Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Ψευδής καταμήνυση, Δυσφήμηση συκοφαντική, Ψευδορκία μάρτυρα.
Περίληψη:
Ψευδής καταμήνυση, ψευδορκία και συκοφαντική δυσφήμηση. Επαρκής η αιτιολογία ως προς τον άμεσο δόλο του κατηγορουμένου. Απορρίπτει την αίτηση αναιρέσεως.
ΑΡΙΘΜΟΣ 1360/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Στ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Νικόλαο Κωνταντόπουλο, Παναγιώτη Ρουμπή, Χριστόφορο Κοσμίδη - Εισηγητή και Κυριακούλα Γεροστάθη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, την 18η Μαΐου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Νικολάου Μαύρου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελεύς) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση αναιρέσεως της 1641/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Λαρίσης, του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., ο οποίος παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου Κωνσταντίνου Πάσχου (ΑΜ ΔΣ Τρικάλων 65). Με πολιτικώς ενάγοντα τον Ψ, κάτοικο ..., που παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου Μαυρουδή Βορίδη (ΔΣΑ).
Το Τριμελές Εφετείο Λαρίσης, με την ως άνω απόφαση, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή. Ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση της εν λόγω αποφάσεως, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 24-3-2010 αίτηση αναιρέσεως, που καταχωρήθηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 455/2010.
Αφού άκουσε
Τους πληρεξούσιους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
1. Η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως, που κατατέθηκε στο γραμματέα του δικαστηρίου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση την 24-3-2010, υποβάλλεται από τον κατηγορούμενο και στρέφεται κατά της 1641/ 2009 καταδικαστικής αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Λαρίσης, που καταχωρήθηκε στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 473 παρ.3 ΚΠοινΔ την 16-3-2010. Επομένως, έχει ασκηθεί νομίμως και εμπροθέσμως (ΚΠοινΔ 465 παρ.1, 473 παρ.1 και 3, 474, 505 παρ.1, 509 παρ.1) και πρέπει να ερευνηθεί ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων αυτής.
2. Στο άρθρο 229 παρ.1 ΠΚ ορίζεται ότι "όποιος εν γνώσει καταμηνύει άλλον ψευδώς ή αναφέρει γι' αυτόν ενώπιον αρχής ότι τέλεσε αξιόποινη πράξη... με σκοπό να προκαλέσει την καταδίωξή του γι' αυτήν τιμωρείται με φυλάκιση". Ακόμη, στο άρθρο 224 παρ. 2 ΠΚ, σε συνδυασμό με την παρ.1 του ίδιου άρθρου, ορίζεται ότι "με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών τιμωρείται όποιος, ενώ εξετάζεται ενόρκως ως μάρτυρας ενώπιον αρχής αρμοδίας να ενεργεί ένορκη εξέταση ..., καταθέτει εν γνώσει του ψέματα ή αρνείται ή αποκρύπτει την αλήθεια". Τέλος, στο άρθρο 363 ΠΚ ορίζεται ότι "αν στην περίπτωση του άρθρου 362 το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών" κλπ. Από τις εν λόγω διατάξεις συνάγεται ότι για τη στοιχειοθέτηση των εγκλημάτων της ψευδούς καταμηνύσεως, της ψευδορκίας μάρτυρα και της συκοφαντικής δυσφημήσεως, που προβλέπονται και τιμωρούνται από αυτές, απαιτείται υποκειμενικώς άμεσος δόλος, ο οποίος συνίσταται στην, εκ μέρους του φερομένου ως υπαιτίου, γνώση της αναλήθειας του γεγονότος, το οποίο, κατά περίπτωση, είτε καταμηνύεται με σκοπό την ποινική δίωξη του φερομένου ως παθόντος, είτε κατατίθεται και επιβεβαιώνεται ενόρκως, είτε διαδίδεται με δυνατότητα βλάβης της τιμής ή της υπόληψης αυτού. Εξ άλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠοινΔ συνάγεται ότι, για να έχει η καταδικαστική απόφαση την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠοινΔ, πρέπει να αναφέρονται σ' αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά α) τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και στηρίζουν την κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, για το οποίο καταδικάσθηκε ο κατηγορούμενος, β) τα κατ' είδος αποδεικτικά μέσα, από τα οποία προέκυψαν τα εν λόγω περιστατικά και γ) οι συλλογισμοί, με βάση τους οποίους έγινε η υπαγωγή των αποδειχθέντων στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις που εφαρμόσθηκαν. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του σκεπτικού με το διατακτικό της απόφασης, που για το σκοπό αυτό θεωρείται ότι αποτελούν ενιαίο σύνολο. Ειδικότερα, η ύπαρξη του άμεσου δόλου στις προαναφερόμενες πράξεις πρέπει να αιτιολογείται με την παράθεση των αναγκαίων πραγματικών περιστατικών, από τα οποία συνάγεται η γνώση της αναλήθειας εκ μέρους του κατηγορουμένου, παράλληλα προς τις λοιπές περιστάσεις που συγκροτούν την εγκληματική υπόσταση της καθεμιάς από αυτές.
