτό δεν αφορά τον αναιρεσείοντα και δεν σχετίζεται με καμιά πράξη από εκείνες, για τις οποίες καταδικάσθηκε. Οι αιτιάσεις για εσφαλμένη εκτίμηση αποδεικτικών μέσων και ειδικότερα των καταθέσεων των μαρτύρων αστυνομικών (ως προς το ότι έδενε ο αναιρεσείων το σκύλο έξω από την αποθήκη και ως προς την καλλιέργεια των 17 δενδρυλλίων) είναι απαράδεκτες, γιατί, με την επίφαση της ελλείψεως αιτιολογίας, πλήττουν την αναιρετικά ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας. Τέλος, η αιτίαση ότι δεν μνημονεύεται στην απόφαση ότι προέβη ο αναιρεσείων στην καλλιέργεια των δενδρυλλίων "χωρίς άδεια της Αρχής" είναι αβάσιμη, γιατί η έλλειψη αδείας της Αρχής δεν είναι στοιχείο της αντικειμενικής υποστάσεως του εν λόγω εγκλήματος και, επομένως, για την πληρότητα της αιτιολογίας, δεν ήταν απαραίτητο να αναφέρεται ότι ο αναιρεσείων είχε προβεί στην καλλιέργεια των δενδρυλλίων χωρίς άδεια της Αρχής.
Η κατά τα προαναφερθέντα ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής αποφάσεως πρέπει να εκτείνεται και στον περί συνδρομής ορισμένης ελαφρυντικής περιστάσεως του άρθρου 84§2 ΠΚ αυτοτελή ισχυρισμό του κατηγορουμένου, αφού η παραδοχή του οδηγεί στην επιβολή μειωμένης ποινής κατά το μέτρο του άρθρου 83 του ιδίου Κώδικα, υπό την προϋπόθεση της προβολής του κατά τρόπο σαφή και ορισμένο. Όταν συντρέχουν περισσότερες ελαφρυντικές περιστάσεις, σύμφωνα με το άρθρο 85 ΠΚ, ναι μεν η μείωση της ποινής γίνεται μία φορά μόνο, το δικαστήριο, όμως, προκειμένου να προβεί στην επιμέτρηση της ποινής, θα λάβει υπόψη του, μέσα στα όρια της ελαττωμένης ποινής, και το εν λόγω γεγονός της συνδρομής των περισσοτέρων ελαφρυντικών περιστάσεων. Ως ελαφρυντικές περιστάσεις θεωρούνται, μεταξύ άλλων, οι προβλεπόμενες από την §2 του άρθρου 84 του ΠΚ, με στοιχεία α' και δ', ήτοι το ότι ο υπαίτιος α) έζησε ως το χρόνο που έγινε το έγκλημα έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή, και δ) έδειξε ειλικρινή μετάνοια και επιδίωξε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξεις του. Για να στοιχειοθετηθεί η ελαφρυντική περίσταση του προτέρου εντίμου βίου δεν αρκεί ούτε το λευκό ποινικό μητρώο ούτε η εκ μέρους του υπαιτίου μέχρι τότε που τέλεσε τις αξιόποινες πράξεις, για τις οποίες καταδικάσθηκε, συνήθης ανθρώπινη συμπεριφορά της εργασίας του προς εξασφάλιση των μέσων διαβιώσεως του ιδίου και των μελών της οικογενείας του, δοθέντος ότι για τη στοιχειοθέτηση του ελαφρυντικού αυτού απαιτείται θετική και επωφελής για την κοινωνία δράση και συμπεριφορά σε όλους τους τομείς συμπεριφοράς που ορίζονται στην περίπτωση του εδ. α' της §2 του άρθρου 84 ΠΚ. Για να στοιχειοθετηθεί δε η ελαφρυντική περίσταση της ειλικρινούς μετανοίας, πρέπει η μετάνοια, την οποία επέδειξε ο κατηγορούμενος, να είναι έμπρακτη, να συνδυάζεται, δηλαδή, με περιστατικά που δείχνουν ότι αυτός επεδίωξε ειλικρινά και όχι προσχηματικά να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του, και δεν αρκεί μόνη η ενώπιον του ακροατηρίου ρηματική μετάνοια του. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επισκόπηση των πρακτικών της δίκης, κατά την οποία εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, ο αναιρεσείων, με αυτοτελή ισχυρισμό που κατέθεσαν οι συνήγοροι του εγγράφως και ανέπτυξαν και προφορικώς στο ακροατήριο, ζήτησε να αναγνωρισθούν στο πρόσωπο του οι ελαφρυντικές περιστάσεις του άρθρου 84§2 περ. α' και δ' ΠΚ. Ειδικότερα, ισχυρίστηκε ότι εργάζεται ως αγρότης, ότι, πλην μιας συλλήψεως του για κατοχή μικροποσότητας χασίς, την οποία είχε προμηθευτεί για δική του χρήση, δεν απασχόλησε τις δικαστικές ή διωκτικές Αρχές, ότι έκανε προσπάθειες απεμπλοκής από τα ναρκωτικά, παρακολούθησε το πρόγραμμα ΚΕ.