Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Συνήγορος κατηγορουμένου, Σωματική βλάβη από αμέλεια.
Περίληψη:
Σωματική βλάβη από αμέλεια από πρόσωπο υπόχρεο. Ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Εκπροσώπηση κατηγορουμένου από πληρεξούσιο.
Αριθμός 1865/2007
Το Δικαστήριο του Αρείου Πάγου
Α' Ποινικό Τμήμα Διακοπών
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Χαράλαμπο Δημάδη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος της σύνθεσης, Μιχαήλ Θεοχαρίδη, Βασίλειο Λυκούδη, Ελευθέριο Νικολόπουλο και Ιωάννη Παπουτσή- Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 20 Ιουλίου 2007, με τη παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Δημητρίου-Πριάμου Λεκκού και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου x1, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Παπαβασιλείου, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 306/2007 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κρήτης.
Το Τριμελές Εφετείο Κρήτης, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος, ζητεί τώρα την αναίρεση της απόφασης αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 26 Μαϊου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1099/2007.
Αφού άκουσε τον πληρεξούσιο του αναιρεσείοντος- κατηγορουμένου, που με προφορική ανάπτυξη ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα ο οποίος πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι.- Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 314 παρ. 1 εδ. α' του Π.Κ., στην οποία ορίζεται ότι, όποιός από αμέλεια προκαλεί σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας άλλου τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών, προς τη διάταξη του άρθρου 28 του ίδιου κώδικα, στην οποία ορίζεται ότι, από αμέλεια πράττει, όποιος από έλλειψη της προσοχής την οποία όφειλε κατά τις περιστάσεις και μπορούσε να καταβάλει, είτε δεν προέβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα, που προκάλεσε η πράξη του, είτε το προέβλεψε ως δυνατό, πίστεψε όμως ότι δεν θα επέρχονταν, συνάγεται ότι προς θεμελίωση του εγκλήματος της σωματικής βλάβης από αμέλεια, απαιτούνται τα ακόλουθα στοιχεία: α) να μη καταβλήθηκε από το δράστη η επιβαλλόμενη κατ' αντικειμενική κρίση προσοχή, την οποία κάθε μετρίως συνετός και ευσυνείδητος άνθρωπος οφείλει, κάτω από τις ίδιες πραγματικές περιστάσεις να καταβάλει, με βάση τους νομικούς κανόνες, τις συνήθειες που επικρατούν στις συναλλαγές και την κοινή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, πείρα και λογική, β) να μπορούσε ο δράστης, με βάση τις προσωπικές του περιστάσεις, ιδιότητες, γνώσεις και ικανότητες και κυρίως εξαιτίας της υπηρεσίας του ή του επαγγέλματός του, να προβλέψει και να αποφύγει το αξιόποινο αποτέλεσμα και γ) να υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της ενέργειας ή παράλειψης του δράστη και του αποτελέσματος που επήλθε. Περαιτέρω, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από το άρθρο 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του Κ.Π.Δ. ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του Κ.Π.Δ. λόγον αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σ' αυτήν με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του Δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Ως προς τις αποδείξεις, αρκεί αυτές να αναφέρονται στην απόφαση γενικώς κατά το είδος τους, χωρίς να είναι ανάγκη να διευκρινίζεται από ποιό ή από ποιά αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε η κάθε παραδοχή. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, τα οποία αποτελούν ενιαίο σύνολο. Δεν αποτελεί, όμως, λόγον αναιρέσεως η παράλειψη της αξιολογικής συσχετίσεως των αποδεικτικών μέσων, καθόσον, στις περιπτώσεις αυτές, με την επίφαση της ελλείψεως αιτιολογίας, πλήττεται η αναιρετικά ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας (Α.