3. Στην προκειμένη περίπτωση, το Τριμελές Εφετείο Λαρίσης κήρυξε ένοχο τον αναιρεσείοντα Χ για τις αξιόποινες πράξεις της ψευδούς καταμηνύσεως, της ψευδορκίας μάρτυρα και της συκοφαντικής δυσφημήσεως, οι οποίες τελέσθηκαν σε βάρος του πολιτικώς ενάγοντος Ψ. Για την κατάφαση της ενοχής του, όπως προκύπτει από την επισκόπηση του σκεπτικού και του διατακτικού της προσβαλλόμενης 1641/2009 απόφασης, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δέχθηκε, μεταξύ άλλων, τα εξής ουσιώδη: Ότι, την 22-4-2002, ο Ψ είχε εξετασθεί ως μάρτυρας υπέρ του πατέρα του, ΑΑ, στο πλαίσιο διενεργούμενης προανάκρισης επί εγκλήσεως εκείνου κατά του Χ. Ότι στην κατάθεσή του είχε περιγράψει ένα επεισόδιο, το οποίο συνέβη την 20-12-2001 στην περιφερειακή οδό της ... και κατά τη διάρκεια του οποίου ο Χ, κινούμενος με αυτοκίνητο τύπου "τζιπ", συναντήθηκε με τον ΑΑ, που βάδιζε πεζός και, ύστερα από λογομαχία, λόγω και της κακής σχέσης που προϋπήρχε μεταξύ τους, ο πρώτος κατάφερε κτύπημα στο κεφάλι του δεύτερου με σιδηρολοστό και του προξένησε σωματική κάκωση. Ότι ο Ψ στην ίδια κατάθεση εξέφρασε τη γνώμη ότι ο Χ είχε πρόθεση να σκοτώσει τον πατέρα του, πράγμα το οποίο, κατά τις πληροφορίες που είχε λάβει, προέκυπτε από το ότι ο δράστης πρώτα είχε κτυπήσει τον παθόντα με το αυτοκίνητο που οδηγούσε και, τελικώς, μετά το κτύπημα με το σιδηρολοστό, τον εγκατέλειψε νομίζοντας ότι είχε πεθάνει. Ότι, την 10-12-2002, ο Ψ κατέθεσε εκ νέου ενώπιον του ανακριτή, για την ίδια υπόθεση, όπου είπε ότι ο Χ είχε κτυπήσει τον πατέρα του, ότι κατόπιν τον άφησε και έφυγε και ότι, κατά την προσωπική του πεποίθηση, ήθελε να τον σκοτώσει. Ότι μετά το επεισόδιο, ο Χ εγκατέλειψε τον παθόντα και για αρκετές ημέρες απουσίασε από το χωριό τους. Ότι για την ως άνω συμπεριφορά, που πράγματι έλαβε χώρα και, τελικώς, χαρακτηρίσθηκε ως επικίνδυνη σωματική βλάβη, ο Χ καταδικάσθηκε τελεσίδικα, με την 552/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Λαρίσης, σε ποινή φυλακίσεως έξι (6) μηνών. Ότι μετά τις ως άνω καταθέσεις, ο Χ υπέβαλε αρμοδίως την από 20-12-2002 έγκληση κατά του Ψ, με την οποία ισχυρίσθηκε ότι τα όσα ο Ψ είχε καταθέσει ενόρκως ήσαν ψευδή και ότι αυτός τα κατέθεσε εν γνώσει αφ' ενός της αναλήθειάς τους και αφ' ετέρου της καταλληλότητάς τους να βλάψουν την τιμή και την υπόληψή του. Ότι ο Χ, με την υποβολή της από 20-12-2002 εγκλήσεως, το περιεχόμενο της οποίας επιβεβαίωσε ενόρκως ενώπιον του αρμοδίου εισαγγελέως, επιδίωκε την ποινική δίωξη του Ψ για ψευδορκία μάρτυρα και συκοφαντική δυσφήμιση, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος γνώριζε ότι η μομφή, που με την έγκλησή του απέδιδε στον Ψ (δηλαδή ότι ψευδόρκησε και τον συκοφάντησε), ήταν αναληθής. Ότι αργότερα, με την από 12-5-2005 αγωγή εξ αδικοπραξίας ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Τρικάλων, ο Χ επανέλαβε την ίδια μομφή κατά του Ψ, εν γνώσει και πάλι της αναλήθειας και του διασυρμού του στον κύκλο των προσώπων, τα οποία έλαβαν γνώση του περιεχομένου