Θ.Ε.Α. και επέδειξε πλήρη συμμόρφωση στους κανονισμούς του καταστήματος κράτησης, ότι βοηθούσε εμπράκτως τους συγγενείς του και τους συγχωριανούς του που είχαν ανάγκη είτε οικονομικά είτε παρέχοντας, χωρίς αντάλλαγμα, την εργασία τους σ' αυτούς, ότι έχει λευκό ποινικό μητρώο και ότι εκφράζει την ειλικρινή του μεταμέλεια και τη βαθιά συντριβή του, αναλογιζόμενος την καταστροφή που έχει προκαλέσει στον εαυτό του και τη θλίψη που έδωσε στους γονείς του. Ο ισχυρισμός, όμως, αυτός ήταν αόριστος, αφού ο αναιρεσείων δεν εξέθεσε περιστατικά, τα οποία να μαρτυρούν ότι αυτός, μέχρι τότε που τέλεσε τις πράξεις για τις οποίες καταδικάσθηκε, έζησε έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή, καθόσον, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη, για την αναγνώριση της ελαφρυντικής αυτής περιστάσεως δεν αρκεί ούτε το λευκό ποινικό μητρώο ούτε η εκ μέρους του υπαιτίου συνήθης ανθρώπινη συμπεριφορά της εργασίας του προς εξασφάλιση των μέσων διαβιώσεως του ιδίου και των μελών της οικογενείας του, αλλά απαιτείται θετική και επωφελής για την κοινωνία δράση και συμπεριφορά σε όλους τους τομείς συμπεριφοράς που ορίζονται στην περίπτωση του εδ. α1 της §2 του άρθρου 84 ΠΚ. Ακόμη, δεν επικαλείται περιστατικά που να αποδεικνύουν ότι αυτός μετανόησε ειλικρινά και επιζήτησε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες των πράξεων του, χωρίς να αρκεί η ρηματική μόνο μεταμέλεια αυτού και η βαθιά συντριβή του, την οποία εξέφρασε ενώπιον του ακροατηρίου. Επομένως, το Πενταμελές Εφετείο δεν ήταν υποχρεωμένο να απαντήσει στον ισχυρισμό αυτό και, πολύ περισσότερο, να αιτιολογήσει, με την προσβαλλόμενη απόφαση του, την απορριπτική επ' αυτού κρίση του. Παρά ταύτα, απέρριψε τον εν λόγω ισχυρισμό με ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η οποία, κατά λέξη, έχει ως εξής: "...απορριπτόμενων των αυτοτελών ισχυρισμών περί αναγνωρίσεως των ελαφρυντικών του άρθρου 84 παρ.2α και δ Π.Κ, ήτοι του προτέρου εντίμου βίου και της μεταγενέστερης καλής συμπεριφοράς. Και τούτο διότι, αφ' ενός ο κατηγορούμενος είναι χρόνιος χρήστης ναρκωτικών ουσιών (ινδικής κάνναβης), γεγονός που συνεπικουρεί στην κρίση ότι ο βίος του δεν ήταν έντιμος εφ' όσον εξακολουθητικά προέβαινε στην αξιόποινη πράξη της χρήσεως αυτών των ουσιών, αφ' ετέρου δε δεν εκτέθηκαν συγκεκριμένα περιστατικά από τα οποία να προκύπτει η έμπρακτη μεταμέλεια του ούτε ότι αυτός επιδίωξε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες των πράξεων του". Επομένως, ο, από το άρθρο 510§ 1 περ. Δ' ΚΠοινΔ, μοναδικός λόγος αναιρέσεως του δικογράφου των προσθέτων λόγων, που κατατέθηκε εμπρόθεσμα (την 23.9.2010) και κατά τις νόμιμες διατυπώσεις (άρθρο 509 παρ. 2 του ΚΠοινΔ), είναι δε παραδεκτός ενόψει του ότι το κυρίως δικόγραφο της ένδικης αιτήσεως περιέχει ορισμένους λόγους αναιρέσεως (της εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικών ποινικών διατάξεων και της ελλείψεως αιτιολογίας), με τον οποίο πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας ως προς την απόρριψη του ανωτέρω αυτοτελούς ισχυρισμού, είναι αβάσιμος και απορριπτέος.