Π. 145/2007).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη υπ' αριθμ. 306/2007 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κρήτης, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό και εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση, κήρυξε τον αναιρεσείοντα ένοχο για σωματική βλάβη από αμέλεια από πρόσωπο υπόχρεο, η οποία τελέσθηκε την 23-11-1999. Ειδικότερα, η απόφαση αυτή, δέχθηκε, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση των αναφερομένων σ' αυτήν αποδεικτικών μέσων, κατά την ανέλεγκτη, σε σχέση με πράγματα, κρίση του Δικαστηρίου, τα ακόλουθα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά: Ο κατηγορούμενος ήταν Πρόεδρος του Δ.Σ. και διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας με την επωνυμία "x1, Ανώνυμη Εμπορικής, Βιοτεχνική και Τεχνική Εταιρία" που εδρεύει στο Ηράκλειο και έχει ως αντικείμενο εργασιών την εγκατάσταση, συντήρηση και επισκευή ανελκυστήρων. Ο κατηγορούμενος, λόγω της πιο πάνω ιδιότητάς του, είναι υπεύθυνος για την διασφάλιση ασφαλούς παροχής εργασίας εκ μέρους των εργαζομένων στις εργασίες που δραστηριοποιείται η εταιρία αυτή. Ενδεδειγμένα δε μέτρα ασφαλείας είναι η παροχή στους εργαζόμενους, στην πιο πάνω εταιρία, κράνους, δίχτυ ασφαλείας, σκαλωσιάς, ζώνης ασφαλείας. Την 23-11-1999 ο εργαζόμενος στην πιο πάνω εταιρία z1, εκτελούσε εργασίες εγκατάστασης ανελκυστήρα σε υπό κατασκευή πολυκατοικία στη ......... Λασιθίου. Ο κατηγορούμενος, όμως, δεν παρείχε στον πιο πάνω εργαζόμενος κράνος, ζώνη ασφαλείας, σκαλωσιά και δίχτυ ασφαλείας. Κατά την εκτέλεση των εργασιών στην πιο πάνω πολυκατοικία και ενώ ο εργαζόμενος z1 βρισκόταν στο φρεάτιο του ανελκυστήρα μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου ορόφου της οικοδομής και εκτελούσε την εργασία τοποθέτησης των οδηγών στους οποίους ολισθαίνει ο θάλαμος, οι οποίοι είναι κράμα από χάλυβα, ατσάλι και άλλα μέταλλα, βάρους 80 κιλών ο καθένας, κατά την ανύψωσή τους στο σημείο εγκατάστασης χρησιμοποίησε το παλάνγκο, το ειδικό εργαλείο το οποίο ήταν στερεωμένο με ιμάντες, οι οποίοι δεν ήταν οι ενδεδειγμένοι σύμφωνα με τους τεχνικούς κανόνες ασφαλείας, αφού αυτό (παλάνγκο) έπρεπε να είναι τοποθετημένο στην ταράτσα του κτηρίου και καλά στερεωμένο με μεταλλικά "ούπας", διαμέτρου 12 φ., με αποτέλεσμα να σπάσουν οι ιμάντες, οι οποίοι δεν έδειχναν ότι είναι φθαρμένοι, πλην όμως από την πολύ χρήση είχαν καταπονηθεί και να πέσει το παλάνγκο, βάρους 15 κιλών από ύψος περίπου 10 μέτρων και να χτυπήσει τον πιο πάνω εργαζόμενο στο κεφάλι και να υποστεί κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ανοικτό εμπίεσμα αριστερού μετωπιαίου οστού και κάταγμα κόγχου (οροφή) του κρανίου, αιμορραγική θλάση ενός εκατοστού και αριστερού μετωπιαίου λοβού, πνευμονοεγκέφαλος, κάταγμα κρανίου. Από τον πιο πάνω τραυματισμό του ο παθών έχει καταστεί πολύ ευαίσθητος στο κρύο και ήδη έχει απολυθεί από την ως άνω εταιρία. Ο τραυματισμός αυτού μπορούσε να αποφευχθεί αν αυτός φορούσε κράνος και ζώνη ασφαλείας, επίσης αν υπήρχε σκαλωσιά ή δίχτυ ασφαλείας, καθώς επίσης και αν οι ιμάντες δεν ήταν καταπονημένοι, μέτρα ασφαλείας τα οποία υποχρεούτο να παρέχει ο κατηγορούμενος, ως εκ της προαναφερόμενος ιδιότητάς του, τα οποία όμως δεν παρείχε στον πιο πάνω εργαζόμενο και δεν προέβλεψε, αν και μπορούσε να προβλέψει, λόγω των ικανοτήτων του, το αξιόποινο αποτέλεσμα, το οποίο προκάλεσε η πιο πάνω παράλειψή του και στη συνέχεια, μετά δηλαδή την κήρυξή του ως ενόχου της ως άνω αξιόποινης πράξης, του επέβαλε ποινήν φυλακίσεως οκτώ (8) μηνών, την οποία μετέτρεψε σε χρηματική, προς 4,40 ευρώ ημερησίως.