της. Ότι, τέλος, κατόπιν όλων αυτών ο Ψ εγκάλεσε τον Χ για τις πράξεις, για τις οποίες ήδη κατηγορείται. Με τα όσα δέχθηκε, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο διέλαβε στην απόφασή του την εκ του νόμου απαιτούμενη αιτιολογία, αφού πέραν των στοιχείων της αντικειμενικής υπόστασης των αποδιδόμενων πράξεων, για έλλειψη των οποίων δεν παραπονείται ο αναιρεσείων, το εφετείο εκθέτει σαφώς ότι αυτός, ισχυριζόμενος για τον Ψ ότι ψευδόρκησε και τον συκοφάντησε, γνώριζε ότι αυτό ήταν αναληθές και το καταμήνυσε, επιβεβαίωσε ενόρκως και διέδωσε εν γνώσει της αναλήθειας, με το σκοπό και τον κίνδυνο που προαναφέρθηκε, κατά περίπτωση. Ανάγκη μνείας περισσοτέρων περιστατικών, θεμελιωτικών της γνώσεως του αναιρεσείοντος, δεν υπήρχε, αφού αυτός, ως πρωταγωνιστής του επεισοδίου μεταξύ αυτού και του πατέρα του πολιτικώς ενάγοντος, γνώριζε την αλήθεια των όσων είχαν συμβεί και διαγνώσθηκαν τελεσιδίκως, αλλά παρά ταύτα, σε κίνηση αντιπερισπασμού κατά της ποινικής δίωξης που εκκρεμούσε σε βάρος του, προσπάθησε να τα εμφανίσει ως αναληθή. Το ότι ο αναιρεσείων, με αφορμή το επεισόδιο με τον πατέρα του πολιτικώς ενάγοντος, καταδικάσθηκε για επικίνδυνη σωματική βλάβη και όχι για απόπειρα ανθρωποκτονίας, δεν δημιουργεί αντίφαση προς το ότι το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, με την προσβαλλόμενη απόφαση, δέχθηκε ως μη αποτελούσα, υποκειμενικώς, ψεύδος του πολιτικώς ενάγοντος την περικοπή της πρώτης εκ των καταθέσεών του περί του ότι ο αναιρεσείων, έχων πρόθεση ανθρωποκτονίας, κτύπησε τον πατέρα του και με το αυτοκίνητο που οδηγούσε. Διότι η περικοπή αυτή εξέφραζε αφ' ενός την πληροφόρηση που είχε δεχθεί ο πολιτικώς ενάγων από τον πατέρα του και αφ' ετέρου την προσωπική του κρίση ως προς την αξιολόγηση των συμβάντων. Επομένως, οι πρώτος, δεύτερος και τρίτος λόγοι της αιτήσεως αναιρέσεως, με τους οποίους υποστηρίζονται τα αντίθετα και προσάπτονται στην προσβαλλόμενη απόφαση οι πλημμέλειες του άρθρου 501 παρ.1 στοιχ. Δ' και Ε', είναι αβάσιμοι.
4. Σύμφωνα με τις σκέψεις αυτές και αφού δεν υπάρχει άλλος λόγος αναίρεσης, πρέπει να απορριφθεί κατ' ουσία η κρινόμενη αίτηση και να καταδικασθεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (ΚΠοινΔ 583 παρ.1) και στη δικαστική δαπάνη του πολιτικώς ενάγοντος (ΚΠοινΔ 371 παρ.1, 373).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την από 24-3-2010 αίτηση περί αναιρέσεως της 1641/ 2009 καταδικαστικής αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Λαρίσης, του αναιρεσειόντος - κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ... . Και
ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ τον αναιρεσείοντα στην πληρωμή διακοσίων είκοσι (220) ευρώ, για τα δικαστικά έξοδα και πεντακοσίων (500) ευρώ για τη δικαστική δαπάνη του πολιτικώς ενάγοντος.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα την 23η Ιουνίου 2010. -Και
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στην Αθήνα την 5η Ιουλίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