Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Δυσφήμηση συκοφαντική.
Περίληψη:
Συκοφαντική δυσφήμηση. Λόγος αναιρέσεως: έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας συνισταμένης σε αντίφαση μεταξύ αιτιολογικού και διατακτικού. Αναιρεί εν μέρει και παραπέμπει.
Αριθμός 1896/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Στ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα, Ανδρέα Τσόλια - Εισηγητή, Ιωάννη Παπουτσή και Ανδρέα Δουλγεράκη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 14 Οκτωβρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Νικολούδη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Φωκά, περί αναιρέσεως της 3645/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης.
Με πολιτικώς ενάγοντα τον Ψ1, που δεν παραστάθηκε.
Το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 29 Μαρτίου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 674/2007.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, κατά το άρθρο 362 του Ποινικού Κώδικα, όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη αυτού, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών ή με χρηματική ποινή. Κατά το άρθρο 363 του ίδιου Κώδικα, αν στην περίπτωση του άρθρου 362, το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών. Εξάλλου η απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής αποφάσεως η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως, κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ίδιου κώδικα, υπάρχει, όταν, προκειμένου για καταδικαστική απόφαση, περιέχονται σ' αυτή τα πραγματικά περιστατικά, που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις οι οποίες τα θεμελίωσαν και οι σκέψεις με τις οποίες έχουν υπαχθεί τα περιστατικά, που αποδείχθηκαν, στην ουσιαστική ποινική διάταξη, που στη συγκεκριμένη περίπτωση εφαρμόσθηκε. Τέλος, εσφαλμένη ερμηνεία ουσιαστικής ποινικής διατάξεως υπάρχει, όταν ο δικαστής αποδίδει σ' αυτή διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει ενώ εσφαλμένη εφαρμογή υπάρχει όταν ο δικαστής δεν υπήγαγε ορθά τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε στη διάταξη που εφαρμόσθηκε. Περίπτωση δε εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως που αποτελεί λόγο αναιρέσεως κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του ΚΠΔ, υπάρχει και όταν η παράβαση γίνεται εκ πλαγίου, για τον λόγο ότι έχουν εμφιλοχωρήσει στο πόρισμα της αποφάσεως που περιλαμβάνεται στον συνδυασμό του διατακτικού προς το σκεπτικό και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος, ασάφειες, αντιφάσεις, ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτός από τον Άρειο Πάγο ο έλεγχος για την ορθή ή μη εφαρμογή του νόμου, οπότε η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση. Στην προκειμένη υπόθεση, με την 3645/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης, καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων για συκοφαντική δυσφήμηση του Ψ1. Όπως προκύπτει από το αιτιολογικό της ανωτέρω αποφάσεως, το δίκασαν Εφετείο, μετά από εκτίμηση των κατ' είδος μνημονευομένων αποδεικτικών μέσων, δέχθηκε ανελέγκτως ότι αποδείχθηκαν τα εξής πραγματικά περιστατικά: "Μεταξύ του εγκαλούντος και του κατηγορουμένου υφίστατο από ετών έρις, ης ένεκα κατέληγαν αμφότεροι στα Δικαστήρια. Όμως, τα διαμειβόμενα στις δικαστικές αίθουσες ή αυτά που ελάμβαναν χώρα, ένεκα της επερχόμενης δίκης δε στοιχειοθετούν γεγονότα δυσφημιστικά. Αποτελούν ισχυρισμούς, διατυπωθέντες οτέ μεν προς άμυνα και υπεράσπιση τη θέσεως ενός εκάστου, οτέ δε προς τον σκοπόν ενισχύσεως της κατηγορίας. Άρα, είναι αθώος ης συκοφαντικής δυσφημήσεως, ενώ οι πράξεις ενέχουν εξυβριστικό χαρακτήρα, πλην γι' αυτή, η ποινή είχε κατά ήδη λεχθέντα, όπως και αυτή η πράξη εξυβρίσεως, παραγραφεί υφ' όρον". Ακολούθως, το Δικαστήριο κήρυξε τον κατηγορούμενο ένοχο του ότι "στη ... και εντός του ακροατηρίου του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κατερίνης την 1.9.2002, ισχυρίστηκε για τον εγκαλούντα Ψ1 ψευδή γεγονότα, που μπορούσαν να βλάψουν την τιμή και την υπόληψή του, τελώντας εν γνώσει της αναληθείας αυτών. Ειδικότερα, στον άνω τόπο και χρόνο, ισχυρίστηκε ότι ο Ψ1 είναι επαγγελματίας ψευδομάρτυρας, ότι μέχρι την Κυπαρισσία έφθασε η χάρη του, ότι η Εισαγγελέας ...γνωρίζει όλες τις βρομοδουλειές του και ότι κλέβει την Εφορία. Όλα τα ανωτέρω, που έλαβαν χώρα εντός της αίθουσας και ενώπιον των Δικαστών της σύνθεσης, μαρτύρων και του λοιπού ακροατηρίου και που ο κατηγορούμενος γνώριζε ότι ήταν ψευδή, μπορούσαν σαφώς να βλάψουν την τιμή και υπόληψη του ανωτέρω εγκαλούντα". Από την πιο πάνω αντιπαραβολή του αιτιολογικού προς το διατακτικό της προσβαλλόμενης αποφάσεως, προκύπτει ότι, ενώ, στο αιτιολογικό, γίνεται δεκτό ότι ο κατηγορούμενος - αναιρεσείων πρέπει να κηρυχθεί αθώος της συκοφαντικής δυσφημήσεως, διότι όσα είπε αυτός δεν στοιχειοθετούν γεγονότα δυσφημιστικά, αντιθέτως, όλως αντιφατικώς, στο διατακτικό κηρύσσεται ένοχος συκοφαντικής δυσφημήσεως. Ενόψει της προφανούς αυτής, μεταξύ του αιτιολογικού και του διατακτικού της προσβαλλόμενης αποφάσεως, αντιφάσεως, δημιουργείται ασάφεια και σύγχυση ως προς αυτά που δέχτηκε το Δικαστήριο αναφορικά με την ενοχή του κατηγορουμένου για την πράξη της συκοφαντικής δυσφημήσεως και η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται της επιβαλλόμενης από τον νόμο ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο αναιρετικός έλεγχος της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε δεν έχει και νόμιμη βάση.
Συνεπώς, οι σχετικοί, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' και Ε' του ΚΠΔ, λόγοι της κρινόμενης αιτήσεως αναιρέσεως είναι και κατ' ουσία βάσιμοι, και γι' αυτό, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, και να αναιρεθεί η πιο πάνω απόφαση κατά το μέρος που ο αναιρεσείων κηρύσσεται ένοχος συκοφαντικής δυσφημήσεως.
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Αναιρεί την 3645/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης (Πλημμελημάτων) ως προς τη διάταξη με την οποία ο αναιρεσείων κηρύσσεται ένοχος συκοφαντικής δυσφημήσεως.
Παραπέμπει την υπόθεση κατά το προαναφερόμενο μέρος, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 2 Δεκεμβρίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 7 Οκτωβρίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