Με αυτά που δέχθηκε το Τριμελές Εφετείο Κρήτης, διέλαβε στην απόφασή του την κατά τα ανωτέρω επιβαλλόμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση όλων των αναφερομένων σ' αυτήν αποδεικτικών μέσων, τα οποία κατά κατηγορία εξειδικεύει, αφού εκθέτει σ' αυτήν με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος, για το οποίο δικάστηκε ο αναιρεσείων, καθώς επίσης και τους συλλογισμούς υπαγωγής τους στις διατάξεις των άρθρων του Π.Κ. που παρατίθενται στην απόφαση, τις οποίες ορθώς εφάρμοσε και δεν παραβίασε ούτε εκ πλαγίου με ασαφείς ή ελλειπείς ή αντιφατικές παραδοχές ή διατάξεις ή με άλλον τρόπον. Ειδικότερα, πλήρως εξειδικεύεται, βάσει των άρθρων που ερμηνεύθηκαν και εφαρμόσθηκαν, η εκ της ιδιότητας του αναιρεσείοντος υποχρέωσή του να λάβει τα προσήκοντα μέτρα ασφαλείας στο χώρο εργασίας των εργαζομένων στην εταιρεία του, η παράλειψή του, η οποία περιλαμβάνεται στον όρο πράξη (άρθρον 14 παρ. 2 Π.Κ.), όπως αυτή (παράλειψη), συγκεκριμενοποιήθηκε με την προσβαλλόμενη, συνιστάμενη στη μη χορήγηση κράνους, δίχτυ ασφαλείας, σκαλωσιάς και ζώνης ασφαλείας και το, εκ της παράλειψής του αυτής, επελθόν αποτέλεσμα (τραυματισμός του z1-εργάτη της εταιρείας), το οποίο μπορούσε να προβλέψει, αν είχε καταβάλει την, εκ της αναφερόμενης ιδιότητάς του, αλλά και του συναφούς επαγγέλματός του, ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή.
Περαιτέρω, ενόψει του ότι, η εκπροσώπηση του κατηγορουμένου εκ μέρους του συνηγόρου του, δεν περιλαμβάνει και την υπό του άρθρου 366 του Κ.Π.Δ. προβλεπόμενη απολογία του, η οποία είναι πάντοτε προφορική και άμεση και πρέπει να δίδεται από τον ίδιο και όχι από τον εκπροσωπούντα αυτόν, ο οποίος δεν αποκτά από την ιδιότητά του αυτή και εκείνη του κατηγορουμένου, δεν είναι αναγκαίο η προσβαλλόμενη απόφαση να αναφέρει ότι έλαβε υπόψη της, για τον σχηματισμό της κρίσης περί ενοχής του κατηγορουμένου και τις εξηγήσεις του συνηγόρου του, που εκπροσώπησε αυτόν (Α.Π. 1349/2004).
Συνεπώς, ο, αναφορικά με την έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας της προσβαλλομένης, ισχυρισμός του αναιρεσείοντος, ο οποίος, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της ως άνω απόφασης, εκπροσωπήθηκε στη δευτεροβάθμια δίκη από τους συνηγόρους Ιωάννη Λεβέντη και Διονύση Βέρρα, ότι δεν λήφθηκε υπόψη η απολογία του, όπως αυτή εκφράσθηκε από τους τελευταίους, με την μορφή των εξηγήσεων, είναι αβάσιμος. Επιπρόσθετα, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της προσβαλλόμενης, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του αναιρεσείοντος δεν υπέβαλαν αυτοτελείς ισχυρισμούς και συνεπώς, οι σχετικοί λόγοι αναίρεσης, περί υποβολής τοιούτων και μη λήψης αυτών υπόψη, για το σχηματισμό της κρίση του Δικαστηρίου, περί της ενοχής του κατηγορουμένου, είναι αβάσιμοι.
Μετά από αυτά και ενόψει του ότι, οι λοιποί λόγοι αναίρεσης, όπως το τί κατέθεσαν οι μάρτυρες, τα συμπεράσματα που ο αναιρεσείων συνάγει από αυτές και τους, κατά τα άνω, μη υποβληθέντες αυτοτελείς ισχυρισμούς, πλήττουν, με την προβαλλόμενη αιτίαση της έλλειψης της ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, την αναιρετικά ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας, πρέπει η αίτηση αναίρεσης να απορριφθεί στο σύνολό της και να καταδικασθεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρ. 583 παρ. 1 Κ.Π.Δ.).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 26 Μαϊου 2007 αίτηση του x1 για αναίρεση της υπ' αριθμ. 306/7-3-2007 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κρήτης. Και,
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα, το ύψος των οποίων ανέρχεται στο ποσό των διακοσίων είκοσι (220) Ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε, στην Αθήνα, στις 27 Ιουλίου 2007. Και,
Δημοσιεύθηκε, στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο, στις 19 Οκτωβρίου 2007.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