Κατά τη διάταξη του άρθρου 518 παρ. 1 εδ. α ΚΠοινΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 50 Ν. 3160/2003, "αν ασκηθεί αναίρεση επειδή έχει γίνει εσφαλμένη εφαρμογή ή ερμηνεία ουσιαστικής ποινικής διάταξης, ο Άρειος Πάγος δεν παραπέμπει την υπόθεση αλλά εφαρμόζει τη σωστή ποινική διάταξη και, αν δεν υπάρχει αξιόποινη πράξη, κηρύσσει αθώο τον κατηγορούμενο". Στην προκειμένη περίπτωση, όπως αναφέρθηκε, το Πενταμελές Εφετείο, ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας εσφαλμένα τις διατάξεις του άρθρου 20§1 περ. στ και ζ του ν. 3459/2006, κήρυξε τον αναιρεσείοντα ένοχο και για κατοχή των (28 συνολικά) δενδρυλλίων κάνναβης, τα οποία καλλιεργούσε. Πρέπει, επομένως, σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη και όσα προαναφέρθηκαν, ο αναιρεσείων να κηρυχθεί αθώος για την εν λόγω πράξη.
Μετά από αυτά, πρέπει να αναιρεθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση και δη ως προς την καταδικαστική της διάταξη για την πράξη της κατοχής των ως άνω δενδρυλλίων κάνναβης, αναγκαίως δε και ως προς τη διάταξη της για την επιβολή χρηματικής ποινής δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για τις κακουργηματικές πράξεις της καλλιέργειας φυτών του γένους ινδικής κάνναβης και κατοχής ναρκωτικών ουσιών και για τον καθορισμό συνολικής χρηματικής ποινής, να παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 519 του ΚΠοινΔ, η υπόθεση στο ίδιο Δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, αφού είναι δυνατή η συγκρότηση του από Δικαστές άλλους, από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως, ως προς ζήτημα αυτό, να κηρυχθεί ο αναιρεσείων αθώος για την κατοχή των δενδρυλλίων, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό, και να απορριφθεί η αίτηση, κατά τα λοιπά. Η απόφαση δεν αναιρείται και ως προς την ποινή καθείρξεως των δέκα (10) ετών, που επιβλήθηκε στον αναιρεσείοντα για την καλλιέργεια και κατοχή ναρκωτικών ουσιών, γιατί το Πενταμελές Εφετείο του επέβαλε, για τις πράξεις αυτές, το ελάχιστο όριο της προβλεπόμενης ποινής καθείρξεως και δεν είναι δυνατή περαιτέρω μείωση της, παρά την αθώωση του για την κατοχή των δενδρυλλίων.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΙΡΕΙ εν μέρει την υπ' αριθ. 71/2009 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Δυτ. Μακεδονίας, και δη αναφορικά με α. την καταδίκη του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ για την πράξη της κατοχής δενδρυλλίων ινδικής κάνναβης, β. την επιβολή χρηματικής ποινής για την καλλιέργεια φυτών του γένους ινδικής κάνναβης και την κατοχή ναρκωτικών ουσιών παρά μη τοξικομανούς και γ. τον καθορισμό συνολικής χρηματικής ποινής.
ΚΗΡΥΣΣΕΙ τον αναιρεσείοντα - κατηγορούμενο Χ αθώο του ότι: Σε εγκαταλελειμμένη περιοχή του οικισμού Παρόχθιου του Δ.Δ. ... του Νομού ..., στις 24-6-2008, κατείχε με πρόθεση, χωρίς να είναι τοξικομανής, δέκα (10) δενδρύλλια κάνναβης ύψους από εξήντα δύο (62) έως εκατόν σαράντα πέντε (145) εκατοστά, επίσης κατείχε στον ίδιο χώρο άλλα δεκαεπτά (17) δενδρύλλια κάνναβης, ύψους περίπου πενήντα (50) εκατοστών και σε απόσταση περίπου είκοσι (20) μέτρων από την οικία του κατείχε με πρόθεση ένα άλλο δενδρύλλιο κάνναβης ύψους δύο μέτρων και δώδεκα εκατοστών (2,12) περίπου.
ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την υπόθεση, όσον αφορά α. την επιβολή χρηματικής ποινής για την καλλιέργεια φυτών του γένους ινδικής κάνναβης και την κατοχή ναρκωτικών ουσιών παρά μη τοξικομανούς και β. τον καθορισμό συνολικής χρηματικής ποινής, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από Δικαστές άλλους, από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως.
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ, κατά τα λοιπά, την από 26 Μαρτίου 2010 (υπ' αριθ. πρωτ. 2447/2010) αίτηση του Χ μετά των από 23.9.2010 προσθέτων αυτής λόγων, για αναίρεση της υπ' αριθ. 71/2009 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Δυτ. Μακεδονίας.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 2 Νοεμβρίου 2010. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του στις 10 Νοεμβρίου 2010.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